Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.175.2022.2.ASZ

Darowizna przedsiębiorstwa - s.c. żonie będzie korzystać ze zwolnienia z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy PSD.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 grudnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 15 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca będący wspólnikiem spółki M. s.c. z siedzibą w X., przy ul. (…) (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Wspólnik”) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej (…), oznaczonej kodem PKD (…). W toku prowadzonej działalności spółka cywilna, której wspólnikiem jest Wnioskodawca, zgromadziła majątek stanowiący wyodrębnione środki trwałe, przede wszystkim w postaci nieruchomości. Cały majątek sfinansowany został z zysków tejże spółki cywilnej i z wkładów Wspólników. Nieruchomości aktualnie wynajmowane są innym podmiotom, nie powiązanym z Wnioskodawcą. W związku z innymi aktywnościami zawodowymi drugiego ze Wspólników − Pani E. P., podjęła Ona decyzję o zaprzestaniu prowadzenia interesów w ramach spółki cywilnej, co w konsekwencji skutkować będzie jej rozwiązaniem.

Przed rozwiązaniem spółki cywilnej wspólnicy chcą dokonać nieodpłatnego przekazania (darowizny) jej przedsiębiorstwa do indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca prowadziłby działalność w niezmienionym obszarze i zakresie przedmiotowym, z tą różnicą, że robiłby to w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, pod własnym imieniem i nazwiskiem oraz indywidualnym numerem identyfikacji podatkowej.

Przekazane przedsiębiorstwo stanowić będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Wspólnicy spółki cywilnej są małżeństwem bez ustanowionej rozdzielności majątkowej (cały majątek podlega wspólności majątkowej małżeńskiej). Każdy ze wspólników ma po 50 % udziałów w spółce cywilnej. Po przekazaniu przedsiębiorstwa spółki cywilnej do jednoosobowej działalności gospodarczej zostanie ona rozwiązana. Ze względu na fakt, że w skład przekazywanego majątku wejdą nieruchomości przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego. Na dzień rozwiązania nie będzie ona dysponować żadnym majątkiem (cały majątek zostanie ujęty w wartości przedsiębiorstwa). Przedsiębiorstwo zostanie przekazane w drodze darowizny do majątku odrębnego Wnioskodawcy.

Na przedsiębiorstwo, będące przedmiotem darowizny, składać się będzie w szczególności:

−oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo,

−zobowiązania i należności,

−środki pieniężne,

−środki trwałe − nieruchomości (grunt wraz z zabudowaniami),

−prawa i zobowiązania wynikające z umów,

−umowy z klientami,

−księgi rachunkowe,

−tajemnice przedsiębiorstwa.

Wskazane zasoby pozwolą na dalszą działalność w obszarze i rozmiarach analogicznym do tej prowadzonej przez spółkę cywilną. Darowane przedsiębiorstwo stanowić zatem będzie całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Zgodnie z art. 55⁴ Kodeksu Cywilnego obdarowany będzie odpowiedzialny solidarnie z darczyńcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Strony nie będą podejmować żadnych czynności wobec wierzycieli, aby odpowiedzialność solidarną wyłączyć lub ograniczyć.

Pytanie

Czy nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa spółki cywilnej przez wspólników spółki cywilnej, będących małżonkami, do jednoosobowej działalności gospodarczej jednego ze wspólników (Wnioskodawcy) − małżonka będącego przedsiębiorcą podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, nieodpłatne zbycie całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej, rozumianego zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, jako zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej przez jednego ze wspólników − małżonka na rzecz drugiego ze wspólników − małżonka podlegać będzie przepisom art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwzględnieniem warunków określonych w art. 4 ust. 4 cyt. ustawy. W konsekwencji czynność ta może zostać uznana za zwolnioną z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn po Pana stronie.

Przedmiotem darowizny między wspólnikami Spółki cywilnej, będącymi małżonkami, jest przedsiębiorstwo spółki cywilnej. Darowizna nastąpi do Pana majątku odrębnego.

Wspólnicy nie ograniczają zasobów podlegających przekazaniu, a zatem wszystkie składniki aktywów i pasywów, a także prawa oraz wynikające z praw obowiązki włączone zostaną w darowaną całość. Szeroką definicje przedsiębiorstwa ustawodawca zaprezentował w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim katalog składników, które może obejmować przedsiębiorstwo zawiera w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wskazane w przytoczonej definicji elementy składające się na przedsiębiorstwo mają charakter przykładowy, przy czym określenie „w szczególności” oznacza, że jest to katalog otwarty, a co za tym idzie każdą tego typu transakcję należy traktować indywidualnie i uzależnić od charakteru i skali prowadzonej działalności. Również nie wszystkie wymienione elementy muszą wystąpić łącznie, aby doszło do zbycia przedsiębiorstwa.

