Interpretacja indywidualna z dnia 6 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.881.2022.3.IK

Uznanie nieodpłatnego świadczenia usług za czynność niepodlegającą opodatkowaniu oraz prawo do odliczenia podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

24 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 24 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie:

- uznania nieodpłatnego świadczenia na rzecz Fundacji za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT,

- prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi na nieodpłatne świadczenia na rzecz Fundacji.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: Fundacja

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: C.W.

Opis zdarzenia przyszłego

Fundacja (zwana w dalszej części wniosku: „Wnioskodawcą” lub „Fundacją”) jest podmiotem działającym na podstawie przepisów ustawy z 6 kwietnia 1984r. o Fundacjach (t. j. Dz. U. 2020 ., poz. 2167) a także w oparciu o postanowienia Statutu Fundacji (dalej: „Statut”). Fundacja nie jest zarejestrowana dla celów VAT jako podatnik VAT czynny. Fundacja jest również podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

C.W. jest osobą fizyczną, prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (…) (dalej: „Centrum”). Jest zarejestrowanym dla celów VAT podatnikiem (VAT czynnym), realizującym usługi w zakresie doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz szkoleń i kursów w zakresie zarządzania oraz rozwijania umiejętności przywódczych. C.W. jest jednocześnie prezesem zarządu Fundacji.

W dniu 08.01.2021 r. Fundacja uzyskała wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W chwili obecnej, Fundacja nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego.

Zgodnie z § 4 Statutu celami Fundacji są: (…)

Fundacja otrzymuje od darczyńców (osób prawnych oraz osób fizycznych) darowizny pieniężne oraz rzeczowe, które stanowią jedno ze źródeł finansowania Fundacji. Darowizny pieniężne są przekazywane Fundacji poprzez wpłaty na jej rachunek bankowy.

Co więcej w toku swojej działalności, Fundacja może uzyskiwać przychody, w szczególności z tytułu otrzymanych darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń, które będą przeznaczone na realizację celów statutowych Fundacji.

Wnioskodawca oraz Centrum zamierzają zawrzeć porozumienie o współpracy (dalej: „Porozumienie”), na podstawie którego zostaną określone ramy współpracy pomiędzy Stronami, a w szczególności - zakres wsparcia Fundacji przez Centrum.

Założenia współpracy przewidują przygotowanie rocznego harmonogramu wsparcia Fundacji, poprzez określenie zakresu świadczeń ze strony Centrum, po uprzednim przeprowadzeniu konsultacji i określeniu zapotrzebowania Fundacji na wsparcie, jak również zasobów, którymi dysponuje Centrum. Harmonogram nie jest jednak wiążący dla stron i nie powoduje powstania wzajemnych zobowiązań.

Na przykład, Fundacja może otrzymywać nieodpłatne świadczenia w postaci, m.in.

- użyczenie powierzchni biurowej lokalu, umożliwienie Fundacji możliwości korzystania z profesjonalnego studia do prowadzenia spotkań i warsztatów w określonym zakresie,

- organizacja i udostępnianie miejsca na eventy i spotkania wraz z zapewnieniem cateringu,

- użyczenie sprzętu i zasobów elektronicznych (miejsce na serwerze, baza danych, formularze na stronie internetowej),

- nieodpłatne wykonanie usług jak wsparcie w uzyskaniu dotacji, prowadzenie działalności fundraisingowej na rzecz Fundacji,

- udzielenie niekomercyjnej licencji do materiałów szkoleniowo-dydaktycznych Centrum,

- Umożliwianie przez Centrum nieodpłatnego uczestnictwa w programie (kursie) szkoleniowym wskazanej przez Fundację osobie (z grona podopiecznych Fundacji), po pozytywnej weryfikacji takiej osoby w procesie rekrutacji,

- możliwość korzystania ze znaków i logotypów graficznych będących własnością Centrum,

- możliwość korzystania (publikowania informacji dotyczących Fundacji) na stronie internetowej Centrum.

Nieodpłatne świadczenia będą służyły celom statutowym Fundacji, tj. działalności oświatowej i kulturalnej. Fundacja nie będzie świadczyła ekwiwalentnego świadczenia wzajemnego na rzecz Centrum. Porozumienie będzie zakładało, że wszelkie świadczenia Centrum na rzecz Fundacji są nieodpłatne i mają charakter pro bono. Niemniej, Centrum planuje wykorzystanie faktu udzielania wsparcia Fundacji w rozwoju prowadzonej działalności biznesowej Centrum, poprzez:

- informowanie swoich partnerów biznesowych i potencjalnych kontrahentów o prowadzonej działalności w zakresie nieodpłatnego wsparcia Fundacji, jako element społecznej odpowiedzialności biznesu.

- budowanie pozytywnego wizerunku Centrum, jako podmiotu zaangażowanego w rozwój działalności oświatowej i kulturalnej - w ramach której realizowana jest działalność gospodarcza Centrum;

- budowaniu świadomości i rozpoznawalności marki Centrum;

- propagowanie działalności Centrum w związku ze wspieraniem podopiecznych Fundacji w gronie potencjalnych uczestników programów szkoleniowych i kursów prowadzonych przez Centrum.

Centrum zakłada więc, że istnienie i działalność Fundacji zgodnie z jej statutem będzie pośrednio miała wpływ na zwiększenie liczby klientów Centrum oraz zwiększenie zakresu wykonywanej przez Centrum działalności i sprzedaży.

Centrum co do zasady odlicza naliczony VAT w związku z nabyciem towarów lub usług w ramach prowadzonej działalności podlegającej opodatkowaniu VAT. Wskazane towary lub usługi mogą być następnie w określonym zakresie lub w określonej części być wykorzystane w postaci udostępnienia ich lub świadczenia (w przypadku usług) na rzecz Fundacji.

