Interpretacja indywidualna z dnia 7 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.517.2022.1.LS

Brak opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne), brak obowiązku wystawiania nabywcom faktury VAT oraz braku obowiązku ewidencjowania tej dostawy za pomocą kasy rejestrującej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

· braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne),

·braku obowiązku wystawiania nabywcom faktury VAT oraz braku obowiązku ewidencjowania tej dostawy za pomocą kasy rejestrującej.

Uzupełnili go Państwo pismem z 31 stycznia 2023 r. (wpływ 31 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Fundacja (…) (dalej: Fundacja), jest fundacją w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2167, z późn. zm.). Fundacja jest wpisana do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, Fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Ponadto Fundacja posiada również status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1327 z późn. zm.).

Fundacja prowadzi odpłatną oraz nieodpłatną działalność pożytku publicznego w zakresie pomocy społecznej. Fundacja jest podatnikiem podatku VAT, działającym na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Celem Fundacji jest świadczenie pomocy osobom z niepełnosprawnością intelektualną, w szczególności przez zakładanie i utrzymywanie ośrodków umożliwiających życie we wspólnocie o charakterze rodzinnym, rozwój indywidualny we wszystkich płaszczyznach, organizowanie pracy stosownej do ich możliwości oraz ochronę i promocję zdrowia, polegającą na organizowaniu opieki medycznej i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną – w oparciu o zasady (…).

Fundacja realizuje swój cel poprzez:

1)tworzenie i utrzymywanie niewielkich domów – wspólnot typu rodzinnego, skupiających osoby z niepełnosprawnością, asystentów i wolontariuszy;

2)promowanie i rozwijanie idei wolontariatu;

3)organizowanie warsztatów pracy;

4)prowadzenie działalności gospodarczej w kraju i zagranicą;

5)pracę socjalną z wykorzystaniem metod terapeutycznych charakterystycznych dla rehabilitacji, rewalidacji i resocjalizacji oraz współpracę ze specjalistami (m.in. lekarz, psycholog, doradca zawodowy);

6)budowanie partnerskich relacji z lokalnymi i regionalnymi instytucjami, organizacjami, a także kontakty ze środowiskiem sąsiedzkim;

7)tworzenie kręgu przyjaciół;

8)oddziaływanie na opinię publiczną poprzez ukazywanie wartości i godności osoby niepełnosprawnej (m.in. poprzez kampanie informacyjno-promocyjne);

9)współpracę z innymi instytucjami prowadzącymi działalność zbliżoną z celami Fundacji;

10)działalność edukacyjno-szkoleniową i usługi doradcze związane problemowo z obszarami zainteresowań Fundacji;

11)organizowanie konferencji, szkoleń, sympozjów, warsztatów, seminariów, imprez kulturalnych, jak też realizowanie transmisji i nagrań radiowych, telewizyjnych, filmowych, internetowych;

12)wspieranie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy;

13)tworzenie nowych i doskonalenie istniejących instrumentów zwiększających możliwości osób niepełnosprawnych;

14)wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i ich rodzin;

15)prowadzenie i wspomaganie badań naukowych związanych problemowo z obszarami zainteresowań Fundacji;

16)prowadzenie działalności rolniczej;

17)powoływanie i udział w innych zorganizowanych formach działalności, takich jak fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne lub spółki „non profit” realizujących cele tożsame z celami Fundacji;

18)wsparcie innych zorganizowanych formach działalności, takich jak fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne lub spółki „non profit” realizujących cele tożsame z celami Fundacji w kraju i za granicą.

Realizując powyższe cele Fundacja prowadzi m.in. Warsztat Terapii Zajęciowej (dalej: Warsztat), stanowiący komórkę organizacyjną Fundacji. Warsztat jest komórką organizacyjną Fundacji, nie jest samodzielną jednostką, nie posiada osobowości prawnej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, nie posiada NIP ani REGON. Warsztat, funkcjonując w ramach struktury organizacyjnej Fundacji, działa na podstawie następujących aktów prawnych:

1)Ustawy dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573 z późn. zm.), dalej „ustawa o r.s.z”;

2)Rozporządzenia Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2284), dalej „rozporządzenie”;

3)Umowy zawartej pomiędzy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w (…) w sprawie finansowania kosztów działalności warsztatu terapii zajęciowej.