W art. 55² Kodeksu cywilnego ustawodawca uzupełnia, że przedsiębiorstwem jest wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego po dokonaniu darowizny w spółce cywilnej nie pozostanie żaden majątek. Nie ulega zatem wątpliwości to, że wszelkie zasoby zostaną przekazane do indywidualnej działalności Wspólnika − małżonka.

Art. 55⁴ Kodeksu Cywilnego traktuje z kolei o odpowiedzialności solidarnej darczyńcy i obdarowanego za zobowiązania wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć. W przedmiotowej sprawie następuje przekazanie przedsiębiorstwa spółki cywilnej prowadzonej przez wspólników − małżonków do indywidualnej działalności jednego ze wspólników − małżonka. Oboje ze wspólników − małżonkowie czynnie angażują się w pracę na rzecz spółki cywilnej, a zatem mają również pełną wiedzę na temat zobowiązań spółki, co wyklucza wyłączenie odpowiedzialności z tytułu niewiedzy o ich wysokości czy faktu zaistnienia. Celem transakcji nie jest wyłączenie tudzież w jakikolwiek sposób ograniczenie odpowiedzialności.

Wskazał Pan, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Ustawa nie definiuje przy tym czy darowizna faktycznie jest. Definicję taką wprowadza Kodeks cywilny w art. 888 § 1. Zgodnie z nim przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Bezpłatne świadczenie oznacza jednostronny charakter, czyli brak ekwiwalentności za jego spełnienie. W przedmiotowej sprawie na obdarowanym nie ciążą żadne obowiązki mające zrównoważyć uczynioną darowiznę przedsiębiorstwa.

Art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje na moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. W punkcie 4 ustawodawca określił, że obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy − z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Ze względu na zaliczenie do przedsiębiorstwa nieruchomości obowiązującą formą przekazania przedsiębiorstwa będzie akt notarialny. A zatem obowiązek podatkowy powstanie w dacie aktu notarialnego.

Art. 7 ust. 1 ww. ustawy określa podstawę opodatkowania w przypadku otrzymania spadku lub darowizny. Zgodnie z ww. przepisem podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Art. 8 ust. 1 cyt. ustawy precyzuje sposób kalkulowania wartości nabytych rzeczy i praw. Zgodnie z tym wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych − w wysokości tych wkładów. Pojęcie wartość rynkowa zostało zdefiniowane przez ustawodawcę w art. 8 ust. 3 cyt. ustawy. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Przynależność do grupy podatkowej uzależnione jest od osobistego stosunku obdarowanego wobec darczyńcy. Art. 14 ust. 3 cyt. ustawy precyzyjnie określa, kto należy do konkretnej grupy. I tak do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; do grupy III − innych nabywców. W przedmiotowej sprawie przekazanie przedsiębiorstwa odbywać się będzie między Wspólnikami − małżonkami, a indywidualną działalnością gospodarczą jednego z małżonków. Oznacza to, że stronami transakcji będą podmioty zaklasyfikowane do I grupy podatkowej.

Art. 4a ust. 1 ww. ustawy wskazuje na sytuacje, w których opodatkowanie nie wystąpi, niezależnie od wartości przedmiotu darowizny. Na jego podstawie zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia − w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4;

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 − udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

A zatem ustawodawca zwolnił transfer majątku i praw między osobami z I grupy podatkowej pod warunkiem zgłoszenia tego faktu do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Wskazane zwolnienie – Pana zdaniem − ma również zastosowanie w sprawie, będącej przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Przekazanie nastąpi bowiem między wspólnikami spółki cywilnej, pozostającymi w związku małżeńskim, bez ustanowionej odrębności majątkowej, a indywidualną działalnością gospodarczą jednego ze wspólników − małżonka (darowizna zostanie przekazana do majątku odrębnego jednego z małżonków). Istotny jest zatem stopień pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego, pozwalający na zaliczeniu ich do I grupy podatkowej. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, a więc zdolności do bycia podmiotem praw i obowiązków; nie posiada własnego majątku, nie jest stroną w transakcjach handlowych. Osobowość prawną posiadają wspólnicy spółki cywilnej i to oni ponoszą wszelką odpowiedzialność z tytułu działalności i efektów działalności spółki. Skoro więc darczyńca i obdarowany należą do I grupy podatkowej to mają również prawo skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 4 i art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast obowiązek zgłoszenia do organu skarbowego faktu nabycia przedsiębiorstwa nie będzie ciążył na obdarowanym małżonku, ponieważ zgodnie z art. 4 ust. 4 pkt 2 jest on zniesiony w przypadku nabycia na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. W skład darowanego przedsiębiorstwa wchodzą nieruchomości, a zatem jest to forma niezbędna dla prawidłowego przeprowadzenia transakcji.

