(1)

Handel ludźmi jest poważnym przestępstwem, popełnianym często w ramach przestępczości zorganizowanej, stanowi rażące naruszenie praw podstawowych oraz jest wyraźnie zakazany przez Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej „Kartą”). Zapobieganie handlowi ludźmi i zwalczanie tego procederu oraz wspieranie ofiar handlu ludźmi, niezależnie od ich kraju pochodzenia, pozostaje jednym z priorytetów Unii i państw członkowskich.

(2)

Handel ludźmi ma różne przyczyny podstawowe. Ubóstwo, konflikty, nierówności, przemoc ze względu na płeć, brak realnych możliwości zatrudnienia lub wsparcia społecznego, kryzys humanitarny, bezpaństwowość i dyskryminacja należą do głównych czynników warunkujących narażenie osób, zwłaszcza kobiet, dzieci i członków zmarginalizowanych grup społecznych, na handel ludźmi.

(3)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE (3) jest głównym instrumentem prawnym Unii dotyczącym zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar tego przestępstwa. W dyrektywie tej określono kompleksowe ramy służące rozwiązaniu problemu handlu ludźmi poprzez ustanowienie norm minimalnych odnoszących się do określania przestępstw oraz kar. Zawiera ona również wspólne przepisy mające na celu wzmocnienie zapobiegania handlowi ludźmi, pomocy udzielanej ofiarom, a także ich ochrony, z uwzględnieniem perspektywy płci, niepełnosprawności i dzieci oraz w oparciu o podejście, w którego centrum uwagi stoją ofiary.

(4)

Handel ludźmi może nasilić się tam, gdzie nakłada się on na dyskryminację opartą na połączeniu dyskryminacji ze względu na płeć z dyskryminacją z innych powodów zakazanych przez prawo Unii. Państwa członkowskie powinny zatem zwrócić należytą uwagę na ofiary takiej dyskryminacji krzyżowej oraz na wynikającą z tego zwiększoną bezbronność, zapewniając szczególne środki w przypadku występowania krzyżujących się postaci dyskryminacji. Szczególną uwagę należy zwrócić na dyskryminację ze względu na pochodzenie rasowe i etniczne.

(5)

W komunikacie z dnia 14 kwietnia 2021 r. w sprawie strategii UE w zakresie zwalczania handlu ludźmi na lata 2021-2025 Komisja przedstawiła odpowiedź dotyczącą polityki, przyjmując multidyscyplinarne i kompleksowe podejście, począwszy od zapobiegania handlowi ludźmi, poprzez ochronę ofiar, po ściganie i skazywanie handlarzy ludźmi. W komunikacie tym określono szereg działań, które mają być realizowane przy dużym zaangażowaniu organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Aby uwzględnić zmieniające się tendencje w dziedzinie handlu ludźmi, jak również uzupełnić braki wskazane przez Komisję, oraz zintensyfikować działania podejmowane w celu zwalczania tego przestępstwa, konieczna jest zmiana dyrektywy 2011/36/UE. Zidentyfikowane braki w zakresie instrumentów prawa karnego wymagające dostosowania ram prawnych mają związek z przestępstwami dotyczącymi handlu ludźmi popełnianymi w interesie osób prawnych, z systemem gromadzenia danych, ze współpracą i koordynacją na poziomie Unii i poziomie krajowym oraz krajowymi systemami mającymi na celu wczesne wykrywanie ofiar handlu ludźmi i ich wczesną identyfikację oraz zapewnianie im specjalistycznej pomocy i wsparcia.

(6)