Fundacja przeznaczy dochód na cele statutowe na podstawie oświadczeń składanych zgodnie z art. 25 ust. 5 pkt 2 ustawy CIT. Po uprzednim zadeklarowaniu dochodu jako przeznaczonego na realizację celów statutowych do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy CIT, wydatkuje uzyskany dochód na cele statutowe. W toku prowadzonej działalności Fundacja dokonuje sukcesywnego wydatkowania uzyskanych środków finansowych oraz dochodów na cele statutowe.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

1. Czy nieodpłatne świadczenie opisane we wniosku będą związane z profilem działalności gospodarczej Centrum, a jeżeli tak, to w czym przejawia się ten związek, proszę go opisać.

Centrum prowadzi działalność gospodarczą w zakresie doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, oraz szkoleń i kursów w zakresie zarządzania i rozwijania umiejętności przywódczych. Jak rozumiem, pytanie o związek świadczeń nieodpłatnych z profilem działalności gospodarczej Centrum, dotyczy charakteru tych świadczeń, tj. czy mieszczą się one w ramach działalności gospodarczej podatnika, czy też wykraczają poza profil tej działalności.

Zasadniczo świadczenia nieodpłatne, które zostały opisane we wniosku, będą bezpośrednio związane z profilem działalności gospodarczej Centrum (np. umożliwienie przez Centrum nieodpłatnego uczestnictwa w kursie szkoleniowym, prowadzonym przez Centrum, udzielenie licencji do materiałów szkoleniowo - dydaktycznych; udostępnienie przestrzeni biurowej lub dydaktycznej, z której korzysta Centrum w ramach działalności - s. 3 wniosku o wydanie interpretacji). Centrum nie wyklucza jednak, że w niektórych sytuacjach związek pomiędzy profilem działalności Centrum a świadczeniami na rzecz Fundacji może nie wystąpić (np. wsparcie w uzyskaniu dotacji na rzecz Fundacji - co do zasady bowiem Centrum nie prowadzi działalności w zakresie pomocy w pozyskaniu finansowania, uzyskania dotacji).

Jednocześnie Wnioskodawca podkreśla, że z perspektywy zadanych pytań związek świadczeń z profilem działalności pozostaje irrelewantny, znaczenie dla wydania interpretacji ma natomiast ustalenie celu świadczeń, tj. czy jest to świadczenie związane z działalnością gospodarczą podatnika, czy też nie. Wnioskodawca informuje, że istnieje jednoznaczny związek pomiędzy nieodpłatnymi świadczeniami Centrum a jego działalnością opodatkowaną, bowiem świadczenia te przekładają się na sprzedaż opodatkowaną VAT, zwiększają rozpoznawalność marki Centrum, zwiększają konkurencyjność Centrum na rynku, w sposób opisany w odpowiedzi na kolejne pytania poniżej.

2. W jaki sposób nieodpłatne świadczenia będą przekładały się na sprzedaż opodatkowaną Centrum?

Jednym z celów statutowych Fundacji jest m.in. (…). Cele statutowe Fundacji oraz cele biznesowe Centrum są w tym względzie spójne, z tego względu Centrum jest zainteresowane przekazaniem Centrum nieodpłatnych świadczeń, w celu dotarcia do potencjalnej grupy klientów.

W zakresie realizowanych przez Fundację programów niekomercyjnych ich uczestnicy mogą otrzymać m.in. nieodpłatnie przekazane przez Centrum kursy lub materiały szkoleniowe, pozostające w ofercie Centrum. Osoby zainteresowane poszerzaniem swojej wiedzy oraz umiejętności przywódczych mogą kontynuować edukację korzystając z kolejnych produktów Centrum. Skorzystanie z oferty Centrum jest w takiej sytuacji naturalnym i logicznym wyborem. Rozwój działalności statutowej Fundacji (wskutek m.in. nieodpłatnego wsparcia Fundacji przez Centrum) i zwiększenie liczby uczestników programów prowadzonych przez Fundację przekłada się więc na sprzedaż opodatkowaną, realizowaną przez Centrum.

Ponadto, uczestnicy programów prowadzonych przez Fundację budują sieć kontaktów oraz rozwijają współpracę z osobami angażującymi się w sprawy publiczne, które w ten sposób mogą pozyskać wiedzę zarówno o programach oferowanych przez Fundację jak również o szkoleniach lub kursach prowadzonych przez Centrum. W ten sposób Centrum może dotrzeć do grona nowych lub potencjalnych klientów zainteresowanych jego usługami.

Należy przy tym podkreślić, że Fundacja nie jest zobowiązana do promowania działalności Centrum ani nie świadczy na rzecz Centrum żadnych usług, które miałyby służyć promowaniu tej działalności. Centrum zaś wykorzystuje informację o wspieraniu Fundacji w dla celów marketingowych oraz docierając bezpośrednio do uczestników programów Fundacji, finalnie korzystających z przekazanych przez Centrum świadczeń na rzecz Fundacji.

Wspieranie Fundacji nieodpłatnymi świadczeniami przekłada się więc na rozwój działalności Fundacji i większą świadomość jej celów i sposobów działania, co z kolei przekłada się na większą znajomość oferty produktów Centrum wśród potencjalnych nabywców.

3. Czu nieodpłatne świadczenia opisane we wniosku na rzecz Fundacji będą miały charakter jednorazowy?

Świadczenia nieodpłatne Centrum na rzecz Fundacji będą miały taki charakter, jaki będzie potrzebny Fundacji do realizowania jej celów. Strony dopuszczają zarówno możliwość przekazania przez Centrum na rzecz Fundacji zarówno świadczeń o charakterze jednorazowym, jak również świadczeń o charakterze ciągłym, trwającym pewien czas (np. udostępnienie urządzeń, etc.)

4. Przez jaki okres czas Centrum będzie świadczyło nieodpłatne usługi na rzecz Fundacji?

Strony przewidują, że umowy o współpracy, na podstawie której Centrum zobowiązuje się do przekazywania nieodpłatnych usług ma być zawarta na czas nieokreślony.

