Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.126.2023.2.MN

W zakresie obowiązków płatnika z tytułu sporządzenia informacji PIT- 11 w przypadku umorzenia kredytu i pożyczki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

prawidłowe – w zakresie braku obowiązku sporządzenia informacji PIT-11 w przypadku umorzenia kredytu;

nieprawidłowe - w zakresie braku obowiązku sporządzenia informacji PIT-11 w przypadku umorzenia pożyczki.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w zakresie sporządzenia informacji PIT- 11 w przypadku umorzenia kredytu i pożyczki. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 marca 2023 r. (wpływ 14 marca 2023 r.).

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Są Państwo bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm., dalej: „Prawo bankowe”) i podlegają Państwo w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Podstawowym przedmiotem Państwa działalności jest świadczenie usług bankowych i konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych. Prowadzą Państwo działalność w zakresie obsługi klientów korporacyjnych, instytucjonalnych i detalicznych (w tym private banking) na terenie całego kraju. Państwa oferta obejmuje m. in. produkty kredytowe, oszczędnościowe, a także inwestycyjne.

W przeszłości, w ramach prowadzonej działalności bankowej, zawierali Państwo m. in. umowy o kredyt hipoteczny oraz umowy o pożyczkę hipoteczną z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej (dalej odpowiednio: „Kredytobiorca”/”Kredytobiorcy” oraz „Pożyczkobiorca”/”Pożyczkobiorcy”), które były zaciągnięte na cele mieszkaniowe, tj. na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT (dalej odpowiednio: „Kredyt”/„Kredyty” oraz „Pożyczka hipoteczna”/„Pożyczki hipoteczne”).

Umowy Kredytu zawierają bezpośrednio w treści wskazanie celu, na który Kredyt został udzielony. W przypadku, gdy Kredyt jest udzielony na różne cele, cele te są wyszczególnione w umowie. Umowy o Pożyczkę hipoteczną nie zawierają w treści wskazanego celu/przeznaczenia środków.

Kredyty oraz Pożyczki hipoteczne zostały zabezpieczone w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie. Zabezpieczenie w postaci hipoteki jest wskazane wprost w treści zawartych umów Kredytu i umów o Pożyczkę hipoteczną (dalej odpowiednio: „Umowa Kredytu”/„Umowy Kredytu” oraz „Umowa o Pożyczkę hipoteczną”/„Umowy o Pożyczkę hipoteczną”, dalej łącznie: „Umowa”/„Umowy”).

Część Kredytów i Pożyczek hipotecznych stanowi zobowiązania waloryzowane kursem waluty obcej (w tym kursem franka szwajcarskiego, dalej: „CHF”). Postępująca w ostatnich latach deprecjacja złotego (dalej: „PLN”) względem walut obcych, w szczególności CHF, przyczyniła się do pogorszenia sytuacji kredytobiorców i pożyczkobiorców. W rezultacie pomiędzy bankami a częścią kredytobiorców i pożyczkobiorców powstały i mogą powstawać spory prawne w szczególności w sprawie ustalenia, czy zawarte w umowach postanowienia umowne, zwłaszcza klauzule waloryzacyjne, są postanowieniami abuzywnymi w rozumieniu art. 385(1) § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, dalej: „Kodeks Cywilny”).

W odniesieniu do zawartych przez Bank Umów Kredytu i Umów o Pożyczkę hipoteczną, roszczenia Kredytobiorców i Pożyczkobiorców dotyczą/mogą dotyczyć w szczególności:

a)uznania postanowień Umów Kredytu lub Umów o Pożyczkę hipoteczną za bezskuteczne na podstawie art. 385(1) § 1 i nast. Kodeksu Cywilnego, w tym postanowień w zakresie zasad ustalania kursu waluty, zasad waloryzacji do waluty obcej oraz zmiany oprocentowania,

b)twierdzenia bezskuteczności lub nieważności całej Umowy Kredytu lub Umowy o Pożyczkę hipoteczną,

c)zapłaty środków na rzecz Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy w związku z uznaniem za bezskuteczne postanowień Umów Kredytu lub Umów o Pożyczkę hipoteczną lub stwierdzeniem bezskuteczności lub nieważności całej Umowy Kredytu lub Umowy o Pożyczkę hipoteczną.

Stoją Państwo na stanowisku, że Umowy są w całości skuteczne i ważne, a podnoszone przez Kredytobiorców i Pożyczkobiorców roszczenia nie są zasadne. Jednakże w związku z toczącymi się już postępowaniami sądowymi, jak również możliwością wytoczenia powództw cywilnych przez Kredytobiorców i Pożyczkobiorców w przyszłości, podjęli Państwo decyzję o wdrożeniu i oferowaniu Kredytobiorcom i Pożyczkobiorcom procesu ugodowego.

