Interpretacja indywidualna z dnia 26 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.783.2022.1.EJ

Czy płatność za Usługi świadczone przez Usługodawcę są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy o CIT

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustalenia, czy płatność za Usługi świadczone przez Usługodawcę są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego

Spółka działająca pod firmą: „A” S.A. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, będącym polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Grupa Kapitałowa, której częścią jest Wnioskodawca (dalej: „Grupa Kapitałowa”), wypracowała szereg rozwiązań w postaci algorytmów i programów służących do rozwoju strategii marketingowych w internecie. W skład Grupy Kapitałowej wchodzą spółki, skupiające się na tworzeniu i udostępnianiu oprogramowania dla firm w obszarze social media marketingu i obsługi klienta, a także wsparcia działań dot. content marketingu oraz influencer marketingu.

Spółka pełni rolę podmiotu holdingowego. Wnioskodawca świadczy ponadto usługi m.in. w zakresie korzystania z technologii „A” oraz usługi wsparcia dla spółek z Grupy Kapitałowej. Ponadto Grupa Kapitałowa oferuje Usługi polegające na wykorzystaniu innowacyjnych technologii pozwalających na precyzyjne dobieranie odbiorców reklam w celu zwiększenia ilości sprzedaży produktów przez klienta.

Wnioskodawca zawarł w 2020 r. umowę dotyczącą świadczenia na jego rzecz usług windykacyjnych (dalej: „Umowa”). Drugą stroną Umowy jest polski oddział spółki zagranicznej będącej rezydentem podatkowym w Holandii (dalej: „Usługodawca”). Usługodawca nie jest podmiotem powiązanym wobec Spółki.

Zgodnie z Umową, Usługodawca zobowiązał się do świadczenia usług windykacyjnych (dalej: „Usługi”) na rzecz Spółki w odniesieniu do każdej wierzytelności należnej Spółce ze strony jakiegokolwiek dłużnika Spółki, którą Spółka przekaże Usługodawcy w celu odzyskania. Usługi obejmują między innymi:

a. wezwanie dłużników do zapłaty długu (pełna kwota zaległych należności dla Spółki ze strony Dłużnika, plus odsetki i koszty windykacji, o ile są przewidziane przez prawo),

b. negocjowanie i monitorowanie planów zapłaty i/lub ugód,

c. podejmowanie i monitorowanie sądowych czynności prawnych i/lub procedur upadłościowych.

Usługodawca świadczy Usługi na rzecz Spółki na podstawie zlecenia windykacji przekazanego za pomocą wiadomości e-mail, faksem, pocztą lub poprzez dedykowany system internetowy. Przekazanie zlecenia upoważnia Usługodawcę do rozpoczęcia czynności windykacyjnych. Przed przystąpieniem do realizacji Usługi Usługodawca przedstawia przybliżony koszt takiego działania wraz z rekomendacją działania. Usługi są świadczone wyłącznie w odniesieniu do długów powstałych w relacjach pomiędzy firmami (relacja B2B). Ponadto na podstawie Umowy, wszystkie spółki Usługodawcy oraz jej oddziały mogą świadczyć Usługi w odniesieniu do długów zgłoszonych przez Spółkę. Wynagrodzenie przysługujące Usługodawcy może składać się z dwóch elementów - opłaty wstępnej oraz prowizji (ujętej w procentach) od odzyskanych kwot. Wysokość poszczególnych elementów jest zmienna i zależy od kraju dłużnika oraz od okresu przeterminowania wierzytelności. Ewentualne usługi prawne, które mogą stanowić element świadczenia Usług są/będą refakturowane dla Wnioskodawcy i zostają wyodrębnione na oddzielnej fakturze VAT/odrębnej pozycji na fakturze jako „koszty procesowe”. Każdy taki koszt wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez Spółkę.

Wnioskodawca na podstawie Umowy uzyskuje korzyść w postaci odzyskania zaległego długu wynikającego z relacji biznesowych polegających świadczenia usług retargetingu (głównego przedmiotu działalności Spółki), które wynikają z nieopłaconych w terminie faktur za świadczenie wyżej wymienionych usług na rzecz swoich klientów.