5. Jakie wydatki Centrum będzie ponosiło w związku z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz Fundacji?

Centrum zakłada, że wydatkami związanymi z nieodpłatnymi świadczeniami będą zasadniczo wydatki związane z nabyciem towarów i usług, dostarczanych przez podmioty trzecie dla celów realizacji świadczeń na rzecz Fundacji. Centrum nie zakłada zatrudniania pracowników, których obowiązki związane byłby wyłącznie z współpracą pomiędzy Centrum a Fundacją.

6. W jaki sposób nieodpłatne świadczenie na rzecz Fundacji wpłynie na wizerunek Centrum, na sposób postrzegania Centrum przez Klientów Centrum?

Centrum wykorzystuje fakt nieodpłatnego wsparcia Fundacji dla celów marketingowych oraz sprzedażowych w związku z czym rozwój działalności niekomercyjnej Fundacji pozytywnie wpływa na wizerunek Centrum, jako darczyńcy na rzecz Fundacji. Jak zostało wcześniej wskazane, cele biznesowe Centrum oraz cele statutowe Fundacji są w określonym zakresie spójne. Świadczenie na rzecz Fundacji pomaga w dotarciu do docelowej grupy klientów, umacnia markę Centrum oraz poprawia znajomość oferty produktów Centrum wśród potencjalnych klientów.

7. Czy nieodpłatne świadczenie na rzecz Fundacji przełoży się na cele marketingowe Centrum? Jeżeli tak, proszę opisać w jaki sposób?

Cele marketingowe Centrum, w szerokim ujęciu, polegają na dotarciu do grupy docelowej, przedstawienia oferty Centrum, umocnienie marki oraz wizerunku Centrum jako podmiotu świadczącego najwyższej jakości usługi wsparcia w rozwoju umiejętności przywódczych. Z uwagi na fakt współpracy i wsparcia przez Centrum działalności Fundacji, Centrum może dostosowywać swoją ofertę do programów realizowanych przez Fundację. Wsparcie Fundacji pozytywnie wpływa na wizerunek Centrum (co zostało opisane w odpowiedzi w pkt. 6), co przekłada się na realizację celów marketingowych Centrum.

8. Czy prowadzona przez Centrum działalność gospodarcza jest opodatkowana VAT wg. właściwej stawki czy też korzysta ze zwolnienia od podatku?

Działalność gospodarcza Centrum podlega opodatkowaniu VAT wg. właściwej stawki, Centrum nie realizuje sprzedaży zwolnionej z VAT.

9. Kto jest odbiorcą docelowym działalności opodatkowanej Centrum?

Docelowym odbiorcą działalności opodatkowanej Centrum jest kadra zarządzająca przedsiębiorstw oraz osoby, które w pracy zawodowej lub prowadzonej działalności potrzebują rozwijania zdolności przywódczych.

10. Czy opodatkowana działalność Centrum jest prowadzona na warunkach konkurencyjności?

Działalność opodatkowana Centrum prowadzona jest na warunkach konkurencyjności.

11. W jako sposób nieodpłatne świadczenie na rzecz Fundacji wpłynie na wzrost konkurencyjności Centrum na rynku?

Współpraca z Fundacją oraz oferowanie Fundacji nieodpłatnych świadczeń pozwoli na bezpośrednie dotarcie do docelowej grupy osób potencjalnych klientów Centrum. Rozwój działalności Fundacji, poprzez między innymi wsparcie jej nieodpłatnymi świadczeniami Centrum, umożliwia więc efektywne zarządzanie kosztami, zmniejsza koszt pozyskania klienta i pozwala na realizację sprzedaży Centrum z wyższą marżą. W konsekwencji nieodpłatne świadczenia na rzecz Fundacji pozytywnie wpływają na wzrost konkurencyjności Centrum na rynku.

12. W jako sposób nieodpłatne świadczenie na rzecz Fundacji przełoży się na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej Centrum?

Wnioskodawca zwraca uwagę, że pytanie powyższe jest w istocie zbieżne z pytaniem nr. 2, niemniej zwraca uwagę, że świadczenie na rzecz Fundacji nieodpłatnych świadczeń pozwala na bardziej efektywne dotarcie do docelowej grupy klientów Centrum. Skorzystanie z usług Centrum pozwala nabywcom tych świadczeń rozwijać i uzupełniać umiejętności przywódcze. Osoby korzystające z programów wsparcia niekomercyjnych, oferowanych przez Fundację są zwykle zainteresowane pogłębianiem swoich umiejętności w ramach programów i szkoleń prowadzonych przez Centrum. W konsekwencji w przypadku przygotowania przez Centrum nowego produktu, który w sposób komercyjny będzie uzupełniał działalność niekomercyjną Fundacji można spodziewać się, że osobami zainteresowanymi tym produktem będą podopieczni Fundacji.

Centrum jest więc zainteresowane rozwojem działalności statutowej Fundacji, bowiem fakt pozostawania pod opieką Fundacji istotnie zwiększa prawdopodobieństwo skorzystania przez daną osobę z oferty Centrum.

13. W jaki sposób nieodpłatne świadczenie na rzecz Fundacji będzie miało wpływ na ostatecznych nabywców usług Centrum, ewentualnie nakłoni potencjalnych klientów do nabywania usług od Centrum.

Odpowiedź na pytanie 13 jest w istocie zawarta w odpowiedzi na pytanie 12 oraz pytanie 2 powyżej. Celem współpracy pomiędzy Centrum a Fundacją oraz realizacji świadczeń nieodpłatnych na rzecz Fundacji jest rozwijanie jej działalności statutowej, w tym w zakresie (…), etc. Rozwój tej działalności przez Fundację, poprzez m.in. udostępnienie osobom objętym programami Fundacji świadczeń i materiałów nieodpłatnie udostępnionych przez Centrum, niesie możliwość dotarcia przez Centrum do grupy docelowej, tj. osób zainteresowanych rozwojem zdolności przywódczych.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku):

2. Czy nieodpłatne świadczenia opisane we wniosku, wykonywane przez Centrum na rzecz Fundacji, podlegają opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT?

