Interpretacja indywidualna z dnia 28 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.67.2023.2.DM

W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie są ustalone następujące po sobie terminy rozliczeń, to dla ww. usług finansowania momentem ich wykonania jest upływ okresu, za który następują płatności. Zatem datą wykonania usług w opisanej sytuacji jest data upływu każdego okresu rozliczeniowego, za który otrzymują Państwo zapłatę należnej Prowizji. Zatem, zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy, momentem powstania obowiązku podatkowego dla świadczonych usług udzielania finansowania jest data upływu każdego okresu (czyli w analizowanym przypadku są to okresy miesięczne), do którego odnoszą się rozliczenia, bądź ostatniej płatności, której termin spłaty ustala się na dzień spłaty całości kwoty finansowania i Prowizji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług udzielania finansowania. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 kwietnia 2023 r. (wpływ 14 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Spółka świadczy usługi finansowe, w szczególności udziela finansowania. Odbiorcami usług świadczonych przez Spółkę są podatnicy VAT (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki) mający siedzibę działalności gospodarczej w Polsce lub poza krajem (Unii Europejskiej lub krajach trzecich).

W myśl przykładowej umowy udzielenia finansowania (dalej jako: „Umowa”) zawieranej przez Spółkę, Spółka zobowiązuje się przenieść na własność klienta środki pieniężne, a klient zobowiązuje się zwrócić Spółce środki pieniężne oraz zapłacić prowizję (dalej jako: „Prowizja”).

Z tytułu zawarcia oraz obsługi Umowy, Spółce należna jest od klienta Prowizja. Klient dokonuje spłaty na rzecz Spółki kwoty finansowania oraz płaci Prowizję w równych miesięcznych ratach, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wypłata środków.

Spółka wystawia za świadczone usługi faktury VAT.

We wrześniu 2022 r. Spółka na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o VAT złożyła zawiadomienie o wyborze opodatkowania usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38-41, wybierając opodatkowanie ww. usług od października 2022 r.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki posiadają siedzibę działalności gospodarczej i stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego jest świadczona usługa finansowania, w Polsce.

Usługa finansowania polega na tym, że Spółka zobowiązuje się przenieść na własność klienta środki pieniężne, a klient zobowiązuje się zwrócić Spółce kwotę finansowania oraz zapłacić prowizję.

Na chwilę sporządzenia niniejszego pisma, Spółka udzieliła kilkunastu finansowań w okresie listopad 2022 r. - marzec 2023 r. Spółka planuje udzielać kolejnych finansowań. Umowy o udzielenie finansowania („Umowa”) zostały zawarte na okresy od 3 do 12 miesięcy.

Zgodnie z art. 6 przykładowej umowy o udzielenie finansowania, z tytułu zawarcia oraz obsługi Umowy Spółce należna jest od klienta prowizja w wysokości stanowiącej określony % kwoty finansowania („Prowizja”). Do kwoty Prowizji doliczony zostanie podatek VAT, zgodnie z art. 43 ust. 22 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.).

Zgodnie z art. 6 pkt 3 umowy, klient nie jest zobowiązany do zapłaty Spółce odsetek od sumy pieniężnej. W przypadku opóźnienia w zapłacie jakichkolwiek kwot należnych na podstawie Umowy Spółka jest uprawniona do dochodzenia od klienta odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Umowy, klient dokona spłaty na rzecz Spółki kwoty finansowania oraz zapłaci prowizję w równych, miesięcznych ratach, do określonego dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wypłata środków. Za moment spłaty uznaje się moment uznania rachunku odpowiednią kwotą spłaty. Ostateczny termin spłaty Kwoty Finansowania oraz Prowizji przypada w dniu płatności ostatniej raty. Klient ma prawo w każdym czasie do przedterminowej spłaty całości kwoty finansowania i Prowizji.

Zgodnie z art. 6 pkt 2 przykładowej umowy o udzielenie finansowania, do kwoty Prowizji doliczony zostanie podatek VAT, zgodnie z art. 43 ust. 22 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.).