Przewidują Państwo możliwość oferowania Kredytobiorcom i Pożyczkobiorcom różnych modeli ugód. Proces ugodowy, którego dotyczy niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obejmuje Umowy, w przypadku których zadłużenie Kredytobiorców oraz Pożyczkobiorców z tytułu Umowy na dzień zawarcia ugody nie zostało jeszcze spłacone (dalej: „Ugoda”/„Ugody”).

Celem Ugód jest i będzie polubowne rozstrzygnięcie istniejących sporów (w przypadku, gdy Kredytobiorca lub Pożyczkobiorca wytoczył przeciwko Bankowi pozew indywidualny dotyczący Umowy, na mocy Ugody zobowiązuje się on cofnąć pozew w tej sprawie ze zrzeczeniem się roszczenia) oraz zapobieżenie przyszłym sporom o ważność i skuteczność Umów oraz ich poszczególnych postanowień, a także uchylenie niepewności w odniesieniu do roszczeń stron Umów związanych z zawarciem i wykonaniem Umów.

W związku z zawarciem Ugody, Kredytobiorcy oraz Pożyczkobiorcy dobrowolnie godzą się i będą się godzić na odstąpienie od dochodzenia roszczeń wobec Banku wywiedzionych z zarzutu:

a)nieważności Umowy,

b)bezskuteczności Umowy lub

c)niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody

- w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie ich zobowiązań oraz odpowiadających im praw Banku.

Na gruncie Ugody, strony - tj. Kredytobiorca lub Pożyczkobiorca oraz Bank - potwierdzają, że ich wolą było zawarcie odpowiednio Umowy Kredytu łub Umowy o Pożyczkę hipoteczną oraz jest jej utrzymanie w mocy, z uwzględnieniem zmian, które wynikają z Ugody.

Na mocy Ugody, strony dokonują zmiany waluty zadłużenia Kredytobiorcy/Pożyczkobiorcy z tytułu niespłaconego kapitału Kredytu/Pożyczki hipotecznej oraz odsetek naliczonych za okres od ostatniej spłaty rat do daty podpisania Ugody z CHF na PLN i uzgadniają wysokość zadłużenia w PLN (dalej: „Kwota Zadłużenia”). Przeliczenie Kwoty Zadłużenia jest i będzie dokonywane z zastosowaniem kursu średniego Narodowego Banku Polskiego (dalej: „NBP") wynikającego z tabeli kursów średnich walut obcych z dnia zawarcia Ugody.

Po dokonaniu zmiany waluty zadłużenia, na mocy Ugody, Bank zwalnia Kredytobiorcę lub Pożyczkobiorcę z długu (dalej odpowiednio: „Umorzenie Kredytu" lub „Umorzenie Pożyczki hipotecznej”) w kwocie równej Kwocie Zadłużenia, a Kredytobiorca/Pożyczkobiorca zwolnienie z długu przyjmuje. W związku z Umorzeniem Kredytu oraz Umorzeniem Pożyczki hipotecznej, zadłużenie Kredytobiorcy/Pożyczkobiorcy wobec Banku z tytułu odpowiednio Kredytu lub Pożyczki hipotecznej zostaje spłacone w całości.

Oprócz zmiany waluty zadłużenia oraz dokonania umorzenia, na gruncie Ugody Bank zobowiązuje się zwrócić Kredytobiorcy/Pożyczkobiorcy określoną kwotę w PLN. Wysokość Zwrotu jest i będzie ustalana przez Bank indywidualnie z Kredytobiorcą/Pożyczkobiorcą.

W związku z zawarciem Ugody, Państwo i Kredytobiorca/Pożyczkobiorca zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy. Rozliczenia dokonane na podstawie Ugody mają wyczerpywać w całości roszczenia Kredytobiorcy/Pożyczkobiorcy z tytułu Umowy jakie mógłby on zgłosić lub zgłosił) w razie zaistnienia (lub istniejącego) sporu sądowego w tym zakresie.

Dokonywane na podstawie Ugody Umorzenie Kredytu oraz Umorzenie Pożyczki hipotecznej prowadzą do powstania po stronie Kredytobiorców oraz Pożyczkobiorców przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT w wysokości umorzonego zobowiązania, tj. w Kwocie Zadłużenia.

W rezultacie, chcieliby Państwo potwierdzić czy w związku z dokonaniem Umorzenia Kredytu oraz Umorzenia Pożyczki hipotecznej, mając na uwadze treść Rozporządzenia Ministra Finansów, w przypadku, gdy w odniesieniu do danego Kredytu/Pożyczki hipotecznej spełnione są warunki, o których mowa w § i ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, na Państwu nie spoczywa obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Państwa wniosek dotyczy Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia zaniechanie, o którym mowa w rozporządzeniu, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku (okres obowiązywania tego rozporządzenia wydłużono Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743).

