Rozliczanie pracowniczego ubezpieczenia grupowego w części pokrywanej przez pracodawcę i pracownika

Wielu przedsiębiorców zatrudniających pracowników zawiera grupowe umowy ubezpieczenia, które obejmują pracowników ochroną ubezpieczeniową w zakresie ryzyk określonych tą umową. Sposób podatkowego i bilansowego rozliczenia pracowniczych ubezpieczeń grupowych zależy od źródła ich finansowania. Ubezpieczenia te mogą być bowiem finansowane zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika.

1. Ubezpieczenia grupowe a przychód pracownika i wliczanie do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Składka w części sfinansowanej przez pracodawcę. Zgodnie z art. 12 ust. 1 updof za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w tym m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Na tej podstawie składki na ubezpieczenie grupowe stanowią przychód pracownika uzyskany ze stosunku pracy w części, która została sfinansowana przez pracodawcę, jeśli uprawnionym do otrzymania świadczeń wynikających z umowy ubezpieczenia jest pracownik. Ta część składki ubezpieczeniowej stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy, który powstaje w dacie zapłaty składki ubezpieczeniowej. Wartość tego przychodu w kwocie odpowiadającej równowartości składki na ubezpieczenie grupowe opłacone za pracownika pracodawca powinien skumulować z innymi dochodami uzyskanymi przez pracownika w danym miesiącu i - jako płatnik - od całości obliczyć oraz pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (art. 31 i art. 32 updof).

Składka na grupowe ubezpieczenie pracowników, w części opłaconej przez pracodawcę, co do zasady, stanowi również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wobec tego wysokość składki opłaconej za pracownika należy również uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm. Z kolei uwzględnienie równowartości składki w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne spowoduje, że pracodawca (płatnik) jest również zobowiązany potrącić składkę zdrowotną w wysokości 9% jej podstawy wymiaru, co wynika z art. 79 i art. 81 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.