Pytanie

Czy płatność za Usługi świadczone przez Usługodawcę są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy płatności za Usługi nie są objęte hipotezą art. 21 ust. 1 ustawy o CIT i w konsekwencji nie ma on obowiązku pobierać podatku u źródła.

Opodatkowanie nierezydentów

W myśl art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z powyższego przepisu wynika zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, zgodnie z którą dane państwo ma prawo opodatkować podmiot niebędący jego rezydentem, jeżeli na jego terytorium znajduje się źródło uzyskiwania przychodów przez ww. podmiot zagraniczny.

Należy wskazać, iż polski ustawodawca określił zamknięty katalog dochodów (przychodów), których uzyskanie przez podmioty zagraniczne powoduje powstanie obowiązku potrącenia podatku od tych należności u źródła. Przedmiotowy obowiązek spoczywa na podmiocie polskim wypłacającym należności zagranicznemu kontrahentowi.

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 ustawy o CIT podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:

      1) z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),

      2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

    2a) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze

- ustala się w wysokości 20% przychodów.

Biorąc pod uwagę wskazaną wyżej treść regulacji dotyczących opodatkowania przychodów nierezydentów, w przedmiotowej sprawie należy ustalić, czy wynagrodzenie za Usługi mieści się w katalogu określonym w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, a w związku z czym, czy zapłata za Usługi na rzecz Usługobiorcy, będącego podmiotem zagranicznym powoduje powstanie obowiązku poboru podatku u źródła.

Ustawa o CIT w powyższym artykule przedstawia katalog enumeratywnie wymienionych świadczeń, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Wśród nich ustawodawca nie wymienił bezpośrednio usług windykacyjnych. Prima facie najbardziej zbliżone z usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT do Usług świadczonych przez Usługodawcę mogą być usługi prawne i usługi doradztwa.

Usługi prawne

Usługi prawne wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT nie zostały zdefiniowane w żadnej z ustaw podatkowych, w związku z tym należałoby przy ustalaniu ich znaczenia odnieść się do znaczenia potocznego. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/) „usług” to pomoc okazana komuś, działalność gospodarcza służąca do zaspokajania potrzeb ludzi, natomiast pod pojęciem „prawa” rozumie się ogół przepisów i norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności. Pomoc prawna określana jest także jako czynność podejmowana na rzecz jednostki lub innego podmiotu stosunków prawnych, a w szczególnych przypadkach w jego imieniu, która ma na celu prawną ochronę jego interesów. Do form poradnictwa prawnego zaliczamy udzielanie rad prawnych, pracowanie nad projektami aktów, tworzenie opinii prawnych oraz reprezentowanie przed sądami i urzędami. (P. Skuczyński (2016), Etyka adwokatów i radców prawnych, s. 68). Możemy posiłkować się także definicją z rozporządzenie Komisji (UE) nr 555/2012 z dnia 22 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 184/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki Wspólnoty w zakresie bilansu płatniczego, międzynarodowego handlu usługami i zagranicznych inwestycji bezpośrednich w odniesieniu do aktualizacji wymogów dotyczących danych oraz definicji. Zgodnie z treścią powyższego rozporządzenia usługi prawne to usługa doradztwa i reprezentowania we wszelkich postępowaniach sądowych i pozasądowych, redagowania projektów dokumentacji prawnej i aktów prawnych, doradztwo w zakresie certyfikacji, usługi powiernictwa i sądownictwa polubownego. W rozumieniu potocznym pod to pojęcie możemy również zakwalifikować czynności obejmujące świadczenie pomocy prawnej, a w szczególności udzielanie porad prawnych z obszaru prawa, przygotowywanie opinii prawnych oraz reprezentowanie przed sądami i urzędami w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych i administracyjnych.

Usługi doradcze

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN „doradztwo” oznacza udzielanie fachowych porad. Z kolei, zdaniem sądów administracyjnych, świadczenie usługi doradztwa należy postrzegać jako wykorzystanie swojej wiedzy i znajomości rzeczy poprzez wskazywanie najlepszych i najskuteczniejszych rozwiązań do ich zastosowania do danego problemu (tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 października 2013 r., sygn. akt I FSK 1567/12), udzielanie fachowych zaleceń oraz porad (np. prawnych, ekonomicznych czy finansowych).

