Interpretacja indywidualna z dnia 25 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.684.2022.2.MM

Skutki podatkowe nabycia udziału w lokalu mieszkalnym – na podstawie umowy o zniesienie współwłasności – w związku z którym przejęte zostaną zobowiązania do spłaty kredytu udzielonego na zakup tego lokalu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych nabycia udziału w lokalu mieszkalnym – na podstawie umowy o zniesienie współwłasności – w związku z którym przejmie Pan zobowiązania do spłaty kredytu udzielonego na zakup tego lokalu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan – wraz z A.A. (poprzednio A.C.) dnia 2 października 2008 r. na podstawie umowy sprzedaży – nabył prawo 1/2 własności nieruchomość lokalowej. W dniu zawarcia umowy sprzedaży nabywcy nie byli spokrewnieni (nie pozostawali w związku małżeńskim), byli osobami należącymi do III grupy podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z umową sprzedaży z dnia 2 października 2008 r. ww. nieruchomość została sprzedana za 120.000 zł, każdy z udziałów miał wartość 60.000 zł

Zakup nieruchomości został sfinansowany ze środków pochodzących z umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej, tj. frankach szwajcarskich. Kredyt został udzielony przez Bank X S.A. Bank na podstawie umowy z dnia 25 września 2008 r. udzielił A.C. i B.A. (jako Współkredytobiorcom) kredytu w kwocie 59.087.10 CHF. Na podstawie umowy Bank uzyskał zabezpieczenie w postaci hipoteki zwykłej w kwocie 59.087,10 CHF i hipoteki kaucyjnej w kwocie 29.543,55 CHF, wpisanych do księgi wieczystej ww. nieruchomości - łączna wartość zabezpieczenia: 88.630,65 CHF.

Dnia 7 sierpnia 2010 r. A.A. i B.A. zawarli związek małżeński. Dnia 2 lipca 2021 r. małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską, w której ustanowili ustrój rozdzielności majątkowej. Następnie dnia 24 lutego 2022 r. – na podstawie wyroku Sądu Okręgowego – orzeczono rozwód pomiędzy ww. małżonkami.

Ugodą z dnia 11 sierpnia 2022 r. zawartą pomiędzy A.A., B.A., a Bank Y (następca Bank Z S.A.) dokonali przewalutowania kredytu w wyniku, którego zmieniono kwotę kredytu pozostałego do spłaty na: 69.739,19 zł, natomiast zabezpieczenie hipoteczne ustalone w ten sposób, że hipoteka umowna została zmieniona z kwoty 59.087,10 CHF na kwotę 69.739,19 PLN, a hipoteka kaucyjna z kwoty 29.543,55 CHF na kwotę: 34.869,60 PLN, łącznie ustanowiono zabezpieczenie na kwotę 104.608,79 PLN.

B.A. spłaca samodzielnie zobowiązanie kredytowe. Ponadto chce dokonać, za zgodą A.A., zniesienia współwłasności ww. nieruchomości w ten sposób, że przejmie 1/2 prawa do nieruchomości lokalowej należącej do A.A. (otrzyma całą nieruchomość na wyłączną własność), bez spłat i dopłat. Przy czym jednocześnie na podstawie aneksu do umowy kredytu hipotecznego, za zgodą Banku przejmie w całości zobowiązanie kredytowe, stanie się jedynym kredytobiorcą, a A.A. zostanie zwolniona z długu.