3. Czy podatek naliczony przy nabyciu towarów lub usług, które są bądź nieodpłatnie udostępniane bądź nieodpłatnie świadczone na rzecz Fundacji, może być odliczony przez Centrum w pełni zgodnie z zasadami ogólnymi?

Państwa stanowisko

2. Nieodpłatne świadczenia Centrum na rzecz Fundacji nie podlegają opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT

3. Podatek naliczony przy nabyciu towarów lub usług przez Centrum, które są które są bądź nieodpłatnie udostępniane bądź nieodpłatnie świadczone, może być odliczony przez Centrum zgodnie z zasadami ogólnymi.

Ad. 2.

Świadczenie realizowane przez Centrum na rzecz Fundacji nie powinno pozostawać opodatkowane VAT z uwagi na następujące okoliczności.

Ustawa o VAT wskazuje, że czynnościami podlegającymi opodatkowaniu pozostają dostawa towarów za wynagrodzeniem oraz świadczenie usług za wynagrodzeniem, jeżeli są realizowane na terytorium kraju. Świadczeniem usług jest, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki nie posiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tejże ustawy. Jednocześnie, art. 8 ust. 2 ustawy o VAT precyzuje, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również określone czynności wykonywane bez wynagrodzenia, tj.:

1) Użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika, jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, etc., jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub części prawo do obniżenia jego podatku należnego o kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) Nieodpłatne świadczenie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, wspólników, udziałowców, etc., oraz wszystkie nieodpłatne świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Przez działalność gospodarczą podatnika należy rozumieć czynności wymienione w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a więc wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności podlegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy podkreślić, że opodatkowanie świadczenia wykonywanego za wynagrodzeniem jest zasadą fundamentalną schematu VAT. Opodatkowaniu podlegają bowiem zasadniczo świadczenia wzajemne, czyli świadczenie z którym wiąże się obowiązek zapłaty przez kontrahenta. Wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę powinno stanowić rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy.

Jeżeli zaś świadczenie z samej istoty jest realizowane nieodpłatnie, wówczas co do zasady brak przesłanek opodatkowania VAT takiej czynności. Warto przytoczyć argumentację Trybunału Sprawiedliwości UE z wyroku z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Republice Finlandii: „W tym zakresie należy podnieść, że z orzecznictwa Trybunału wynika, że w ramach systemu podatku VAT transakcje podlegające opodatkowaniu zakładają istnienie transakcji pomiędzy stronami zawierającej postanowienie dotyczące ceny lub ekwiwalentu świadczenia. W ten sposób, jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT”.

Powyższe prowadzi do wniosku, że opodatkowanie czynności nieodpłatnych jest okolicznością wyjątkową, bowiem stanowi wyjątek od zasady opisanej powyżej. W konsekwencji, zakres opodatkowania świadczeń nieodpłatnych powinien być interpretowany w sposób ścisły, z uwzględnieniem celu opodatkowania świadczeń nieodpłatnych.

W obu przypadkach wymieniony w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT warunkiem koniecznym opodatkowania świadczenia nieodpłatnego jest brak związku z działalnością gospodarczą podatnika. Jeżeli zaś świadczenie jest realizowane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, wówczas świadczenie nie powinno być opodatkowane VAT. U podstaw powyższego rozróżnienia leży przekonanie ustawodawcy, że świadczenie niezwiązane z prowadzoną działalnością, które ma na celu zaspokojenie np. potrzeb osobistych podatnika powinno być uznane świadczenie podlegające konsumpcji przez jego beneficjenta, a w związku z tym powinno być opodatkowane tak, jak każda konsumpcja. Należny VAT nie podlega wówczas odliczeniu jako podatek naliczony przez nabywcę świadczenia. Jeżeli zaś świadczenie nieodpłatne jest związane z prowadzoną działalnością, wówczas należy przyjąć założenie, że koszt działań nieodpłatnych jest uwzględniony w kalkulacji wartości świadczeń realizowanych przez podatnika za wynagrodzeniem i podlegających z tego powodu opodatkowaniu.

Odnosząc powyższe uwagi do omawianej sytuacji należy ustalić, czy działania Centrum w zakresie wsparcia Fundacji spełniają przesłankę „celu związanego z prowadzoną działalnością” Centrum jako podatnika VAT. Pozostałe warunki opodatkowania VAT świadczeń nieodpłatnych są bowiem zasadniczo spełnione:

- wsparcie przewidziane w umowie z Fundacją ma charakter świadczenia usług i jest realizowane przez podatnika VAT, ustawa nie wprowadza w tym względzie rozróżnienia na świadczenia własne lub nabyte od podmiotów trzecich i przekazane ich beneficjentowi;

- jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie Fundacji sprzętu posiadanego przez Centrum, związanego z działalnością gospodarczą (opodatkowaną VAT) realizowaną przez Centrum, to warunek posiadania prawa do odliczenia VAT przez Centrum należy uznać za spełnione.

