Obniżenie wymiaru etatu lub wynagrodzenia za pracę oraz inne zmiany w stosunkach pracy w czasie pandemii

Przed wybuchem pandemii COVID-19 zasady rozwiązywania umów o pracę i zmiany ich istotnych elementów takich jak: wymiar czasu pracy czy wysokość wynagrodzenia opierały się na ściśle określonej zasadzie, były zwięzłe i klarowne. Potrzeba minimalizowania negatywnych skutków pandemii wymusiła wprowadzenie kolejnych wersji tak zwanej Tarczy antykryzysowej, czyli ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: Tarcza). Przepisy tego aktu zdecydowanie urozmaiciły regulacje pracownicze, zwłaszcza te w zakresie dopuszczalności zmiany warunków zatrudnienia, a także przypomniały o innych rozwiązaniach, już dotychczas dopuszczalnych, ale nie tak popularnych.

Zasada niedopuszczalności jednostronnej zmiany istotnych warunków pracy

Stosunek pracy jest szczególnie chronioną relacją prawną. Jednym z filarów tej ochrony jest obowiązująca zasada, zgodnie z którą istotne warunki stosunku pracy nie mogą być zmieniane jednostronnie przez pracodawcę. Zmiana takich warunków wymaga aktywności po stronie pracownika, którą może on wykazać podczas zawierania porozumienia stron stosunku pracy albo przy okazji procedury wypowiedzenia zmieniającego. Do grupy istotnych warunków z pewnością należy zaliczyć rodzaj świadczonej pracy, miejsce świadczenia pracy, wysokość wynagrodzenia i jego składniki czy wymiar czasu pracy.