Interpretacja indywidualna z dnia 23 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.4.2023.1.DR

W zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 30 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca wraz z synem (...) byli właścicielami nieruchomości, odpowiednio w udziałach ¾ (Wnioskodawca) i ¼ (syn Wnioskodawcy). Dla nieruchomości była prowadzona księga wieczysta.

4 lutego 2021 r. Wnioskodawca i jego syn aktem notarialnym sprzedali powyższą nieruchomość osobie trzeciej za kwotę łącznie 670 tys. zł, przy czym na Wnioskodawcę przypadała kwota stosownie do wielkości udziału za ¾ udziału 502 tys. 500 zł, a na syna Wnioskodawcy za ¼ udziału kwota 167 500 zł. W akcie notarialnym zapisano także, że powyższe kwoty należne obu współwłaścicielom zostaną przelane na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

W tym samym akcie notarialnym został od razu też zawarty zapis, że syn Wnioskodawcy oświadcza, że powyższa kwota 167 500 zł należna mu z tytułu przedmiotowej sprzedaży, która zostanie przelana na konto Wnioskodawcy stanowi jednocześnie darowiznę dla Wnioskodawcy.

Powyższa kwota 167 500 zł została wpłacona przez osobę trzecią kupującą nieruchomość przelewem z konta w banku na konto bankowe Wnioskodawcy 4 lutego 2021 r.

Wnioskodawca 5 lutego 2021 r. złożył w Urzędzie Skarbowym (...) druk SD-Z2 zgłaszając nabycie środków pieniężnych w wysokości 167 500 zł w drodze darowizny od syna (...).

Pytanie

Czy Wnioskodawcy przysługuje zwolnienie z zapłaty podatku od darowizny zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeśli darczyńcą był syn Wnioskodawcy, a pieniądze należne synowi za sprzedaż udziału w nieruchomości nabywca nieruchomości bezpośrednio wpłacił na konto bankowe Wnioskodawcy jako obdarowanego zgodnie z zapisem umowy darowizny zawartej w akcie notarialnym obejmującym też sprzedaż tej nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zostały spełnione wymogi zwolnienia z zapłaty podatku od darowizny zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jest tak, ponieważ osobą darującą był syn Wnioskodawcy. Darowizna została dokonana pomiędzy I grupą podatkową (syn-ojciec), został również zachowany termin złożenia druku SD-Z2 do Urzędu Skarbowego, a więc darowizna zwolniona jest z opodatkowania. Ponadto umowa darowizny została zawarta w akcie notarialnym. Przekazanie kwoty pieniężnej nastąpiło na rachunek płatniczy Wnioskodawcy w banku.

Ponadto nie było możliwości jak też było zbędne dokonanie przelewu pieniędzy z konta syna na konto Wnioskodawcy, ponieważ wpłata pieniędzy za sprzedaż nieruchomości nastąpiła bezpośrednio na rachunek Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego: Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu: Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn: obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy: Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy: Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Jak wynika z art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku od spadków i darowizn: Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

- złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy, która nie ma tutaj miejsca);

- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Darowizna środków pieniężnych była dokonana przez syna Wnioskodawcy na jego rzecz, czyli pomiędzy osobami należącymi do grupy osób wymienionych w art. 4a ustawy. Wpłata środków uzyskanych ze sprzedaży, z których to środków dalej syn Wnioskodawcy dokonał darowizny na rzecz Wnioskodawcy, nastąpiła na konto Wnioskodawcy. W ocenie Wnioskodawcy tym samym darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, bo jej dokonanie nastąpiło zgodnie z wymogami ustawodawcy – tj. nastąpiła pomiędzy osobami z I grupy (syn-ojciec), zgłoszenie nabycia nastąpiło w terminie do 6 miesięcy oraz darowizna została udokumentowana wpływem na rachunek bankowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Natomiast art. 4 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:

Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu  SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r.,  poz. 2060).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem, za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4, nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z opisu stanu faktycznego wynika m.in., 4 lutego 2021 r. Wnioskodawca i jego syn aktem notarialnym sprzedali nieruchomość osobie trzeciej za kwotę łącznie 670 tys. zł, przy czym na Wnioskodawcę przypadała kwota stosownie do wielkości udziału za ¾ udziału 502 tys. 500 zł, a na syna Wnioskodawcy za ¼ udziału kwota 167 500 zł. W akcie notarialnym zapisano także, że powyższe kwoty należne obu współwłaścicielom zostaną przelane na rachunek bankowy Wnioskodawcy. W tym samym akcie notarialnym został zawarty zapis, że syn Wnioskodawcy oświadcza, że powyższa kwota 167 500 zł należna mu z tytułu przedmiotowej sprzedaży, która zostanie przelana na konto Wnioskodawcy stanowi jednocześnie darowiznę dla Wnioskodawcy. Powyższa kwota 167 500 zł została wpłacona przez osobę trzecią kupującą nieruchomość przelewem z konta w banku na konto bankowe Wnioskodawcy 4 lutego 2021 r. Wnioskodawca 5 lutego 2021 r. złożył w Urzędzie Skarbowym druk SD-Z2 zgłaszając nabycie środków pieniężnych w wysokości 167 500 zł w drodze darowizny od syna.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ spełnił Pan warunek przewidziany przez przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. może Pan udokumentować darowiznę dowodem przekazania na własny rachunek bankowy. To, że wpłaty (przelewu) dokonała osoba trzecia jest bez znaczenia, skoro z opisanej sytuacji wprost wynika, że środki, które wpłynęły na Pana konto zostały przekazane Panu tytułem darowizny od syna.

W odniesieniu do drugiego warunku zastosowania ww. zwolnienia, określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. zgłoszenia nabycia w ustawowym terminie na formularzu SD-Z2 zauważyć należy, że w opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że 5 lutego 2021 r. złożył Pan we właściwym Urzędzie Skarbowym druk SD-Z2 zgłaszając tym samym nabycie ww. środków pieniężnych. Wyjaśnić jednak należy, że zgodnie z zacytowanym powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje m.in. przypadku, gdy w formie aktu notarialnego złożone zostało oświadczenie woli jednej ze stron umowy darowizny.

Podsumowując, spełnione zostały przez Pana warunki do zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).