Działalność Warsztatu jest finansowana ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w wysokości maksymalnie 90% kosztów działalności oraz Gminę (…) w wysokości co najmniej 10% tych kosztów. Warsztat jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.

Realizacja przez Warsztat celu, o którym mowa powyżej, odbywa się przez terapię zajęciową, zmierzającą do rozwijania:

1)umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej;

2)psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

Terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacyjnego. Poprzez uczestnictwo w Warsztacie osobom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności, stwarza się możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Warsztat to jedna z podstawowych form aktywności wspomagająca proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Podstawową formą rehabilitacji prowadzoną przez Warsztat jest:

a)terapia zajęciowa,

b)rehabilitacja zawodowa i społeczna.

Jednym z elementów programu terapii zajęciowej, prowadzonej w ramach Warsztatu, jest ręczne wytwarzanie wyrobów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku. Prezentacja i sprzedaż wyrobów wytwarzanych w Warsztacie ma przede wszystkim służyć kreowaniu właściwego wizerunku osoby niepełnosprawnej oraz jest formą terapii społecznej i zawodowej.

Na terenie Warsztatu działają m.in. pracownie: stolarska, artystyczna, ogrodnicza, zatrudnienia wspieranego, wytwarzania świec.

Uczestnicy i asystenci wykonują:

·kartki okolicznościowe,

·wyroby ceramiczne,

·rękodzieło (np. makramy),

·ozdoby świąteczne i okolicznościowe,

·kompozycje florystyczne (stroiki, „las w szkle”, wianki itp.),

·wyroby stolarskie oraz

·świece dekoracyjne.

Wykonane przedmioty są sprzedawane przez asystentów, wolontariuszy i podopiecznych (osoby niepełnosprawne) na specjalnie zorganizowanych w tym celu kiermaszach – w budynku Warsztatu lub miejscach udostępnionych przez różne organizacje, instytucje lub przedsiębiorstwa.

Zbycie odbywa się też za pomocą portali społecznościowych, a niekiedy za pośrednictwem platformy prowadzonej przez (…) Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach tzw. ekonomii społecznej. Sprzedaż produktów i usług wytwarzanych w ramach Warsztatów nie jest dokonywana w związku z organizowaniem imprez połączonych ze zbiórką pieniędzy lub żywności. Działalność Warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym. Wartość materiałów zużytych do wytworzenia przedmiotów często przewyższa wartość sprzedanych przedmiotów, ponieważ są one wykonywane przez osoby niepełnosprawne cechujące się obniżoną sprawnością fizyczną i manualną. Sprzedawane towary – wytworzone przez uczestników Warsztatu – nie mają realnej wartości ekonomicznej. Biorąc pod uwagę użyte materiały oraz nakład pracy konieczny do wytworzenia rękodzieła lub wykonania usługi – zarówno podopiecznych, jak i asystentów – jest niewspółmierny do ceny, za jaką dany przedmiot jest sprzedany.

