Interpretacja indywidualna z dnia 2 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.67.2023.1.PB

W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca – Pan S. M. (dalej: „Wnioskodawca”) jest obywatelem Gruzji, ale od grudnia 2017 r. w sposób stały i nieprzerwany przebywa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Od kwietnia 2019 r. jest w związku małżeńskim z obywatelką Rzeczpospolitej Polskiej, która podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca posiada zezwolenie na pobyt stały na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej udzielone w formie Decyzji Wojewody (…) z 15 listopada 2022 r. (dalej: „Decyzja”). Decyzja została wydana na podstawie art. 195 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 201 ust. 1 ustawy z dnia  12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2354) oraz art. 104 § 1 ustawy  z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2002 r. poz. 2000).

Wnioskodawca wskazuje również, że prowadzi na terytorium kraju jednoosobową działalność gospodarczą oraz posiada umowę o pracę (na umowie został wskazany adres zamieszkania w Polsce). Również najbliższa mu rodzina ma miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują, że to właśnie Polska, a nie Gruzja jest centrum jego interesów życiowych.

Żona Wnioskodawcy planuje w przyszłości dokonać na jego rzecz darowiznę. Darowizna ta może obejmować na przykład środki pieniężne, nieruchomości, dzieła sztuki, samochody, czy też pochodne instrumenty finansowe (dalej; „Darowizna”). Umowa darowizny zostanie zawarta w adekwatnej formie prawnej.

Pytanie

Czy Darowizna przekazana przez żonę – obywatelkę Polski na rzecz Wnioskodawcy – obywatela Gruzji, posiadającego zezwolenie na pobyt stały na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, będzie korzystała ze zwolnienia z art. 4a ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 4 Ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm., dalej: „Ustawa  o podatku od spadków i darowizn” lub „Ustawa”) podlega, nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Przepisy Ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia „darowizna” dlatego konieczne jest odwołanie się do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, dalej: „Kodeks cywilny”).

W myśl ww. art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak określone essentialia negotii umowy darowizny pozwalają zaliczyć ją do umów jednostronnie zobowiązujących konsensualnych, nieodpłatnych i kauzalnych. Świadczenie darczyńcy może polegać zwłaszcza na przeniesieniu własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, przelewie wierzytelności, zwolnieniu z długu, przejęciu długu, zrzeczeniu się ograniczonego prawa rzeczowego lub zmianie pierwszeństwa takiego prawa. Skutkiem darowizny jest więc bezpłatne zwiększenie aktywów obdarowanego albo zmniejszenie jego pasywów. Ponadto, świadczenie darczyńcy powinno być spełnione kosztem jego majątku, co oznacza, że w ostatecznym rozrachunku to majątek darczyńcy obciążany jest obowiązkiem świadczenia (por. G. Karaszewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2022, art. 888.).

Na gruncie Ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem  ust. 2 i 4, (art. 4a ust. 1 pkt 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Natomiast stosownie do art. 4 ust. 4 Ustawy zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a (przepis ten ma zastosowanie w niniejszym zdarzeniu przyszłym) i art. 4b stosuje się, jeżeli  w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego  z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Mając na uwadze treść ww. przepisu należy stwierdzić, że zwolnienie, o którym mowa  w art. 4a ust. 1 Ustawy ma zastosowanie do podmiotów, które w dniu wystąpienia zdarzenia prawotwórczego transakcji (w tym przypadku darowizny), działając jako nabywca  w rozumieniu prawa cywilnego, spełniły co najmniej jedną z wymienionych niżej cech:

- posiadają obywatelstwo polskie,

- posiadają obywatelstwo jednego z państw członkowskich UE lub jednego z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

- mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- mają miejsce zamieszkania na terytorium jednego z państw członkowskich UE lub jednego z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

O ile przesłanki dot. obywatelstwa nie budzą większych wątpliwości, to w przypadku miejsca zamieszkania, konieczne jest odwołanie się do treści art. 25 Kodeksu cywilnego, gdyż przepisy polskiego prawa podatkowego nie zawierają definicji tego pojęcia. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