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 4 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. Państwa pytanie wyłącznie dotyczy okresu podatkowego od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. Państwa pytanie wyłącznie dotyczy Kredytów i Pożyczek hipotecznych udzielonych przed 15 stycznia 2015 roku.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. są Państwo podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów i pożyczek na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. Państwa pytanie wyłącznie dotyczy Kredytów i Pożyczek hipotecznych, które zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego Kredytu lub jednej Pożyczki hipotecznej - gdy Kredyty i Pożyczki hipoteczne zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

W praktyce mogą wystąpić sytuacje, gdy taki warunek nie jest/nie będzie spełniony, ale takie wyjątki nie są przedmiotem Państwa wniosku.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że w odniesieniu do poszczególnych Umów wszyscy Kredytobiorcy i Pożyczkobiorcy solidarnie odpowiadają za spłatę Kredytów i Pożyczek hipotecznych.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 1 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. Państwa pytanie wyłącznie dotyczy kwot wierzytelności z tytułu Kredytów i Pożyczek hipotecznych, które obejmują: kapitał, odsetki (w tym skapitalizowane), prowizje lub opłaty, gdy poniesienie takich opłat było niezbędne do zawarcia Umowy z Bankiem, z wyłączeniem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Nie jest Państwa intencją uzyskanie interpretacji w odniesieniu do kwot, które zgodnie z powyższym przepisem Rozporządzenia Ministra Finansów wyłączono z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Proszą Państwo, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełniony jest warunek, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. Państwa pytanie wyłącznie dotyczy Kredytów i Pożyczek hipotecznych, gdy osoba fizyczna będąca Kredytobiorcą lub Pożyczkobiorcą nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu Kredytu lub Pożyczki hipotecznej zaciągniętych na realizację inwestycji mieszkaniowej innej niż określona w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) tego rozporządzenia.

W praktyce mogą wystąpić sytuacje, gdy taki warunek nie jest/nie będzie spełniony, ale takie wyjątki nie są przedmiotem Państwa wniosku.

Chcą Państwo uniknąć wątpliwości i umożliwić wydanie interpretacji indywidualnej, tak istotnej w kontekście relacji Banku z Kredytobiorcami i w związku z tym postanowili Państwo uzupełnić wniosek wyłącznie w części I (tj. w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego) w taki sposób, aby po zdaniu na str. 5 wniosku:

„W rezultacie, Bank chciałby potwierdzić czy w związku z dokonaniem Umorzenia Kredytu oraz Umorzenia Pożyczki hipotecznej, mając na uwadze treść Rozporządzenia Ministra Finansów, w przypadku, gdy w odniesieniu do danego Kredytu/Pożyczki hipotecznej spełnione są warunki, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, na Banku nie spoczywa obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT”

dodać zdanie:

„Jednocześnie Bank prosi, aby na potrzeby interpretacji indywidualnej przyjąć, że w odniesieniu do poszczególnych Umów wszyscy Kredytobiorcy i Pożyczkobiorcy solidarnie odpowiadają za spłatę Kredytów i Pożyczek hipotecznych, a ponadto, że dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku spełnione są także następujące warunki Rozporządzenia Ministra Finansów:

- § 1 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. pytanie Banku wyłącznie dotyczy kwot wierzytelności z tytułu Kredytów i Pożyczek hipotecznych, które obejmują: kapitał, odsetki (w tym skapitalizowane), prowizje lub opłaty, gdy poniesienie takich opłat było niezbędne do zawarcia Umowy z Bankiem, z wyłączeniem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń;

- § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. pytanie Banku wyłącznie dotyczy Kredytów i Pożyczek hipotecznych udzielonych przed 15 stycznia 2015 roku oraz Bank (zainteresowany) jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów i pożyczek na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

- § 4 Rozporządzenia Ministra Finansów, tj. pytanie Banku wyłącznie dotyczy okresu podatkowego od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku”.

Pytanie

Czy w związku z opisanym w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Umorzeniem Kredytu oraz Umorzeniem Pożyczki hipotecznej na podstawie Ugody, w przypadku gdy spełnione są warunki, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, do powstałego po stronie Kredytobiorców oraz Pożyczkobiorców przychodu podatkowego z tytułu Umorzenia Kredytu lub Umorzenia Pożyczki hipotecznej znajduje zastosowanie zaniechanie poboru PIT na mocy § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, a tym samym nie są Państwo i nie będą zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy jako podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w związku z opisanym w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Umorzeniem Kredytu oraz Umorzeniem Pożyczki hipotecznej na podstawie Ugody, w przypadku gdy spełnione są warunki, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, do powstałego po stronie Kredytobiorców lub Pożyczkobiorców przychodu podatkowego z tytułu Umorzenia Kredytu lub Umorzenia Pożyczki hipotecznej znajduje zastosowanie zaniechanie poboru PIT na mocy § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, a tym samym nie są Państwo i nie będą zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy jako podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

W związku z powstaniem po stronie Kredytobiorców oraz Pożyczkobiorców, z racji zawarcia Ugody, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, na Państwu mogą spoczywać obowiązki informacyjne, o których mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT: „Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania [podkreślenie Państwa]”.