Środki pozyskane ze sprzedaży przedmiotów wytworzonych w czasie warsztatów, zgodnie z § 10 ust. 2 rozporządzenia, są w całości przeznaczane w porozumieniu z uczestnikami warsztatu na ich rehabilitację i integrację społeczną (wycieczki i spotkania integracyjne). Jeśli wysokość dochodu przekracza w skali miesiąca kwotę odpowiadającą iloczynowi liczby uczestników warsztatu i 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, o przeznaczeniu kwoty przekroczenia tego dochodu decydują strony umowy dofinansowania z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Z tytułu nabycia materiałów do terapii jednostka nie dokonuje odliczeń podatku od towarów i usług. Materiały te kupowane są ze środków PFRON-u i Powiatu, otrzymanych na bieżącą działalność Warsztatu. Uzyskane środki ze sprzedaży produktów i usług nie mogą stanowić źródła finansowania materiałów terapii, czy bieżących kosztów działalności Warsztatu. Działalność Warsztatu jest w głównej mierze ukierunkowana na zaktywizowanie zawodowe osób niepełnosprawnych. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej jest świadczenie usług i wytwarzanie różnych – wcześniej wymienionych przedmiotów. Rękodzieł i prac wykonywanych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (dalej: WTZ) nie można wycenić tak, jak inne tego rodzaju towary lub usługi wykonane przez osoby pełnosprawne, według określonej kalkulacji. Wytworzone przez osoby niepełnosprawne przedmioty mają walor użytkowy, estetyczny lub dekoracyjny. Produkty wytworzone w WTZ posiadają czasem znikomą wartość ekonomiczną, a ponadto ich zakupu można dokonać jedynie w bardzo ograniczonej liczbie wcześniej wymienionych miejsc. Sprzedaż prac wytworzonych przez niepełnosprawnych i świadczenie przez nich usług – w żaden sposób nie narusza warunków konkurencji na rynku. Wytworzone wyroby stanowią wartość dodaną prowadzonej terapii zajęciowej. Uczestnicy nabywają umiejętności niezbędne do podjęcia zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej lub na wolnym rynku pracy. Ustalona kwota zbycia nie jest kalkulowana tak, jak to ma miejsce w przypadku ustalania ceny wytworzonego produktu, gdyż nie zawiera poszczególnych pozycji kalkulacyjnych takich jak: koszty bezpośrednie, pośrednie, marża. Warsztat nie działa w celach zarobkowych, nie prowadzi sprzedaży na zasadach rynkowych, a sprzedawane wyroby nie przedstawiają adekwatnej wartości ekonomicznej. Uzyskane ze sprzedaży dochody Warsztat odprowadza na wyodrębniony rachunek bankowy lub przechowuje w kasie.

Pytania

1)Czy w świetle powyższego opisu stanu faktycznego – dostawa produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w (…) (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu rehabilitacji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2)Czy z tytułu dokonywanej dostawy tych wyrobów wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w (…) (osoby niepełnosprawne) Fundacja ma obowiązek dokumentowania nabywcom tychże prac faktury VAT czy też ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej? (pytanie nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z 31 stycznia 2023 r.)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez uczestników Warsztatów (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu rehabilitacji, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, na mocy art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z powołanych przepisów wynika, że dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu wówczas, gdy podatnik – dokonując jej – będzie działał w takim charakterze (podatnika), to znaczy, gdy zostanie dokonana w okolicznościach pozwalających na przypisanie jej cech działalności gospodarczej, a zatem jeśli będzie miała ona charakter profesjonalny i ciągły. Posiadanie statusu podatnika podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu.

Zatem tylko tą działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, należy uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT. Tym samym należy stwierdzić, że podatnikiem dany podmiot będzie tylko w odniesieniu do czynności opodatkowanych, które wykonywał będzie w ramach działalności gospodarczej. Wykonywanie określonych czynności – będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług – niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji – nie podlega opodatkowaniu.

Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że zakres opodatkowania podatkiem VAT determinowany jest przez dwa czynniki:

a)przedmiotowy – opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług oraz

b)podmiotowy – dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Istotne jest to, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie. Należy wskazać, że Fundacja prowadzi Warsztat na podstawie ustawy o r.s.z oraz rozporządzenia. Na podstawie art. 10 pkt 1 ustawy o r.s.z., do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zalicza się uczestnictwo tych osób w warsztatach terapii zajęciowej.

Stosownie do art. 10a ust. 1 ustawy o r.s.z., warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.

Realizacja przez Warsztat celu, o którym mowa w ust. 1, odbywa się – stosownie do zapisu art. 10a ust. 2 ustawy o r.s.z. – przy zastosowaniu technik terapii zajęciowej, zmierzających do rozwijania:

1)umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej;

2)psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

W myśl art. 10a ust. 3 ustawy o r.s.z., terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji, w którym określa się:

1)formy rehabilitacji;

2)zakres rehabilitacji;

3)metody i zakres nauki umiejętności, o których mowa w ust. 2;

4)formy współpracy z rodziną lub opiekunami;

5)planowane efekty rehabilitacji;

6)osoby odpowiedzialne za realizację programu rehabilitacji. Szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatu terapii zajęciowej, uregulowane są w rozporządzeniu.