W orzecznictwie panuje pogląd, iż na prawną konstrukcję miejsca zamieszkania składają się dwa elementy: zewnętrzny (fakt przebywania) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu).  Ostałości pobytu na określonym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie, które ma na celu założenie tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów, chodzi zatem o aktualne centrum życiowej działalności konkretnego człowieka. O zamiarze stałego pobytu można mówić wówczas, gdy występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej, w której koncentrują się jej czynności życiowe, i to bez względu na adres jej zameldowania. Wyrażenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia oświadczenia woli. Wystarczy więc, że zamiar taki wynika z zachowania danej osoby, a mianowicie koncentracji aktywności życiowej w określonej miejscowości, (por. wyrok WSA w Poznaniu z 19 sierpnia 2022 r. sygn. akt III SA/Po 2/22, wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/G 373/21, wyrok NSA z 5 kwietnia 2022 r. sygn. akt III FSK 446/21 – Wnioskodawca wskazuje, że wymienione wyroki zostały wydane w odmiennych stanach faktycznych niż opisane w niniejszym wniosku zdarzenie przyszłe, ale wskazane w nich rozumienie, przez sądy administracyjne, przesłanek miejsca zamieszkania jest istotne dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszego wniosku).

Definicja cudzoziemca została zawarta w art. 3 pkt 2 Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r.  o cudzoziemcach (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2354, dalej: „Ustawa o cudzoziemcach”). Przez cudzoziemca rozumie się każdego, kto nie posiada obywatelstwa polskiego.

Zgodnie z treścią dalszych przepisów Ustawy o cudzoziemcach, cudzoziemcowi – na jego wniosek – może zostać udzielone zezwolenie na pobyt stały na terytorium Rzeczpospolitej na czas nieoznaczony, jeżeli spełnia jeden z warunków określonych w art. 195 ust. 1 Ustawy o cudzoziemcach. Jako jeden z tych warunków ww. ustawa wskazuje pozostawanie w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim z obywatelem polskim i pozostawał w tym związku małżeńskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały, i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego  w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z tym obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 195 ust. 1 pkt 4 Ustawy o cudzoziemcach).

W myśl art. 201 ust. 1 Ustawy o cudzoziemcach zezwolenia na pobyt stały udziela cudzoziemcowi lub odmawia jego udzielenia wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, w drodze decyzji. Natomiast w myśl art. 200 ww. Ustawy zezwolenie to wygasa z mocy prawa z dniem: udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE albo nabycia przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego.

Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych prezentowanym w interpretacjach indywidualnych, wydanych w zbliżonym stanie faktycznym do niniejszego zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że jeżeli Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to opisana we wniosku Darowizna, z uwagi na fakt, że zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym  w art. 4a ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy mężem a żoną), będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej Ustawy  o podatku od spadków i darowizn (por. interpretacje indywidualne Dyrektora KIS z 4 marca 2022 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4015.2.2022.2.JKU (dot. darowizny dokonanej na rzecz obywatelki Niemiec), z 10 września 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4015.89.2020.2.BD  (dot. transakcji darowizny zawartej pomiędzy obywatelem Rzeczpospolitej Polskiej  a obywatelką Federacji Rosyjskiej – małżeństwo), z 4 grudnia 2018 r. Znak: 0111-KDIB4.4015.142.2018.1.MCZ (dot. transakcji darowizny, Darowizna lokalu mieszkalnego położonego w Polsce na rzecz obywatelki Ukrainy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca – będący obywatelem Gruzji ma otrzymać od swojej żony – obywatelki Polski – Darowiznę Wnioskodawca oraz darczyńca są małżeństwem od kwietnia 2019 r. Natomiast Wnioskodawca oświadcza, że przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieprzerwanie od grudnia 2017 r. i w trakcie dokonania transakcji Darowizny będzie nadal mieszkał na terytorium Polski. Ponadto, posiada Decyzję (zezwolenie na pobyt stały).

Wnioskodawca wskazuje również, że prowadzi na terytorium kraju jednoosobową działalność gospodarczą oraz posiada umowę o pracę (na umowie został wskazany adres zamieszkania w Polsce), tym samym Wnioskodawca podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Również najbliższa mu rodzina ma miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują, że to właśnie Polska, a nie Gruzja jest centrum jego osobistych oraz majątkowych interesów. W konsekwencji czego spełniona jest przesłanka miejsca zamieszkania opisana w ww. art. 4 ust. 4 Ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Mając na uwadze powyższe – w ocenie Wnioskodawcy – opisana we wniosku Darowizna  z uwagi na fakt, że zostanie dokonana pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy małżonkami) oraz obdarowany (obywatel Gruzji) ma miejsce zamieszkania w Polsce, będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 4 Ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.  

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Nadmieniam, że jednolity tekst ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach ogłoszony jest w Dzienniku Ustaw z 2023 r. poz. 519.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.