(1)

Republika Zielonego Przylądka jest państwem korzystającym ze szczególnego rozwiązania motywacyjnego dotyczącego zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów przewidzianego w art. 1 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 (2), zwanego ogólnym systemem preferencji taryfowych (GSP+). Preferencyjne reguły pochodzenia do celów GSP, inne niż przepisy proceduralne, określono w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/2446 (3).

(2)

Pismem z dnia 14 lipca 2023 r. Republika Zielonego Przylądka złożyła wniosek o przedłużenie tymczasowego odstępstwa od preferencyjnych reguł pochodzenia określonych w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2015/2446, które to odstępstwo zostało przyznane rozporządzeniami wykonawczymi Komisji (UE) 2019/561 (4), (UE) 2019/620 (5) i (UE) 2021/966 (6). Wniosek dotyczył rocznej ilości 5 000 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z tuńczyka i tzw. „loins” z tuńczyka (surowych, poddanych obróbce cieplnej i zamrożonych), 3 000 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z makreli oraz 1 000 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z tazara lub tazara maruna. Na mocy wnioskowanego odstępstwa produkty te byłyby uważane za pochodzące z Republiki Zielonego Przylądka, nawet jeśli zostały wyprodukowane z ryb niepochodzących.

(3)

Republika Zielonego Przylądka poparła swój wniosek o przedłużenie tych odstępstw, opierając się na argumentach przedstawionych we wcześniejszych wnioskach, które są nadal istotne, a mianowicie na niskich ilościach tuńczyka i makreli złowionych na jej wodach terytorialnych, ograniczonych możliwościach połowowych poza jej wodami terytorialnymi oraz ograniczonym okresie połowu, który zmniejsza możliwości łowienia pochodzących ryb. Duże znaczenie ma też fakt, że Republika Zielonego Przylądka rozbudowała swoją infrastrukturę portową. Umożliwia to przetwarzanie większych ilości ryb, w związku z czym branża połowów ma teraz możliwość rozwoju. Republika Zielonego Przylądka nie posiada niestety floty przemysłowej, która mogłaby obsłużyć przemysł rybny, i nie inwestuje wystarczająco we flotę. Aktualne ograniczone zdolności połowowe w odniesieniu do ryb pochodzących są niewystarczające, by przemysł rybny mógł maksymalnie wykorzystać swoje zdolności produkcyjne. We wniosku podkreślono również trudności, z jakimi zmaga się Republika Zielonego Przylądka w wyniku opóźnień w wejściu w życie umowy o partnerstwie gospodarczym pomiędzy Unią Europejską a państwami Afryki Zachodniej. Republika Zielonego Przylądka przedstawia argumentację, aby podkreślić potrzebę odstępstwa od reguł GSP dotyczących preferencyjnego pochodzenia w celu zrekompensowania faktu, że nie jest jeszcze możliwe powoływanie się na kontyngenty pochodzenia lub zasady kumulacji na mocy umowy o partnerstwie gospodarczym, która nie jest jeszcze tymczasowo stosowana.

(4)

Odstępstwo przewidziane w art. 64 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 952/2013 („unijny kodeks celny”) ma charakter tymczasowy i podlega wymogowi zapewnienia lepszej zgodności z regułami dotyczącymi pochodzenia przedmiotowych produktów oraz z wymogiem dotyczącym współpracy administracyjnej. Aby móc zarządzać takim odstępstwem od reguł preferencyjnego pochodzenia, państwo składające wniosek powinno przestrzegać wymogów dotyczących informowania na temat wykorzystania odstępstwa oraz zarządzania ilościami, na które odstępstwo zostało przyznane.

(5)

Działania monitorujące prowadzone przez Komisję w ciągu ostatnich kilku lat w odniesieniu do przestrzegania przez Republikę Zielonego Przylądka reguł preferencyjnego pochodzenia, związanych z nimi procedur i współpracy administracyjnej z Unią ujawniły pewne niedociągnięcia, w szczególności co do współpracy administracyjnej Republiki Zielonego Przylądka z organami celnymi państw członkowskich w zakresie weryfikacji dowodów pochodzenia w sektorze rybołówstwa.

(6)

Obowiązkiem Komisji Europejskiej jest zadbanie o to, by przyznanie tymczasowych odstępstw skłoniło jednak Republikę Zielonego Przylądka do spełnienia warunków dotyczących weryfikacji dowodów pochodzenia i usunięcia niedociągnięć we współpracy administracyjnej. Odstępstwo nie jest najbardziej uzasadnionym instrumentem stanowiącym długofalowe rozwiązanie problemów strukturalnych branży rybackiej Republiki Zielonego Przylądka.