Zgodnie z § 9 rozporządzenia, warsztat działa na podstawie regulaminu organizacyjnego zatwierdzonego przez jednostkę prowadzącą warsztat. Regulamin organizacyjny warsztatu określa w szczególności:

1)prawa i obowiązki uczestnika warsztatu;

2)sposób ustalania wysokości środków finansowych otrzymywanych przez uczestnika warsztatu w ramach treningu ekonomicznego i gospodarowania nimi;

3)organizację pracy i zajęć;

4)sposób dowozu uczestników do warsztatu;

5)obowiązki kierownika warsztatu w zakresie:

a)zapewnienia odpowiednich warunków pracy i organizowanych zajęć,

b)planowania: • rozkładu zajęć w warsztacie, • przerw wakacyjnych uczestników warsztatu, • urlopów pracowników.

W świetle § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warsztatów terapii zajęciowej, działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym. Dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się, w porozumieniu z uczestnikami warsztatu, na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną uczestników (§ 10 ust. 2 ww. rozporządzenia). Powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług zawierają podstawowe zasady opodatkowania tym podatkiem. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu, jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu. Odnosząc przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT do przepisów ustawy o fundacjach stwierdzić należy, że fundacja prowadząca działalność gospodarczą, staje się podatnikiem VAT na takich samych zasadach, jak każdy inny przedsiębiorca.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, ustawa reguluje zasady:

1)prowadzenia działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych, współpracy organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi oraz współpracy, o której mowa w art. 4d;

2)uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku publicznego oraz funkcjonowania organizacji pożytku publicznego.

W myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy, działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Organizacjami pozarządowymi są niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Stosownie do art. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, działalność pożytku publicznego nie jest, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1, działalnością gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i może być prowadzona jako działalność nieodpłatna lub jako działalność odpłatna.

Według art. 7 powołanej ustawy, działalnością nieodpłatną pożytku publicznego jest działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, za które nie pobierają one wynagrodzenia.

Natomiast, działalnością odpłatną pożytku publicznego jest, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy:

1)działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, za które pobierają one wynagrodzenie;

2)sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych oraz reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Ponadto należy wskazać, że realizacja zadań Fundacji, poza przypadkami prowadzenia przez nią działalności gospodarczej związanej z jej celami statutowymi (czynności odpłatne), ma z reguły charakter usługowy – nieodpłatny.

Przy czym, należy zauważyć, że jego statutowe czynności podlegają opodatkowaniu, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jedynie wówczas, gdy są one realizowane za odpłatnością (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług), natomiast, gdy są wykonywane nieodpłatnie – nie podlegają podatkowi od towarów i usług.

Ustawa o podatku VAT nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie „odpłatna dostawa” powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru. Zatem dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność. W ocenie Fundacji, przy dostawie przedmiotów wykonanych w ramach Warsztatu, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru, a odpłatnością nie jest spełniony. Zdaniem Fundacji zapłata dokonywana przez nabywcę, nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych Fundacji. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, nabywany towar nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną.

Podsumowując, środki uzyskane ze sprzedaży, w myśl § 10 rozporządzenia, muszą zostać przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną uczestników. Nie mogą więc być dowolnie rozdysponowane, w konsekwencji należy stwierdzić, iż Fundacja nie działa w celach zarobkowych. Wobec tego, zdaniem Fundacji, czynność obejmująca sprzedaż produktów wytworzonych przez uczestników Warsztatu nie jest wykonywana w charakterze podatnika VAT w rozumieniu 15 ust. 1 ustawy o VAT. Ponadto, sprzedaż przedmiotów wytwarzanych przez uczestników Warsztatu w ramach ich rehabilitacji społecznej nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym wskazać należy, że sprzedaż wskazanych przedmiotów nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone wielokrotnie w następujących interpretacjach indywidualnych:

·Pismo z dnia 21 lipca 2020 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0113-KDIPT1-1.4012.383.2020.2.AK,

·Pismo z dnia 7 sierpnia 2017 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0111-KDIB3-2.4012.282.2017.1.ASZ,

·Pismo z dnia 18 kwietnia 2018 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0111-KDIB3-2.4012.112.2018.1.MN,

·Pismo z dnia 7 sierpnia 2019 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0115-KDIT1-1.4012.370.2019.2.AJ.

Natomiast zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-art.106q ustawy o VAT. Zgodnie z art. 106a pkt 1 ustawy o VAT – przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.

W myśl przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W ocenie Fundacji z tytułu dokonywanej dostawy produktów wytworzonych przez uczestników Warsztatów (osoby niepełnosprawne), opisane działanie nie jest/nie będzie wykonywane w ramach działalności gospodarczej i nie stanowi/nie będzie stanowić czynności zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, Fundacja nie ma/nie będzie mieć obowiązku wystawienia nabywcom prac faktur VAT. W tym miejscu należy wskazać, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Natomiast przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22).

Jak już wskazano wyżej dostawa produktów wytwarzanych przez uczestników Warsztatów (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu terapii nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem wpłaty podmiotów trzecich za ww. produkty nie spełniają definicji sprzedaży co oznacza, że nie podlegają obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Dlatego też, zdaniem Fundacji wpłat podmiotów trzecich za wyroby dekoracyjne i przedmioty codziennego użytku, wytworzone przez uczestników jako niestanowiących – w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – obrotów z tytułu sprzedaży, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, Fundacja nie ma obowiązku ewidencjonować przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Jednocześnie art. 15 ust. 2 ustawy daje dyspozycję, że:

Z powołanych przepisów wynika, że dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu wówczas, gdy podatnik – dokonując jej – będzie działał w takim charakterze (podatnika), tzn. gdy zostanie dokonana w okolicznościach pozwalających na przypisanie jej cech działalności gospodarczej, a zatem jeśli będzie miała ona charakter profesjonalny i ciągły. Posiadanie statusu podatnika podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, należy uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT.

Tym samym należy stwierdzić, że podatnikiem dany podmiot będzie tylko w odniesieniu do czynności opodatkowanych, które wykonywał będzie w ramach działalności gospodarczej.

Wykonywanie określonych czynności – będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług – niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji – nie podlega opodatkowaniu.

Z przepisów ustawy wynika, że zakres opodatkowania podatkiem VAT determinowany jest przez dwa czynniki:

·przedmiotowy – opodatkowaniu podlega wyłącznie dostawa towarów i świadczenie usług oraz

·podmiotowy – dostawa i świadczenie usług muszą być dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Istotne jest to, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Należy zwrócić uwagę, że zarówno na podstawie przepisów krajowych, jak i wspólnotowych aby dana czynność podlegała VAT, musi być dokonywana przez podatnika tego podatku działającego w tym charakterze (tj. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Nie każde więc działanie podatnika będzie czynnością opodatkowaną VAT. Problem ten ma szczególne znaczenie w przypadku działalności fundacji.

Należy wskazać, że działalność fundacji uregulowana jest przepisami ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 166).

Stosownie do art. 1 ustawy o fundacjach:

W myśl art. 4 ww. ustawy:

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o fundacjach:

Ponadto – na mocy art. 5 ust. 5 ustawy o fundacjach:

W świetle art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o fundacjach:

Co do zasady, na podstawie ww. przepisów, działalność fundacji można więc podzielić na działalność statutową (związaną z realizacją celów, dla których fundacja została powołana) oraz pozostałą działalność gospodarczą (która, co do zasady, ma wspomagać działalność statutową).

