Interpretacja indywidualna z dnia 2 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.35.2023.1.MD

Korekta aktem notarialnym wartości nabytego w drodze darowizny udziału w przedsiębiorstwie (podwyższenie jego wartości rynkowej – zgodnie z korektą błędów księgowych) nie ma wpływu na zastosowanie zwolnienia i tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Nie ma Pan również obowiązku zgłoszenia opisanej czynności do organu podatkowego, gdyż czynność ta była dokonana w formie aktu notarialnego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 2 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do zwolnienia, w przypadku korekty aktu notarialnego o wartość darowizny. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą fizyczną zamieszkałą w K. Dnia (…) r. zmarł Pana ojciec. W skład spadku po zmarłym weszło między innymi przedsiębiorstwo, które w związku z ustanowieniem (…) r. zarządu sukcesyjnego działało pod nazwą (…) w spadku (dalej – „Przedsiębiorstwo w spadku”). Pełnił Pan rolę zarządcy Przedsiębiorstwa w spadku.

Dziedziczenie po zmarłym ojcu stwierdzono aktem poświadczenia dziedziczenia z (…) r. Przedsiębiorstwo stanowiło majątek objęty wspólnością ustawową majątkową małżeńską. Po śmierci zmarłego ojca udziały w przedsiębiorstwie przysługiwały: Panu w wysokości 1/4 części; żonie zmarłego – w wysokości 3/4 części. (…) r. żona zmarłego, zgodnie z umową darowizny udziału w przedsiębiorstwie w spadku i umową darowizny sporządzoną w formie aktu notarialnego (dalej – „Akt”), darowała udział wynoszący 3/4 części w przedsiębiorstwie w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, jako zorganizowanym zespole składników materialnych i niematerialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności pod nazwą: (…) w spadku – synowi, czyli Panu.

Przysługiwało Panu zwolnienie z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w odniesieniu do otrzymanego w darowiźnie udziału w Przedsiębiorstwie w spadku. Ponadto, nie był Pan zobowiązany do składania zgłoszenia SD-Z2, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1, bowiem obowiązek zgłoszenia darowizny nie występuje w przypadku, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, co miało miejsce w przedmiotowym stanie faktycznym.

W skład Przedsiębiorstwa w spadku (zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego) wchodziły wszystkie aktywa związane z tym przedsiębiorstwem, między innymi: nieruchomości gruntowe, udziały w częściach nieruchomości, środki transportu, środki trwałe oraz surowce, towary, wyroby gotowe i inne. Akt także dokonywał wyszczególnienia poszczególnych elementów Przedsiębiorstwa w spadku. W Akcie, zgodnie z którym małżonka spadkodawcy darowała udział wynoszący 3/4 części Przedsiębiorstwa w spadku, jako element tego przedsiębiorstwa, na podstawie informacji otrzymanej od działu księgowości, wykazano wartość zapasów (opisanych w Akcie jako surowce, towary, wyroby gotowe) na kwotę (…) złotych. W wyniku późniejszej analizy stwierdzono, że informacja ta była błędna (błąd rachunkowy), a wartość surowców, towarów i wyrobów gotowych (obejmująca zapasy) jaka wynika z ksiąg i jaka powinna być wskazana w Akcie zgodnie z bilansem (w obrotach aktywnych kont analitycznych odpowiednio pod pozycją materiały i energia), wynosi (…) złotych.

Biorąc pod uwagę powyższe, Pan oraz Pana matka zwrócili się do notariusza o korektę Aktu. Notariusz (…) r. sporządził akt notarialny zmieniający Akt (dalej – „Akt zmieniający”), w którym Pan oraz Pana matka oświadczyli, że w związku z korektą dokumentacji księgowej – błędem rachunkowym (bilans, obroty aktywnych kont analitycznych, bez kont pozabilansowych za miesiąc 6-2022) nastąpiła zmiana wartości surowców, towarów, wyrobów gotowych z wartości (…) zł na wartość (…) zł. W międzyczasie dokumentacja księgowa również została odpowiednio skorygowana w powyższym zakresie.

Pytania

1.Czy akt notarialny zmieniający umowę darowizny udziału przedsiębiorstwa w spadku i umowę darowizny z (…) r. wpłynął na możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

2.Czy w przedmiotowym stanie faktycznym ma zastosowanie art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zostały spełnione warunki wskazane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przywołał Pan treść art. 1 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 4a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn i wskazał, że zgodnie z tym przepisem darowizna otrzymana od członka najbliższej rodziny należącego do tzw. zerowej grupy podatkowej, tj. od małżonka, zstępnych (tj. dzieci, wnuków, prawnuków itd.), wstępnych (tj. rodziców, dziadków, pradziadków, itd.), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy jest zwolniona z podatku, jeżeli zostaną spełnione warunki wynikające z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Pana zdaniem, zostały spełnione warunki wynikające z art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, bowiem (…) r. nabył Pan od matki darowiznę (wynoszącą 3/4 części udziałów w Przedsiębiorstwie w spadku) w formie aktu notarialnego. Następne również w formie aktu notarialnego z (…) r. Pan oraz Pana matka oświadczyli, że w związku z korektą dokumentacji księgowej (błąd księgowy) nastąpiła zmiana wartości surowców, towarów, wyrobów gotowych na wartość (…) zł. W efekcie zmieniała się również wartość darowizny udziału w Przedsiębiorstwie w spadku wynikającej z Aktu – (…) PLN, na wartość wynikającą z Aktu zmieniającego – (…) PLN.