Z powyższego wynika, że art. 42a ust. 1 ustawy o PIT nakłada obowiązki informacyjne na podmioty dokonujące wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Obowiązek wystawienia wskazanej w cytowanym przepisie informacji obejmuje wszystkie podmioty z wyjątkiem osób fizycznych, które nie są przedsiębiorcami. Obowiązek ten nie dotyczy jednak m. in. dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów - wydanego na podstawie art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej - do dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, należą kwoty: „umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej”.

W myśl § 3 Rozporządzenia Ministra Finansów: „Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Jak wynika z powyższego, pod warunkiem spełnienia przesłanek, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, w odniesieniu do umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego dokonano zaniechania poboru PIT.

W konsekwencji, w sytuacji, gdy do umorzonych kwot zastosowanie znajdzie ww. zaniechanie poboru podatku, na Państwu nie będzie spoczywać obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.

Oznacza to, że w celu dokonania oceny, czy w analizowanym przypadku na Państwu spoczywa obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT należy ustalić, czy w odniesieniu do kwot Umorzenia Kredytu oraz Umorzenia Pożyczki hipotecznej zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru PIT na mocy § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów.

W tym celu, w Państwa ocenie, przeanalizować należy, czy Kredyty oraz Pożyczki hipoteczne spełniają definicję „kredytu mieszkaniowego”, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów.

a)Definicja kredytu mieszkaniowego

W pierwszej kolejności, pragną Państwo wskazać, że Rozporządzenie Ministra Finansów wprowadza nowe pojęcie „kredytu mieszkaniowego”, w odniesieniu do którego zastosowanie znajduje przewidziane w jego treści zaniechanie poboru podatku. Mając na uwadze, że jest to pojęcie nie funkcjonujące na gruncie innych regulacji oraz niezdefiniowane w innych przepisach prawa, w ocenie Banku, termin ten należy wykładać mając na uwadze treść oraz cel obowiązywania Rozporządzenia Ministra Finansów.

Kredyt i Pożyczka hipoteczna jako „kredyt”, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów:

W przywołanym powyżej § 3 Rozporządzenia Ministra Finansów wskazano, że „Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt (...) [podkreślenie Państwa]”, który spełnia wyszczególnione w tym przepisie warunki.

W świetle powyższego, dla oceny czy Kredyt oraz Pożyczka hipoteczna stanowią „kredyt mieszkaniowy”, w Państwa ocenie, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy mogą one być uznane za „kredyt”.

Jako że w Rozporządzeniu Ministra Finansów nie zdefiniowano pojęcia „kredyt” ani nie uwzględniono odwołania do jakiegokolwiek innego aktu prawnego objaśniającego to pojęcie, w Państwa ocenie, pojęcie to należy interpretować zgodnie z jego zwyczajowym rozumieniem jako formę pożyczania pieniędzy na określony czas, pod warunkiem ich zwrotu wraz z wynagrodzeniem za ich pożyczenie w formie odsetek.

W tym miejscu, wskazać należy, że rozporządzeniodawca nie zdecydował się odwołać do art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 t. j., dalej: „Prawo bankowe”), który wskazuje, że przez umowę kredytu „bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.

Jednocześnie zgodnie z komentarzem do Prawa bankowego (A. Kawulski [w:] Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013, art. 69) potrzeba wskazać, że: „(...) należy odróżnić „kredyt” w rozumieniu szerokim i wąskim. Przez „kredyt” w rozumieniu wąskim rozumiemy kredyt udzielony na podstawie umowy kredytu określonej w Prawie bankowym. Z kolei „kredyt” w rozumieniu szerokim to wszelkie formy kredytowania, włączając w to kredyt w rozumieniu komentowanej ustawy, pożyczkę pieniężną, kredyt konsumencki [podkreślenie Państwa].”

W Państwa ocenie, skoro Minister Finansów nie odwołał się w treści rozporządzenia do rozumienia pojęcia „umowy kredytu” określonego na gruncie Prawa bankowego, pojęcie to należy rozumieć szeroko jako wszelkie formy kredytowania. Gdyby bowiem Minister Finansów chciał, aby pojęcie to było interpretowane zgodnie z przepisami Prawa bankowego, takie odniesienie znalazłoby się wprost w treści analizowanego rozporządzenia.

