Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 14 grudnia 2022 r., sygn. X C 2927/21

Radca prawny nie powinien obiecywać w ogólnopolskim programie, że jego mocodawca zostanie uwolniony od odpowiedzialności prawnej.

Powód W. S. (1) po sprecyzowaniu powództwa wniósł o zasądzenie od (...) S.A. w W. kwoty 44.655,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 19 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że dochodzone przez niego roszczenie stanowi szkodę wynikającą z nienależytego wykonania zobowiązania przez L. O. - radcę prawnego podlegającego obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej, który w tym zakresie był ubezpieczony u pozwanej. Powód w treści pozwu przytoczył okoliczności postępowania, które zostało zainicjowane przez (...) S.A. z siedzibą w L. i w związku, z którym L. O. jako pełnomocnik powoda świadczył pomoc prawną. Wskazał, że w jego ocenie pomoc prawna była świadczona przez reprezentującego go fachowego pełnomocnika albowiem L. O. nie dokonał kompleksowej analizy przepisów dotyczących prawa wekslowego, w szczególności art. 10 i 32 ww. ustawy w sytuacji gdy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym zainicjowanym pozwem spółki (...) został wydany na podstawie weksla, którego poręczycielem był powód. Ponadto W. S. (1) podał, że mimo braku powyższej analizy pełnomocnik pozwanego z przekonaniem namówił powoda do wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty , od których należało uiścić opłatę w wysokości ¾ opłaty od pozwu. Ponadto radca prawny L. O. zdaniem powoda niezmiennie w postępowaniu przed sądem I i II instancji twierdził, że powództwo winno zostać oddalone z uwagi na abuzywność deklaracji wekslowej. Powód wskazał, że ww. pełnomocnik z całą stanowczością zapewniał go o wygraniu sprawy i w związku z tym namawiał go do podjęcia obrony w ustalony przez siebie sposób, czego wyrazem był udział L. O. w dwóch programach telewizyjnych tj. w „Ponad prawem” w Telewizji (...) oraz w „Sprawie dla reportera” emitowanej w Telewizji (...). W obu programach według powoda radca prawny prezentował stanowisko dotyczące niedozwolonych klauzul umownych oraz zapewniał powoda, że jego sposób obrony jest właściwy i prowadzi do bezwzględnego oddalenia powództwa. Powyższe zachowanie profesjonalnego pełnomocnika zdaniem W. S. (1) naraziło go na koszty, których uiszczenia mógłby uniknąć gdyby został przez pełnomocnika uprzedzony o fakcie, że ww. roszczenia dochodzone z weksla są objęte rygorami wynikającymi z prawa wekslowego, a wobec tego przy braku istnienia wady formalnej weksla lub podpisu nie powinien być nakłaniany do wzięcia udziału w przegranym (z góry) procesie. Powód wskazał przy tym, że z uzasadnienia wyroków obu sądów w sposób niebudzący wątpliwości wynikało, że pozwany nie wykazał aby weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową, a nawet nie podnosił zarzutów w tym kierunku. Ponadto, według W. S. (1), ze stanowiska Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wyrażonego w sporządzonym przez ten Sąd uzasadnieniu w przywołanej sprawie wynikało, że reprezentujący powoda profesjonalny pełnomocnik apelację wywiedzioną do tego Sądu oparł głównie na zarzutach sprowadzających się do odmowy przyznania W. S. (1) tj. pozwanemu w tym postępowaniu statusu konsumenta. Zdaniem powoda na skutek niewłaściwego zachowania profesjonalnego pełnomocnika powód jako pozwany w postępowaniu, w którym radca prawny L. O. reprezentował go jako pełnomocnik został obciążony kosztami w wysokości 44.654,60 zł. Powód sprecyzował, że na powyższą szkodę składa się: kwota 20.004 zł uiszczona na konto Kancelarii Radców Prawnych i (...) L. O. i wspólnicy jako wynagrodzenie za prowadzenie sprawy przed Sądem Okręgowym w (...)o sygn. I C (...) oraz sprawy przed Sądem Apelacyjnym w (...) o sygnaturze I ACa(...) kwota 5.850 zł – uiszczona tytułem kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych od powoda na rzecz przeciwnika procesowego w I i II instancji oraz kwota 18.800,60 uiszczona przez powoda w postępowaniu egzekucyjnym zainicjowanym przez wierzyciela na podstawie tytułu wykonawczego, który został wydany po uprawomocnieniu się wyroku w przywołanym przegranym przez powoda postępowaniu. Zdaniem Powoda zachowanie reprezentującego go radcy prawnego we wskazanym postępowaniu nie mieściło się we wzorcu należytej zawodowej staranności pełnomocnika, który winno się skonstruować w tym przypadku uwzględniając wskazania wynikające z art. 355 § 2 kc tj. profesjonalizm w sprawach, których prowadzenia się podejmuje. W. S. (1) podkreślił, że postępowanie radcy prawnego L. O. doprowadziło do spowodowania dodatkowej szkody w jego majątku jako klienta tego pełnomocnika. Powyższe działania zaś nie mieściły się we wspomnianym wzorcu należytej staranności. Powód podkreślił, że radca prawny świadcząc klientowi pomoc prawną winien postępować lojalnie i kierować się dobrem klienta w celu ochrony jego praw. Podstawą roszczenia odszkodowawczego dochodzonego przez powoda jest art. 361 § kc w zw. z art. 471 kc w zw. z art. 22 ( 7) ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Podał przy tym, że podstawą odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela (...) S.A. jest art. 805 kc w zw. z art. 817 kc. W. S. (1) wskazał, że w związku z nieprawidłowym działaniem radcy prawnego złożył reklamację do ubezpieczyciela (...) S.A. w której wskazał, że pełnomocnik powoda nie wykonał swych czynności zawodowych rzetelnie, albowiem nie rozważył wszystkich możliwości obrony pozwanego skupiając się wyłącznie na usiłowaniu przekonania sądów obu instancji, że powód będący pozwanym w przywołanym postępowaniu był konsumentem w rozumieniu art. 22 ( 1) k.c. i wobec tego przysługują mu różne korzyści. Zdaniem powoda oparcie się przez radcę prawnego na przepisie nieobowiązującym (i nie podnoszenie żadnych innych zarzutów) spowodowało ten skutek, że W. S. (1) nie mógł zaskarżyć wyroku Sądu II instancji skargą kasacyjną i tym samym był on obowiązany zapłacić stronie wygrywającej powyższy proces kwotę dochodzoną pozwem. Cała argumentacja radcy prawnego w tamtym postępowaniu oscylowała wokół kwestii statusu konsumenta, jednakże jak zauważył Sąd rozstrzygający sprawę, pełnomocnik pokrzywdzonego nie przedstawił nawet żadnego dowodu na potwierdzenie powyższej okoliczności. Powód wskazał, że pozwany ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania albowiem W. S. (1) nie wykazał ani nawet nie uprawdopodobnił twierdzenia, że w postępowaniu, którym był on reprezentowany przez radcę prawnego L. O. mogłoby dojść do korzystnego dla poszkodowanego zakończenia sprawy. Zdaniem powoda takie stanowisko jest nieuprawnione w jego sytuacji w której zaistniała w majątku powoda szkoda pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowym z nieprawidłowym działaniem radcy prawnego, albowiem został on obciążony dodatkowymi kosztami w sytuacji zaistnienia braku możliwości uniknięcia spłaty zobowiązania. Powód w realiach przywołanej sprawy winien być uprzedzony o możliwości dochodzenia roszczenia zwrotnego osób za które poręczył, a nie przekonywany i namawiany na podejmowanie nieskutecznej obrony. Stanowisko ubezpieczyciela jest zdaniem powoda nieuprawnione również z tej przyczyny, że podstawą dochodzonego przez niego roszczenia nie jest przegrana procesu z winy pełnomocnika a bezpodstawne namówienie go na skarżenie wyroków co spowodowało konieczność poniesienia przez niego kosztów. Przytaczając poglądy orzecznictwa i doktryny powód wskazał, że w zakres roszczenia dochodzonego przez powoda wchodzi wynagrodzenie uiszczone na rzecz pełnomocnika, który reprezentował swojego klienta nienależycie. Zdaniem powoda nie sposób uznać by pełnomocnik, który zapewnia swojego klienta o pewnej szansie na wygraną w sądzie, które to zapewnienia nie są poprzedzone gruntowną weryfikacją dostępnych dokumentów należycie wywiązuje się z obowiązków zawodowych względem reprezentowanego przez niego klienta. Powód zwrócił przy tym uwagę, że w niniejszej sprawie należy również zwrócić uwagę na obiektywny element winy na który składa się bezprawność tj. negatywna ocena zachowania sprawcy po zestawieniu go z wzorcami wynikającymi z porządku prawnego tj. przepisów prawa, zasad etycznych lub obowiązku ostrożności. Przywołując poglądy doktryny według których każdy profesjonalista ma dwie podstawowe powinności tj. obowiązek kompetencji i obowiązek informacji podkreślił, że wiedza niezbędna dla prawidłowego świadczenia usług prawnych nie jest dostępna dla laika w związku z tym profesjonalny pełnomocnik powinien poinformować swojego klienta o możliwościach działania i uczynić to w taki sposób, aby tamten mógł podjąć w pełni świadomą konsekwencji danego wyboru decyzję. Jeżeli zaś obowiązek informacyjny względem klienta nie zostanie spełniony interes klienta może zostać zagrożony. Powód wskazał również, że jeśli chodzi o subiektywny element winy to najczęściej w przypadku profesjonalnego pełnomocnika wina w tym ujęciu będzie przybierała postać winy nieumyślnej, a w szczególności niedbalstwa tj. niedołożenia należytej staranności. W. S. (1) zaznaczył, że profesjonalnego pełnomocnika będzie obowiązywał wzorzec dobrego fachowca oraz profesjonalna miara staranności wyrażająca się przede wszystkim w tym, że od radców prawnych i adwokatów wymaga się ponadprzeciętnej znajomości prawa oraz aktywnej roli w identyfikowaniu okoliczności istotnych dla danej sprawy . Podkreślił, że zgodnie ze stanowiskiem funkcjonującym w doktrynie pełnomocnik winien podejmować się prowadzenia danej sprawy jedynie wówczas, gdy zna daną dziedzinę prawa zarówno od strony normatywnej, teoretycznej jak i praktycznej, zwłaszcza poprzez orzecznictwo jak i doświadczenie zawodowe a brak specjalistycznej wiedzy w danej dziedzinie można uznać za ważny powód, uzasadniający odmowę udzielenia pomocy prawnej przez danego radcę prawnego bądź adwokata. Powód wskazał, że w niniejszej sprawie pozwany ubezpieczyciel odpowiada za szkodę doznaną przez powoda albowiem w niniejszej sprawie brak podstaw do wyłączenia jego odpowiedzialności, albowiem w sprawie nie wystąpił przypadek winy umyślnej profesjonalnego pełnomocnika. Zaznaczył, że dacie udzielenia poręczenia –podpisania weksla przez W. S. (1) – jeszcze nie obowiązywał art. 22 ( 1) kc ani art. 385 ( 1) kc.