Określając wzajemne zobowiązania związane ze zniesieniem współwłasności nieruchomości oraz przyjmując, że to B.A. nabędzie całe mieszkanie na wyłączną własność bez jakichkolwiek spłat i dopłat na rzecz A.A., a więc A.A. nie otrzyma z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, przyjęli oboje - jako świadczenie ekwiwalentne odpowiadające zbywanemu udziałowi w nieruchomości - zwolnienie A.A. z długu z tytułu kredytu. Zniesienie współwłasności nastąpi więc w zamian za zwolnienie A.A. z długu. Zwolnienie z długu będzie miało charakter nieodpłatny i nie będzie stanowiło przysporzenia majątkowego dla A.A. Między A.A., a B.A. nie nastąpi żaden przepływ środków pieniężnych. Bank decyzją kredytową wyraził zgodę na takie zwolnienie z długu A.A., pod warunkiem podpisania aneksu do umowy kredytowej i spełnienia warunków jego wejścia w życie, w tym podpisanie aktu notarialnego dot. zniesienia współwłasności do dnia ważności decyzji. Po sporządzeniu przedmiotowego aktu notarialnego bank wypisze A.A. z umowy kredytowej. W efekcie czego faktycznym i jedynym zobowiązanym z tytułu umowy kredytowej zaciągniętej pierwotnie przez B.A. i A.A. pozostanie B.A. Po zawarciu umowy przejęcia długu z umowy kredytowej w postaci aneksu do umowy kredytowej, A.A. nie będzie już solidarnie odpowiadać za zobowiązania z tytułu umowy kredytu, natomiast B.A. stanie się jedyną osobą zobowiązaną wobec banku do uregulowania całości zobowiązania z tytułu kredytu zaciągniętego na nabycie nieruchomości na podstawie umowy o kredyt hipoteczny.

Wartość nieruchomości, dla której ma zostać zniesiona współwłasność, ustalona na dzień 21 września 2022 r., wynosi 161.000 zł.

Zniesienie współwłasności ma nastąpić przed 31 grudnia 2022 r. W dniu zniesienia współwłasności Pan i A.A. są osobami niespokrewnionymi, znajdującymi się w III grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy od spadków i darowizn.

Pytania :

1.Czy w związku ze zniesieniem współwłasności bez spłat i dopłat w zamian za przejęcie zobowiązań wynikających z umowy kredytu hipotecznego, będzie Pan zobligowany do zapłaty podatku od spadków i darowizn?

2.Jeśli powstanie zobowiązanie do zapłaty podatku od spadków i darowizn, czy wysokość podstawy opodatkowania może zostać pomniejszona o kwotę hipoteki umownej wskazanej w ugodzie z Bankiem?

3.Czy czynność zniesienia współwłasności nieruchomości w zamian za przejęcie przez Pana całości pozostałego do spłaty długu wobec banku przypadającego na A.A., będzie stanowiła po Pana stronie źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a lub pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), a tym samym, czy spowoduje to powstanie po Pana stronie obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych?

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź w zakresie pytania odnoszącego się do podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie podatku od spadków i darowizn wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie – w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W Pana ocenie zniesienie współwłasności w zamian za przejęcie długu nie stanowi dla niego źródła dochodu, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jest Pan przekonany, że przeniesienie kredytowego zobowiązania finansowego przy jednoczesnym zniesieniu współwłasności, nie stanowi dochodu żadnej ze stron, gdyż stan majątkowy stron nie uległ zmianie. Tym samym uważa Pan, że nie ma podstawy do naliczenia podatku dochodowego, gdyż dochód nie istnieje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów i zgodnie z tym przepisem:

Źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony)

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9) inne źródła.

Z art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wynika, że:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U z 2021 r., poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Jak wynika z treści wniosku Pan – wraz z A.A. (poprzednio A.C.), dnia 2 października 2008 r. na podstawie umowy sprzedaży – nabył prawo 1/2 własności nieruchomość lokalowej. W dniu zawarcia umowy sprzedaży nabywcy nie byli spokrewnieni (nie pozostawali w związku małżeńskim), byli osobami należącymi do III grupy podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z umową sprzedaży z dnia 2 października 2008 r. ww. nieruchomość została sprzedana za 120.000 zł, każdy z udziałów miał wartość 60.000 zł.