Podkreślenia wymaga, że ustawodawca sam pojęciem „kredyt” obejmuje niekiedy wszelkie formy kredytowania, w tym zarówno kredyt jak i pożyczkę. Przykładowo, w myśl § 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2245, dalej: „ustawa o kredycie hipotecznym”): „Za umowę o kredyt hipoteczny uważa się w szczególności umowę:

1)pożyczki,

2)kredytu w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439, ze zm.),

3)o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego,

4)o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia,

5)o kredyt odnawialny

- o ile spełnia warunki określone w ust. 1 [podkreślenie Państwa]”.

Stosownie do § 3 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, przez umowę o kredyt hipoteczny rozumie się: „umowę, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub doje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania:

1)prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy w rozumieniu art. 3 pkt 6 i 70 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 oraz z 2022 r. poz. 88, 1557, 1768, 1783 i 1846);

2)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;

3)prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części;

4)udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej”.

Z powyższego wynika, że w przypadku gdy na podstawie m. in. umowy pożyczki lub kredytu, kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania: prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu - taka umowa (w tym zarówno umowa pożyczki jak i umowa kredytu) stanowi „umowę o kredyt hipoteczny” w rozumieniu ustawy o kredycie hipotecznym.

Także w komentarzu do ustawy o kredycie hipotecznym (I. Heropolitańska [w:] A. Nierodka, I. Heropolitańska, Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Komentarz, Warszawa 2019, art. 3) wskazano na możliwość takiej interpretacji przepisów: „Bankowa pożyczka będzie zatem kredytem hipotecznym, jeżeli będzie zabezpieczona hipoteką.”

Jako że w Rozporządzeniu Ministra Finansów nie uwzględniono odwołania do jakiegokolwiek innego aktu prawnego objaśniającego pojęcie „kredyt”, w Państwa opinii należy uznać, że pojęcie to nie powinno być interpretowane w sposób zawężający. Gdyby intencją rozporządzeniodawcy było ustanowienie wymogu interpretowania pojęcia „kredyt” w rozumieniu wąskim, zgodnie z przepisami innego konkretnego aktu prawnego, to zostałoby to wskazane bezpośrednio w przepisach Rozporządzenia Ministra Finansów.

Skoro natomiast brak jest tego rodzaju wskazania, to przyjąć w Państwa ocenie należy, iż przez pojęcie „kredyt”, na gruncie Rozporządzenia Ministra Finansów, powinno się rozumieć wszelkie formy kredytowania/finansowania, a w tym kredyt w rozumieniu Prawa bankowego czy też pożyczkę.

W rezultacie, w Państwa ocenie, zarówno udzielony przez Bank Kredyt jak i Pożyczka hipoteczna powinny być objęte pojęciem „kredytu”, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów.

Data i podmiot udzielający finansowania - warunki, o których mowa w § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów:

Zgodnie z § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: „udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów”.

Z powyższego wynika, że pierwszym z warunków, które spełniać ma kredyt, aby stanowić „kredyt mieszkaniowy” w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów jest wymóg, aby kredyt:

został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r.; oraz

został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Odnosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, pragną Państwo zaznaczyć, że:

pożyczki hipoteczne oraz Kredyty, których dotyczy niniejszy wniosek o wydanie interpretacji zostały udzielone przed dniem 15 stycznia 2015 r. (spełniają tym samym pierwszy ze wskazanych powyżej warunków);

są Państwo bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe i jako bank podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz jest uprawniony na podstawie przepisów regulujących zasady funkcjonowania banków do udzielania kredytów.

W rezultacie, w Państwa ocenie, zarówno Kredyty jak i Pożyczki hipoteczne spełniają przesłanki, o których mowa w § 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów.

Zabezpieczenie w postaci hipoteki - warunek, o którym mowa w § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów:

Kolejnym z warunków, które spełniać ma kredyt aby stanowić „kredyt mieszkaniowy” w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów jest zabezpieczenie „w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie” § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów).

Odnosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, pragną Państwo zaznaczyć, że Kredyty i Pożyczki hipoteczne posiadają zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie. Zabezpieczenie w postaci hipoteki jest wskazane wprost w treści zawartych Umów Kredytów i Umów o Pożyczkę hipoteczną.

W rezultacie, w Państwa ocenie, zarówno Kredyty jak i Pożyczki hipoteczne spełniają warunek, o którym mowa w § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów.