Cel związany z prowadzoną działalnością, jako odwrotność „celu innego niż działalność gospodarcza podatnika”, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT jest rozpoznawany jako świadczenie należy oceniać z perspektywy podmiotu udzielającego nieodpłatnego wsparcia. Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 marca 2010 r. sygn. I FSK 326/09 „Odpowiadając na podstawowe pytanie, jak należy rozumieć usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy stwierdzić, że chodzi o takie usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa.” Warto zwrócić szczególną uwagę na argumentację podnoszoną przez sąd we wskazanej sprawie, dotyczącej działań kancelarii prawnej mających charakter świadczeń „pro bono”. Sąd wskazał, że:

„W sytuacji (...) uczestniczenia w przedsięwzięciach prestiżowych, o charakterze budzącym pozytywne emocje i oceny, jak chodzi o odbiór społeczny, z uwagi na bezpłatność czynności, uzasadnione jest twierdzenie co do zasady, że działania te, oprócz oczywiście tego, że przynoszą korzyści usługobiorcy, mają wpływ na pozytywne postrzeganie podmiotu na rynku gospodarczym jako podmiotu np. o statusie materialnym pozwalającym na takie darmowe działania, o określonym, znaczącym poziomie wiedzy, jak też o zacięciu społecznikowskim. Taki sposób prezentowania się podmiotu winien zapewnić mu, jak to zresztą podano we wniosku, obok prestiżu także pozyskanie nowych klientów. Także inne elementy stanu faktycznego jak obowiązki Fundacji podawania informacji o działaniach Spółki na stronach internetowych, w kontaktach z mediami, w materiałach pomocniczych, czy zamieszczania w tych miejscach jej logo, świadczą o rozpowszechnianiu informacji o podmiocie. A więc wyżej wskazane cele podjętych przez Spółkę działań w sensie gospodarczym przemawiają za tym, że działania te, jako przynoszące korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, tym samym są związane z jej prowadzeniem, a więc, jak to określa art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa Spółki”.

Związek z prowadzoną działalnością gospodarczą nie musi być bezpośredni, może bowiem skutkować wzmocnieniem określonego wizerunku podmiotu świadczącego, jako podmiotu odpowiedzialnego społecznie i angażującego się w programy wspierania osób potrzebujących lub podmiotów prowadzących działalność społecznie użyteczną. Takie zaangażowanie ma bowiem określony wymiar prestiżowy, przekładający się na postrzeganie podmiotu gospodarczego przez aktualnych i potencjalnych kontrahentów. Potwierdza to praktyka stosowania prawa, m.in. w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 3 stycznia 2020 r. sygn. IPPP1/4512-247/15-2/AS Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

„Przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt analizowanej sprawy należy uznać, że realizowany przez Wnioskodawcę program CSR wykazuje związek z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy. Zauważyć należy, że program CSR (Corporate Social Responsibility) jest prowadzony przez Spółkę w ramach działalności gospodarczej i jest powszechnie przyjętą metodą reklamy i promocji podmiotów gospodarczych, działających zwłaszcza w szczególnych branżach, w których typowa reklama (telewizyjna, radiowa, internetowa) nie ma zastosowania albo jej zastosowanie nie przynosi spodziewanych efektów. Jest to koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem polegająca na świadomym, zrównoważonym działaniu zorientowanym nie tylko na zysk finansowy i aspekty ekonomiczne, ale także uwzględniającym potrzeby wymagania szeroko pojętych interesów społecznych i ekologicznych w otoczeniu firmy. (...). Wnioskodawca angażuje się w projekty dotyczące wspierania społeczności z terenów działania Spółki, aby poprawić wizerunek firmy jako podmiotu odpowiedzialnego społecznie. W rezultacie, jak wskazał Wnioskodawca, prowadzenie przez Spółkę programów CSR nie stanowi celu samego w sobie, lecz jest elementem strategii marketingowej Spółki i realnie przyczynia się do zwiększenia jej sprzedaży i obrotów poprzez uzyskanie lojalności klientów, pozyskiwanie nowych klientów, podniesienie wiarygodności w oczach partnerów handlowych, jak i władz społeczności lokalnych, zwiększenie rozpoznawalności na rynku, a w efekcie zwiększenie zainteresowania produktami, popularności oraz jej produktów, ukazanie Spółki jako podmiotu odpowiedzialnego społecznie, który troszczy się o społeczność zamieszkującą tereny na obszarze jej działalności”.

Analogicznie do uwag przedstawionych powyżej, zaangażowanie Centrum we współpracę z Fundacją należy uznać za realizację przez Centrum działań, które mają określony wymiar prestiżowy oraz marketingowy, wpływają w ten sposób na postrzeganie Centrum przez jego kontrahentów, aktualnych oraz potencjalnych. W konsekwencji, pośrednio może wpływać na obrót realizowany przez Centrum w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że opisaną we Wniosku działalność Centrum w zakresie świadczeń nieodpłatnych na rzecz Fundacji należy uznać za spełniającą przesłanki związku z działalnością gospodarczą Centrum. W konsekwencji, nie są spełnione przesłanki opodatkowania VAT świadczeń nieodpłatnych, wskazane w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Stanowisko Wnioskodawcy należy w tym względzie uznać za prawidłowe.

Ad. 3)

W ocenie Stron, podatek naliczony przy zakupie towarów i usług, które są bądź nieodpłatnie udostępniane bądź nieodpłatnie świadczone na rzecz Fundacji, może być odliczony przez Centrum zgodnie z zasadami ogólnymi.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ugruntowana praktyka stosowania prawa potwierdza, że związek pomiędzy zakupem a czynnościami opodatkowanymi może być bezpośredni lub pośredni. Związek pośredni występuje wówczas, gdy dany zakup jest ogólnym kosztem prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, realizującego działalność opodatkowaną VAT. Typowymi kategoriami kosztów o charakterze ogólnym są wydatki marketingowe, których przedmiotem jest nie tyle konkretny produkt, co marka przedsiębiorcy lub ogólnie prowadzona przez niego działalność.

Warto zwrócić uwagę, że w przedstawionym stanie faktycznym wydatki ponoszone przez Centrum mają cel zbliżony do wydatków o charakterze marketingowym. Mają bowiem na celu osiągnięcie określonego efektu w postaci budowy świadomości działalności Centrum, jego marki, jego zaangażowania na rzecz rozwoju sfery oświatowej oraz kulturalnej. Należy również zwrócić uwagę, że przekazywane przez Centrum świadczenia lub udostępniane towary, będące częścią przedsiębiorstwa Centrum nie są zasadniczo nabywane wyłącznie w celu ich przekazania. Są one bowiem nabywane na cele prowadzonej przez Centrum działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu VAT, zaś możliwość ich udostępnienia Fundacji jest dodatkowym aspektem tej działalności.

