Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 16 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.606.2022.2.BG

Miasto ma prawo do odliczenia w całości podatku VAT z faktur dokumentujących wykonanie usługi przez Spółkę wynagradzaną w formie rekompensaty.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia w całości podatku VAT z faktur dokumentujących usługę wynagradzaną w formie rekompensaty.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 lutego 2023 r. (wpływ 24 lutego 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

8 marca 2022 r. na podstawie aktu założycielskiego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Miasto A zawiązało spółkę pod nazwą: B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: spółka).

Siedzibą spółki jest Miasto A; spółka działa na podstawie Aktu Założycielskiego, Kodeksu spółek handlowych oraz ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.

Miasto A jest jedynym założycielem i stuprocentowym udziałowcem spółki.

Zgodnie z § (…) aktu założycielskiego celem działalności spółki jest wykonywanie zadania własnego Miasta A, polegającego na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie regularnego przewozu osób oraz zadań mu towarzyszących.

Spółka prowadzi rachunkowość zgodnie z obowiązującymi przepisami i zapewnia rozdzielność księgową kosztów i przychodów związanych ze świadczeniem przez siebie usług publicznych stanowiących usługi w ogólnym interesie gospodarczym w rozumieniu Decyzji Komisji z 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym od kosztów i przychodów związanych z pozostałymi działalnościami.

Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta A z 26 maja 2022 r. w sprawie powierzenia zadania własnego Miasta A z zakresu lokalnego transportu zbiorowego Miasto A powierzyło spółce prawa handlowego, utworzonej przez Miasto A, polegających na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu publicznego transportu zbiorowego odrębną uchwałą Rady Miasta A, wykonywanie zadania własnego Miasta A z zakresu lokalnego transportu zbiorowego.

Sposób wykonywania przez spółkę powierzonego ww. zadania określa umowa o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego zawarta 1 kwietnia 2022 r. pomiędzy spółką a Miastem A.

Zgodnie z ww. umową spółka zobowiązała się w zamian za rekompensatę wypłacaną przez Miasto A świadczyć w granicach Miasta i Gmin, w okresie od 15 czerwca 2022 r. do 30 kwietnia 2032 r. usługi polegające na:

·wykonywaniu przewozów, w tym tzw. przewozów szkolnych i przedszkolnych, o których mowa w art. 32 i art. 39 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe i Przewozów dodatkowych,

·obsłudze systemu e-karty lub innego elektronicznego systemu poboru opłat za bilety, który może być wdrożony, w uzgodnieniu z Miastem w szczególności poprzez administrację infrastruktury systemu, prowadzenie i rozliczanie wewnętrznego systemu sprzedaży biletów (w tym kodowanie informacji na e-karcie i innych nośnikach) oraz organizowanie i rozliczanie zewnętrznych systemów sprzedaży biletów,

·prowadzeniu windykacji należności opłat za przejazdy bez ważnego biletu oraz kontroli ważności biletów w pojazdach, powstałych w okresie obowiązywania umowy,

·sprzątaniu i konserwacji przystanków oraz utrzymaniu, sprzątaniu i konserwacji wiat przystankowych,

·zarządzaniu i eksploatacji majątkiem pozostającym w dyspozycji spółki, niezależnie od podstawy prawnej posiadania, a służącym realizacji usługi,

·przygotowywaniu projektów rozkładów jazdy i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta,

·przygotowywaniu założeń i projektów do opracowywania taryf i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta,

·administrowaniu infrastrukturą systemu dynamicznej informacji pasażerskiej,

·przygotowaniu i udostępnianiu informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, w szczególności na przystankach komunikacji miejskiej w formie papierowej i elektronicznej i w internecie,

·promocji lokalnego transportu zbiorowego w uzgodnieniu z właściwymi komórkami Miasta.

Usługi stanowią zadania własne Miasta A wykonywane w granicach administracyjnych Miasta A oraz w granicach Gmin wyznaczonych przez porozumienia międzygminne.

W okresie od 15 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. spółka będzie wykonywała wszystkie czynności oprócz wykonywania przewozów.

W okresie od 15 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. usługa przewozu będzie świadczona przez operatorów prywatnych na podstawie odrębnych umów zawartych z Miastem.

Ponadto w umowie o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego określono zasady przekazywania i rozliczania rekompensaty. Zgodnie z zapisami umowy rekompensata pieniężna w okresie od 15 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. stanowić będzie 1/8 prognozowanej kwoty rekompensaty zaś od 1 stycznia 2023 r. do końca okresu powierzenia rekompensata stanowić będzie iloczyn odpowiedniej stawki za wozokilometr określonej na dany rok kalendarzowy w oparciu o plan gospodarczy.

Mając na uwadze powyższe, Miasto nabywa jedno świadczenie, wprawdzie składające się z wielu czynności ale prowadzących do jednego celu. Z tytułu należytego wykonania umowy spółce przysługuje łączne wynagrodzenie w formie rekompensaty.

Spółka z ww. tytułu wystawia na Miasto A miesięczne faktury VAT. Właściwą stawką dla opodatkowania przedmiotowej usługi w okresie, w którym spółka nie wykonuje usług przewozowych jest stawka podatku od towarów i usług w wysokości 23% – Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2022 r.