(7)

Ze względu na powtarzające się trudności gospodarcze i brak alternatywnych rozwiązań Republice Zielonego Przylądka należy jednak przyznać, na ściśle określonych warunkach, tymczasowe odstępstwo od wymogu dotyczącego reguł preferencyjnego pochodzenia, zgodnie z którym produkty uznaje się za pochodzące z kraju korzystającego tylko w przypadku, gdy zawarty w nich materiał jest całkowicie uzyskany w tym kraju. Mając na uwadze ilości w pełni wykorzystane w trakcie poprzedniego odstępstwa w latach 2020-2023, należy przyznać odstępstwo w odniesieniu do 3 000 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z tuńczyka i tzw. „loins” z tuńczyka (surowych, poddanych obróbce cieplnej i zamrożonych), 2 700 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z makreli oraz 600 ton przetworzonych lub zakonserwowanych filetów z tazara lub tazara maruna. Okres obowiązywania odstępstwa powinien być ograniczony do dwóch lat, co umożliwiłoby Republice Zielonego Przylądka dołożenie starań w celu dokończenia niezbędnych dostosowań strukturalnych w sektorze rybołówstwa, tak aby zapewnić zgodność z regułami pochodzenia dotyczącymi przedmiotowych produktów.. Odstępstwo należy jednak przyznać pod warunkiem że organy celne Republiki Zielonego Przylądka podejmą niezbędne kroki, by prowadzić kontrole ilościowe wywozu produktów objętych odstępstwem oraz przesyłać Komisji sprawozdanie dotyczące ilości, w odniesieniu do których, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, wydano oświadczenia o pochodzeniu, oraz numery seryjne tych oświadczeń.

(8)

Ponadto Republika Zielonego Przylądka powinna korzystać z odstępstwa od reguł pochodzenia w odniesieniu do tuńczyka i makreli pod warunkiem że będzie regularnie składać właściwym służbom Komisji sprawozdania na temat środków, jakie podjęła w celu zapewnienia zgodności z regułami pochodzenia w odniesieniu do przedmiotowych produktów i z powiązanymi procedurami, oraz że zapewni współpracę administracyjną wymaganą do wdrożenia rozwiązań preferencyjnych w ramach GSP, o których mowa w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 978/2012 (rozporządzenie w sprawie GSP). Sprawozdania te należy składać zgodnie z dokładnym harmonogramem. Wszelkie opóźnienia w dotrzymywaniu ustalonych terminów powinny prowadzić do zawieszenia odstępstwa, o którym to zawieszeniu należy powiadomić właściwe organy Republiki Zielonego Przylądka, po przypomnieniu i wezwaniu do złożenia sprawozdań w terminie dziesięciu dni roboczych. Elementy, które należy zawrzeć w tych sprawozdaniach, zostaną wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Odstępstwo stosuje się z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w art. 43 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2446.

(9)

Ilościami określonymi w załącznikach do niniejszego rozporządzenia powinno się zarządzać zgodnie z art. 49-54 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 (7), które regulują zarządzanie kontyngentami taryfowymi.

(10)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu i mieć zastosowanie z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2024 r., aby uwzględnić trudną sytuację Republiki Zielonego Przylądka i umożliwić temu krajowi stosowanie odstępstwa od tej daty.

(11)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu Kodeksu Celnego,

a)

weryfikacje statusu pochodzenia produktów na wniosek organów celnych państw członkowskich były przeprowadzane dla każdego wniosku w terminach określonych w art. 108 i 109 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/2447;

b)

weryfikacje statusu pochodzenia produktów rybołówstwa morskiego i innych produktów wydobywanych z morza, o których mowa w art. 44 ust. 1 lit. h) rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2446, obejmowały kontrolę w miejscu połowu oraz - w przypadku wydobywania z morza poza wodami terytorialnymi, o którym mowa w art. 44 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia - obejmowały sprawdzenie warunków własności statku;

c)

kontrole, o których mowa w art. 108 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/2447, były przeprowadzane w odniesieniu do eksporterów w odstępach czasu określonych na podstawie odpowiednich kryteriów analizy ryzyka zgodnie z art. 108 ust. 2 tego rozporządzenia;

d)

eksporterzy i urzędnicy rządowi Republiki Zielonego Przylądka byli odpowiednio informowani o regułach preferencyjnego pochodzenia do celów GSP i o związanych z nimi procedurach poprzez odpowiednie instrukcje, szkolenia, seminaria lub informacje internetowe.

-

numer referencyjny i data wniosku o weryfikację pochodzenia,

-

nazwa państwa członkowskiego, które wysłało wniosek („wnioskujące państwo członkowskie”),

-

data otrzymania wniosku przez właściwe organy Republiki Zielonego Przylądka,

-

przedmiotowe produkty (kod HS i opis produktów),

-

data wysłania odpowiedzi do wnioskującego państwa członkowskiego,

-

przyczyny opóźnienia w udzieleniu odpowiedzi (w stosownych przypadkach),

-

ocena wniosku przez właściwe organy Republiki Zielonego Przylądka (tj. czy pochodzenie zadeklarowane w oświadczeniu o pochodzeniu zostało potwierdzone, czy nie).

-

liczba przeprowadzonych kontroli,

-

kryteria analizy ryzyka stosowane przez właściwe organy do oceny ryzyka i określania odstępów między regularnymi kontrolami eksporterów,

-

metodyka stosowana podczas kontroli,

-

informacja, czy właściwe organy zażądały od eksporterów dostarczenia kopii lub wykazu sporządzonych przez nich oświadczeń o pochodzeniu zgodnie z art. 108 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/2447, w celu regularnych kontroli eksporterów zgodnie z art. 108 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia,

-

informacja, czy kontrole wykazały, że eksporterzy z Republiki Zielonego Przylądka rozumieją mające zastosowanie procedury i reguły preferencyjnego pochodzenia do celów GSP,

-

wszelkie wprowadzone środki naprawcze lub kary nałożone na eksporterów za sporządzenie nieprawidłowego oświadczenia o pochodzeniu.