Odnosząc przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług do przepisów ustawy o fundacjach stwierdzić należy, że fundacja prowadząca działalność gospodarczą, staje się podatnikiem VAT na takich samych zasadach, jak każdy inny przedsiębiorca.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1327 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2 pkt 2 cyt. powyżej ustawy:

Na podstawie art. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:

Według art. 7 powołanej ustawy:

Natomiast w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy wskazano, że:

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy:

Natomiast na podstawie art. 10 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 100 ze zm.):

Stosownie do art. 10a ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 10a ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych:

W myśl art. 10a ust. 3 ww. ustawy:

Należy wskazać, iż szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatu terapii zajęciowej, uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (t. tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 2284).

Zgodnie z § 9 ww. rozporządzenia:

W świetle § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warsztatów terapii zajęciowej:

Działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym.

Zgodnie z § 10 ust. 2 ww. rozporządzenia:

Dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się, w porozumieniu z uczestnikami warsztatu, na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną uczestników.

Zauważyć należy, że definicja działalności gospodarczej wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny i powinna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów regulujących działalność danego podmiotu (np. fundacji). Ponadto wskazać należy, że definicja zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy stanowi wprost jakiego rodzaju czynności należy uznać za działalność gospodarczą, stąd też należy dokonać jej wykładni literalnej.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie musi być – co do zasady – prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia celów innych niż zarobkowe. Tym samym podatnikami VAT mogą być również podmioty typu non profit, realizujące np. zadania charytatywne, przy czym opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności wykonywane przez tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane pod tytułem odpłatnym. Bez znaczenia także dla bycia podatnikiem VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty.

