Spadek – problemy podatkowe spadkobierców

W niniejszej publikacji koncentrujemy się na opodatkowaniu spadku otrzymywanego przez spadkobierców. W kwestiach podatkowych nie ma żadnej różnicy, czy dziedziczy się z mocy ustawy (jako bliski krewny), czy na podstawie testamentu, wobec czego wszystkie opisane zasady opodatkowania spadku dotyczą obu tych sytuacji.

1. Spadek a podatek od spadków i darowizn, PIT i CIT

W niniejszej publikacji najwięcej miejsca poświęcamy kluczowym kwestiom:

• zgłaszania spadku do urzędu skarbowego (rozdział 2),
• ustalania wartości spadku (rozdział 3),
• wysokości podatku (rozdział 4).

Osobnego omówienia wymagają spadki transgraniczne, czyli sytuacje, w których Polak otrzymuje spadek z zagranicy albo cudzoziemiec otrzymuje spadek w Polsce (rozdział 5).

Omawiamy również podatkowe konsekwencje otrzymania zachowku i zapisu (rozdział 6), gdyż także te przysporzenia są konsekwencją śmierci i - co ważniejsze - objęte są tym samym podatkiem, o którym będzie tu mowa, czyli podatkiem od spadków i darowizn (dalej: PSD) uregulowanym w ustawie z 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: upsd).

Kończymy przedstawieniem dalszych podatkowych konsekwencji otrzymania spadku, związanych z podziałem spadku między spadkobierców (rozdział 7) i zasadą przejęcia przez nich podatkowych praw i obowiązków spadkodawcy (rozdział 8).

1.1. Czy otrzymanie spadku to przychód

Zacznijmy od tego, że otrzymanie spadku, zachowku albo zapisu to przychód. Wobec tego należy wyjaśnić, czy zdarzenia te podlegają podatkowi dochodowemu. Otóż jeśli takie przysporzenie (spadek) przypada osobie fizycznej, to nie jest objęte PIT-em. Wyraźnie wynika to z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Z tego powodu spadkobiercy nie grozi więc podwójne opodatkowanie spadku podatkiem od spadków i darowizn oraz podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy zwrócić uwagę, że kwestia opodatkowania PIT wchodzi w grę wtedy, gdy podatnik zbywa rzecz albo prawo nabyte w drodze spadkobrania. I jeśli zbywa rzecz, użytkowanie wieczyste albo spółdzielcze prawo do lokalu, to źródłem przychodu jest odpłatne zbycie majątku, a jeśli zbywa prawo majątkowe, wchodzi w grę źródło przychodu o nazwie prawa majątkowe.