Przeznaczenie kredytu - warunek, o którym mowa w § 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów:

Ostatni warunek, który ma spełniać kredyt, aby stanowić „kredyt mieszkaniowy” w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów został wskazany w § 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów. Przepis ten stanowi, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: „zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Zgodnie art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT, katalog wskazanych wyżej wydatków obejmuje: „wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej”.

Odnosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, pragną Państwo wskazać, że Kredyty oraz Pożyczki hipoteczne, których dotyczy niniejszy wniosek o wydanie interpretacji, zostały zaciągnięte na cele mieszkaniowe, tj. na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT.

Umowy Kredytu zawierają bezpośrednio w treści wskazanie przeznaczenia/celu, na jaki został zaciągnięty kredyt. W przypadku, gdy Kredyt jest przeznaczony na różne cele, cele te są wyszczególnione w umowie. Umowy o Pożyczkę hipoteczną nie zawierają w treści wskazanego celu/przeznaczenia środków. Niemniej, są Państwo w stanie i będą w stanie uzyskać dodatkowe dokumenty, takie jak oświadczenie Pożyczkobiorcy, przelewy bankowe oraz akty notarialne potwierdzające zawarcie umowy sprzedaży lub zakupu nieruchomości, które potwierdzają, że Pożyczki hipoteczne zostały zaciągnięte na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT.

W Państwa ocenie, analizowane przepisy - zarówno Rozporządzenia Ministra Finansów jak i ustawy o PIT - nie wprowadzają wymogu, aby cel zaciągnięcia kredytu wynikał wprost z treści zawartej umowy. Państwa zdaniem oznacza to, że gdy w umowie nie wskazano celu, na jaki pożyczka została zaciągnięta, podatnik może udowadniać cel jej zaciągnięcia w inny sposób, korzystając z wszelkich dostępnych środków dowodowych.

Takie stanowisko potwierdził m. in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1757/16, w którym stwierdził on, że: „Wykładnia językowa analizowanego przepisu, uzupełniona wykładnią systemową i celowościową prowadzi, zatem do wniosku, że podatnik, który przeznaczy środki ze sprzedaży nieruchomości (łub prawa majątkowego) na spłatę kredytu łub pożyczki (oraz odsetek od nich) zaciągniętych na nabycie innej nieruchomości lub prawa majątkowego, służących zaspokojeniu jego mieszkaniowych, skorzysta z prawa do zwolnienia. Sposób wykazania celu pożyczki nie został jednak wprost wskazany przez ustawodawcę. Gdyby zatem wolą prawodawcy było, aby w treści umowy pożyczki, o której mowa w art. 21 ust. 25 pkt 2 u.p.d.o.f., zapisany był w sposób jednoznaczny cel mieszkaniowy, na jaki została ona zaciągnięta, czy wydatkowana, zostałoby to ujęte wprost w brzmieniu przepisów u.p.d.o.f. Wobec braku takiej regulacji, rację ma Sąd pierwszej instancji twierdząc, że podatnik może na gruncie u.p.d.o.f., udowadniać cel zaciągnięcia pożyczki wszelkimi dostępnymi środkami dowodowym, np.: aktami notarialnymi potwierdzającymi zawarcie umowy sprzedaży i zakupu nieruchomości, dowodami przelewów na konto zainteresowanej oraz co istotniejsze na konta stron umów sprzedaży”.

Dodatkowo, pragną Państwo zaznaczyć, że do wniosku, że pożyczka może być zaciągnięta na określony cel - mimo braku wskazania tego celu bezpośrednio w umowie - prowadzi również analiza obowiązujących regulacji. Zgodnie z cytowanym wyżej § 3 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, przez umowę o kredyt hipoteczny rozumie się umowę, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania m. in. prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy. Przy czym, zgodnie z § 3 ust. 2 pkt 1 ustawy o kredycie hipotecznym, za umowę o kredyt hipoteczny uważa się w szczególności umowę pożyczki. Z powyższego wynika zatem, że ustawodawca dopuszcza możliwość stwierdzenia/udowodnienia, że umowa pożyczki stanowi umowę, na mocy której dochodzi do sfinansowania nabycia własności budynku mieszkalnego czy lokalu mieszkalnego.

W świetle powyższego, w Państwa ocenie, zarówno Kredyty, jak i Pożyczki hipoteczne, spełniają warunek, o którym mowa w § 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów.

b)Cel wydania Rozporządzenia Ministra Finansów

W Państwa ocenie, również cel wydania Rozporządzenia Ministra Finansów wskazuje na zasadność objęcia regulacjami tego rozporządzenia zarówno Kredytów jak i Pożyczek hipotecznych.

W uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia Ministra Finansów wskazano bowiem, iż: „Proponowany w niniejszym projekcie zakres zaniechania poboru podatku od osób fizycznych obejmuje dochody (przychody) z tytułu umorzenia zobowiązań kredytowych wobec kredytobiorców, jak również niższej od nominalnej spłaty kwoty kredytu, niezależnie od waluty, w której kredytobiorca zaciągnął kredyt. Stąd też, z zaniechania będą mogli skorzystać nie tylko kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy denominowany we franku szwajcarskim czy indeksowany do tej waluty, ale również w złotym, euro czy innej obcej walucie. Pozwoli to na równe traktowanie pod względem podatkowym osób fizycznych, które zaciągnęły kredyty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych [podkreślenie Państwa]”.

W Państwa ocenie, skoro zamiarem rozporządzeniodawcy było zapewnienie równego traktowania różnych sposobów/form pozyskania finansowania na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przez osoby fizyczne, to stwierdzić należy, że zarówno kredyty jak i pożyczki - udzielane przez uprawnione podmioty - powinny korzystać z takiego samego traktowania na gruncie tego rozporządzenia.

W szczególności na podkreślenie zasługuje, że zgodnie z przywołanym już powyżej uzasadnieniem Rozporządzenia Ministra Finansów: „(...) pozostaje zasadne, aby decyzje kredytodawców o częściowym umorzeniu spłaty kredytu, nie wiązały się dla kredytobiorców z koniecznością opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu tego umorzenia. Skoro bowiem kredytobiorcy napotykali trudności w regulowaniu zobowiązań wobec podmiotu udzielającego kredytu, tym bardziej mogą mieć trudności w zapłaceniu podatku dochodowego od osób fizycznych należnego z tytułu otrzymania przysporzenia majątkowego w postaci umorzenia tych zobowiązań. Nie bez znaczenia jest również fakt, że część kredytobiorców toczy spory sądowe z bankami zarzucając abuzywność klauzul indeksacyjnych przy hipotecznych kredytach mieszkaniowych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Zatem, opodatkowanie umarzanych kredytobiorcom kwot w sytuacji, gdy dochodzą oni przed sądami nieważności zawartych przez nich umów (częściowej lub całkowitej), czyli podważają zasadność wymagalności tych kwot, budziłoby zatem istotne kontrowersje [podkreślenie Państwa]”.

Argumenty wskazane powyżej dotyczą pożyczek tak samo jak kredytów. Umowy pożyczki również stanowią przedmiot sporów sądowych w zakresie dochodzenia przez pożyczkobiorców ich nieważności na zasadach oraz na podstawie analogicznej do sporów sądowych w zakresie unieważnień kredytów.

Przykładem przedstawionej powyżej analogii pomiędzy kredytami a pożyczkami na gruncie sporów sądowych o nieważność tych zobowiązań jest fragment wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 marca 2022 r., sygn. akt I ACa 597/21, w którym wskazano, iż: „Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że strony zawarły umowę pożyczki w rozumieniu art. 720 k.c., a nie umowę kredytu w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej jako: pr. bank.). Pomimo tego stwierdził jednak, że do umowy pożyczki denominowanej/indeksowanej do waluty obcej można odpowiednio stosować poglądy doktryny i orzecznictwa wypowiedziane na kanwie konstrukcji kredytu denominowanego/indeksowanego do waluty obcej [podkreślenie Państwa]”.

Ponadto także do pożyczek można odnieść stwierdzenie, że skoro osoby, którym ich udzielono, napotkały trudności w regulowaniu zobowiązań wobec podmiotu, który ich udzielił, to tym bardziej osoby te mogą mieć trudności w zapłaceniu PIT należnego z tytułu otrzymania przysporzenia majątkowego z tytułu umorzenia tych zobowiązań.

W Państwa ocenie przyjęcie odmiennego podejścia wiązałoby się z bezpodstawnie nierównym traktowaniem osób, które zaciągnęły zobowiązania w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych oraz z różnicowaniem tego traktowania wyłącznie w zależności od typu zobowiązania.

W Państwa ocenie, skoro do umowy pożyczki denominowanej/indeksowanej stosować się powinno odpowiednio poglądy orzecznictwa wypowiedziane w odniesieniu do konstrukcji kredytów denominowanych/indeksowanych, to w połączeniu z uzasadnieniem do projektu Rozporządzenia Ministra Finansów, w którym wskazano, że intencją rozporządzeniodawcy jest dążenie do rozwiązania sytuacji związanej z tymi kredytami denominowanymi/indeksowanymi - to w Państwa ocenie należy uznać, że zarówno pożyczki (hipoteczne) jak i kredyty powinny podlegać tej samej preferencji podatkowej.