Spółka nie zawierała umów o udzielenie finansowania przed złożeniem zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia z VAT zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT. W związku z powyższym, Prowizje są i będą należne i płatne po dacie rezygnacji ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Pytanie

Czy z tytułu świadczenia przez Spółkę usług udzielania finansowania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, w przypadku wyboru opodatkowania tych usług zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty Prowizji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki z tytułu świadczenia usług udzielania finansowania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, w przypadku wyboru opodatkowania tych usług przez Spółkę zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty Prowizji.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego” i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku:

38) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39) usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40) usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

40a) usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a)spółkach,

b)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;

41) usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328, 355, 680, 1505, 1595 i 2140), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Jednocześnie, art. 43 ust. 22 ustawy o VAT stanowi, że podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem, że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Zgodnie z art. 43 ust. 23 ustawy o VAT, podatnik, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Podatnik, który zrezygnował z opodatkowania zgodnie z ust. 23, może ponownie wybrać opodatkowanie zgodnie z ust. 22, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego ponownie korzysta ze zwolnienia.

Spółka złożyła zawiadomienie, o którym mowa w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT we wrześniu 2022 r., wybierając opodatkowanie VAT usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38‑41 ustawy o VAT.

Na chwilę złożenia niniejszego wniosku, Spółka świadczy jedynie usługi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38, tj. usługi udzielania pożyczek pieniężnych, a także zarządza udzielonymi przez siebie pożyczkami.

Moment rozpoznania obowiązku podatkowego reguluje art. 19a ustawy o VAT. Przepis ust. 1 stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41.

Jednocześnie, zgodnie z art. 19a ust. 6, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Celem wprowadzenia szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług finansowych było uproszczenie rozliczeń VAT z tytułu świadczenia tych usług.

Jednocześnie, od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca przewidział możliwość wyboru opodatkowania usług, o których mowa m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy o VAT.

Brzmienie przepisu art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT pozostało niezmienne z wprowadzeniem możliwości wyboru opodatkowania usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT od 2022 r. Jednocześnie, cel art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT pozostał ten sam (uproszczenie rozliczeń VAT z tytułu usług finansowych).

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT reguluje moment powstania obowiązku podatkowego dla usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy niezależnie od tego, czy podatnik dokona wyboru ich opodatkowania.

W związku z brakiem szczególnych przepisów dotyczących powstania obowiązku podatkowego w sytuacji wyboru przez podatnika opodatkowania usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zdaniem Spółki, obowiązek podatkowy w takim przypadku powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1 ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Odnosząc powyższe do Umowy, obowiązek podatkowy powstaje zatem w chwili otrzymania całości lub części Prowizji.

W świetle powołanych argumentów zwracają się Państwa z prośbą o potwierdzenie, że przedstawione przez Państwa stanowisko i rozumienie treści przepisów prawa podatkowego jest prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei ust. 2 ww. artykułu stanowi, że:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z powyższego, definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Powołana wyżej definicja podatnika zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług jest odzwierciedleniem definicji zawartej w art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny i świadczą Państwo usługi finansowe, w szczególności udzielają finansowania. Odbiorcami świadczonych przez Państwa usług są podatnicy VAT (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki). Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki posiadają siedzibę działalności gospodarczej i stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego jest świadczona usługa finansowania, w Polsce.

W myśl Umowy udzielenia finansowania, zobowiązują się Państwo przenieść na własność klienta środki pieniężne, a klient zobowiązuje się zwrócić te środki pieniężne oraz zapłacić Prowizję. We wrześniu 2022 r., na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, złożyli Państwo zawiadomienie o wyborze opodatkowania usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38-41, wybierając opodatkowanie ww. usług od października 2022 r. Udzielili Państwo kilkunastu finansowań w okresie listopad 2022 r. - marzec 2023 r. Umowy o udzielenie finansowania zostały zawarte na okresy od 3 do 12 miesięcy. Klient dokona spłaty na rzecz Państwa kwoty finansowania oraz zapłaci prowizję w równych, miesięcznych ratach, do określonego dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wypłata środków. Za moment spłaty uznaje się moment uznania Państwa rachunku odpowiednią kwotą spłaty. Ostateczny termin spłaty Kwoty Finansowania oraz Prowizji przypada w dniu płatności ostatniej raty. Klient ma prawo w każdym czasie do przedterminowej spłaty całości kwoty finansowania i Prowizji.

Nie zawierali Państwo umów o udzielenie finansowania przed złożeniem zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia z VAT zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT. W związku z powyższym, Prowizje są i będą należne i płatne po dacie rezygnacji ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Państwa wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą kwestii, czy z tytułu świadczenia przez Państwa usług udzielania finansowania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, w przypadku wyboru opodatkowania tych usług zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty Prowizji.