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołał Pan dwie interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Według art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Istotną więc cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy oraz zbywalne prawa majątkowe.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w powiązaniu z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084):

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 10 434 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 cyt. ustawy:

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1)do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2)do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3)do grupy III − innych nabywców.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Natomiast w myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1

− udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Stosownie do art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Zgodnie z art. 4a ust. 3 omawianej ustawy:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Jak wynika zatem z wyżej powołanych przepisów prawa nabycie w drodze umowy darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powyżej kwoty 10 434 zł, dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od darowizny, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wspólnicy spółki cywilnej (Pan i Pana żona) chcą dokonać nieodpłatnego przekazania (darowizny) jej przedsiębiorstwa do Pana indywidualnej działalności gospodarczej. Pan prowadziłby działalność w niezmienionym obszarze i zakresie przedmiotowym, z tą różnicą, że robiłby to w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, pod własnym imieniem i nazwiskiem oraz indywidualnym numerem identyfikacji podatkowej. Przekazane przedsiębiorstwo stanowić będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Wspólnicy spółki cywilnej są małżeństwem bez ustanowionej rozdzielności majątkowej (cały majątek podlega wspólności majątkowej małżeńskiej). Każdy ze wspólników ma po 50 % udziałów w spółce cywilnej. Po przekazaniu przedsiębiorstwa spółki cywilnej do jednoosobowej działalności gospodarczej zostanie ona rozwiązana. Ze względu na fakt, że w skład przekazywanego majątku wejdą nieruchomości przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego. Na dzień rozwiązania nie będzie ona dysponować żadnym majątkiem (cały majątek zostanie ujęty w wartości przedsiębiorstwa). Przedsiębiorstwo zostanie przekazane w drodze darowizny do Pana majątku odrębnego.

Zgodnie z art. 55¹ powołanego powyżej Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Stosownie natomiast do art. 55² cyt. Kodeksu:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 55⁴ Kodeksu cywilnego:

Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

Należy również wskazać, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zgodnie z art. 33 pkt 3 ww. ustawy:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom.

Stosownie do art. 33 pkt 10 cyt. ustawy:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Z powołanego powyżej art. 33 pkt 3 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy wynika, że do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom. tj. przepisom Kodeksu cywilnego o spółce. Pod pojęciem tym należy rozumieć prawa wchodzące w skład majątku spółki cywilnej, niezależnie czy zostały nabyte w zamian za składniki majątku wspólnego małżonków, czy majątku osobistego każdego z małżonków.

Przysługujące prawa małżonkom - wspólnikom spółki cywilnej związane z wniesionymi przez nich wkładami do spółki cywilnej z majątku wspólnego małżonków, wchodzą w skład majątku osobistego każdego z nich. Przeniesienie więc prawa własności poszczególnych składników wchodzących w skład majątku wspólników spółki cywilnej na ich rzecz lub jednego ze wspólników następuje do majątku osobistego każdego z nich lub tego, na rzecz, którego nastąpiło przysporzenie.

Jeżeli zatem nieodpłatne przekazanie przez wspólników majątku spółki cywilnej następuje na podstawie umowy darowizny to jej zawarcie skutkowało będzie wyjściem prawa własności składników majątkowych z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej i przeniesienie w postaci udziałów wyrażonych ułamkowo do majątku osobistego małżonka.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że planowane nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach spółki cywilnej Pana i Pana żony do Pana indywidualnej działalności gospodarczej, które będzie dokonane w drodze darowizny, będzie objęte regulacją przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Jednakże, z uwagi na fakt, że umowa darowizny zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy małżonkami), to będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto wskazać należy, że skoro umowa darowizny zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to dla zachowania warunków zwolnienia nie będzie konieczne zgłoszenie jej naczelnikowi urzędu skarbowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.