W konsekwencji nie występują w tym względzie ograniczenia w możliwości odliczenia podatku naliczonego VAT, wynikające z art. 88 ustawy o VAT lub z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Prawo do odliczenia naliczonego VAT może być więc realizowane przez Centrum zgodnie z zasadami ogólnymi, wskazanymi w art. 86 ust. 1 i następnych ustawy o VAT. Udostępnienie towarów lub wykonanie świadczeń na rzecz Fundacji nie wpływa na powyższe uprawnienie i nie skutkuje obowiązkiem korekty VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT,

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy,

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ww. ustawy.

Według art. 7 ust. 2 ustawy,

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy,

Interpretując ww. art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony, to wówczas takie świadczenie usług będzie nieopodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, należy zauważyć, że dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez dany podmiot.

W świetle powyższego, oceniając, czy dana usługa służy działalności przedsiębiorstwa podatnika, należy zbadać, czy jest ona dla tego celu niezbędna, jak również zważyć, czyja korzyść jest dominująca.

Usługi dokonane do celów działalności gospodarczej należy uznać takie, które mają związek z potrzebami tej działalności. Związek z działalnością gospodarczą mają natomiast takie czynności, których wykonanie jest celowe dla osiągnięcia bądź poprawienia efektów tej działalności. Ta celowość istnieć może również wtedy, gdy taka usługa nieodpłatna nie jest niezbędna do osiągnięcia efektu działalności gospodarczej, ale obiektywnie może na te efekty wpływać.

Zatem należy stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Z opisu sprawy wynika, że Centrum - Zainteresowany niebędący stroną postępowania - jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Centrum realizuje usługi w zakresie doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz szkoleń i kursów w zakresie zarządzania oraz rozwijania umiejętności przywódczych. Działalność gospodarcza Centrum podlega opodatkowaniu VAT wg właściwej stawki. Centrum nie realizuje sprzedaży zwolnionej z VAT. Docelowym odbiorcą działalności opodatkowanej Centrum jest kadra zarządzająca przedsiębiorstw oraz osoby, które w pracy zawodowej lub prowadzonej działalności potrzebują rozwijania zdolności przywódczych. Działalność opodatkowana Centrum prowadzona jest na warunkach konkurencyjności.

Właściciel Centrum jest jednocześnie prezesem zarządu Fundacji – Zainteresowanego będącego stroną postępowania.

Fundacja oraz Centrum zamierzają zawrzeć porozumienie o współpracy na podstawie, którego zostaną określone ramy współpracy pomiędzy Stronami, w szczególności zakres wsparcia Fundacji przez Centrum.

Założenia współpracy przewidują przygotowanie rocznego harmonogramu wsparcia Fundacji, poprzez określenie zakresu świadczeń ze strony Centrum, po uprzednim przeprowadzeniu konsultacji i określeniu zapotrzebowania Fundacji na wsparcie, jak również zasobów, którymi dysponuje Centrum. Harmonogram nie jest jednak wiążący dla stron i nie powoduje powstania wzajemnych zobowiązań.

Na przykład, Fundacja może otrzymywać nieodpłatne świadczenia w postaci, m.in.

- użyczenie powierzchni biurowej lokalu, umożliwienie Fundacji możliwości korzystania z profesjonalnego studia do prowadzenia spotkań i warsztatów w określonym zakresie,

- organizacja i udostępnianie miejsca na eventy i spotkania wraz z zapewnieniem cateringu,

- użyczenie sprzętu i zasobów elektronicznych (miejsce na serwerze, baza danych, formularze na stronie internetowej),

- nieodpłatne wykonanie usług jak wsparcie w uzyskaniu dotacji, prowadzenie działalności fundraisingowej na rzecz Fundacji,

- udzielenie niekomercyjnej licencji do materiałów szkoleniowo-dydaktycznych Centrum,

- Umożliwianie przez Centrum nieodpłatnego uczestnictwa w programie (kursie) szkoleniowym wskazanej przez Fundację osobie (z grona podopiecznych Fundacji), po pozytywnej weryfikacji takiej osoby w procesie rekrutacji,

- możliwość korzystania ze znaków i logotypów graficznych będących własnością Centrum,

- możliwość korzystania (publikowania informacji dotyczących Fundacji) na stronie internetowej Centrum.

Nieodpłatne świadczenia będą służyły celom statutowym Fundacji, tj. działalności oświatowej i kulturalnej. Fundacja nie będzie świadczyła ekwiwalentnego świadczenia wzajemnego na rzecz Centrum. Porozumienie będzie zakładało, że wszelkie świadczenia Centrum na rzecz Fundacji są nieodpłatne i mają charakter pro bono.

Fundacja wskazuje, że istnieje jednoznaczny związek pomiędzy nieodpłatnymi świadczeniami Centrum a jego działalnością opodatkowaną, bowiem świadczenia te przekładają się na sprzedaż opodatkowaną VAT, zwiększają rozpoznawalność marki Centrum, zwiększają konkurencyjność Centrum na rynku.

Jednym z celów statutowych Fundacji jest m.in. (…). Cele statutowe Fundacji oraz cele biznesowe Centrum są w tym względzie spójne, z tego względu Centrum jest zainteresowane przekazaniem Centrum nieodpłatnych świadczeń, w celu dotarcia do potencjalnej grupy klientów.

W zakresie realizowanych przez Fundację programów niekomercyjnych ich uczestnicy mogą otrzymać m.in. nieodpłatnie przekazane przez Centrum kursy lub materiały szkoleniowe, pozostające w ofercie Centrum. Osoby zainteresowane poszerzaniem swojej wiedzy oraz umiejętności przywódczych mogą kontynuować edukację korzystając z kolejnych produktów Centrum. Skorzystanie z oferty Centrum jest w takiej sytuacji naturalnym i logicznym wyborem. Rozwój działalności statutowej Fundacji (wskutek m.in. nieodpłatnego wsparcia Fundacji przez Centrum) i zwiększenie liczby uczestników programów prowadzonych przez Fundację przekłada się więc na sprzedaż opodatkowaną, realizowaną przez Centrum.