W tym miejscu należy zauważyć, że opisane przez Państwa usługi finansowania noszą cechy usług udzielania pożyczek. Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

W analizowanej sprawie - w wyniku spełnienia świadczenia przez udzielającego finansowania, określone przedmioty majątkowe stają się własnością osoby korzystającej z usług finansowania. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek osoby korzystającej z ww. usług, która obowiązana jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie finansowania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy należy identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za czynność wykonywaną przez podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy. Udzielanie finansowania stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres w zamian za wynagrodzenie (prowizję). Czynność udzielania finansowania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, stanowi więc odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT.

Zatem świadczona przez Państwa usługa udzielania finansowania stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Jednocześnie, art. 43 ust. 23 ustawy – również obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. – stanowi, że:

Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy. Należy jednak wskazać, że usługi finansowe świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami korzystają ze zwolnienia od podatku, bez możliwości skorzystania w ww. przepisu i wyboru rezygnacji ze zwolnienia od podatku.

Regulacje dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług zawierają przepisy art. 19a ustawy.

I tak, zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Na mocy art. 19 ust. 2 ustawy,

w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

W odniesieniu do usług przyjmowanych częściowo, o których mowa w ust. 2 powołanego artykułu, należy wskazać, że obowiązek podatkowy – w przypadku wykonania usługi częściowej – powstaje właśnie w tej części. Usługę przyjmowaną częściowo (określoną część podzielnej w sensie gospodarczym usługi) uważa się za wykonaną w odniesieniu do tej części usługi, dla której określono zapłatę.

W myśl art. 19 ust. 3 ustawy,

usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

W przepisie tym ustawodawca wprowadził unormowanie w zakresie ustalenia momentu wykonania usługi w odniesieniu do „usługi, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”, czyli takiej usługi, która jest wykonywana w sposób ciągły przez pewien czas, natomiast rozliczenie należności za nią następuje w ramach okresu.

Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy,

jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o VAT nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei, o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług.

Na mocy art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41.

Przy czym stosownie do treści art. 19a ust. 6 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że usługi podlegają opodatkowaniu stawką VAT obowiązującą co do zasady w momencie wykonania usługi.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy wskazać, że rezygnacja ze zwolnienia od podatku VAT usług udzielania finansowania, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, powoduje zmianę momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług, dla których wybrano opodatkowanie. Ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy nie znajdzie wówczas zastosowania, gdyż przepis ten odnosi się wyłącznie do usług finansowych, których świadczenie jest zwolnione od podatku VAT na mocy m.in. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem w przypadku rezygnacji przez Państwa ze zwolnienia dla świadczonych usług udzielania finansowania obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych. Przy czym, w okolicznościach analizowanej sprawy obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy, tj. z upływem każdego okresu rozliczeniowego (miesiąc), do którego odnoszą się płatności.

Z okoliczności sprawy wynika, że umowy o udzielenie finansowania zostały zawarte na okresy od 3 do 12 miesięcy. Klient dokona na rzecz Państwa spłaty kwoty finansowania oraz zapłaci Prowizję w równych, miesięcznych ratach, do określonego dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wypłata środków. Za moment spłaty uznają Państwo moment uznania Państwa rachunku odpowiednią kwotą spłaty. Ostateczny termin spłaty Kwoty Finansowania oraz Prowizji przypada w dniu płatności ostatniej raty. Klient ma prawo w każdym czasie do przedterminowej spłaty całości kwoty finansowania i Prowizji.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w związku z tym, że w przedmiotowej sprawie są ustalone następujące po sobie terminy rozliczeń, to dla ww. usług finansowania momentem ich wykonania jest upływ okresu, za który następują płatności. Zatem datą wykonania usług w opisanej sytuacji jest data upływu każdego okresu rozliczeniowego, za który otrzymują Państwo zapłatę należnej Prowizji. Zatem, zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy, momentem powstania obowiązku podatkowego dla świadczonych usług udzielania finansowania jest data upływu każdego okresu (czyli w analizowanym przypadku są to okresy miesięczne), do którego odnoszą się rozliczenia, bądź ostatniej płatności, której termin spłaty ustala się na dzień spłaty całości kwoty finansowania i Prowizji.

Tym samym Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).