Jakie są skutki zastosowania nieprawidłowej stawki podatku u sprzedawcy i nabywcy

Opodatkowanie danej czynności właściwą stawką VAT lub objęcie jej zwolnieniem od podatku jest bardzo istotne. Wszelkie nieprawidłowości w tym zakresie powodują zaniżenie lub zawyżenie kwoty podatku należnego, co niesie za sobą określone konsekwencje podatkowe dla obu stron transakcji.

1. Nieprawidłowa stawka VAT - skutki u sprzedawcy

Obowiązek zastosowania do transakcji sprzedaży właściwej stawki VAT lub zwolnienia od podatku zawsze spoczywa na podatniku, którym z reguły jest sprzedawca dokonujący odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Jeżeli sprzedawca zawyżył na fakturze stawkę podatku i jego kwotę, to - w przypadku braku skutecznej korekty - jest on zobowiązany do zapłaty zawyżonej kwoty podatku, mimo że jest ona nieprawidłowa. Natomiast ewentualne zaniżenie stawki i kwoty podatku może powodować konieczność uregulowania zaległości podatkowej wraz z odsetkami oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego.

1.1 Zawyżona stawka podatku na fakturze i paragonie - jak rozliczyć i skorygować

Zawyżenie stawki VAT zwykle dotyczy sytuacji, w której podatnik:

• wykazał wyższą stawkę podatku, mimo że sprzedaż podlega opodatkowaniu niższą stawką,
• wykazał stawkę podatku, mimo że sprzedaż była objęta zwolnieniem od podatku,
• wykazał stawkę podatku, mimo że czynność nie podlegała opodatkowaniu.

W przypadku zawyżenia podatku należnego na skutek błędu w stawce podatku wystawca faktury jest zobowiązany zapłacić fiskusowi kwotę podatku, która wynika z wystawionej faktury, mimo że jej zawyżona wysokość nie jest zgodna z obowiązującymi w tym zakresie przepisami o VAT. Podstawę do tej zapłaty stanowi art. 108 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Wynika z niego, że w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego, jest zobowiązana do jego zapłaty. Ten sam skutek powoduje wystawienie faktury, w której wykaże kwotę podatku, jeśli czynność np. nie podlegała opodatkowaniu. W takim przypadku r