Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-08-20
Wersja aktualna od 2024-08-20
obowiązujący
Alerty
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2024/1987
z dnia 30 lipca 2024 r.
zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów niklu w niektórych środkach spożywczych
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (1), w szczególności jego art. 2 ust. 3,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 (2) określono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. |
(2) | Nikiel jest powszechnym składnikiem skorupy ziemskiej i jest wszechobecny w biosferze. Jego obecność w żywności może wynikać zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych. |
(3) | W 2015 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął opinię naukową w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej (3). W opinii tej wskazano na działanie szkodliwe na rozrodczość i toksyczność rozwojową jako efekty krytyczne w charakterystyce ryzyka przewlekłego narażenia drogą pokarmową na nikiel. Nawrót zmian egzematycznych i nasilenie reakcji alergicznych zostały wskazane jako efekty krytyczne ostrej toksyczności pokarmowej niklu u osób uczulonych na nikiel. |
(4) | Dane dotyczące występowania niklu w żywności i wodzie pitnej były dostępne w 15 państwach członkowskich. 80 % wszystkich zebranych danych pochodzi jednak z jednego państwa członkowskiego, Urząd uznał zatem, że konieczne są dane bardziej zróżnicowane geograficznie, aby sprawdzić poziom występowania niklu w żywności w całej Unii. |
(5) | W zaleceniu Komisji (UE) 2016/1111 (4) państwom członkowskim zalecono monitorowanie obecności niklu w żywności w latach 2016, 2017 i 2018, aby zgromadzić więcej danych o jego występowaniu. |
(6) | Biorąc pod uwagę te nowe dane o występowaniu oraz dostępność nowych informacji naukowych, w dniu 24 września 2020 r. Urząd przyjął aktualizację oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej (5). |
(7) | Urząd stwierdził, że nikiel może mieć zarówno wpływ przewlekły, jak i działanie ostre. Na podstawie krytycznego wpływu przewlekłego w postaci utraty ciąży Urząd ustalił tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 13 μg/kg masy ciała oraz stwierdził, że zostało ono przekroczone u małych dzieci, dzieci w wieku od 36 miesięcy do 10 lat, a także, w niektórych przypadkach, u niemowląt. Nawet jeśli utrata ciąży nie jest istotnym skutkiem dla młodych grup wiekowych, TDI chroni również przed innymi skutkami istotnymi dla młodszych grup wiekowych, takimi jak działanie neurotoksyczne. W związku z tym Urząd stwierdził, że przekroczenie TDI może budzić obawy zdrowotne w tych młodych grupach wiekowych. Urząd stwierdził, że krytyczne działanie ostre polega na nawrotach zmian egzematycznych u osób uczulonych na nikiel, co dotyczy około 15 % populacji, najniższy poziom, przy którym obserwuje się szkodliwe zmiany w odniesieniu do tego działania ostrego, wynosi 4,3 μg niklu/kg masy ciała, a w celu ochrony przed tymi skutkami konieczny jest margines narażenia (MOE) wynoszący co najmniej 30. Ten margines wynoszący 30 nie został osiągnięty w odniesieniu do średniego narażenia i narażenia dla 95. percentyla, co stwarza zagrożenie dla zdrowia osób uczulonych na nikiel. |
(8) | Należy zatem ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy niklu w żywności, aby zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego. |
(9) | Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2023/915. |
(10) | Należy przewidzieć rozsądny termin, aby umożliwić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze dostosowanie się do najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w niniejszym rozporządzeniu. |
(11) | Z uwagi na to, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres przydatności do spożycia lub mogą być przetwarzane na produkty o długim okresie przydatności do spożycia, środki spożywcze, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, powinny mieć możliwość pozostania w obrocie. |
(12) | Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W rozporządzeniu (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:
1) | w art. 10 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:
|
2) | w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia. |
Artykuł 2
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2025 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 30 lipca 2024 r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN
(1) Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1993/315/oj.
(2) Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 (Dz.U. L 119 z 5.5.2023, s. 103, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/915/oj).
(3) Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); Opinia naukowa w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego w związku z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej. Dziennik EFSA 2015; 13(2):4002, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2015.4002
(4) Zalecenie Komisji (UE) 2016/1111 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności (Dz.U. L 183 z 8.7.2016, s. 70, ELI: http://data.europa.eu/eli/reco/2016/1111/oj).
(5) Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); „Scientific Opinion on an update of the risk assessment of nickel in food and drinking water” (Opinia naukowa w sprawie aktualizacji oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej). Dziennik EFSA 2020; 18(11):6268, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2020.6268.
ZAŁĄCZNIK
W sekcji 3: „Metale i inne pierwiastki” w załączniku I do rozporządzenia (UE) 2023/915 dodaje się pozycję w brzmieniu:
„3.6 | Nikiel | Najwyższy dopuszczalny poziom (mg/kg) | Uwagi |
3.6.1 | Orzechy z drzew orzechowych |
| Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do części jadalnej. Najwyższy dopuszczalny poziom nie ma zastosowania do orzechów z drzew orzechowych przeznaczonych do tłoczenia i rafinacji oleju, pod warunkiem że pozostałości wyciskanych orzechów z drzew orzechowych nie są wprowadzane do obrotu jako żywność. W przypadku gdy pozostałości wyciskanych orzechów z drzew orzechowych są wprowadzane do obrotu jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2. |
3.6.1.1 | Orzechy z drzew orzechowych, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.1.2 | 3,5 |
|
3.6.1.2 | Kasztany jadalne, orzeszki piniowe, orzechy włoskie, orzechy brazylijskie i orzechy nerkowca | 10 |
|
3.6.2 | Warzywa korzeniowe i bulwiaste oraz warzywa cebulowe | 0,90 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. W przypadku ziemniaków najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się do obranych ziemniaków. |
3.6.3 | Warzywa owocowe | 0,40 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. |
3.6.4 | Warzywa kapustne | 0,50 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. |
3.6.5 | Warzywa liściaste |
| Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. |
3.6.5.1 | Warzywa liściaste, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.5.2 | 0,50 |
|
3.6.5.2 | Świeże zioła | 1,2 |
|
3.6.6 | Warzywa strączkowe |
| Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. |
3.6.6.1 | Warzywa strączkowe, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.6.2 | 1,0 |
|
3.6.6.2 | Ziarna soi/edamame (Glycine max) | 6,0 |
|
3.6.7 | Warzywa łodygowe | 0,40 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. |
3.6.8 | Wodorosty morskie |
| W przypadku suchych wodorostów najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu. W przypadku wodorostów świeżych najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie po umyciu i wydzieleniu części jadalnej. W przypadku wodorostów świeżych najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się w przeliczeniu na suchą masę (*1) . |
3.6.8.1 | Wodorosty morskie, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.8.2 | 30 |
|
3.6.8.2 | Wodorosty wakame | 40 |
|
3.6.9 | Nasiona roślin strączkowych |
|
|
3.6.9.1 | Nasiona roślin strączkowych, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.9.2 | 4,0 |
|
3.6.9.2 | Fasola sucha i łubin biały suchy | 12 |
|
3.6.10 | Nasiona oleiste |
| Najwyższego dopuszczalnego poziomu nie stosuje się do nasion oleistych przeznaczonych do tłoczenia i rafinacji oleju, pod warunkiem że pozostałości wyciskanych nasion oleistych nie są wprowadzane do obrotu jako żywność. W przypadku gdy pozostałości wyciskanych nasion oleistych są wprowadzane do obrotu jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2. |
3.6.10.1 | Nasiona słonecznika | 8,0 |
|
3.6.10.2 | Orzeszki ziemne | 12 |
|
3.6.10.3 | Ziarna soi | 15 |
|
3.6.11 | Zboża |
| Najwyższego dopuszczalnego poziomu nie stosuje się do zbóż wykorzystywanych do produkcji piwa lub destylatów, pod warunkiem że niewykorzystane pozostałości zbóż nie są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jako żywność. W przypadku gdy niewykorzystane pozostałości zbóż są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jako żywność, stosuje się najwyższy dopuszczalny poziom z uwzględnieniem art. 3 ust. 1 i 2. |
3.6.11.1 | Zboża, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.11.2, 3.6.11.3, 3.6.11.4 i 3.6.11.5 | 0,80 Od 1 lipca 2026 r. |
|
3.6.11.2 | Pszenica durum (Triticum durum) i ryż, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.11.3 | 1,5 Od 1 lipca 2026 r. |
|
3.6.11.3 | Ryż łuskany | 2,0 Od 1 lipca 2026 r. |
|
3.6.11.4 | Zboża rzekome i proso | 3,0 Od 1 lipca 2026 r. |
|
3.6.11.5 | Owies | 5,0 Od 1 lipca 2026 r. | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do ziaren owsa bez niejadalnej łuski. Aby obliczyć najwyższy dopuszczalny poziom ziaren owsa z niejadalną łuską, należy zastosować współczynnik obierania wynoszący 1,5, co daje najwyższy dopuszczalny poziom 7,5 mg/kg dla owsa z niejadalną łuską. |
3.6.12 | Wyroby kakaowe i czekoladowe (14) |
|
|
3.6.12.1 | Czekolada mleczna o zawartości < 30 % suchej masy kakaowej ogółem | 2,5 |
|
3.6.12.2 | Czekolada mleczna o zawartości ≥ 30 % suchej masy kakaowej ogółem i czekolada | 7,0 |
|
3.6.12.3 | Proszek kakaowy i odtłuszczony proszek kakaowy wprowadzany do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub jako składnik słodzonego proszku kakaowego lub czekolady w proszku wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego (czekolada do picia) | 15 |
|
3.6.13 | Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci (3) i preparaty do żywienia małych dzieci (4) |
| Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu. |
3.6.13.1 | wprowadzane do obrotu jako proszek, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.13.2 | 0,25 |
|
3.6.13.2 | wprowadzane do obrotu jako proszek i produkowane z izolatów białka sojowego występujących samodzielnie lub w mieszaninie z białkami mleka krowiego | 0,40 |
|
3.6.13.3 | wprowadzane do obrotu w postaci płynnej | 0,10 |
|
3.6.14 | Przetworzona żywność na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci (3) | 3,0 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu. |
3.6.15 | Żywność dla dzieci (3), z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.16 | 0,50 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do produktu wprowadzanego do obrotu. |
3.6.16 | Soki owocowe (9), nektary owocowe (9) i soki warzywne, w tym soki owocowe (9), nektary owocowe (9) i soki warzywne przeznaczone do stosowania jako żywność dla dzieci (3) |
|
|
3.6.16.1 | Soki owocowe, nektary owocowe i soki warzywne, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 3.6.16.2 | 0,25 |
|
3.6.16.2 | Soki owocowe i nektary owocowe zawierające soki i nektary z passiflory, owoców kakaowca, drobnych owoców i jagód oraz wodę kokosową | 1,0 |
|
(*1) Suchą masę określa się zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiającym metody pobierania próbek i analizy do celów kontroli poziomów pierwiastków śladowych i zanieczyszczeń procesowych w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2007/333/oj).”.