Wyrok NSA z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. III OSK 3585/21

Jeśli gmina zdecyduje się uchwalić jedną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego nie może ona różnicować tej stawki w zależności od liczby osób zamieszkujących to gospodarstwo.

Monitor Prawa Ochrony Środowiska nr 3/2021

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Sikorska Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) sędzia del. WSA Ireneusz Dukiel po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prokuratora Rejonowego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Rz 405/20 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w [...] na uchwałę Rady Gminy [...] z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...] w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza nieważność uchwały Rady Gminy [...] z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...] w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Rz 405/20, oddalił skargę Prokuratora Rejonowego w [...] na uchwałę Rady Gminy [...] z dnia [...] stycznia 2019 r., nr [...] w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty.

Jak wskazał Sąd pierwszej instancji Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości, zarzucając istotne naruszenie przepisów art. 6k ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6j ust. 2 i art. 6j ust. 2a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz.U. z 2018, poz. 594 ze zm.) - dalej: "u.c.p.g.", przez przekroczenie delegacji ustawowej i zróżnicowanie w § 2 ust. 1 i 2 stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalonej metodą od gospodarstwa domowego, według nieprzewidzianego w ustawie kryterium liczby osób zamieszkujących gospodarstwo domowe. W uzasadnieniu podniósł, że Rada Gminy [...] dokonując, w § 1 zaskarżonej uchwały, wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy od gospodarstwa domowego, nie była uprawniona do różnicowania stawek opłaty, tak jak uczyniła to w jej § 2 ust. 1 i 2. Wskazując na istotne naruszenie prawa materialnego skarżący odwołał się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 maja 2016 r. sygn. akt II FSK 16/16 (LEX nr 2064744), w którym to stwierdzono, że skoro rada gminy skorzystała z możliwości ustalenia jednej stawki od gospodarstwa domowego, to nie ma możliwości dalszego jej różnicowania. W art. 6j ust. 1 u.c.p.g., ustawodawca posługuje się pojęciem opłaty jako iloczynu podstawy i stawki, a w art. 6j ust. 2 pojęciem opłaty jako jednej stawki od podstawy (gospodarstwa domowego). Z żadnej regulacji u.c.p.g. nie wynika upoważnienie dla rady gminy do wprowadzenia w ramach metody wymienionej w art. 6j ust. 2 dodatkowego kryterium, jakim jest podział gospodarstw domowych na kategorie zależne od liczby osób w nich zamieszkujących i zróżnicowanie na tej podstawie wysokości stawki opłaty. Przewidzianego w ustawie pojęcia: "liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość" nie można utożsamiać z zastosowanym, w zaskarżonej uchwale pojęciem: "gospodarstwa domowego", gdyż osoby zamieszkujące nieruchomość nie muszą tworzyć ze sobą gospodarstwa domowego. Prokurator zwrócił również uwagę na fakt, że z dniem 1 lutego 2015 r. doszło do zmiany art. 6k ust. 4 u.c.p.g., który stanowi tylko o możliwości zwolnienia przez radę gminy właścicieli nieruchomości od ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, podczas gdy brzmienie tegoż przepisu obowiązujące do dnia 31 stycznia 2015 r. pozwalało także na różnicowanie stawek opłat ustalonych metodami stosowanymi na podstawie art. 6j ust. 1 i 2 ustawy. W ocenie Prokuratora, Rada Gminy [...] wydając zaskarżoną uchwałę odwołała się do niezgodnej z prawem metody ustalania wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, co uzasadnia wniosek o stwierdzenie jej nieważności.