Interpretacja indywidualna z dnia 22 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.143.2022.3.MM

Skutki podatkowe nabycia środków pieniężnych zebranych w ramach zbiórki internetowej w przypadku gdy pojedyncza wpłata od anonimowego darczyńcy przekroczyła kwotę wolną od podatku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 listopada 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 8 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w darowiźnie środków pieniężnych zebranych w ramach zbiórki internetowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 11 stycznia 2023 r. (wpływ 12 stycznia 2023 r.) oraz pismem z 24 stycznia 2023 r. (wpływ 27 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym, nie prowadzi Pan działalności gospodarczej. W związku z przewlekłą (…), w xxx r., na Pana rzecz została zorganizowana kampania crowdfundingowa za pośrednictwem portalu zbiórkowego - xxx

Na liście darczyńców znajdują się osoby wymienione z imienia i nazwiska oraz darczyńcy anonimowi. Z 447 wpłat dokonanych na Pana rzecz, dwie swoją wartością przekraczają maksymalną wartość kwoty zwolnionej z podatku od spadków i darowizn wymienioną w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

- 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

- 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

- 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Nie jest Pan w stanie zidentyfikować wszystkich wpłacających osób a wartość wpłacanych kwot to przeważnie są kwoty o wartości od 10 do kilkuset złotych. Otrzymał Pan dwie wpłaty o wartości 5.000,00 złotych. Jedna jest od darczyńcy anonimowego a druga od darczyńcy, który podał imię i nazwisko, ale nie jest Pan w stanie zweryfikować tego, czy są to dane prawdziwe, ani kto konkretnie to jest.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że środki pieniężne wpłacone przez anonimowego darczyńcę i darczyńcę, który podał imię i nazwisko, którzy wpłacili w ramach zbiórki kwotę w wysokości 5.000 zł, zostały Panu przekazane xxx r. Otrzymał Pan wówczas wszystkie środki pieniężne wpłacone przez wielu różnych darczyńców na swoją rzecz. Cała kwota to xxx zł. W tej ogólnej kwocie znajdowały się również środki od ww. darczyńców. Nie otrzymał Pan tych środków odrębnie ale w całej kwocie, na którą składało się bardzo wiele wpłat o różnej wartości i od różnych wpłacających.

Pytanie

Czy w sytuacji gdy nie jest Pan w stanie zidentyfikować darczyńcy, ani zakwalifikować go do właściwej grupy podatkowej, powinien Pan obliczyć i opłacić podatek od spadków i darowizn oraz złożyć we właściwym Urzędzie Skarbowym stosowną deklarację?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny. Ze względu na to, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia „darowizna”, w tym zakresie należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego - przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Powyższe oznacza, że darowizna musi wzbogacić obdarowanego, a darczyńca nie może w zamian uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny, ani w przyszłości.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części (art. 6 ust. 1a cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1)9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2)7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3)4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 cyt. ustawy - jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe - art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 14 ust. 3 tejże ustawy, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1)do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2)do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3)do grupy III - innych nabywców.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku. Podatek naliczany jest zależnie od wartości otrzymanej darowizny, według tabeli określonej w tym przepisie. Dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej stawka podatku wynosi:

- 12% dla darowizn do kwoty 10.278 zł,

- 1.233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10.278 zł dla darowizn w przedziale od 10.278 zł do 20.556 zł,

- 2.877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł dla darowizn o wartości przekraczającej 20.556 zł.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W Pana ocenie nie było i nie ma podstaw do opodatkowania kwot otrzymanych w darowiznach na portalu xxx, ponieważ z żadną z tych osób nie zawarł Pan ustnie ani pisemnie umowy darowizny, świadczenia zostały spełnione w sposób, który nie pozwala na identyfikację darczyńców. Co do zasady kwoty wyższe od kwot korzystających ze zwolnienia z podatku dla poszczególnych grup podatkowych powinny zostać opodatkowane. Ponieważ jednak nie może Pan ustalić, do której grupy podatkowej zaliczyć obdarowujących, aby ustalić wartość kwoty korzystającej ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, nie ma Pan możliwości prawidłowego rozliczenia należnego podatku. Nie może Pan też pozyskać danych darczyńców, które należy wykazać w zeznaniu lub zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Powyższe oznacza, że darowizna musi wzbogacić obdarowanego, a darczyńca nie może w zamian uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny ani w przyszłości. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 cyt. ustawy:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy:

Jeżeli wartość darowizny od jednego darczyńcy przekroczy kwotę wolną od podatku w okresie wskazanym powyżej wówczas w myśl art. 17a ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że xxx r. otrzymał Pan środki pieniężne zebrane w ramach zorganizowanej na Pana rzecz kampanii crowdfundingowej za pośrednictwem portalu zbiórkowego - xxx. Na liście darczyńców, którzy wpłacili na Pana rzecz środki pieniężne znajdują się osoby wymienione z imienia i nazwiska oraz darczyńcy anonimowi. Wartość wpłacanych kwot to przeważnie kwoty o wartości od 10 do kilkuset złotych. Otrzymał Pan dwie wpłaty o wartości 5.000 zł. Jedna jest od darczyńcy anonimowego a druga od darczyńcy, który podał imię i nazwisko, ale nie jest Pan w stanie zweryfikować tego, czy są to dane prawdziwe, ani kto konkretnie to jest.