Pragną Państwo również wskazać na cechy samej instytucji zaniechania poboru podatku, o której mowa w art. 22 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników: „zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie”. Zgodnie z cytowanym wyżej przepisem, wydanie rozporządzenia powinno być uzasadnione interesem publicznym lub ważnym interesem podatników. Niemniej, jak wskazuje się w doktrynie, zaniechanie poboru podatku nie powinno prowadzić do uprzywilejowania określonej grupy podatników, bowiem mogłoby naruszać konstytucyjne zasady powszechności i równości opodatkowania (A. Mariański (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz. Wyd. 2, Warszawa 2023).

W Państwa ocenie, mając na uwadze podobieństwa pomiędzy udzielanymi przez banki kredytami oraz pożyczkami hipotecznymi, a także trudną sytuację finansową, w jakiej znaleźli się zarówno pożyczkobiorcy jak i kredytobiorcy, wykluczenie jednej z tych grup podatników z możliwości stosowania postanowień Rozporządzenia Ministra Finansów mogłoby być sprzeczne z zasadą powszechności i równości opodatkowania.

Reasumując przedstawione rozważania, Państwa zdaniem, w związku z opisanym w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Umorzeniem Kredytu oraz Umorzeniem Pożyczki hipotecznej na podstawie Ugody, w przypadku gdy spełnione są warunki, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b Rozporządzenia Ministra Finansów, do powstałego po stronie Kredytobiorców lub Pożyczkobiorców przychodu podatkowego z tytułu Umorzenia Kredytu lub Umorzenia Pożyczki hipotecznej znajduje zastosowanie zaniechanie poboru PIT na mocy § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, a tym samym nie są Państwo i nie będą zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy jako podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania Kredytobiorcy lub Pożyczkobiorcy, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Mając na uwadze powyższe, wnoszą Państwo o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa pożyczki została natomiast uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:

Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu, czy pożyczki, jak i ich spłata na warunkach przewidzianych w umowach są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy, czy też pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia zobowiązania, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca, czy też pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Państwa klientom kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu lub pożyczki należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592):

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl § 2 ww. rozporządzenia:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy:

1) umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

2) równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm.3), przy czym zaniechanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje wyłącznie do wysokości dochodów spółki tworzącej taką grupę, która umorzyła kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego i jest podmiotem określonym w ust. 1 pkt 1.

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenianiemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawili Pani informacje, z których wynika, że:

1.zawierali Państwo z klientami umowy o kredyt hipoteczny oraz pożyczkę hipoteczną;

2.przewidują Państwo możliwość oferowania kredytobiorcom i pożyczkobiorcom różnych modeli ugód, na mocy których dokonają Państwo umorzenia kredytów i pożyczek;

3.kredyty i pożyczki były udzielane przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

4.kredyty i pożyczki były udzielane na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej;

5.kredyty i pożyczki były zabezpieczane hipotecznie;

6.wszyscy kredytobiorcy i pożyczkobiorcy odpowiadali za spłatę solidarnie;

7.kredytobiorcy i pożyczkobiorcy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności;

8.kredyty i pożyczki, które nie spełniają ww. warunków – nie są przedmiotem Państwa zapytania.

Powzięli Państwo wątpliwość - czy w przypadku, gdy spełnione są warunki, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, będą Państwo zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej kredytobiorcom i pożyczkobiorcom jako podatnikom oraz urzędom skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania kredytobiorców i pożyczkobiorców.

Na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wyjaśnić należy, że z literalnego brzmienia powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów wynika wprost, że dotyczy ono wyłącznie kredytu hipotecznego.

Na gruncie regulacji przepisów prawa kredyt i pożyczka są to bowiem dwie odrębne instytucje. Różnią się choćby podstawą prawną - kredyt został uregulowany przepisami ustawy Prawo bankowe, natomiast w przypadku pożyczki - jak już wcześniej wyjaśniono - zastosowanie ma Kodeks cywilny. Pożyczek hipotecznych, których udzielali Państwo swoim klientom nie należy zatem utożsamiać z kredytem hipotecznym, o którym mowa w ww. rozporządzeniu.

W związku z tym, że pożyczka hipoteczna nie została przez ustawodawcę uwzględniona w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, to umorzenie kwoty wierzytelności z tytułu jej zaciągnięcia nie może korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Wobec powyższego, są Państwo zobowiązani do sporządzenia i wysłania pożyczkobiorcom oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-11.

Zatem w tej części Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast w przypadku kredytów hipotecznych – przyjmując za Państwem, że spełnione są warunki wskazane w cytowanym wcześniej rozporządzeniu Ministra Finansów – nie spoczywa na Państwu obowiązek sporządzenia informacji według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów Kredytobiorców, ponieważ zgodnie z cytowanym wcześniej art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek ten nie dotyczy przychodów (dochodów), od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem w tej części Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz

zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa wyroków sądów stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00