Doradca, to ten, co udziela fachowych zaleceń, czy porad, wskazówek, to ktoś, kto posiadaną wiedzę wykorzystuje na wskazywanie najlepszych, najbardziej optymalnych rozwiązań, nakłaniając odbiorcę takiej usługi do zastosowania się do rady, porady, wskazówki, dyrektywy postępowania. Zdaniem sądów administracyjnych, świadczenie usługi doradztwa, należy postrzegać, jako wykorzystanie swojej wiedzy, znajomości rzeczy, poprzez wskazywanie najlepszych, najskuteczniejszych rozwiązań do ich zastosowania do danego problemu. Również w doktrynie przedmiotu przyjmuje się szerokie ujęcie terminu usługi doradcze. Według przedstawicieli nauki doradztwo, w bardzo ogólnym znaczeniu, jest usługą świadczoną przez jedną osobę/instytucje na rzecz drugiej osoby/instytucji, która zleca wykonanie tej usługi. W literaturze przedmiotu bardzo różnorodnie formułowane są zadania stojące przed usługami doradczymi, np. doradztwo określane jest jako: przejęcie zadań, pośrednictwo w zakresie przekazywania wiedzy, pośrednictwo w przekazywaniu specjalnych informacji, pomoc w rozwiązywaniu problemów, pomoc w podejmowaniu decyzji, przekazywanie informacji zmniejszających ryzyko, przygotowanie i przekazywanie informacji służących rozwiązaniu kompleksowych problemów, przekazywanie specyficznej wiedzy, celem usprawnienia działań, identyfikacja i rozwiązywanie problemów, przekazywanie zaleceń dotyczących usprawniania działań oraz pomoc w ich wdrożeniu, dawanie wskazówek dotyczących postępowania. Doradcy mogą więc pomóc zleceniodawcy w przygotowaniu decyzji, rozwiązaniu problemów, usprawnieniu działania itp. Warto również odnieść się do Wyjaśnień Ministra Finansów z dnia 25 kwietnia 2018 r. (dalej: „Wyjaśnienia”) wydanych do art. 15e ustawy o CIT (obowiązującego do końca 2021 r.), który w ust. 1 pkt 1 zawierał zbliżony do art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT katalog świadczeń. W Wyjaśnieniach wskazano, że „szerokie (językowe) rozumienie doradztwa winno zostać skonfrontowane z jego prawniczym rozumieniem”. Jako przykład usług podlegających limitowi z art. 15e (a tym samym podlegających pod podatek u źródła na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 2a) wskazano usługi sklasyfikowane w PKWiU 2015 jako usługi doradztwa związane z zarządzaniem (70.22.1) oraz usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji (70.21.10.0). Jak również podnosi się w literaturze przedmiotu za doradztwo należy uznać „wszelkie formy dostarczania pomocy w zakresie realizacji celów, procesu czy struktury zadania lub ewentualnie ciągu zadań, gdzie doradca nie jest faktycznie odpowiedzialny za wykonanie tych zadań, lecz służy pomocą tym, którzy tę odpowiedzialność ponoszą” (F. Steele, Consulting for Organizational Change, Amherst, MA, University of Massachusetts Press, 1975. s.3)

W świetle powyższego należy zatem uznać, że istotą usług doradczych jest udzielanie najlepszych porad podmiotowi zainteresowanemu ich uzyskaniem.

Świadczenia o podobnym charakterze

Ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT pozostawił możliwość zakwalifikowania do opodatkowania innych świadczeń, które nie zostały wymienione bezpośrednio w przepisie poprzez użycie sformułowania „oraz świadczeń o podobnym charakterze”. Pojęcie to należy odnosić do wymienionych w nim świadczeń. Za „świadczenia o podobnym charakterze” uznać należy tylko tego rodzaju świadczenia, które są równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie o CIT. Oznacza to, że należy spełnić takie same przesłanki, aby daną usługę uzyskać, albo wynikają z niej takie same prawa i obowiązki dla stron.

Nadto, jak podkreśla się w orzecznictwie, oceniając charakter usługi świadczonej przez nierezydenta niezbędne jest ustalenie jego elementów charakterystycznych. Przykładowo, w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 26 maja 2021 r., sygn. I SA/Wr 709/20, dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest objęte jego zakresem decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w omawianym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych” (podobnie Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 11 lutego 2020 r., sygn. I SA/Po 927/19). Podobnie w wyroku NSA z dnia 5 lipca 2016 r., sygn. II FSK 2369/15 sąd wskazuje, że „(...) świadczenia o podobnym charakterze to świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, ale posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w tym przepisie. Dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest objęte jego zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w omawianym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych”.