Ponadto, uczestnicy programów prowadzonych przez Fundację budują sieć kontaktów oraz rozwijają współpracę z osobami angażującymi się w sprawy publiczne, które w ten sposób mogą pozyskać wiedzę zarówno o programach oferowanych przez Fundację jak również o szkoleniach lub kursach prowadzonych przez Centrum. W ten sposób Centrum może dotrzeć do grona nowych lub potencjalnych klientów zainteresowanych jego usługami.

Należy przy tym podkreślić, że Fundacja nie jest zobowiązana do promowania działalności Centrum ani nie świadczy na rzecz Centrum żadnych usług, które miałyby służyć promowaniu tej działalności. Centrum zaś wykorzystuje informację o wspieraniu Fundacji w dla celów marketingowych oraz docierając bezpośrednio do uczestników programów Fundacji, finalnie korzystających z przekazanych przez Centrum świadczeń na rzecz Fundacji.

Wspieranie Fundacji nieodpłatnymi świadczeniami przekłada się więc na rozwój działalności Fundacji i większą świadomość jej celów i sposobów działania, co z kolei przekłada się na większą znajomość oferty produktów Centrum wśród potencjalnych nabywców.

Świadczenia nieodpłatne Centrum na rzecz Fundacji będą miały taki charakter, jaki będzie potrzebny Fundacji do realizowania jej celów. Strony dopuszczają zarówno możliwość przekazania przez Centrum na rzecz Fundacji zarówno świadczeń o charakterze jednorazowym, jak również świadczeń o charakterze ciągłym, trwającym pewien czas (np. udostępnienie urządzeń, etc.)

Strony przewidują, że umowa o współpracy, na podstawie której Centrum zobowiązuje się do przekazywania nieodpłatnych usług ma być zawarta na czas nieokreślony.

Centrum wykorzystuje fakt nieodpłatnego wsparcia Fundacji dla celów marketingowych oraz sprzedażowych w związku z czym rozwój działalności niekomercyjnej Fundacji pozytywnie wpływa na wizerunek Centrum, jako darczyńcy na rzecz Fundacji. Jak zostało wcześniej wskazane, cele biznesowe Centrum oraz cele statutowe Fundacji są w określonym zakresie spójne. Świadczenie na rzecz Fundacji pomaga w dotarciu do docelowej grupy klientów, umacnia markę Centrum oraz poprawia znajomość oferty produktów Centrum wśród potencjalnych klientów.

Cele marketingowe Centrum, w szerokim ujęciu, polegają na dotarciu do grupy docelowej, przedstawienia oferty Centrum, umocnienie marki oraz wizerunku Centrum jako podmiotu świadczącego najwyższej jakości usługi wsparcia w rozwoju umiejętności przywódczych. Z uwagi na fakt współpracy i wsparcia przez Centrum działalności Fundacji, Centrum może dostosowywać swoją ofertę do programów realizowanych przez Fundację. Wsparcie Fundacji pozytywnie wpływa na wizerunek Centrum, co przekłada się na realizację celów marketingowych Centrum.

Współpraca z Fundacją oraz oferowanie Fundacji nieodpłatnych świadczeń pozwoli na bezpośrednie dotarcie do docelowej grupy osób potencjalnych klientów Centrum. Rozwój działalności Fundacji, poprzez między innymi wsparcie jej nieodpłatnymi świadczeniami Centrum, umożliwia więc efektywne zarządzanie kosztami, zmniejsza koszt pozyskania klienta i pozwala na realizację sprzedaży Centrum z wyższą marżą. W konsekwencji nieodpłatne świadczenia na rzecz Fundacji pozytywnie wpływają na wzrost konkurencyjności Centrum na rynku.

Świadczenie na rzecz Fundacji nieodpłatnych świadczeń pozwala na bardziej efektywne dotarcie do docelowej grupy klientów Centrum. Skorzystanie z usług Centrum pozwala nabywcom tych świadczeń rozwijać i uzupełniać umiejętności przywódcze. Osoby korzystające z programów wsparcia niekomercyjnych, oferowanych przez Fundację są zwykle zainteresowane pogłębianiem swoich umiejętności w ramach programów i szkoleń prowadzonych przez Centrum. W konsekwencji w przypadku przygotowania przez Centrum nowego produktu, który w sposób komercyjny będzie uzupełniał działalność niekomercyjną Fundacji można spodziewać się, że osobami zainteresowanymi tym produktem będą podopieczni Fundacji.

Centrum jest więc zainteresowane rozwojem działalności statutowej Fundacji, bowiem fakt pozostawania pod opieką Fundacji istotnie zwiększa prawdopodobieństwo skorzystania przez daną osobę z oferty Centrum.

Celem współpracy pomiędzy Centrum a Fundacją oraz realizacji świadczeń nieodpłatnych na rzecz Fundacji jest rozwijanie jej działalności statutowej, w tym w zakresie (…), etc. Rozwój tej działalności przez Fundację, poprzez m.in. udostępnienie osobom objętym programami Fundacji świadczeń i materiałów nieodpłatnie udostępnionych przez Centrum, niesie możliwość dotarcia przez Centrum do grupy docelowej, tj. osób zainteresowanych rozwojem zdolności przywódczych.

