Interpretacja indywidualna z dnia 5 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.893.2022.2.AB

Brak opodatkowania darowizny lokalu

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie podatku od towarów i usług dotyczącego braku opodatkowania darowizny lokalu użytkowego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 grudnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 1 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania darowizny lokalu użytkowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 lutego 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Ponad 5 lat temu Wnioskodawca zakupił jako prywatny majątek na siebie lokal użytkowy od urzędu miasta w drodze przetargu. Lokal ten przy zakupie nie był objęty podatkiem od towarów i usług. Wówczas Wnioskodawca nie prowadził i nie prowadzi do dzisiaj działalności gospodarczej. Natomiast do maja 2022 r. był czynnym podatnikiem VATu ze względu na wynajęcie lokalu użytkowego osobom, które prowadziły w lokalu Wnioskodawcy działalność gospodarczą. W maju 2022 r. zgłosił rezygnację z bycia czynnym podatnikiem VAT-u na druku VAT-R. Obecnie Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem VAT-u. Wnioskodawca chciałby połowę opisywanego lokalu podarować żonie, z którą posiada rozdzielność majątkową. Pytanie jest następujące czy w związku z darowizną połowy opisanego lokalu Wnioskodawca będzie musiał zapłacić podatek od towarów i usług?

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

1.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej i nie prowadził w momencie zakupu lokalu.

2.

Lokal nie jest przedmiotem umowy najmu natomiast był od 04.2022 do 09.2022

3.

Lokal nigdy nie był zakupiony jako składnik działalności gospodarczej ponieważ Wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej, kiedy kupił lokal. Lokal został zakupiony przez Wnioskodawcę jako prywatny majątek.

4.

Lokal nie był objęty podatkiem VAT, więc nie przysługiwało Wnioskodawcy takie odliczenie.

5.

Pierwsze używanie lokalu nastąpiło 20.03.2020 r.

6.

Cytując przepis : Zgodnie z art. 22j ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 3 uznaje się za ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Zgodnie z powyższym przepisem Wnioskodawca nie dokonał ulepszeń. Poza tym nie prowadził działalności gospodarczej.

7.

Wnioskodawca ponosił wydatki, które były niższe niż 30% wartości lokalu.

8.

Nie dotyczy.

9.

Nie dotyczy

10.

Na pytanie organu czy ww. lokal użytkowy był przedmiotem najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, jeśli tak to należy wskazać dokładne daty najmu lokalu?

Od 20.03.2020 r. do 30.01.2022 r. oraz od 04.2022 do 09.2022.

11.

Lokal nigdy nie był przez Wnioskodawcę używany do prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ nie prowadził działalności gospodarczej.

W związku z powyższym nie ma żadnych podstaw do naliczania podatku VAT od darowizny na rzecz żony Wnioskodawcy, gdyż lokal został zakupiony przez Wnioskodawcę bez naliczenia podatku VAT i stanowi prywatny majątek Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy ta darowizna będzie czy nie będzie obciążona VAT-em?

Pana stanowisko w sprawie

Według Wnioskodawcy nie ma żadnych podstaw do naliczania podatku od towarów i usług VAT od darowizny pomiędzy prywatnymi osobami. Tym bardziej, że lokal został nabyty bez naliczania podatku VAT oraz stanowi prywatny majątek osoby fizycznej. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdziły rozmowy z konsultantami na infolinii Krajowej Informacji Skarbowej pod numerem 22 330 03 30.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku w zakresie braku opodatkowania darowizny lokalu użytkowego jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W myśl art. 2 pkt 14a ustawy:

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Ponadto należy zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

- po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

- po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Ponadto powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Należy mieć na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny”, to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Natomiast dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że ponad 5 lat temu zakupił Pan jako prywatny majątek na siebie lokal użytkowy. Lokal ten przy zakupie nie był objęty podatkiem od towarów i usług więc nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia. Wówczas nie prowadził Pan i nie prowadzi do dzisiaj działalności gospodarczej. Natomiast do maja 2022 r. był czynnym podatnikiem VATu ze względu na wynajęcie lokalu użytkowego osobom, które prowadziły w Pana lokalu działalność gospodarczą. W maju 2022 r. zgłosił Pan rezygnację z bycia czynnym podatnikiem VAT-u na druku VAT-R. Nie dokonał Pan ulepszeń na przedmiotowy lokal w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Lokal był przedmiotem umowy najmu od 20.03.2020 r. do 30.01.2022 r. oraz od 04.2022 do 09.2022.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że taka sytuacja może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo. Elementami przesądzającymi o uznaniu transakcji sprzedaży nieruchomości za prowadzenie działalności gospodarczej jest całokształt działań jakie wnioskodawca podjął w odniesieniu do tej nieruchomości przez cały okres jej posiadania.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że umowa najmu jest umową cywilnoprawną nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.) – zwanej dalej Kodeks cywilny:

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Wynika z tego, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jego najemcę. Charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

Z uwagi na powyższe przepisy, odpłatne udostępnianie lokalu użytkowego przez Pana innym podmiotom na podstawie umowy najmu skutkuje uzyskiwaniem przez niego korzyści majątkowej, a tym samym wypełnia określoną w cyt. art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej. W analizowanym przypadku wystąpiły więc okoliczności, które wskazują, że dla zamierzonej czynności będzie występował Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Przechodząc natomiast do Pana wątpliwości, czy przedmiotowa darowizna będzie obciążona podatkiem VAT należy wskazać, że planowana darowizna połowy lokalu użytkowego na rzecz żony nie będzie mieścić się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – wskazanym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższe wynika z faktu, że czynność ta będzie co prawda czynnością wykonywaną przez podmiot uznany za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, w wyniku której nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania lokalem (towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) jak właściciel. Jednakże z okoliczności sprawy wynika, że nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia tego lokalu. Ponadto jak Pan wskazał nie ponosił Pan ulepszeń na ww. lokal w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

W tym miejscu należy zauważyć, że z powołanego wyżej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, jest także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne darowizny pod warunkiem jednak, że podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

- dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

- przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

- przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar (lub jego części składowe), w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

W celu oceny prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem lokalu użytkowego będącego przedmiotem wniosku należy ustalić, czy przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z jego nabyciem.

Jak wskazał Pan we wniosku, w związku z nabyciem przedmiotowego lokalu nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponosił Pan wydatki, które nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Tym samym ww. wydatki nie stanowiły wytworzenia nieruchomości.

Analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prowadzi do wniosku, że w sytuacji gdy przy zakupie lokalu użytkowego nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a poniesione przez Pana wydatki na ww. lokal nie były ulepszeniami w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, co w konsekwencji w świetle przepisów ustawy o VAT nie stanowi również wytworzenia nieruchomości (lokalu), to darowizna przedmiotowego lokalu użytkowego na rzecz Pana żony nie spełnia przesłanek wynikających z art. 7 ust. 2 ustawy i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym stanowisko Pana jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.