Stanowisko sądów administracyjnych potwierdza również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo interpretacja:

        - z dnia 5 sierpnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.301.2022.2.ANK: „w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że świadczenia wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, wskazane wprost przez ustawodawcę, drugą zaś - świadczenia nie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a bezpośrednio, ale posiadające określone cechy dla tych świadczeń charakterystyczne.”;

        - z dnia 23 lipca 2018 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.211.2018.1.BJ „W powołanym powyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, został określony konkretny katalog świadczeń, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych. Katalog ten nie jest wyczerpujący, jednakże nie ulega wątpliwości, że inne podlegające opodatkowaniu świadczenia muszą mieć charakter podobny do wskazanych w ustawie.”

Podsumowując jako podlegające pod regulacje ujętą w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT należy traktować płatności za usługi, w których kluczowym element był wspólny z usługą (usługami) bezpośrednią wymienioną we wskazanym przepisie.

Charakter usług świadczonych na rzecz Wnioskodawcy

Zgodnie z opisem stanu faktycznego Usługi, które są świadczone przez Usługodawcę na rzecz Spółki obejmują:

a. wezwanie Dłużników do zapłaty długu (pełna kwota zaległych należności dla Spółki ze strony Dłużnika, plus odsetki i koszty windykacji, o ile są przewidziane przez prawo),

b. negocjowanie i monitorowanie planów zapłaty i/lub ugód,

c. podejmowanie i monitorowanie sądowych czynności prawnych i/lub procedur upadłościowych.

Ewentualne usługi prawne, które mogą stanowić element związany z prawidłowym świadczeniem Usług są refakturowane dla Wnioskodawcy i zostają wyodrębnione na oddzielnej fakturze VAT jako „koszty procesowe”. Każdy taki koszt wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez Spółkę.

Wyżej wskazane działania mają na celu osiągnięcie konkretnego rezultatu - odzyskania wierzytelności, przysługującej Wnioskodawcy. Innymi słowy kluczowym elementem świadczonej usługi nie są poszczególne czynności, które mogą być w jej ramach wykonywane, lecz jednoznaczny powód zawarcia Umowy - uzyskanie przez Spółkę przeterminowanych należności. Podkreślenia wymaga wręcz, że zarówno z perspektywy Wnioskodawcy jak i Usługodawcy irrelewantne jest, jakie konkretne działania zostaną podjęte przez drugiego z wymienionych. Jest on bowiem wynagradzany w zależności od swojej efektywności. Nadto, w ocenie Wnioskodawcy, fakt wyodrębnienia usług o charakterze kosztów procesowych (ich odrębne wynagradzanie) podkreśla odmienność charakteru usług windykacyjnych (takich jak Usługi) od usług prawnych. Celem Usług nie jest bowiem uzyskanie porady/reprezentacji, lecz odzyskanie należności. Oznacza to, że elementy charakterystyczne dla usług prawnych nie przeważają nad cechami typowymi/kluczowymi usług windykacyjnych. Jednocześnie, w ocenie Spółki, wyodrębniony element Usług refakturowany jako „koszty procesowe” powinien być oceniany w kontekście całości Usług. Jest to element, który może się pojawić - w zależności od konkretnej sytuacji i jednocześnie jest nierozerwalnie funkcjonalnie połączony z Usługą.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy Usługi mają odmienny charakter od usług prawnych czy usług doradczych (tym bardziej od innego rodzaju usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT). Podkreślenia wymaga fakt, że istotą usług windykacyjnych jest uzyskanie płatności od wierzyciela na rzecz dłużnika, a nie pozyskanie określonej wiedzy, informacji (jak w przypadku usług doradczych) czy też usługi prawnej (polegającej na poradzie prawnej, sformułowaniu opinii prawnej, sporządzeniu projektu umowy itp., opartej na zleceniu określonych czynności zleceniobiorcy zobowiązanemu przede wszystkim do zachowania należytej staranności, a nie uzyskaniu określonego rezultatu, np. zapłaty określonej kwoty przez dłużnika). Zatem cel Usług jest odmienny niż cel usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. Oznacza to, że Usługi świadczone przez Usługodawcę, które wynikają z Umowy nie mogą być zakwalifikowane jako jakakolwiek z wprost wymienionych usług z katalogu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, ale także jako usługa o podobnym do nich charakterze. Prowadzi to do konkluzji, że płatność za Usługi (w tym w części refakturowanych kosztów procesowych) nie podlega opodatkowaniu u źródła w Polsce na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Podobnie odnośnie usług windykacyjnych wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 lutego 2015 r. sygn. IPPB5/423-1196/14-2/AJ: „Wprawdzie katalog usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie oraz świadczeń o podobnym charakterze”, jednak w ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Oznacza to, iż aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu wskazanego powyżej, należy spełnić takie same przesłanki aby daną usługę uzyskać, albo wynikają z niej takie same prawa i obowiązki dla stron. Decydujące znaczenie dla stwierdzenia, że dane usługi mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym, a przede wszystkim, charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nabywa usługi windykacyjne o ściśle określonym zakresie obejmującym:

