Wyrok SN z dnia 24 marca 2022 r., sygn. II USKP 174/21

"Okres pobierania renty inwalidzkiej rolniczej jako renty okresowej, jednak nie więcej niż 2 lata” nie był okresem ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników, zatem nie było podstaw do wydawania decyzji o wyłączeniu z tego ubezpieczenia.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący)

‎SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

‎SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z wniosku J. Z. ‎przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ‎o emeryturę rolniczą, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 24 marca 2022 r., ‎skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] ‎z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt III AUa […],

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z 4 kwietnia 2019 r. odmówił J. Z. prawa do emerytury rolniczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 266 ze zm.) z powodu braku wymaganego 25-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 12 września 2019 r. zmienił powyższą decyzję i przyznał wnioskodawcy J. Z. prawo do emerytury rolniczej. Sąd Okręgowy do uznanego przez organ rentowy okresu ubezpieczenia rolniczego, wynoszącego 24 lata, 3 miesiące i 3 dni, doliczył okres 2 lat pobierania przez J. Z. okresowej renty rolniczej inwalidzkiej (od 31 maja 1999 r. do 30 czerwca 2001 r.), uznając, że jest to okres, za który nie było obowiązku opłacania składek w rozumieniu art. 6 pkt 14 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, powołując się na pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2017 r., II UK 367/16.

Sąd Apelacyjny w […], wyrokiem z dnia 28 listopada 2019 r., zmienił zaskarżony przez organ rentowy wyrok Sądu Okręgowego i oddalił odwołanie.

Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że możliwość uwzględnienia w stażu emerytalnym okresu pobierania renty inwalidzkiej rolniczej, jako renty okresowej, jednak nie więcej niż 2 lata, istniała w stanie prawnym obowiązującym do 2 maja 2004 r. Z tym dniem weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 91, poz. 873; dalej ustawa zmieniająca z dnia 2 kwietnia 2004 r.), która w art. 16, między innymi, skreśliła art. 20 ust. 1 pkt 3 umożliwiający zaliczenie do wymaganych okresów ubezpieczenia okresów pobierania renty inwalidzkiej rolniczej w wymiarze do 2 lat. Oznacza to, że od 2 maja 2004 r. nie jest prawnie możliwe uwzględnienie przy ustalaniu okresu ubezpieczenia koniecznego do nabycia prawa do emerytury rolniczej okresu pobierania renty rolniczej w wymiarze 2 lat. Wyjątek został określony w przepisach przejściowych, tj. art. 10 ustawy zmieniającej z dnia 2 kwietnia 2004 r., zgodnie z którym, w sprawach o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, zaistniałego przed wejściem w życie ustawy i o emeryturę rolniczą, wszczętych, a niezakończonych wydaniem decyzji przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Sąd Apelacyjny podkreślił, że z przepisu tego wynika, że przy wydawaniu decyzji ustalającej prawo do emerytury po 2 maja 2004 r. uwzględnia się pobieranie wcześniej renty rolniczej tylko wtedy, gdy wniosek o emeryturę rolniczą był złożony przed 2 maja 2004 r. J. Z. wniosek o emeryturę złożył 26 lutego 2019 r., zatem nie ma do niego zastosowania przepis art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w brzmieniu obowiązującym do 2 maja 2004 r. Skutkiem tego nie jest możliwe zaliczenie do okresu ubezpieczenia wnioskodawcy, od którego zależy nabycie prawa do emerytury rolniczej, okresu pobierania renty rolniczej w wymiarze do 2 lat, a to oznacza, że J. Z. nie legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem ubezpieczenia, koniecznym do przyznania emerytury rolniczej - zgodnie z art. 19 ust. 1 i art. 20 ust. 1 i 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.