Wyrok SN z dnia 2 marca 2022 r., sygn. II CSKP 114/22

Na gruncie art. 169 k.c. dobra wiara polega na usprawiedliwionym okolicznościami transakcji przeświadczeniu nabywcy, że zbywca jest uprawniony do rozporządzania konkretną rzeczą. Dobra wiara będzie zatem wyłączona, gdy nabywca wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o braku uprawnienia zbywcy do rozporządzania rzeczą. Innymi słowy, wyłączenie dobrej wiary ma miejsce zarówno w sytuacji, w której nabywca, uwzględniając charakter rzeczy będącej przedmiotem transakcji oraz jej okoliczności wiedział, że zbywca nie jest upoważniony do rozporządzania nią, jak i w sytuacji, w której brak tej świadomości był następstwem niedbalstwa lub niezachowania przez nabywcę przyjętej w danych warunkach staranności. Wymaganie zachowania przez nabywców tak rozumianej staranności jest podyktowane nie tylko ich własnym interesem, ale także względami dotyczącymi bezpieczeństwa obrotu.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) 

‎SSN Władysław Pawlak ‎

SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego w W. o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa T. J. ‎przeciwko P. w W. o ustalenie, zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 22 września 2011 r., sygn. akt I C (…), oraz w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeciwko T. J. i P. w W. ‎o ustalenie, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 2 marca 2022 r., ‎skargi kasacyjnej pozwanego T. J. od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) ‎z dnia 15 kwietnia 2019 r., sygn. akt I ACa (…),

‎oddala skargę kasacyjną i nie obciąża skarżącego kosztami postępowania kasacyjnego na rzecz Skarbu Państwa - Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Uzasadnienie

W dniu 7 listopada 2013 r. Prokurator Okręgowy w W. wniósł skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 22 września 2011 r. (I C (…)) wydanym w sprawie z powództwa T. J. przeciwko P. w W. o ustalenie. W wyroku tym ustalono, że powód jest właścicielem trzech alabastrowych figurek aniołków (putt) z XVI wieku, autorstwa F. G. S., pochodzących z ambony kościoła […]w W. (dalej Kościół). W skardze wznowieniowej zarzucono, że strona pozwana nie była w opisanym postępowaniu prawidłowo oznaczona, a zatem także należycie reprezentowana, przez co została pozbawiona możliwości działania. Prokurator powołał się także na wykrycie nowych okoliczności faktycznych, mogących mieć wpływ na wynik opisanej sprawy. W dniu 2 grudnia 2013 r. Skarb Państwa - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wystąpił przeciwko T. J. i P. w W. (dalej: Parafia) z pozwem o ustalenie, że Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przysługuje prawo własności trzech XVI-wiecznych alabastrowych rzeźb przedstawiających figurki aniołków (putt) autorstwa F. G. S. pochodzących z ambony kościoła […]w W.. Sąd I instancji rozpoznał łącznie obie opisane wyżej sprawy i wyrokiem z dnia 11 października 2018 r. oddalił skargę Prokuratora o wznowienie postępowania (pkt I) oraz oddalił powództwo Skarbu Państwa - Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeciwko P. i T. J. o ustalenie (pkt II).