- pisemne wezwania do zapłaty,

- stały kontakt telefoniczny z dłużnikiem,

- wizyty windykatora terenowego - negocjacje bezpośrednie dotyczące warunków płatności,

- aktywne nadzorowanie ustalonych warunków płatności,

- pozyskiwanie dokumentów wymaganych dla uzyskania nakazu zapłaty w postępowaniu sądowym.

Zdaniem tut. Organu podatkowego usługi te mają odmienny charakter od usług doradczych czy prawnych (tym bardziej od usług księgowych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń).”

Na marginesie Spółka podkreślenia, że fakt świadczenia Usług przez polski oddział Usługodawcy nie ma wpływu na kwalifikację pod kątem podlegania pod przepisy art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy Usługi wykonywane na jego rzecz na podstawie Umowy nie stanową świadczenia, które mogłoby być zakwalifikowane jako którakolwiek z usług wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, a także usług o podobnym do nich charakterze i w związku tym Spółka, w zakresie płatności za te Usługi, nie pełni funkcji płatnika podatku dochodowego od osób prawnych z tego tytułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

W art. 3 ust. 2 ustawy o CIT wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

Jak stanowi art. 3 ust. 3 ustawy o CIT:

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 5 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o CIT:

Stąd, co do zasady, przychody wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (opodatkowaniu u źródła).

Jak stanowi art. 21 ust. 2 ustawy o CIT:

W myśl art. 22a ustawy o CIT:

Katalog usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest wprawdzie katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „(...) oraz świadczeń o podobnym charakterze”, jednak w ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Oznacza to, że aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu wskazanego powyżej, należy spełnić takie same przesłanki, aby daną usługę uzyskać, albo wynikają z niej takie same prawa i obowiązki dla stron. Innymi słowy lista ta obejmuje również takie świadczenia, które zasadniczo są podobne do wymienionych, lecz mogą być np. inaczej określane. Niemniej jednak sama nazwa umowy o świadczenie usługi nie może być wyłącznym czynnikiem determinującym daną usługę jako należącą do katalogu świadczeń podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych. Decydujące znaczenie dla stwierdzenia, że dane świadczenie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym, a przede wszystkim, charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń oraz zakres faktycznie wykonanych czynności, a nie tylko jego nazwa. Treść ww. przepisu jednoznacznie bowiem wskazuje, że oprócz usług wymienionych w tym przepisie ustawodawca objął obowiązkiem podatkowym także inne usługi niewymienione w tym przepisie o charakterze podobnym do świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że w aktualnym brzmieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT świadczenia w nim wymienione można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, drugą tworzą świadczenia mające podobny charakter do świadczeń nazwanych. W tej drugiej grupie mieszczą się świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, ale dodatkowo posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w tym przepisie. Dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest objęte jego zakresem decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w omawianym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych.

