Jak ustalać datę dokonania dostawy towarów przy korzystaniu z usług przewoźników zewnętrznych

Przedsiębiorcy korzystający w transakcjach ze swoimi kontrahentami z usług przewoźników zewnętrznych często mają problem z ustaleniem momentu dokonania dostawy. W konsekwencji trudno im precyzyjnie określić termin powstania obowiązku podatkowego w VAT. Nasuwa się zatem pytanie, czy obowiązek podatkowy powinien być wówczas rozpoznany z chwilą wydania towaru przewoźnikowi czy dopiero w momencie odbioru towaru przez nabywcę. W przypadku transakcji realizowanych na przełomie poszczególnych okresów rozliczeniowych niewłaściwe ustalenie daty dokonania dostawy może wiązać się z przedwczesnym bądź opóźnionym rozliczeniem danej transakcji.

W przypadku dostawy towarów na termin rozpoznania obowiązku podatkowego nie wpływa moment wystawienia faktury. Obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy. Natomiast dostawę towarów rozumie się zasadniczo jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Może o nim natomiast decydować otrzymanie całości lub części zapłaty, jeszcze przed dokonaniem dostawy towarów. Niezależnie od faktycznej daty dokonania dostawy obowiązek podatkowy w VAT, w stosunku do otrzymanej kwoty, powinien być zatem rozpoznany w dacie otrzymania przedpłaty, zaliczki, zadatku lub raty od kontrahenta.

1. Kiedy dochodzi do dostawy towarów

Formułując definicję dostawy towarów, ustawodawca nie wskazuje, jak należy rozumieć zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”. Czy chodzi tu o władztwo wyłącznie w sensie prawnym, czyli prawo własności rzeczy będącej przedmiotem dostawy? Czy też o władztwo ekonomiczne, oznaczające faktyczną kontrolę i możliwość dysponowania rzeczą?