Wyzyskiwanie do macierzyństwa zastępczego, przymusowego małżeństwa lub nielegalnej adopcji mogą już wchodzić w zakres przestępstw dotyczących handlu ludźmi zdefiniowanych w dyrektywie 2011/36/UE, o ile wypełnione są wszystkie znamiona tych przestępstw. Jednak z uwagi na poważny charakter tych praktyk oraz w celu przeciwdziałania stałemu wzrostowi liczby i znaczenia przestępstw dotyczących handlu ludźmi popełnianych w celu innym niż wykorzystywanie seksualne czy wyzysk pracowników, wyzyskiwanie do macierzyństwa zastępczego, przymusowego małżeństwa lub nielegalnej adopcji powinny zostać uwzględnione w tej dyrektywie jako formy wyzysku, o ile wypełniają znamiona przestępstwa handlu ludźmi, w tym kryterium środków. W szczególności, w przypadku handlu ludźmi w celu wyzyskiwania do macierzyństwa zastępczego, niniejsza dyrektywa skupia się na osobach, które skłaniają kobiety, przemocą lub podstępem, do pełnienia roli matek zastępczych. Zmiany dyrektywy 2011/36/UE wprowadzone niniejszą dyrektywą pozostają bez uszczerbku dla definicji małżeństwa, adopcji, przymusowego małżeństwa i nielegalnej adopcji lub definicji przestępstw z nimi związanych, innych niż handel ludźmi, jeżeli zostały one ustanowione w prawie krajowym lub międzynarodowym. Normy te pozostają również bez uszczerbku dla krajowych przepisów dotyczących macierzyństwa zastępczego, w tym prawa karnego lub prawa rodzinnego.

(7)

Dzieci umieszczone w podmiotach zapewniających im całodobową opiekę lub w podmiotach zamkniętych są grupą szczególnie narażoną na handel ludźmi. Mogą one paść ofiarą handlu ludźmi, gdy są umieszczane w tych podmiotach, podczas pobytu w nich i po ich opuszczeniu.

(8)

Coraz więcej przestępstw dotyczących handlu ludźmi jest popełnianych za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych lub technologie takie ułatwiają ich popełnienie. Handlarze ludźmi często korzystają z internetu i mediów społecznościowych, m.in. w celu werbowania, reklamowania lub wykorzystywania ofiar, sprawowania nad nimi kontroli i organizowania ich transportu. Internet i media społecznościowe są również wykorzystywane do rozpowszechniania materiałów noszących znamiona wyzysku. Technologia informacyjna również utrudniania szybkie wykrywanie przestępstwa oraz identyfikację ofiar i sprawców.

(9)

Istniejące ramy prawne w dyrektywie 2011/36/UE obejmują już, w zakresie definicji handlu ludźmi, przestępstwa popełnione przy użyciu technologii informacyjno-komunikacyjnych, na przykład przy werbowaniu i wyzyskiwaniu ofiar, organizowaniu ich transportu i zakwaterowania, reklamowaniu ofiar w internecie i docieraniu do potencjalnych klientów, kontrolowaniu ofiar i komunikowaniu się przez sprawców, z uwzględnieniem wszystkich powiązanych transakcji finansowych. Aby stawić czoła tym sposobom działania handlarzy ludźmi, organy ścigania muszą usprawnić swoje zdolności cyfrowe i wiedzę fachową oraz nadążać za rozwojem techniki. Ponadto zachęca się państwa członkowskie do rozważenia zastosowania środków zapobiegawczych, w szczególności środków mających na celu zmniejszenie popytu, które skierowane są na rozwiązanie problemu nadużywania usług internetowych do celów handlu ludźmi.

(10)

Wysokość kar w przypadku handlu ludźmi powinna odzwierciedlać większe potępienie społeczne poważniejszych czynów oraz bardziej szkodliwego i długotrwałego wpływu, jaki te czyny mają na ofiary. Obejmuje to efekt wzmacniający, który wywołuje rozpowszechnianie materiałów noszących znamiona wyzysku, w tym rozpowszechnianie w zamkniętych grupach dostępnych dla ograniczonej liczby uczestników. W związku z tym konieczne jest przewidzenie jako okoliczności obciążającej rozpowszechniania za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych obrazów lub nagrań wideo lub podobnych materiałów o charakterze seksualnym z udziałem ofiary.

(11)

Mimo iż nie ma obowiązku zwiększenia wymiaru kary, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby wydając wyroki wobec sprawców sędziowie i sądy mogli wziąć pod uwagę okoliczności obciążające określone w niniejszej dyrektywie. W zakresie uznania sędziego lub sądu pozostaje ustalenie, czy należy zwiększyć wymiar kary z uwagi na szczególne okoliczności obciążające, uwzględniając wszelkie fakty w danej sprawie. Państwa członkowskie nie powinny mieć obowiązku ustanowienia przepisu dotyczącego okoliczności obciążających, jeżeli w prawie krajowym przewidziano, że przestępstwo polegające na rozpowszechnianiu obrazów lub nagrań wideo lub podobnych materiałów o charakterze seksualnym z udziałem ofiary za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych podlega karze jako przestępstwo odrębne i może to skutkować zgodnie z prawem krajowym surowszymi karami.