Centrum zakłada, że wydatkami związanymi z nieodpłatnymi świadczeniami będą zasadniczo wydatki związane z nabyciem towarów i usług, dostarczanych przez podmioty trzecie dla celów realizacji świadczeń na rzecz Fundacji. Centrum nie zakłada zatrudniania pracowników, których obowiązki związane byłby wyłącznie z współpracą pomiędzy Centrum a Fundacją.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że działanie Centrum oprócz tego, że przynosi korzyść Fundacji, ma wpływ na pozytywne postrzeganie Centrum na rynku gospodarczym. Ponadto takie działanie Centrum pozwala mu pozyskiwać nowych klientów. Poprzez swoje działania (nieodpłatne wsparcie Fundacji), Centrum umacnia markę oraz poprawia znajomość oferty Centrum wśród potencjalnych klientów. Celem współpracy pomiędzy Centrum a Fundacją oraz realizacji świadczeń nieodpłatnych na rzecz Fundacji jest rozwijanie jej działalności statutowej, w tym w zakresie (…). Rozwój tej działalności przez Fundację, poprzez m.in. udostępnienie osobom objętym programami Fundacji świadczeń i materiałów nieodpłatnie udostępnionych przez Centrum, niesie możliwość dotarcia przez Centrum do grupy docelowej, tj. osób zainteresowanych rozwojem zdolności przywódczych.

W konsekwencji należy wskazać, że zachowanie Centrum przyczynia się do zwiększenia sprzedaży.

Tym samym, usługi świadczone przez Centrum na rzecz Fundacji będą stanowić nieodpłatnie świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy i będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT,

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 str. 1, ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

Podobny pogląd wyraził Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc. Trybunał nie miał w tej sprawie wątpliwości, że art. 2 Pierwszej Dyrektywy i art. 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika podatku VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa, było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży, uprawniającymi do dokonania odliczenia. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał wyjaśnił, że w przypadku gdy podatnik dokonuje transakcji, w odniesieniu do których podatek VAT podlega odliczeniu oraz transakcji nie dających podstaw do odliczenia podatku naliczonego, podatnik może dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego od towarów i usług przez niego nabytych w przypadku, gdy towary te pozostają w bezpośrednim związku z transakcjami sprzedaży podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu warto przywołać orzeczenie TSUE z 8 lutego 2007 r. C-435/05 w sprawie Investrand BV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, wskazane również przez Wnioskodawcę jako wyraz ugruntowanej linii orzeczniczej w TSUE w zakresie przyznawania prawa do odliczenia podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku.

Należy jednak zauważyć, że w wyroku tym (pkt 23) w pierwszej kolejności TSUE wskazał, że zgodnie z ustalonym orzecznictwem, aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia (zob. ww. wyroki: w sprawie Midland Bank, pkt 24; w sprawie Abbey National, pkt 26; oraz wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C-32/03 Fini H, Zb.Orz. str. I 1599, pkt 26). Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów lub usług zakłada, iż wydatki poczynione celem ich nabycia stanowiły element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzących prawo do jego odliczenia (zob. ww. wyroki: w sprawie Midland Bank, pkt 30, w sprawie Abbey National, pkt 28, jak i wyrok z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Rec. str. I 6663, pkt 31).

Następnie w pkt 24 wyroku TSUE wskazał, że prawo do odliczenia zostaje zatem również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług stanowią część jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią element cenotwórczy dla dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Koszty te w rzeczywistości zachowują bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (zob. w szczególności ww. wyroki w sprawach Midland Bank, pkt 23 i 31 oraz Kretztechnik, pkt 36).

Ostatecznie jednak TSUE doszedł w tej sprawie do konkluzji, że artykuł 17 ust. 2 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że koszty usług doradczych, z których podatnik skorzystał w celu ustalenia kwoty wierzytelności stanowiącej część majątku jego przedsiębiorstwa i związanej ze sprzedażą akcji dokonaną w okresie, w którym nie był on jeszcze podatnikiem podatku VAT, z braku dowodów na to, że wyłączną przyczyną tych usług jest działalność gospodarcza w rozumieniu tej dyrektywy wykonywana przez podatnika, nie wykazują bezpośredniego i ścisłego związku z tą działalnością, a w konsekwencji nie uprawniają do odliczenia podatku VAT, który je obciąża.

W konsekwencji, w opinii Organu, z wyroku tego wynika, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT związek pomiędzy zakupami, a działalnością gospodarczą co do zasady powinien być bezpośredni, może być również pośredni jednak tylko gdy zakupy związane są z działalnością gospodarczą („wyłączną przyczyną tych usług jest działalność gospodarcza w rozumieniu tej dyrektywy wykonywana przez podatnika”). W przeciwnym wypadku koszty pośrednie nie wykazują bezpośredniego i ścisłego związku z tą działalnością, a w konsekwencji nie uprawniają do odliczenia podatku VAT, który je obciąża.

Zatem niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcja powodująca naliczenie podatku winna pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia. W ten sposób prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług zakłada, że poczynione wydatki stanowią element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzącym prawo do jego odliczenia.

Z opisu sprawy wynika, że Centrum - Zainteresowany niebędący stroną postępowania - jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Centrum realizuje usługi w zakresie doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz szkoleń i kursów w zakresie zarządzania oraz rozwijania umiejętności przywódczych. Działalność gospodarcza Centrum podlega opodatkowaniu VAT wg właściwej stawki, Centrum nie realizuje sprzedaży zwolnionej z VAT. Centrum zakłada, że wydatkami związanymi z nieodpłatnymi świadczeniami będą zasadniczo wydatki związane z nabyciem towarów i usług, dostarczanych przez podmioty trzecie dla celów realizacji świadczeń na rzecz Fundacji.

W przedmiotowej sprawie istnieje racjonalny związku przyczynowo-skutkowego między wszystkimi wydatkami poniesionymi przez Centrum na  nieodplatne świadczenie usług na rzecz Fundacji a osiąganym przez Centrum obrotem. Opis sprawy wskazuje, że podejmowane działania mają wpływ na wzrost konkurencyjności Centrum i na zwiększenie sprzedaży produktów Centrum.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że Centrum będzie przysługiwać na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na nieodpłatne udostępnianie lub nieodpłatne świadczenia na rzecz Fundacji.

Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które przedstawili Państwo i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wskazać należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Zainteresowanych. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego (zdarzeniu przyszłym), bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznaczenia wymaga, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Fundacja (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).;

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.