Pana zdaniem, nie było i nie ma podstaw do opodatkowania kwot otrzymanych w darowiznach na portalu xxx, ponieważ z żadną z tych osób nie zawarł Pan ustnie ani pisemnie umowy darowizny oraz świadczenia zostały spełnione w sposób, który nie pozwala na identyfikację darczyńców.

Mając zatem na uwadze treść wniosku oraz przywołane wyżej przepisy należy wyjaśnić, że nie zawarcie przez Pana ustnie ani pisemnie umowy darowizny, nie oznacza, że stosunek prawny pomiędzy Panem a osobami trzecimi, które przekazały na Pana rzecz środki pieniężne w ramach zbiórki internetowej, nie spełnia definicji darowizny, o której mowa w Kodeksie cywilnym. Jak wynika z powołanego wyżej art. 890 Kodeksu cywilnego umowa darowizny, mimo że nie została zawarta w formie aktu notarialnego staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Umowa darowizny nie musi zatem być zawarta na piśmie, ważnym jest by darczyńca kosztem własnego majątku dokonał bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, a z taką sytuacją mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym. Darczyńcą w tym przypadku jest każda osoba trzecia, przekazująca jakiekolwiek środki pieniężne na Pana rzecz (za pośrednictwem portalu). W opisie stanu faktycznego sam Pan określa osoby, które wpłaciły na Pana rzecz środki pieniężne jako darczyńców. Natomiast to, że nie zostały zawarte żadne umowy nie oznacza, że przekazane środki nie mają charakteru darowizny. Tym samym jako beneficjent zebranych środków otrzymał Pan od poszczególnych osób darowizny.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że każda otrzymana przez Pana darowizna (wpłata) zgodnie z ww. art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Jednakże ze względu na treść art. 9 ust. 1 pkt 3 i art. 9 ust. 2 ww. ustawy, otrzymana przez Pana od konkretnego darczyńcy kwota (suma wpłat otrzymanych od konkretnego darczyńcy w przeciągu 5 lat), która nie przekroczyła kwoty wolnej od opodatkowania, tj. 4.902 zł nie podlega opodatkowaniu. Przy czym w przypadku darowizn otrzymanych od tzw. anonimowych darczyńców, każda wpłata powinna być traktowana jako wpłata od innej osoby, tzn. nie należy stosować zasady kumulacji określonej w art. 9 ust. 2 cyt. ustawy.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego otrzymał Pan dwie wpłaty o wartości 5.000 zł, czyli o wartości przekraczającej kwotę wolną od opodatkowania, określoną dla osób zaliczonych do III grupy podatkowej. Jedna wpłata pochodzi od darczyńcy anonimowego a druga od darczyńcy, który podał imię i nazwisko, ale nie jest Pan w stanie zweryfikować tego, czy są to dane prawdziwe, ani kto konkretnie to jest.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że każdy darczyńca, w stosunku do którego nie można określić stopnia pokrewieństwa z obdarowanym, winien zostać zakwalifikowany do III grupy podatkowej. Zaliczenie osoby darczyńcy do I lub II grupy podatkowej jest możliwe jedynie wówczas, gdy obdarowany posiada dającą się wykazać wiedzę w zakresie przynależności darczyńcy do osób wymienionych w I lub II grupie podatkowej.

Zatem od obu ww. wpłat o wartości 5.000 zł, które Pan otrzymał należy zapłacić podatek od spadków i darowizn. Przy czym nie jest przeszkodą opodatkowania ww. darowizn, to że nie jest Pan w stanie zweryfikować czy imię i nazwisko darczyńcy jest prawdziwe. Istotny jest fakt otrzymania darowizny, która przekracza kwotę wolną od opodatkowania, a więc darowizny, którą należy opodatkować i wykazać w zeznaniu SD-3. Jako darczyńcę w pierwszym przypadku wskaże Pan imię i nazwisko, które podał wpłacający, natomiast w drugim przypadku wskaże Pan, że wpłacającym jest osoba anonimowa.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.