Rozliczenie roczne PIT za 2022 r. - zmiana formy opodatkowania, ulgi, darowizny, odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne

Do 2 maja 2023 r. (termin przesunięty, ponieważ 30 kwietnia przypada w 2023 r. w niedzielę, a 1 maja przypada święto) podatnicy PIT muszą złożyć zeznanie roczne za 2022 r. W rozliczeniu tym nie brakuje nowych rozwiązań i problemów. W pierwszej kolejności należy pamiętać, że trzeba w nim stosować nową skalę podatkową, z obniżoną z 17% do 12% stawką PIT w pierwszym przedziale podatkowym. Całkowitą nowością jest umożliwienie podatnikom, którzy w 2022 r. korzystali z opodatkowania podatkiem liniowym albo ryczałtem ewidencjonowanym, zmiany formy opodatkowania za ten rok na skalę podatkową. Przywrócono również możliwość rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Oprócz tego w zeznaniu za 2022 r. podatnicy po raz pierwszy rozliczą wiele nowych ulg podatkowych, takich jak m.in. ulga na terminal, ulga na prototyp czy ulga na robotyzację. Natomiast z części odliczeń będą mogli skorzystać po raz ostatni.

1. Nowa skala podatkowa

W rozliczeniu rocznym za 2022 r. podatnicy mają obowiązek stosować skalę podatkową przedstawioną w poniższej tabeli.

Tabela. Skala podatkowa obowiązująca w rozliczeniu za 2022 r.

Skala ta została wprowadzona w ramach nowelizacji dokonanej 1 lipca 2022 r. ustawą z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.; dalej: ustawa nowelizująca z 9 czerwca 2022 r.). Podstawową zmianą było obniżenie PIT z 17% do 12% w pierwszym przedziale podatkowym. Wraz z obniżeniem stawki PIT, z 5100 zł do 3600 zł została również obniżona roczna kwota zmniejszająca podatek, przy zachowaniu kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł. W praktyce doprowadziło to do sytuacji, w której płatnicy do końca czerwca 2022 r. stosowali miesięczną kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 425 zł (tj. 1/12 z 5100 zł), a od 1 lipca 2022 r. w wysokości 300 zł (tj. 1/12 z 3600 zł). W wielu przypadkach mogło to doprowadzić do sytuacji, w której płatnik w trakcie 2022 r. rozliczył kwotę zmniejszającą podatek w kwocie wyższej niż 3600 zł. Ponieważ w zeznaniu rocznym za 2022 r. kwota ta wynosi 3600 zł, dla części podatników może to oznaczać zwiększenie podatku do zapłaty albo zmniejszenie nadpłaty w zeznaniu rocznym.