(12)

Aby wzmocnić reakcję wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych na przestępstwa dotyczące handlu ludźmi popełniane na korzyść osób prawnych oraz aby zniechęcić do popełniania tych przestępstw, konieczne jest doprecyzowanie i dostosowanie do innych instrumentów prawa karnego Unii systemu kar wobec osób prawnych. Zgodnie z dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE (4), 2014/24/UE (5) i 2014/25/UE (6) skazanie prawomocnym wyrokiem za dopuszczenie się czynu polegającego na pracy dzieci lub innych form handlu ludźmi stanowi podstawę wykluczenia z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w postępowaniu o udzielenie koncesji. Jednakże państwa członkowskie mogą również zdecydować o dodaniu wykluczenia z postępowań o udzielenie zamówienia lub postępowań o udzielenie koncesji do kar lub środków o charakterze karnym lub pozakarnym, które mogą zostać nałożone na osoby prawne, tak aby objąć nimi również zamówienia i koncesje o wartości poniżej progów określonych w odpowiednich dyrektywach.

(13)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1260 (7) ustanawia minimalne zasady dotyczące zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w sprawach karnych i stosuje się ją do przestępstw objętych dyrektywą 2011/36/UE. Przepisy dyrektywy 2011/36/UE dotyczące zabezpieczenia i konfiskaty są zatem nieaktualne i należy je uchylić.

(14)

W dyrektywie 2011/36/UE określono możliwość odstąpienia od ścigania i niestosowania sankcji wobec ofiar handlu ludźmi w związku z przestępstwami, do których popełnienia zostały one zmuszone w bezpośredniej konsekwencji tego, iż stały się ofiarami handlu ludźmi. Należy rozszerzyć zakres odpowiedniego przepisu na wszelką niezgodną z prawem działalność, do której ofiary zostały zmuszone w bezpośredniej konsekwencji tego, iż stały się ofiarami handlu ludźmi, taką jak wykroczenia administracyjne związane z prostytucją, żebractwem, włóczęgostwem lub pracą nierejestrowaną, lub inne czyny, które nie mają charakteru karnego, lecz podlegają karom administracyjnym lub pieniężnym, zgodnie z prawem krajowym, w celu dalszego zachęcania ofiar handlu ludźmi do zawiadamiania o przestępstwie lub ubiegania się o wsparcie i pomoc oraz zapewniania ich, że istnieje możliwość, aby nie zostały one pociągnięte do odpowiedzialności.

(15)

W celu zwiększenia zdolności krajowych do wykrywania i identyfikowania ofiar na wczesnym etapie oraz kierowania ich do odpowiednich służb ochrony, pomocy i wsparcia konieczne jest ustanowienie w państwach członkowskich, w drodze przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, co najmniej jednego mechanizmu ukierunkowanej pomocy. Ustanowienie formalnych mechanizmów ukierunkowanej pomocy oraz wyznaczenie krajowego punktu kontaktowego ds. transgranicznej ukierunkowanej pomocy ofiarom to zasadnicze środki służące wzmocnieniu współpracy transgranicznej. Mechanizm ukierunkowanej pomocy powinien stanowić przejrzyste, dostępne i zharmonizowane ramy ułatwiające wczesne wykrywanie ofiar handlu ludźmi i ich wczesną identyfikację oraz udzielanie im pomocy i wsparcia, a także ułatwiające kierowanie ich do odpowiedzialnych organizacji i organów krajowych. Ramy takie powinny wskazywać na uczestniczące w tym mechanizmie właściwe organy, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i inne zainteresowane strony oraz określać ich obowiązki, w tym procedury i sposoby porozumiewania się. Te mechanizmy ukierunkowanej pomocy mogą mieć postać zbioru ustanowionych procedur, wytycznych lub porozumień o współpracy lub protokołów. Mechanizm ukierunkowanej pomocy powinien mieć zastosowanie do wszystkich ofiar i do wszystkich postaci przestępstw dotyczących handlu ludźmi, z uwzględnieniem bezbronności poszczególnych ofiar. Zachęca się państwa członkowskie do wprowadzenia jednego mechanizmu ukierunkowanej pomocy, jeżeli pozwala na to organizacja administracji publicznej. Punkt kontaktowy powinien służyć jako punkt kontaktowy na potrzeby transgranicznej ukierunkowanej pomocy ofiarom w stosunkach między organami lub instytucjami odpowiedzialnymi za udzielanie transgranicznego wsparcia ofiarom w różnych państwach członkowskich, ale nie jako punkt kontaktowy dla samych ofiar. Punkty kontaktowe mogą opierać się na istniejących mechanizmach lub strukturach zarządzania i nie będą musiały zastępować krajowych mechanizmów składania skarg ani numerów interwencyjnych.