W przedmiotowej sprawie istotne będzie wyjaśnienie znaczenia m.in. pojęć: „usług doradczych” oraz „usług prawnych”. Przepisy ustawy o CIT, nie definiują ww. pojęć. Wobec braku w ustawie definicji należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej tych pojęć.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN „doradztwo” oznacza udzielanie fachowych porad, natomiast termin „doradzać” znaczy udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Użyty w ustawie o CIT termin „usługi doradztwa” należy rozumieć w związku z tym szeroko.

Według sądów administracyjnych, odwołując się do powszechnego języka polskiego można stwierdzić, że przez doradztwo rozumie się udzielanie fachowych zaleceń, porad. Stosownie do definicji podanej w ww. słowniku, poradnictwo to „zorganizowana forma udzielania porad w jakimś zakresie”. Doradca to ten co udziela fachowych zaleceń czy porad, wskazówek, to ktoś, kto posiadaną wiedzę wykorzystuje na wskazywanie najlepszych, najbardziej optymalnych rozwiązań, nakłaniając odbiorcę takiej usługi do zastosowania się do rady, porady, wskazówki, dyrektywy postępowania. Zdaniem sądów administracyjnych, świadczenie usługi doradztwa należy postrzegać jako wykorzystanie swojej wiedzy, znajomości rzeczy poprzez wskazywanie najlepszych, najskuteczniejszych rozwiązań do ich zastosowania do danego problemu.

Działalność doradcza może dotyczyć różnych dziedzin, obszarów i obiektów, a zatem może być rozpatrywana w wielu aspektach.

W literaturze przedmiotu bardzo różnorodnie formułowane są zadania stojące przed usługami doradczymi, np. doradztwo określane jest jako:

       - przejęcie zadań,

       - pośrednictwo w zakresie przekazywania wiedzy,

       - pośrednictwo w przekazywaniu specjalnych informacji,

       - pomoc w rozwiązywaniu problemów,

       - pomoc w podejmowaniu decyzji,

       - przekazywanie informacji zmniejszających ryzyko,

       - przygotowanie i przekazywanie informacji służących rozwiązaniu kompleksowych problemów,

       - przekazywanie specyficznej wiedzy, celem usprawnienia działań,

       - identyfikacja i rozwiązywanie problemów,

       - przekazywanie zaleceń dotyczących usprawniania działań oraz pomoc w ich wdrożeniu,

       - dawanie wskazówek dotyczących postępowania.

Doradcy mogą więc pomóc zleceniodawcy w przygotowaniu decyzji, rozwiązaniu problemów, usprawnieniu działania itp.

Zdaniem F. Steele, doradztwo to „wszelkie formy dostarczania pomocy w zakresie realizacji celów, procesu czy struktury zadania lub ewentualnie ciągu zadań, gdzie doradca nie jest faktycznie odpowiedzialny za wykonanie tych zadań, lecz służy pomocą tym, którzy tę odpowiedzialność ponoszą (F. Steele, Consulting for Organizational Change, Amherst, MA, University of Massachusetts Press, 1975, s. 3).

Usługi prawne to wysoko wyspecjalizowane usługi odnoszące się do różnych dziedzin prawa zazwyczaj znajdujące wyraz poprzez udzielanie porad i konsultacji prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Z treści ww. przepisów wynika, że od niektórych przychodów osiąganych na terytorium Polski przez podatnika podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu pobierany jest podatek dochodowy w sposób zryczałtowany. Podatek ten nazywany jest podatkiem „u źródła” ze względu na szczególny sposób jego poboru, który dokonywany jest przez podmiot polski wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta w trybie i na zasadach wymienionych w art. 26 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT:

Z kolei, w myśl art. 26 ust. 1d ustawy o CIT:

Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce od całości swoich dochodów.

Wnioskodawca zawarł w 2020 r. umowę dotyczącą świadczenia na jego rzecz usług windykacyjnych. Drugą stroną Umowy jest polski oddział spółki zagranicznej będącej rezydentem podatkowym w Holandii („Usługodawca”). Usługodawca nie jest podmiotem powiązanym ze Spółką. Zgodnie z Umową, Usługodawca zobowiązał się do świadczenia usług windykacyjnych na rzecz Spółki w odniesieniu do każdej wierzytelności należnej Spółce ze strony jakiegokolwiek dłużnika Spółki, którą Spółka przekaże Usługodawcy w celu odzyskania. Usługi obejmują między innymi:

- wezwanie dłużników do zapłaty długu (pełna kwota zaległych należności dla Spółki ze strony Dłużnika, plus odsetki i koszty windykacji, o ile są przewidziane przez prawo),

- negocjowanie i monitorowanie planów zapłaty i/lub ugód,

- podejmowanie i monitorowanie sądowych czynności prawnych i/lub procedur upadłościowych.