Ponadto należy wskazać, że realizacja zadań fundacji, poza przypadkami prowadzenia przez nią działalności gospodarczej związanej z jej celami statutowymi (czynności odpłatne), ma z reguły charakter usługowy – nieodpłatny. Przy czym, należy zauważyć, że jego statutowe czynności podlegają opodatkowaniu, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jedynie wówczas, gdy są one realizowane za odpłatnością (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług), natomiast, gdy są wykonywane nieodpłatnie – nie podlegają podatkowi od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo Fundacją w rozumieniu przepisów ustawy o fundacjach. Fundacja jest wpisana do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, Fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Ponadto Fundacja posiada również status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Fundacja prowadzi odpłatną oraz nieodpłatną działalność pożytku publicznego w zakresie pomocy społecznej. Fundacja jest podatnikiem podatku VAT, działającym na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Celem Fundacji jest świadczenie pomocy osobom z niepełnosprawnością intelektualną, w szczególności przez zakładanie i utrzymywanie ośrodków umożliwiających życie we wspólnocie o charakterze rodzinnym, rozwój indywidualny we wszystkich płaszczyznach, organizowanie pracy stosownej do ich możliwości oraz ochronę i promocję zdrowia, polegającą na organizowaniu opieki medycznej i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną – w oparciu o zasady (…). Realizując swoje cele Fundacja prowadzi m.in. Warsztat Terapii Zajęciowej (dalej: Warsztat), stanowiący komórkę organizacyjną Fundacji. Warsztat jest komórką organizacyjną Fundacji, nie jest samodzielną jednostką, nie posiada osobowości prawnej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, nie posiada NIP ani REGON. Działalność Warsztatu jest finansowana ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w wysokości maksymalnie 90% kosztów działalności oraz Gminę (…) w wysokości co najmniej 10% tych kosztów. Warsztat jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Realizacja przez Warsztat celu, o którym mowa powyżej, odbywa się przez terapię zajęciową, zmierzającą do rozwijania: umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej oraz psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy. Terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacyjnego. Poprzez uczestnictwo w Warsztacie osobom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności, stwarza się możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Warsztat to jedna z podstawowych form aktywności wspomagająca proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Podstawową formą rehabilitacji prowadzoną przez Warsztat jest terapia zajęciowa oraz rehabilitacja zawodowa i społeczna. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej, prowadzonej w ramach Warsztatu, jest ręczne wytwarzanie wyrobów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku. Prezentacja i sprzedaż wyrobów wytwarzanych w Warsztacie ma przede wszystkim służyć kreowaniu właściwego wizerunku osoby niepełnosprawnej oraz jest formą terapii społecznej i zawodowej. Na terenie Warsztatu działają m.in. pracownie: stolarska, artystyczna, ogrodnicza, zatrudnienia wspieranego, wytwarzania świec. Uczestnicy i asystenci wykonują: kartki okolicznościowe, wyroby ceramiczne, rękodzieło (np. makramy), ozdoby świąteczne i okolicznościowe, kompozycje florystyczne (stroiki, „las w szkle”, wianki itp.), wyroby stolarskie oraz świece dekoracyjne. Wykonane przedmioty są sprzedawane przez asystentów, wolontariuszy i podopiecznych (osoby niepełnosprawne) na specjalnie zorganizowanych w tym celu kiermaszach – w budynku Warsztatu lub miejscach udostępnionych przez różne organizacje, instytucje lub przedsiębiorstwa. Zbycie odbywa się też za pomocą portali społecznościowych, a niekiedy za pośrednictwem platformy prowadzonej przez (…) Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach tzw. ekonomii społecznej. Sprzedaż produktów i usług wytwarzanych w ramach Warsztatów nie jest dokonywana w związku z organizowaniem imprez połączonych ze zbiórką pieniędzy lub żywności. Działalność Warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym. Wartość materiałów zużytych do wytworzenia przedmiotów często przewyższa wartość sprzedanych przedmiotów, ponieważ są one wykonywane przez osoby niepełnosprawne cechujące się obniżoną sprawnością fizyczną i manualną. Sprzedawane towary – wytworzone przez uczestników Warsztatu – nie mają realnej wartości ekonomicznej. Biorąc pod uwagę użyte materiały oraz nakład pracy konieczny do wytworzenia rękodzieła lub wykonania usługi – zarówno podopiecznych, jak i asystentów – jest niewspółmierny do ceny, za jaką dany przedmiot jest sprzedany. Środki pozyskane ze sprzedaży przedmiotów wytworzonych w czasie warsztatów, zgodnie z § 10 ust. 2 rozporządzenia, są w całości przeznaczane w porozumieniu z uczestnikami warsztatu na ich rehabilitację i integrację społeczną (wycieczki i spotkania integracyjne). Jeśli wysokość dochodu przekracza w skali miesiąca kwotę odpowiadającą iloczynowi liczby uczestników warsztatu i 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, o przeznaczeniu kwoty przekroczenia tego dochodu decydują strony umowy dofinansowania z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Z tytułu nabycia materiałów do terapii jednostka nie dokonuje odliczeń podatku od towarów i usług. Materiały te kupowane są ze środków PFRON-u i Powiatu, otrzymanych na bieżącą działalność Warsztatu. Uzyskane środki ze sprzedaży produktów i usług nie mogą stanowić źródła finansowania materiałów terapii, czy bieżących kosztów działalności Warsztatu. Działalność Warsztatu jest w głównej mierze ukierunkowana na zaktywizowanie zawodowe osób niepełnosprawnych. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej jest świadczenie usług i wytwarzanie różnych – wcześniej wymienionych przedmiotów. Rękodzieł i prac wykonywanych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (dalej: WTZ) nie można wycenić tak, jak inne tego rodzaju towary lub usługi wykonane przez osoby pełnosprawne, według określonej kalkulacji. Wytworzone przez osoby niepełnosprawne przedmioty mają walor użytkowy, estetyczny lub dekoracyjny. Produkty wytworzone w WTZ posiadają czasem znikomą wartość ekonomiczną, a ponadto ich zakupu można dokonać jedynie w bardzo ograniczonej liczbie wcześniej wymienionych miejsc. Sprzedaż prac wytworzonych przez niepełnosprawnych i świadczenie przez nich usług – w żaden sposób nie narusza warunków konkurencji na rynku. Wytworzone wyroby stanowią wartość dodaną prowadzonej terapii zajęciowej. Uczestnicy nabywają umiejętności niezbędne do podjęcia zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej lub na wolnym rynku pracy. Ustalona kwota zbycia nie jest kalkulowana tak, jak to ma miejsce w przypadku ustalania ceny wytworzonego produktu, gdyż nie zawiera poszczególnych pozycji kalkulacyjnych takich jak: koszty bezpośrednie, pośrednie, marża. Warsztat nie działa w celach zarobkowych, nie prowadzi sprzedaży na zasadach rynkowych, a sprzedawane wyroby nie przedstawiają adekwatnej wartości ekonomicznej. Uzyskane ze sprzedaży dochody Warsztat odprowadza na wyodrębniony rachunek bankowy lub przechowuje w kasie.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy w pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą wskazania, czy w świetle powyższego opisu stanu faktycznego – dostawa produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu rehabilitacji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy, zawierają podstawowe zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie „odpłatna dostawa” powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru.