(16)

Aby usprawnić udzielanie pomocy i wsparcia ofiarom handlu ludźmi, państwa członkowskie powinny zapewnić ofiarom dostęp do schronisk i miejsc bezpiecznego zakwaterowania, gdzie zaspokojone byłyby szczególne potrzeby ofiar handlu ludźmi. Aby zwiększyć bezpieczeństwo domniemanych lub zidentyfikowanych ofiar, zachęca się państwa członkowskie do wprowadzenia wymogu, aby w skład personelu mającego w schroniskach kontakt z ofiarami handlu ludźmi nie wchodziły osoby karane za przestępstwa dotyczące handlu ludźmi ani za inne przestępstwa, które wywołują poważne wątpliwości co do zdolności takich osób do wzięcia odpowiedzialności za ofiary.

(17)

Osoby z niepełnosprawnościami, w szczególności kobiety i dzieci, są narażone na większe ryzyko stania się ofiarami handlu ludźmi. Zapewniając ofiarom handlu ludźmi będącym osobami z niepełnosprawnościami środki wsparcia, państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę ich szczególne potrzeby.

(18)

Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby ofiary otrzymywały pomoc bez względu na ich przynależność państwową lub bezpaństwowość, ich obywatelstwo, ich miejsce zamieszkania lub prawo pobytu, a także formę wyzysku, jakiego doznały. Pomoc powinna mieć na celu ich pełną ponowną integrację społeczną, która może obejmować dostęp do edukacji i szkolenia oraz dostęp do rynku pracy, zgodnie z prawem krajowym, a także powrót do niezależnego życia.

(19)

Państwa członkowskie powinny uwzględnić w toku procedur azylowych szczególną sytuację bezbronności ofiar handlu ludźmi, które mogą potrzebować ochrony międzynarodowej, w tym, w stosownych przypadkach, poprzez uwzględnienie szczególnych gwarancji proceduralnych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1348 (8) oraz szczególnych potrzeb w zakresie przyjmowania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1346 (9).

(20)

Aby nie dopuścić do tego, aby ofiary handlu ludźmi ponownie padały ofiarą tego procederu w Unii, ważne jest, aby, w przypadku przekazywania ofiar na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1351 (10), państwa członkowskie nie przekazywały ich do państwa członkowskiego, jeżeli istnieją istotne podstawy, aby sądzić, że, z powodu przekazania ich do tego państwa członkowskiego byłyby one narażone na rzeczywiste ryzyko takiego naruszenia ich praw podstawowych, które stanowiłoby nieludzkie lub poniżające traktowanie w rozumieniu art. 4 Karty.

(21)

Ofiary handlu ludźmi mają prawo do ubiegania się o ochronę międzynarodową lub o równoważny status krajowy. W stosownych przypadkach mogą one również korzystać z dokumentu pobytowego wydawanego na podstawie dyrektywy Rady 2004/81/WE (11). W związku z tym państwa członkowskie powinny zapewnić, aby te dwie odpowiednie procedury wzajemnie się uzupełniały i nie wykluczały się nawzajem.

(22)

Bezpaństwowcy są bardziej narażeni na to, że staną się ofiarami handlu ludźmi. Przy stosowaniu niniejszej dyrektywy należy zwrócić szczególną uwagę na tę szczególnie wrażliwą grupę.