Zakup nieruchomości został sfinansowany ze środków pochodzących z umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej, tj. frankach szwajcarskich. Kredyt został udzielony przez Bank X S.A. Bank na podstawie umowy z dnia 25 września 2008 r. udzielił A.C. i B.A. (jako Współkredytobiorcom) kredytu w kwocie 59.087.10 CHF. Na podstawie umowy Bank uzyskał zabezpieczenie w postaci hipoteki zwykłej w kwocie 59.087,10 CHF i hipoteki kaucyjnej w kwocie 29.543,55 CHF, wpisanych do księgi wieczystej ww. nieruchomości - łączna wartość zabezpieczenia: 88.630,65 CHF.

Dnia 7 sierpnia 2010 r. A.A. i B.A. zawarli związek małżeński. Dnia 2 lipca 2021 r. małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską, w której ustanowili ustrój rozdzielności majątkowej. Następnie dnia 24 lutego 2022 r. – na podstawie wyroku Sądu Okręgowego – orzeczono rozwód pomiędzy ww. małżonkami.

B.A. spłaca samodzielnie zobowiązanie kredytowe. Ponadto chce dokonać, za zgodą A.A., zniesienia współwłasności ww. nieruchomości w ten sposób, że przejmie 1/2 prawa do nieruchomości lokalowej należącej do A.A. (otrzyma całą nieruchomość na wyłączną własność), bez spłat i dopłat. Przy czym jednocześnie na podstawie aneksu do umowy kredytu hipotecznego, za zgodą Banku, przejmie w całości zobowiązanie kredytowe, stanie się jedynym kredytobiorcą, a A.A. zostanie zwolniona z długu.

W związku z opisanym zdarzeniem wskazać należy, że z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm) wynika, że:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 tej ustawy:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Stosownie do art. 211 ww. ustawy:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

W świetle zacytowanych powyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro dokonana zostanie czynność prawna dotycząca zniesienia współwłasności nieruchomości lokalowej, bez spłat i dopłat, to na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn taka czynność traktowana jest jako nieodpłatne zniesienie współwłasności, podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Opodatkowaniu będzie polegało zatem nabycie udziału w nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przysługiwał Panu przed jej zniesieniem. Powyższe wynika z interpretacji indywidualnej z 20 grudnia 2022 r., znak 0111-KDIB2-3.4015.148.2022.2.JKU (wydanej na Pana wniosek z 27 października 2022 r. – w części odnoszącej się do podatku od spadków i darowizn).

Wobec powyższego - w związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności nieruchomości, na mocy której przejmie Pan (bez spłat i dopłat) 1/2 prawa do nieruchomości lokalowej należącej do A.A. w zamian za przejęcie przez Pana całości pozostałego do spłaty długu wobec banku na nią przypadającego – nie uzyska Pan przychodu, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji czynność ta nie spowoduje po Pana stronie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast odnosząc się do kwestii przejęcia zobowiązań kredytowych wskazać należy, że przejęcie przez Pana całkowitej spłaty kredytu, który zaciągnął Pan z Panią A.A. (poprzednio A.C.) na nabycie ww. lokalu mieszkalnego nie wywoła u Pana skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z tą czynnością nie uzyska Pan przysporzenia majątkowego.

Reasumując zniesienie współwłasności nabytego przez Pana i Panią A.A. lokalu mieszkalnego, w wyniku którego nabędzie Pan – bez spłat i dopłat – udział w 1/2 w tym lokalu w zamian za przejęcie przez Pana całkowitej spłaty kredytu zaciągniętego na nabycie ww. lokalu mieszkalnego, nie spowoduje wystąpienia skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty tego podatku.

Ponadto, należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie na wniosek zainteresowanego – co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja pełni funkcję ochronną jedynie dla Pana, jako Wnioskodawcy. Jeżeli Pana była żona chciałaby uzyskać interpretację indywidualną odnoszącą się do obowiązków podatkowych, jakie w opisanym zdarzeniu u niej zaistnieją powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o udzielenie interpretacji i uiścić stosowną opłatę.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).