Komentarz do VAT 2023 - Art. 41

I. Uwagi wstępne

[Trzy grupy przepisów] Na komentowany artykuł składają się trzy grupy przepisów. Są to:

1) przepisy określające wysokość stawek podatku oraz – w przypadku stawek obniżonych – zakres i warunki ich stosowania (zob. art. 41 ust. 1–13 ustawy o VAT),

2) przepisy przejściowe stosowane w okresach zmian w wysokości opodatkowania (zob. art. 41 ust. 14a–14h ustawy o VAT),

3) upoważnienia ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wydawania przepisów wykonawczych.

[Zmiany od 1 stycznia 2023 r.] Od 1 stycznia 2023 r. weszły w życie zmiany w CN. Wykaz towarów objętych klasyfikacją CN określa załącznik do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. Co roku jest publikowany nowy załącznik, ze zmianami w klasyfikacji. Tak jest też w tym roku. 31 października 2022 r. opublikowano nowy załącznik na 2023 r., który trzeba będzie stosować również w celu ustalania stawek VAT. Zostało wprowadzonych około 40 nowych pozycji poprzez rozbudowanie dotychczasowej struktury klasyfikacji CN. Nie powinno to spowodować zmiany stawek VAT na produkty, które zostały sklasyfikowane bardziej szczegółowo.

Ustawodawca zrezygnował z dotychczasowych zasad ustalania, czy w danym roku stawki ulegną obniżeniu, określonych w art. 146aa ustawy o VAT. Od 2024 r. zasady obniżania stawek będą zależały od wysokości wydatków na obronność. W 2023 r. stawki te pozostały na dotychczasowym poziomie i wynoszą 23% i 8% na podstawie art. 146ea ustawy o VAT. Jednak z art. 24a. ustawy zmieniającej z 7 października 2022 r. wynika, że wiążące informacje stawkowe wydane przed dniem 1 stycznia 2023 r. nie wygasają w związku z wejściem w życie przepisów art. 146ea pkt 1 i 2 ustawy o VAT.

Natomiast podstawą do wydania rozporządzenia przez MF obniżającego stawki VAT na wybrane produkty i usługi jest obecnie art. 146ee ustawy o VAT.

W związku z tymi zmianami konieczne było wydanie nowego rozporządzenia obniżającego stawki VAT na wybrane towary i usługi. Jest to rozporządzenie z 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023. Nowe rozporządzenie powiela w większości postanowienia poprzedniego.