Biorąc pod uwagę powyższe, Pana zdaniem, Akt zmieniający umowę darowizny udziału w przedsiębiorstwie w spadku i umowę darowizny z 24 lutego 2023 r. nie wpłynie negatywnie na możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadku i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na potwierdzenie przywołał Pan interpretacje indywidualne.

Wskazał Pan, że interpretacje te zostały wydane w stanach faktycznych, gdzie spadkodawcy zobowiązani byli do dokonania zgłoszenia zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, niemniej jednak, Pana zdaniem można je odnieść do przedmiotowego stanu faktycznego, w którym Pana zdaniem akt notarialny zmieniający umowę darowizny udziału w przedsiębiorstwie w spadku i umowę darowizny również nie wpływa na prawo do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto, Pana zdaniem, w przedmiotowym stanie faktycznym nie ma zastosowania art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym, jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu, bowiem:

- powyższa regulacja odnosi się do przypadków, gdy spadkobierca nie miał wiedzy na temat wszystkich składników majątkowych nabytych w spadku – natomiast w przedmiotowym stanie faktycznym w Akcie z dnia (…) r. wskazane zostały wszystkie składniki Przedsiębiorstwa w spadku, a korekcie będzie podlegała jedynie wartość jednego z elementów składnika majątku (tj. wartość surowców, towarów, wyrobów gotowych, która z uwagi na błąd w księgach rachunkowych mylnie została wskazana w Akcie) objętego Przedsiębiorstwem w spadku, w stosunku do którego to przedsiębiorstwa został darowany mu udział,

- powyższa regulacja nie odnosi się do przypadków, o których mowa w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdzie nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Na potwierdzenie również przywołał Pan interpretację indywidualną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Natomiast z treści art. 890 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika, iż:

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny; umowa taka – powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona, chyba, że przepisy wymagają formy szczególnej ze względu na przedmiot darowizny, np. akt notarialny przy darowiźnie nieruchomości.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Z art. 4a ust. 2 tej ustawy wynika, że:

W myśl art. 4a ust. 3 cyt. ustawy:

Zgodnie z art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Z treści wniosku wynika, że (…) r. żona zmarłego (Pana matka), zgodnie z umową darowizny udziału w przedsiębiorstwie w spadku i umową darowizny sporządzoną w formie aktu notarialnego, darowała Panu udział wynoszący 3/4 części w przedsiębiorstwie w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, jako zorganizowanym zespole składników materialnych i niematerialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności. Na podstawie informacji otrzymanej od działu księgowości, wykazano wartość zapasów (opisanych w Akcie jako surowce, towary, wyroby gotowe) na kwotę (…) złotych. W wyniku późniejszej analizy stwierdzono, że informacja ta była błędna (błąd rachunkowy), a wartość surowców, towarów i wyrobów gotowych (obejmująca zapasy) jaka wynika z ksiąg i jaka powinna być wskazana w Akcie zgodnie z bilansem, wynosi (…) złotych. Biorąc pod uwagę powyższe, Pan oraz Pana matka zwrócili się do notariusza o korektę Aktu. Notariusz (…) r. sporządził akt notarialny zmieniający, w którym Pan oraz Pana matka oświadczyli, że w związku z korektą dokumentacji księgowej – błędem rachunkowym, nastąpiła zmiana wartości surowców, towarów, wyrobów gotowych z wartości (…) zł na wartość (…) zł.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż zwolnienie określone w treści art. 4a mające zastosowanie do nabycia przez osoby z najbliższej rodziny, ściśle określone w treści art. 4a powołanej ustawy, nie jest ani zwolnieniem ograniczonym kwotowo ani zwolnieniem warunkowym. Z powołanego przepisu art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wynika by ustawodawca obwarował to zwolnienie podatkowe dodatkowymi warunkami do spełnienia oprócz przesłanki zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz udokumentowania ww. darowizn w przypadku nabycia środków pieniężnych. Zwolnienie to przysługuje bez względu na wartość przedmiotu nabycia.

W związku z powyższym, korekta aktem notarialnym wartości nabytego w drodze darowizny udziału w przedsiębiorstwie (podwyższenie jego wartości rynkowej – zgodnie z korektą błędów księgowych) nie ma wpływu na zastosowanie zwolnienia i tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Nie ma Pan również obowiązku zgłoszenia opisanej czynności do organu podatkowego, gdyż czynność ta była dokonana w formie aktu notarialnego. W sprawie nie dochodzi bowiem do nabycia nowego przedmiotu (w tym także takiego, o którym wcześniej nie miał Pan wiedzy) – zmianie ulega jedynie ustalona wartość nabytego i zgłoszonego już uprzednio przedmiotu, co nie wpływa na zastosowanie zwolnienia.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.