Nieodpłatne imprezy organizowane przez instytucje kultury a prewspółczynnik VAT

Działalność instytucji kultury polegająca na organizowaniu nieodpłatnych imprez nie jest podejmowana w celu zwiększenia przychodu i w związku z tym nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Orzeczenie jest istotne dla instytucji kultury oraz wielu innych podmiotów z sektora finansów publicznych, które wykonują czynności statutowe w ścisłym powiązaniu z czynnościami opodatkowanymi VAT. Obecnie, linia interpretacyjna organów podatkowych jest spójna i nakazuje stosowanie bezwzględnie prewspółczynnika VAT.

8 lipca 2020r. Naczelny Sąd Administracyjny stanął po stronie Muzeum w sporze z organem podatkowym. Może ono – zdaniem NSA – odliczyć cały VAT bez konieczności zastosowania tzw. prewspółczynnika. NSA przyjął zatem podejście korzystniejsze dla Instytucji Kultury, w kontrze do wielu orzeczeń nakazujących podmiotom sektora finansów publicznych limitowanie odliczenia. Sprawa jest też ważna z tej przyczyny, że fiskus w tym temacie zmienił zdanie o 180 stopni. Po wejściu w życie, 1 stycznia 2016r., przepisów o prewspółczynniku, przez około rok wydawane były spójne interpretacje pozytywne, pozwalające Instytucjom Kultury pomijać nowe przepisy i odliczać VAT w pełni (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 lipca 2017 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.92.2017.2.RW.Ł, czy interpretacja z 12 sierpnia 2016 r. nr ILPP1/4512-1-270/16-6/AS). Takie stanowisko zajmował sam Minister Finansów np. w piśmie z 16 sierpnia 2016 r. (nr PT3.054.4.2016.LPJ.359) stanowiącym odpowiedź na interpelację poselską nr 4762: „w przypadku instytucji kultury, która podejmuje nieodpłatne przedsięwzięcia w celach promocyjnych i marketingowych, a ich efektem ma być poszerzenie grona widzów, którzy skorzystają ostatecznie z odpłatnej usługi świadczonej przez daną instytucje kultury mogłyby być spełnione przesłanki do uznania ich za związane z działalnością gospodarczą”. W połowie 2017r. organy przyjęły jednak bardziej pro-fiksalną postawę, której przykładem jest omawiany tu spór sądowy.