Sprzedaż na raty – rozliczenia podatkowe i rachunkowe

Sprzedawcy często umożliwiają nabywcom płacenie za nabywane towary i usługi w ratach, zwłaszcza w przypadku zakupów towarów i usług o znacznej wartości. W raporcie omawiamy na przykładach skutki podatkowe i rachunkowe takiej sprzedaży.

1. Dwa rodzaje sprzedaży na raty

W praktyce można wyróżnić dwa rodzaje sprzedaży na raty.

Sprzedaż na raty pierwszego rodzaju ma miejsce, jeżeli sprzedawca (często za dodatkowym wynagrodzeniem) umożliwia nabywcy dokonywanie płatności za nabywane towary i usługi w ratach. W takich przypadkach sprzedawcy udzielają nabywcom tzw. kredytu kupieckiego.

Sprzedaż na raty drugiego rodzaju ma miejsce, jeżeli dokonywanie płatności w ratach umożliwia podmiot trzeci (np. bank), finansując dokonywany przez nabywcę zakup. W takim przypadku z punktu widzenia sprzedawcy do sprzedaży na raty w istocie nie dochodzi, gdyż zapłatę otrzymuje od razu w całości, tyle że nie od nabywcy towarów lub usług, lecz od podmiotu, który sfinansował zakup.

2. Sprzedaż na raty jako rodzaj kredytu kupieckiego

Gdy na rozłożenie płatności na raty zgadza się sprzedający, udzielany jest tzw. kredyt kupiecki.

2.1. Skutki w podatku dochodowym u sprzedawcy

Za podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (zob. art. 14 ust. 1 updof oraz art. 12 ust. 3 updop). Jednocześnie za datę powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się co do zasady dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (zob. art. 14 ust. 1c updof oraz art. 12 ust. 3a updop).

Powoduje to, że rozłożenie przez sprzedawcę płatności za sprzedawane towary lub usługi na raty nie ma wpływu ani na wysokość przychodu z tytułu sprzedaży tych towarów lub usług, ani na moment powstania przychodu z tytułu tej sprzedaży. To oznacza, że: