(1)

W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 (2) (ustanawiającej „Europejski kodeks łączności elektronicznej”) odniesiono się do potrzeby dalszej analizy zakresu częstotliwości 40,5-43,5 GHz w kontekście zapewnienia większej skoordynowanej dostępności widma radiowego w celu stworzenia bardzo szybkich sieci stacjonarnych i bezprzewodowych. W dyrektywie tej zobowiązano również państwa członkowskie do wspierania procesu harmonizacji wykorzystania widma radiowego przez sieci i usługi łączności elektronicznej w obrębie Unii, między innymi poprzez dążenie do objęcia swojego terytorium krajowego i ludności zasięgiem bezprzewodowej łączności szerokopasmowej o wysokiej jakości i szybkości przesyłu danych, a także objęcia nią głównych krajowych i europejskich szlaków transportowych.

(2)

Zakres częstotliwości 40,5-43,5 GHz („pasmo częstotliwości 42 GHz”) został zharmonizowany w skali globalnej do celów Międzynarodowego Systemu Łączności Ruchomej (3) (IMT) podczas Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej (WRC-19) w 2019 r. poprzez wprowadzenie zmian do Regulaminu Radiokomunikacyjnego Sektora Radiokomunikacji Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU-R). Stosowna zmiana Regulaminu Radiokomunikacyjnego określa środki mające na celu zapewnienie współistnienia systemów IMT, w tym 5G, oraz służby stałej satelitarnej i służby radioastronomicznej w paśmie częstotliwości 42 GHz.

(3)

W komunikacie Komisji „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego” (4) określono dla Unii ambitne cele w zakresie łączności, które zaktualizowano w komunikacie Komisji „Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie” (5) i dodatkowo umocniono decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2481 (6) ustanawiającą program polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r. Te cele w zakresie łączności mają zostać osiągnięte poprzez powszechne wdrożenie i wykorzystanie sieci o bardzo dużej przepustowości. W komunikacie Komisji „Sieć 5G dla Europy: plan działania” (7) określono skoordynowane działania na szczeblu unijnym, w tym identyfikację i harmonizację widma radiowego na potrzeby sieci 5G w oparciu o opinię Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego, aby zapewnić do 2025 r. ciągły zasięg sieci 5G na wszystkich obszarach miejskich i wzdłuż głównych naziemnych szlaków transportowych.

(4)

Zespół ds. Polityki Spektrum Radiowego przyjął trzy opinie w sprawie strategicznego planu działania w zakresie widma dla sieci 5G w Europie (8), w których między innymi podkreślił potrzebę wdrożenia zakresów częstotliwości powyżej 24 GHz, tak aby osiągnąć cele w zakresie dużej przepustowości dla sieci 5G, jak również wskazał pasmo częstotliwości 42 GHz jako priorytetowe w kontekście analiz prowadzonych w odniesieniu do drugiego etapu wdrażania sieci 5G w pasmach milimetrowych na potrzeby naziemnych sieci bezprzewodowych w Unii. Zespół ds. Polityki Spektrum Radiowego uznał pasmo częstotliwości 42 GHz za realny w dłuższej perspektywie wariant dla sieci 5G, uwzględniając potrzebę zapewnienia ogólnej równowagi między świadczeniem naziemnych usług ruchomych i usług satelitarnych w zakresie częstotliwości 40-50 GHz.

(5)

Pasmo częstotliwości 42 GHz zapewnia dużą przepustowość umożliwiającą innowacyjne usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej nowej generacji (w tym 5G) w oparciu o małe komórki (9) i wykorzystanie dużych bloków o wielkości co najmniej 200 MHz. Wykorzystanie tego pasma częstotliwości wydaje się w tym kontekście odpowiednie w przypadku hotspotów na obszarach miejskich i podmiejskich.

(6)

Ponieważ pasmo częstotliwości 42 GHz jest w państwach członkowskich Unii przeznaczone dla służby stałej (10) i wykorzystywane na potrzeby naziemnych stałych połączeń bezprzewodowych („łącza stałe”), konieczna jest elastyczność w wykorzystaniu widma w celu zapewnienia współistnienia usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej, w tym sieci 5G, i łączy stałych.

(7)

Pasmo częstotliwości 42 GHz jest również wykorzystywane w państwach członkowskich Unii przez służby satelitarne. Ten rodzaj wykorzystania obejmuje zakres częstotliwości 40,5-42,5 GHz w przypadku komunikacji kosmos-Ziemia oraz zakres częstotliwości 42,5-43,5 GHz w przypadku komunikacji Ziemia-kosmos, wspierając w ten sposób, odpowiednio, odbiorcze i nadawcze ziemskie stacje służby stałej satelitarnej. Sąsiedni zakres częstotliwości 39,5-40,5 GHz jest przeznaczony zarówno dla służby stałej satelitarnej, jak i służby ruchomej satelitarnej w odniesieniu do komunikacji kosmos-Ziemia. Ten ostatni zakres częstotliwości ma być wykorzystywany przez zarówno skoordynowane, jak i nieskoordynowane odbiorcze ziemskie stacje satelitarne (zarówno służby stałej satelitarnej, jak i służby ruchomej satelitarnej). W związku z tym te ziemskie stacje satelitarne powinny być odpowiednio chronione przed zakłóceniami ze strony naziemnych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej.

(8)

Zakres częstotliwości 42,5-43,5 GHz jest ponadto wykorzystywany przez systemy w służbie radioastronomicznej, które powinny być odpowiednio chronione przed zakłóceniami ze strony naziemnych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej.

(9)

Systemy naziemne nowej generacji zapewniające usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej, w tym sieci 5G, powinny być wdrażane w paśmie częstotliwości 42 GHz w Unii na zharmonizowanych warunkach technicznych. Warunki te powinny gwarantować ciągłość działania i potencjalny przyszły rozwój systemów w odpowiednich istniejących w tym paśmie służbach (stałej, radioastronomicznej i stałej satelitarnej). Warunki te powinny również zapewniać, by takie istniejące i przyszłe systemy nie miały znaczącego negatywnego wpływu na wdrażanie i zasięg naziemnych systemów bezprzewodowych nowej generacji (5G).

(10)

Na podstawie art. 4 ust. 2 decyzji 676/2002/WE Komisja udzieliła w dniu 14 kwietnia 2020 r. mandatu Europejskiej Konferencji Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych (CEPT) na opracowanie najmniej restrykcyjnych zharmonizowanych warunków technicznych odpowiednich dla naziemnych systemów bezprzewodowych nowej generacji (5G) w odniesieniu do priorytetowych pasm częstotliwości powyżej 24 GHz, w tym pasma częstotliwości 42 GHz.

(11)

W odpowiedzi na ten mandat w dniu 18 listopada 2022 r. CEPT opublikowała sprawozdanie (11) („sprawozdanie CEPT nr 82”) określające najmniej restrykcyjne zharmonizowane warunki techniczne w paśmie częstotliwości 42 GHz, w oparciu o koncepcję maski granic bloku (Block Edge Mask, BEM), na potrzeby wprowadzenia w tym paśmie naziemnych systemów bezprzewodowych nowej generacji (5G), zgodnie z zasadami neutralności technologii i usług. Te warunki techniczne są spójne z procesem normalizacji w przypadku sieci 5G, w szczególności w odniesieniu do aranżacji kanałów (12) oraz stosowania aktywnych systemów antenowych (AAS), w związku z czym sprzyjają globalnej harmonizacji.

(12)

Zharmonizowane warunki techniczne określone w sprawozdaniu CEPT nr 82 zakładają zsynchronizowaną eksploatację sąsiadujących naziemnych systemów usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej różnych operatorów oraz znajomość lokalizacji stacji bazowych usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej. Niezsynchronizowana lub częściowo zsynchronizowana eksploatacja sąsiadujących naziemnych systemów usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej wymaga dalszej analizy w celu opracowania odpowiednich zharmonizowanych warunków technicznych, ale pozostaje możliwa przy zachowaniu separacji geograficznej i może podlegać dodatkowym odpowiednim środkom zaradczym mającym zastosowanie na szczeblu krajowym.

(13)

Zharmonizowane warunki techniczne określone w sprawozdaniu CEPT nr 82 w odniesieniu do wykorzystania pasma częstotliwości 42 GHz na potrzeby systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej opierają się na założeniu uruchomienia hotspotów oraz na systemie zezwoleń, w przypadku którego znane są lokalizacje stacji bazowych (nadajników i odbiorników) usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej. Dodatkowe środki na szczeblu krajowym mogą być niezbędne w odniesieniu do systemu zezwoleń, w przypadku którego lokalizacje stacji bazowych usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej nie są znane przed rozpoczęciem instalacji, tak aby zapewnić odpowiednie współistnienie tych usług z innymi usługami w tym paśmie i w sąsiednich pasmach, przy jednoczesnym poszanowaniu najmniej restrykcyjnych zharmonizowanych warunków technicznych określonych w załączniku do niniejszej decyzji. Takie dodatkowe środki przedstawiono w załączniku 3 do sprawozdania CEPT nr 82.

(14)

Sprawozdanie CEPT nr 82 zawiera również wytyczne dotyczące wykorzystania pasma częstotliwości 42 GHz na potrzeby naziemnych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej (w tym 5G) w celu zapewnienia ochrony służby stałej, służby stałej satelitarnej i służby radioastronomicznej w tym paśmie, jak również ochrony tychże służb w sąsiednich pasmach.

(15)

Współistnienie systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej (w tym 5G) oraz stacji ziemskich stałej służby satelitarnej eksploatowanych w paśmie częstotliwości 42 GHz i w sąsiednim zakresie częstotliwości 39,5-40,5 GHz można zapewnić przez zastosowanie, w stosownych przypadkach, ograniczeń technicznych w odniesieniu do rozmieszczania stacji bazowych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej na ograniczonym obszarze geograficznym wokół ziemskiej stacji satelitarnej. Należy rozważyć środki w zakresie współistnienia stacji ziemskich stałej służby satelitarnej i stacji bazowych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej w przypadku, gdy znajdują się one blisko siebie, uwzględniając w ten sposób fakt, że stacje bazowe usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej będą zasadniczo rozmieszczane na obszarach gęsto zaludnionych.

(16)

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE (13) zgodność stacji bazowych i terminali usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej z wartościami granicznymi emisji pozapasmowej poniżej 40,5 GHz i powyżej 43,5 GHz powinna opierać się na założeniach, o których mowa w sprawozdaniu CEPT nr 82 (14).

(17)

Ponadto CEPT opracowała wytyczne techniczne (15) , (16) w celu wsparcia wprowadzania systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej w paśmie częstotliwości 42 GHz, umożliwiając jednocześnie w proporcjonalny sposób dalsze wykorzystanie odbiorczych i nadawczych stacji ziemskich stałej służby satelitarnej w odpowiednich częściach pasma częstotliwości 42 GHz, jak również współistnienie z odbiorczymi stacjami ziemskimi stałej służby satelitarnej w sąsiednim paśmie częstotliwości 39,5-40,5 GHz. Te wytyczne techniczne mogą ułatwić współistnienie przy wypełnieniu zobowiązań wynikających z niniejszej decyzji.

(18)

Współistnienie systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej (w tym 5G) i odbiorników satelitarnych w stałej służbie satelitarnej w paśmie częstotliwości 42 GHz jest obecnie możliwe, z zastrzeżeniem warunków technicznych dotyczących pochylenia anteny stacji bazowych usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej, oraz przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów Regulaminu Radiokomunikacyjnego ITU-R.

(19)

Współistnienie systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej (w tym 5G) i łączy stałych w paśmie częstotliwości 42 GHz jest możliwe w indywidualnych przypadkach, z zastrzeżeniem koordynacji na szczeblu krajowym między obiema służbami, jeżeli są one wdrażane na tym samym obszarze i w tym samym zakresie częstotliwości.

(20)

W sprawozdaniu CEPT nr 82 nie odniesiono się do kwestii wykorzystania pasma częstotliwości 42 GHz w celu świadczenia usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej na rzecz bezzałogowych statków powietrznych takich jak drony.

(21)

Szczególne środki, takie jak ustanowienie odległości separacji geograficznej oraz stref zamkniętych, mogą być w indywidualnych przypadkach niezbędne na szczeblu krajowym, aby zapewnić ochronę stacji w służbie radioastronomicznej eksploatowanych w paśmie częstotliwości 42,5-43,5 GHz.

(22)

Konieczne mogą być porozumienia między państwami członkowskimi dotyczące transgranicznej koordynacji częstotliwości, jak również tego rodzaju porozumienia między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, aby uniknąć szkodliwych zakłóceń oraz poprawić efektywność widma i zwiększyć spójność wykorzystania widma, zgodnie z art. 28 dyrektywy (UE) 2018/1972.

(23)

Państwa członkowskie powinny wykorzystać pasmo częstotliwości 42 GHz na potrzeby usług naziemnej bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej nowej generacji (5G) w oparciu o prawnie wiążące zharmonizowane warunki techniczne zgodnie ze sprawozdaniem CEPT nr 82 oraz zgodnie z celami polityki Unii.

(24)

Pojęcie „wyznaczenia i udostępnienia” pasma częstotliwości 42 GHz w kontekście niniejszej decyzji odnosi się do następujących etapów: (i) dostosowania krajowych ram prawnych dotyczących przeznaczenia częstotliwości w celu uwzględnienia planowanego wykorzystania tego pasma zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi określonymi w niniejszej decyzji; (ii) wprowadzenia wszelkich niezbędnych środków, aby zapewnić - w koniecznym stopniu - współistnienie z wykorzystaniem występującym w tym paśmie; (iii) wprowadzenia odpowiednich środków, wspieranych - w stosownych przypadkach - przez rozpoczęcie procesu konsultacji z zainteresowanymi stronami, w celu umożliwienia korzystania z tego pasma zgodnie z obowiązującymi ramami prawnymi na poziomie unijnym, w tym ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi określonymi w niniejszej decyzji. Następnie państwa członkowskie powinny umożliwić użytkowanie pasma częstotliwości 42 GHz na podstawie dyrektywy (UE) 2018/1972, w szczególności jej art. 53.

(25)

Zgodnie z art. 4 ust. 3 decyzji 676/2002/WE Komisja powinna wyznaczyć państwom członkowskim termin na wykonanie niniejszej decyzji. Ponadto zgodnie z obowiązkiem określonym w art. 7 decyzji 676/2002/WE państwa członkowskie powinny przekazać Komisji wszelkie informacje konieczne do celów sprawdzenia wykonania niniejszej decyzji. Powinno to mieć w szczególności zastosowanie w odniesieniu do stopniowego wprowadzania i rozwoju naziemnych usług 5G w paśmie częstotliwości 42 GHz oraz wszelkich kwestii związanych ze współistnieniem, tak aby ułatwić terminowy przegląd oraz ocenę jego wpływu na poziomie Unii. Taki przegląd powinien również dotyczyć odpowiedniości warunków technicznych do zapewnienia odpowiedniej ochrony innych usług, przy uwzględnieniu rozwoju systemów naziemnych zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej, w tym 5G.

(26)

Środki określone w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Komitetu ds. Spektrum Radiowego,

1)

„aktywne systemy antenowe (AAS)” oznaczają stację bazową i system antenowy, w których amplituda lub faza między elementami anteny są dostrajane w sposób ciągły, co prowadzi do zmian charakterystyki promieniowania anteny w zależności od zmian krótkookresowych w środowisku radiowym. Nie obejmuje to długoterminowego kształtowania wiązki, takiego jak stałe elektryczne pochylenie wiązki. W przypadku stacji bazowych AAS system antenowy jest integralną częścią systemu lub wyrobu stacji bazowej;

2)

„działanie zsynchronizowane” oznacza działanie dwóch lub większej liczby różnych sieci pracujących w trybie dupleksu z podziałem czasu (TDD), gdzie nie dochodzi do jednoczesnej transmisji w górę (UL) i w dół (DL), co oznacza, że w dowolnym momencie wszystkie sieci nadają za pośrednictwem łącza „w dół” albo wszystkie sieci nadają za pośrednictwem łącza „w górę”. Wymaga to zestrojenia wszystkich transmisji DL i UL dla wszystkich rozważanych sieci TDD, a także synchronizacji początku ramki we wszystkich sieciach;

3)

„działanie niezsynchronizowane” oznacza działanie dwóch lub większej liczby różnych sieci TDD, gdzie w dowolnym momencie co najmniej jedna sieć transmituje w dół (DL) i co najmniej jedna sieć transmituje w górę (UL). Może się to zdarzyć, jeśli sieci TDD nie zestroją wszystkich transmisji DL i UL lub nie zsynchronizują początku ramki;

4)

„działanie częściowo zsynchronizowane” oznacza działanie dwóch lub większej liczby różnych sieci TDD, gdzie część ramki jest spójna z działaniem zsynchronizowanym, natomiast pozostała część ramki jest spójna z działaniem niezsynchronizowanym. Wymaga to przyjęcia struktury ramki dla wszystkich rozważanych sieci TDD, w tym szczelin czasowych, w których kierunek łącza UL/DL nie jest określony, a także synchronizacji początku ramki we wszystkich sieciach;

5)

„zastępcza moc promieniowana izotropowo (EIRP)” oznacza iloczyn mocy doprowadzonej do anteny oraz zysku anteny w danym kierunku w odniesieniu do anteny izotropowej (zysk bezwzględny lub izotropowy);

6)

„całkowita moc promieniowania (TRP)” stanowi miarę mocy promieniowania anteny złożonej. Jest ona równa całkowitej mocy doprowadzonej do szyku antenowego pomniejszonej o wszelkie straty w szyku antenowym. TRP oznacza całkę mocy promieniowanej we wszystkich kierunkach, jak określono we wzorze:

1)

Dupleksowym trybem pracy w zakresie częstotliwości 40,5-43,5 GHz jest tryb dupleksu z podziałem czasu (TDD).

2)

Przydzielony blok częstotliwości stanowi wielokrotność 200 MHz. Mniejsze bloki - 50 MHz, 100 MHz lub 150 MHz - sąsiadujące z przydzielonym blokiem innego użytkownika widma również mogą zapewnić wydajne wykorzystanie pełnego zakresu częstotliwości.

3)

Warunki techniczne zawarte w niniejszym załączniku są niezbędne do rozwiązania kwestii wzajemnego współistnienia systemów naziemnych umożliwiających świadczenie usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej oraz współistnienia takich systemów z odbiornikami stacji kosmicznych w stałej służbie satelitarnej w zakresie częstotliwości 42,5-43,5 GHz.

4)

Charakterystyka transmisji stacji bazowej i terminalu w zakresie częstotliwości 40,5-43,5 GHz musi być zgodna z warunkami technicznymi określonymi w niniejszym załączniku.

5)

Zharmonizowane warunki techniczne określone poniżej opierają się na założeniu uruchomienia hotspotów oraz na systemie zezwoleń, w przypadku którego znane są lokalizacje stacji bazowych (nadajników i odbiorników) usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej. Aby wdrożyć niezbędną ochronę systemów, o których mowa w art. 3, mogą być wymagane dodatkowe środki na szczeblu krajowym w odniesieniu do systemu zezwoleń, w przypadku którego lokalizacje stacji bazowych usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej nie są znane przed rozpoczęciem instalacji (1), przy jednoczesnym dalszym przestrzeganiu określonych w niniejszym załączniku zharmonizowanych warunków technicznych dla usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej.

6)

Na szczeblu krajowym mogą być wymagane dodatkowe środki, aby zapewnić odpowiednią ochronę odbiorczych ziemskich stacji satelitarnych eksploatowanych w zakresie częstotliwości 40,5-42,5 GHz oraz, w razie potrzeby, w sąsiednim zakresie częstotliwości 39,5-40,5 GHz, oraz odpowiednią ochronę systemów w służbie radioastronomicznej (RAS) eksploatowanych w zakresie częstotliwości 42,5-43,5 GHz, a także aby zapewnić współistnienie systemów naziemnych, które umożliwiają świadczenie usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej, z naziemnymi łączami stałymi (2).

7)

W przypadku stacji bazowych usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej ochronę sąsiadujących służb poniżej 40,5 GHz i powyżej 43,5 GHz zapewnia się poprzez odpowiednie pozapasmowe wartości graniczne określone zgodnie z ETSI TS 138 104 V17.6.0 (tabela 9.7.4.3.3-2) (3).

8)

W przypadku terminali ochronę sąsiadujących służb zapewnia się poprzez wymogi ETSI TS 138.101-2 V.17.6.0 (tabela 6.5.2.1-1).