Usługodawca świadczy Usługi na rzecz Spółki na podstawie zlecenia windykacji przekazanego za pomocą wiadomości e-mail, faksem, pocztą lub poprzez dedykowany system internetowy. Przekazanie zlecenia upoważnia Usługodawcę do rozpoczęcia czynności windykacyjnych. Przed przystąpieniem do realizacji Usługi Usługodawca przedstawia przybliżony koszt takiego działania wraz z rekomendacją działania. Usługi są świadczone wyłącznie w odniesieniu do długów powstałych w relacjach pomiędzy firmami (relacja B2B). Ponadto na podstawie Umowy, wszystkie spółki Usługodawcy oraz jej oddziały mogą świadczyć Usługi w odniesieniu do długów zgłoszonych przez Spółkę. Wynagrodzenie przysługujące Usługodawcy może składać się z dwóch elementów - opłaty wstępnej oraz prowizji (ujętej w procentach) od odzyskanych kwot. Wysokość poszczególnych elementów jest zmienna i zależy od kraju dłużnika oraz od okresu przeterminowania wierzytelności. Ewentualne usługi prawne, które mogą stanowić element świadczenia Usług są/będą refakturowane dla Wnioskodawcy i zostają wyodrębnione na oddzielnej fakturze VAT/odrębnej pozycji na fakturze jako „koszty procesowe”. Każdy taki koszt wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez Spółkę.

Odnosząc się do powyższej przedstawionego opisu sprawy wskazać należy, że usługi prawne, które jak wskazał Wnioskodawca mogą stanowić element świadczenia usługi windykacyjnej  jako literalnie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT stanowią świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła. Nie można się zatem zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że usługi prawne powinny być oceniane w kontekście całości  usług jako element nierozerwalnie połączony z usługą windykacyjną. Usługi prawne zostały wprost wymienione jako jedna z kategorii świadczeń wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.

Dodatkowo należy wskazać, że w sprawie może znaleźć zastosowanie art. 26 ust. 1d ustawy o CIT w odniesieniu do usług prawnych pod warunkiem spełnienia przesłanek zawartych w tym przepisie, jednak kwestia spełnienia warunków wynikających z powyższego przepisu  nie była przedmiotem Państwa zapytania.

Z kolei usługi windykacyjne obejmujące  m.in. wezwanie dłużników do zapłaty długu (pełna kwota zaległych należności dla Spółki ze strony Dłużnika, plus odsetki i koszty windykacji, o ile są przewidziane przez prawo), negocjowanie i monitorowanie planów zapłaty i/lub ugód, podejmowanie i monitorowanie sądowych czynności prawnych i/lub procedur upadłościowych świadczone przez Usługodawcę holenderskiego za pośrednictwem Oddziału w Polsce, nie zostały literalnie wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT jak również nie są podobne do świadczeń wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. Zatem w odniesieniu do usług windykacyjnych nie znajdzie zastosowania art. 26 ust. 1 ani art. 26 ust. 1d ustawy o CIT, skoro obowiązek pobrania przez płatnika podatku u źródła dotyczy wypłat należności wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Dodatkowo należy wskazać, że kwestia świadczenia usług przez polski Oddział holenderskiego Usługodawcy nie ma wpływu na kwalifikacje pod katem przepisu art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie wypłacanych należności na rzecz Usługodawcy holenderskiego prowadzącego działalność za pośrednictwem Oddziału w Polsce w zakresie:

- objęcia usług windykacyjnych dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy o CIT oraz kwestii poboru podatku u źródła od tych należności - jest prawidłowe,

- objęcia usług prawnych dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy o CIT oraz kwestii poboru podatku u źródła od usług prawnych - jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Powołana przez Państwa m.in. interpretacja indywidualna z dnia 3 lutego 2015 r. sygn. IPPB5/423-1196/14-2/AJ mimo, iż dotyczy usług windykacyjnych to została wydana w innym stanie faktycznym. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).