Wypłata dywidendy – rozliczenie podatkowe i rachunkowe w spółkach kapitałowych

Wypracowany zysk netto spółek kapitałowych może być przeznaczony m.in. na dywidendę dla wspólników. „Wypłata” zysku może nastąpić nie tylko w formie pieniężnej, ale także niepieniężnej, np. poprzez przekazanie wspólnikom środków trwałych, zapasów itp. W publikacji omówione zostały kwestie zasad i podatkowego rozliczenia wypłaty dywidend. Przedstawiono również ewidencję księgową w spółkach wypłacających dywidendę oraz w podmiotach otrzymujących dywidendę.

Zasady ogólne wypłaty dywidendy w spółkach kapitałowych

Ustawa o rachunkowości wskazuje (art. 53 ust. 3 i 4 uor), że podział zysku netto (którego jednym z elementów jest wypłata dywidendy), w przypadku:

• jednostek zobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego - może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami,
• jednostek niezobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego - może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.

Należy przy tym wskazać, że dopóki sprawozdanie finansowe nie zostanie zatwierdzone (dotyczy to zarówno jednostek zobowiązanych do badania sprawozdania, jak i nieobjętych tym obowiązkiem), nie jest możliwy podział lub pokrycie wyniku finansowego. Podział lub pokrycie wyniku dokonane bez spełnienia tego warunku jest bowiem nieważne z mocy prawa.

Ustalenie wysokości dywidendy w spółkach kapitałowych

Kodeks spółek handlowych (art. 192 ksh dla spółek z o.o i art. 348 ksh dla spółek akcyjnych) przewiduje, że kwota przeznaczona do podziału między wspólników (a tym samym także maksymalna kwota wypłaconej dywidendy) nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową (statutem) spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Wyliczenie maksymalnej kwoty, jaka może być wypłacona w formie dywidendy, zatem powinno odbywać się według następującego algorytmu: