Rozliczenie VAT, gdy małżonkowie wykorzystują wspólny majątek do działalności

Dla celów rozliczeń VAT firmy małżonków prowadzących samodzielną działalność to odrębni podatnicy. Istnienie wspólności majątkowej powoduje jednak, że rozliczenie VAT w pewnych przypadkach może odbywać się na szczególnych zasadach – inaczej, niż gdy firmy prowadzą osoby, między którymi nie ma wspólności majątkowej. 

Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane w tym zakresie pytania.

1.Jak rozliczyć sprzedaż między firmami małżonków składników majątku należących do majątku wspólnego

Problem

Między prowadzącymi samodzielne działalności gospodarcze małżonkami A i B istnieje wspólność majątkowa. Czy mąż może sprzedawać żonie towary należące do jego przedsiębiorstwa i dokumentować taką sprzedaż fakturami? Jeżeli tak, to czy z takich faktur żona może odliczać VAT?

Rada

Nie, w przedstawionej sytuacji mąż nie może wystawiać żonie faktur dokumentujących sprzedaż jej towarów. Jeżeli mimo to mąż wystawi faktury, żona nie będzie uprawniona do odliczenia z nich VAT. Inne stanowisko zajmują w tej sprawie organy podatkowe. Szczegóły w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Wspólność majątkowa obejmuje również składniki majątku przedsiębiorstw prowadzonych przez małżonków. Wśród składników majątku odrębnego małżonków nie są wymienione przedmioty służące do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W związku ze specyficzną sytuacją majątkową małżonków trwa spór między organami podatkowymi a sądami, czy może dochodzić do sprzedaży podlegającej VAT między firmami małżonków. 

Stanowisko organów podatkowych na temat opodatkowania transakcji między małżonkami