(23)

Dzieci uważa się za jedną z najbardziej wrażliwych grup będących celem zorganizowanych grup przestępczych zajmujących się handlem ludźmi. Takie grupy przestępcze często wykorzystują dzieci, werbując je, a następnie wykorzystując je do popełniania przestępstw. Państwa członkowskie powinny promować lub oferować regularne, specjalistyczne szkolenia specjalistów, którzy mogą mieć kontakt z takimi dziećmi, aby umieli oni wykrywać takie dzieci jako ofiary i identyfikować je.

(24)

Wszelkie środki ograniczające wolność dzieci w celu ich ochrony przed handlem ludźmi powinny być bezwzględnie niezbędne, proporcjonalne i uzasadnione w stosunku do celu, jakim jest ochrona danego dziecka.

(25)

W celu ułatwienia wypłaty odszkodowania ofiarom państwa członkowskie mogą ustanowić krajowy fundusz na rzecz ofiar lub podobne instrumenty, które mogą obejmować przepisy zapewniające odszkodowanie dla ofiar handlu ludźmi.

(26)

Aby wypracować spójne reakcje polityczne mające na celu zajęcie się problemem popytu, który sprzyja handlowi ludźmi, oraz jeszcze bardziej wzmocnić i zharmonizować wysiłki podejmowane przez wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych we wszystkich państwach członkowskich na rzecz ograniczenia takiego popytu, ważna jest penalizacja korzystania z usług, tam gdzie ofiara jest wyzyskiwana w celu świadczenia takich usług, a usługobiorca wie, że osoba świadcząca usługę jest ofiarą przestępstwa dotyczącego handlu ludźmi. Uznanie tego za przestępstwo stanowi element kompleksowego podejścia do ograniczania popytu, którego celem jest zajęcie się problemem wysokiego poziomu popytu sprzyjającego wszelkim formom wyzysku. Penalizacja powinna dotyczyć wyłącznie korzystania z usług świadczonych w ramach form wyzysku, które są objęte przestępstwem dotyczącym handlu ludźmi. Przestępstwo to nie powinno zatem mieć miejsca w przypadku klientów nabywających produkty wytworzone w warunkach pracy noszących znamiona wyzysku, ponieważ nie są oni usługobiorcami. Niniejsza dyrektywa ustanawia w tym zakresie minimalne ramy prawne, a państwa członkowskie mają swobodę przyjmowania lub utrzymywania bardziej rygorystycznych przepisów prawa karnego. W prawie krajowym państwa członkowskie mogą penalizować zakup czynności seksualnych. Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla sposobu, w jaki państwa członkowskie traktują prostytucję w swoim prawie krajowym.

(27)

Niniejsza dyrektywa penalizuje korzystanie z usługi świadczonej przez ofiarę handlu ludźmi, jeżeli usługobiorca wie, że osoba świadcząca usługę jest ofiarą handlu ludźmi. Pojęcie „wiedzy” należy interpretować zgodnie z prawem krajowym. Każdorazowo przy ocenie, czy usługobiorca wiedział, że dana osoba jest ofiarą handlu ludźmi, bez uszczerbku dla niezależności sądów, należy brać pod uwagę szczególne okoliczności każdej sprawy. Wiedzę tę można wywieść z obiektywnych, faktycznych okoliczności. Okoliczności te mogą dotyczyć między innymi samych ofiar, warunków świadczenia usług przez ofiary oraz szczególnych okoliczności faktycznych, które mogą być postrzegane jako oznaki kontroli sprawowanej przez handlarza nad ofiarami. W odniesieniu do okoliczności dotyczących samych ofiar można wziąć pod uwagę brak dobrej znajomości języka krajowego lub regionalnego, oczywiste oznaki uszczerbku psychicznego lub fizycznego lub strachu lub brak znajomości miast lub miejsc, w których ofiary się znajdowały lub znajdują. W odniesieniu do okoliczności związanych z warunkami świadczenia usług można wziąć pod uwagę poziom życia i warunki pracy usługodawcy, a także stan lokalu, w którym świadczona była usługa. O oznakach sprawowania przez handlarza kontroli nad ofiarami można mówić w przypadku widocznych, zewnętrznych środków sprawowania kontroli nad usługodawcami, ich ograniczonej swobody przemieszczania się lub jeżeli usługodawcy nie są w posiadaniu swoich krajowych dowodów tożsamości lub paszportów.

(28)

Działania zapobiegawcze i ograniczające popyt powinny być ukierunkowane i zróżnicowane, tak aby skutecznie uwzględniać specyfikę różnych form handlu ludźmi. Aby osiągnąć cel polegający na zniechęceniu i ograniczeniu popytu sprzyjającego handlowi ludźmi, ważne jest, aby państwa członkowskie rozważyły podjęcie dalszych odpowiednich działań ukierunkowanych na potencjalnych i obecnych użytkowników, takich jak oferowanie odpowiednio dostosowanych kampanii uświadamiających.

(29)

W kontekście szkoleń oraz w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia przepisów krajowych dotyczących odstąpienia od ścigania i niestosowania sankcji państwa członkowskie powinny zwiększać świadomość wśród prokuratorów i organów ścigania, które mogą mieć kontakt z ofiarami lub potencjalnymi ofiarami handlu ludźmi.

(30)

W celu wzmocnienia reakcji ze strony polityk krajowych konieczne jest ustanowienie krajowych koordynatorów ds. zwalczania handlu ludźmi lub równoważnych mechanizmów, a państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustanowienia niezależnych organów. W kompetencji państw członkowskich pozostaje podjęcie decyzji, które podmioty mają zostać wyznaczone lub ustanowione jako krajowi koordynatorzy ds. zwalczania handlu ludźmi lub jako równoważne mechanizmy lub niezależne organy, niezależnie od ich nazw, zgodnie z zasadą autonomii proceduralnej państw członkowskich, pod warunkiem że podmioty te posiadają kompetencje niezbędne do wykonywania zadań przewidzianych w niniejszej dyrektywie.

(31)

Gromadzenie aktualnych, spójnych i zanonimizowanych danych oraz publikowanie w odpowiednim terminie zgromadzonych danych i statystyk ma zasadnicze znaczenie w celu zapewnienia pełnej wiedzy na temat zakresu procederu handlu ludźmi w Unii. Wprowadzenie wymogu, aby państwa członkowskie gromadziły i przekazywały Komisji co roku w zharmonizowany sposób dane statystyczne dotyczące handlu ludźmi stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia ogólnego zrozumienia tego procederu i zapewnienia przyjęcia polityki i strategii opartych na danych.

(32)

W celu wspierania polityk krajowych państwa członkowskie powinny również opracować krajowe plany działania w zakresie zwalczania handlu ludźmi.

(33)

W przypadku dzieci zachęca się państwa członkowskie do zapewnienia, aby krajowe systemy ochrony dzieci opracowały szczególne plany zapobiegania handlowi ludźmi, w tym dzieci przebywających w podmiotach zapewniających im całodobową opiekę lub podmiotach zamkniętych.

(34)

Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie zapobieganie handlowi ludźmi i zwalczanie tego procederu oraz ochrona ofiar tego przestępstwa, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym samym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(35)

Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w Karcie, w szczególności z zasadą poszanowania i ochrony godności człowieka, zakazem niewolnictwa, pracy przymusowej i handlu ludźmi, prawem człowieka do integralności fizycznej i psychicznej, zakazem tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, prawem do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawem do ochrony danych osobowych, wolnością wypowiedzi i informacji, wolnością wyboru zawodu i prawem do podejmowania pracy, zasadą równości kobiet i mężczyzn, prawami dziecka, prawami osób niepełnosprawnych oraz zakazem pracy dzieci, prawem do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, a także zasadą legalności oraz proporcjonalności kar do czynów zabronionych pod groźbą kary. W szczególności niniejsza dyrektywa ma na celu zapewnienie pełnego poszanowania tych praw i zasad, które mają zostać odpowiednio wdrożone.

(36)

Zgodnie z art. 3 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Irlandia powiadomiła pismem z dnia 20 kwietnia 2023 r. o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszej dyrektywy.

(37)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje.

(38)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających (12) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.

(39)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2011/36/UE,