Zatem dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność.

W ocenie Organu, przy sprzedaży produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne), o których mowa we wniosku, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru, a odpłatnością nie jest spełniony.

Zapłata dokonywana przez nabywcę, nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych Fundacji (uczestników Warsztatów). Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, nabywany towar nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak „cegiełki” w zamian za darowizny). Nabywcę prac należy zatem postrzegać jako darczyńcę, a osoby niepełnosprawne, jako podmiot obdarowany.

We wniosku wskazali Państwo, że środki pozyskane ze sprzedaży przedmiotów wytworzonych w czasie warsztatów, są w całości przeznaczane w porozumieniu z uczestnikami warsztatu na ich rehabilitację i integrację społeczną (wycieczki i spotkania integracyjne). Uzyskane środki ze sprzedaży produktów i usług nie mogą stanowić źródła finansowania materiałów terapii, czy bieżących kosztów działalności Warsztatu. Rękodzieł i prac wykonywanych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej nie można wycenić tak, jak inne tego rodzaju towary lub usługi wykonane przez osoby pełnosprawne, według określonej kalkulacji. Wytworzone przez osoby niepełnosprawne przedmioty mają walor użytkowy, estetyczny lub dekoracyjny. Produkty wytworzone w WTZ posiadają czasem znikomą wartość ekonomiczną. Wytworzone wyroby stanowią wartość dodaną prowadzonej terapii zajęciowej. Uczestnicy nabywają umiejętności niezbędne do podjęcia zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej lub na wolnym rynku pracy. Ustalona kwota zbycia nie jest kalkulowana tak, jak to ma miejsce w przypadku ustalania ceny wytworzonego produktu, gdyż nie zawiera poszczególnych pozycji kalkulacyjnych takich jak: koszty bezpośrednie, pośrednie, marża. Warsztat nie działa w celach zarobkowych, nie prowadzi sprzedaży na zasadach rynkowych, a sprzedawane wyroby nie przedstawiają adekwatnej wartości ekonomicznej.

Stwierdzić zatem należy, że sprzedaż produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w świetle powyższego opisu stanu faktycznego – sprzedaż produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu rehabilitacji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwo stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało ocenić jako prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również wskazania, czy z tytułu dokonywanej dostawy wyrobów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) Fundacja ma obowiązek wystawienia nabywcom tychże prac faktury VAT czy też ewidencjonować dostawę przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106a ustawy:

Podatnik wystawia fakturę dokumentującą sprzedaż, a więc odpłatną dostawę towarów bądź odpłatne świadczenie usług. Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów lub usług).

W przedmiotowej sprawie – jak wskazano wyżej – dostawa produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z tych też względów, nie ma podstaw do dokumentowania wykonywanych przez Państwa czynności (przekazywania wyrobów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej – osoby niepełnosprawne)fakturą.

Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy.

W myśl ust. 1 tego przepisu:

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Jeszcze raz należy podkreślić, że zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Podkreślić należy, że obowiązek stosowania kas rejestrujących związany jest z realizacją sprzedaży, a więc wydaniem towaru lub wykonaniem usług.

Jak już powyżej rozstrzygnięto, u Państwa czynność przekazania produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym nie stanowi sprzedaży.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że nie mają Państwo obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej dostawy wyrobów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne).

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, własnego stanowiska które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).