Ponadto spółka prowadzi sprzedaż biletów w imieniu i na rzecz Miasta A; dochód ze sprzedaży biletów przekazuje na właściwe konto Urzędu Miasta A. Na podstawie art. 106d ust. 2 ustawy o VAT Miasto A upoważniło spółkę do wystawiania faktur VAT w swoim imieniu i na swoją rzecz. Przychód ze sprzedaży biletów jest dochodem własnym Miasta A.

Na wystawianych przez spółkę fakturach widnieją następujące dane: Wystawca faktury: spółka, adres i NIP, Sprzedawca: Miasto A, adres i NIP.

Faktury za sprzedaż biletów wystawiane przez spółkę w imieniu i na rzecz Miasta Aa ujmowane są w rejestrach sprzedaży Miasta, a następnie wykazywane w miesięcznych deklaracjach JPK_V7M. Miasto A w ustawowych terminach odprowadza podatek VAT należny z ww. tytułu do właściwego Urzędu Skarbowego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Nabywane od Spółki usługi wykorzystywane były/są przez Miasto do czynności wyłącznie opodatkowanych podatkiem VAT.

Usługi wykonywane w ramach umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego w zamian za rekompensatę wypłacaną przez Miasto polegające na:

·wykonywaniu przewozów w publicznym transporcie zbiorowym organizowanym przez Miasto A,

·prowadzeniu kontroli ważności biletów w pojazdach oraz windykacji należności opłat za przejazdy bez ważnego biletu, powstałych w okresie powierzenia, w tym do występowania w charakterze pełnomocnika procesowego Miasta w postępowaniach sądowych i egzekucyjnych prowadzonych w celu windykacji tych należności,

·sprzątaniu i konserwacji przystanków oraz utrzymaniu, sprzątaniu i konserwacji wiat przystankowych,

·zarządzaniu i eksploatacji majątkiem pozostającym w dyspozycji Spółki, niezależnie od podstawy prawnej posiadania, a służącym realizacji usługi,

·przygotowywaniu projektów rozkładów jazdy i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta,

·przygotowywaniu założeń i projektów do opracowywania taryf i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta,

·administrowaniu infrastrukturą systemu dynamicznej informacji pasażerskiej,

·przygotowywaniu i udostępnianiu informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, w szczególności na przystankach komunikacji miejskiej w formie papierowej i elektronicznej i w Internecie,

·promocji lokalnego transportu zbiorowego w uzgodnieniu z właściwymi komórkami Miasta, mają charakter usług kompleksowych i stanowią zadania własne Miasta, wykonywane w granicach administracyjnych Miasta oraz Gmin wyznaczonych przez porozumienia międzygminne.

Decydującym czynnikiem uznania ww. usług za świadczenie kompleksowe jest to, że wszystkie czynności składające się na usługi publiczne w zakresie lokalnego transportu zbiorowego nabywane od Spółki w ramach rekompensaty są ściśle ze sobą powiązane i tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość. Wobec powyższego należy uznać, że Miasto w ramach rekompensaty nabywa jedno świadczenie wymagające szeregu czynności wchodzących w zakres przedmiotowej umowy.

Wypłacana przez Miasto rekompensata za ww. usługi ma bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Spółkę i na podstawie art. 29a ust. 1 w związku z art. 29a ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Zapłatą za świadczone przez Spółkę usługi jest nie tylko wnoszona przez pasażera zapłata za bilety, ale również wypłacana przez Miasto rekompensata, stanowiąca dopłatę do ceny usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego świadczonego przez Spółkę.

Pytanie

Czy Miasto A ma prawo do odliczenia w całości lub części podatku VAT z faktur zakupowych wystawianych przez Spółkę dotyczących wynagrodzenia w formie rekompensaty?

Państwa stanowisko w sprawie

Mając na uwadze, że stuprocentowym udziałowcem spółki jest Miasto, zaś spółka w okresie od 15 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. świadczy wszystkie czynności związane z organizacją zbiorowego transportu lokalnego w granicach Miasta i Gmin wyznaczonych przez porozumienie międzygminne oprócz usług przewozowych (od 1 stycznia 2023 r. będą to również usługi przewozowe), to Miasto A wykonuje czynności opodatkowane polegające na sprzedaży biletów na przejazdy komunikacją lokalną.

Miasto jest czynnym podatnikiem VAT i wykonuje czynności opodatkowane w tym zakresie.

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Miasto ma prawo do odliczenia podatku VAT w całości z faktur wystawianych na Miasto A przez spółkę z tytułu wynagrodzenia w formie rekompensaty.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku– jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W oparciu o art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, według którego:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Wobec tego Miasto, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W świetle art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. (…).

W celu wykonywania zadań Miasto może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy). Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Z opisu sprawy wynika, że Miasto zawiązało Spółkę, której jest jedynym założycielem i stuprocentowym udziałowcem. Spółka została powołana w celu wykonywania zadania własnego Miasta, polegającego na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie regularnego przewozu osób oraz zadań mu towarzyszących. Miasto zawarło ze Spółką umowę na kompleksowe świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego.

Zgodnie z ww. umową Spółka zobowiązała się w zamian za rekompensatę wypłacaną przez Miasto świadczyć, w granicach Miasta i Gmin, w okresie od 15 czerwca 2022 r. do 30 kwietnia 2032 r., usługi polegające na: