Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-04-30
Wersja aktualna od 2024-04-30
obowiązujący
Alerty
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2024/1038
z dnia 9 kwietnia 2024 r.
zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów toksyn T-2 i HT-2 w żywności
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (1), w szczególności jego art. 2 ust. 3,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 (2) ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w żywności. |
(2) | Toksyny T-2 i HT-2 są mikotoksynami wytwarzanymi przez różne gatunki Fusarium. Toksyna T-2 jest szybko metabolizowana, w wyniku czego powstaje szereg produktów, z których najważniejszym metabolitem jest toksyna HT-2. |
(3) | W 2011 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął opinię naukową dotyczącą ryzyka dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego związanego z obecnością toksyn T-2 i HT-2 w żywności i paszy (3). Urząd ustalił grupowe tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 0,1 μg/kg masy ciała dla sumy toksyn T-2 i HT-2. Dokonane w oparciu o dostępne dane o występowaniu szacunkowe obliczenia chronicznego, związanego z dietą narażenia człowieka na sumę toksyn T-2 i HT-2 wykazały wartości leżące poniżej grupowego TDI dla populacji wszystkich grup wiekowych i nie stanowią w związku z tym bezpośredniego powodu do obaw związanych ze zdrowiem. |
(4) | Z uwzględnieniem wniosków zawartych w opinii naukowej z 2011 r., przyjęto zalecenie Komisji 2013/165/UE (4) w celu zebrania większej ilości danych na temat toksyn T-2 i HT-2 w zbożach i produktach zbożowych, lepszego zrozumienia corocznej zmienności występowania oraz uzyskania większej ilości informacji na temat wpływu przetwarzania żywności (np. gotowania) i czynników agronomicznych na obecność toksyn T-2 i HT-2. |
(5) | W 2017 r. Urząd przyjął opinię naukową w sprawie stosowności ustanowienia grupowej wartości orientacyjnej bezpiecznej dla zdrowia w odniesieniu do toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci (5). Ustalono grupową ostrą dawkę referencyjną (ARfD) wynoszącą 0,3 μg/kg masy ciała dla sumy toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci. Ponadto ustanowiono grupowe TDI dla sumy toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci wynoszące 0,02 μg/kg masy ciała i zastępujące poprzednie grupowe TDI wynoszące 0,1 μg/kg masy ciała. |
(6) | Również w 2017 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe na temat narażenia z dietą ludzi i zwierząt na toksyny T-2 i HT-2 (6). Oszacowania dotyczące ostrego narażenia z dietą zawarte w tym sprawozdaniu nie wskazywały na przekroczenie określonej przez Urząd grupowej ARfD. Niektóre scenariusze chronicznego narażenia z dietą przekroczyły jednak grupowe TDI u niemowląt, małych dzieci i innych dzieci, a przy wysokim narażeniu również u nastolatków, co wskazuje na potencjalne zagrożenie dla zdrowia. |
(7) | W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia publicznego należy zatem ustanowić najwyższe dopuszczalne poziomy obecności w żywności toksyn T-2 i HT-2 z uwzględnieniem najnowszych danych o ich występowaniu. Ponieważ jednak dostępne są bardzo ograniczone dane o występowaniu zmodyfikowanych postaci toksyn T-2 i HT-2 i nie ma rutynowych metod ich analizy, najwyższe dopuszczalne poziomy ustala się obecnie jedynie dla sumy toksyn T-2 i HT-2. |
(8) | W celu zapewnienia stosowania dobrych praktyk rolniczych, które pozwolą zminimalizować obecność toksyn T-2 i HT-2 w zbożach, ważne jest ustanowienie ich najwyższego dopuszczalnego poziomu dla nieprzetworzonych zbóż. Ponieważ nieprzetworzony owies przed mieleniem lub przed użyciem w produktach zbożowych wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jest wprowadzany do obrotu z łuską, najwyższy dopuszczalny poziom toksyn T-2 i HT-2 w nieprzetworzonych ziarnach owsa powinien mieć zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren owsa wraz z łuską, nawet jeśli łuska jest niejadalna. |
(9) | Ponieważ poziomy występowania toksyn T-2 i HT-2 są najwyższe w ziarnach owsa, ważne jest podjęcie dodatkowych starań w celu dalszego obniżenia obecności toksyn T-2 i HT-2 w ziarnach owsa oraz poinformowanie Komisji o poczynionych postępach i nowych danych o ich występowaniu, aby w przyszłości obniżyć najwyższy dopuszczalny poziom toksyn T-2 i HT-2 w ziarnach owsa i produktach z ziaren owsa. |
(10) | Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2023/915. |
(11) | Należy przewidzieć okres przejściowy dla żywności wprowadzonej do obrotu zgodnie z prawem przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, z uwagi na fakt, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres przydatności do spożycia. |
(12) | Aby umożliwić podmiotom gospodarczym przygotowanie się do nowych przepisów wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, należy ustanowić rozsądny termin rozpoczęcia stosowania nowych najwyższych dopuszczalnych poziomów. |
(13) | Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W rozporządzeniu (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:
1) | w art. 8 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: „5. Państwa członkowskie i zainteresowane strony przekazują Komisji do dnia 1 stycznia 2028 r. wyniki przeprowadzonych badań i informacje o postępach poczynionych w stosowaniu środków zapobiegawczych w celu zmniejszenia zanieczyszczenia owsa i produktów z owsa toksynami T-2 i HT-2. Państwa członkowskie i zainteresowane strony regularnie zgłaszają Urzędowi dane dotyczące występowania toksyn T-2 i HT-2 w owsie i produktach z owsa.” |
2) | w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia. |
Artykuł 2
Środki >spożywcze wymienione w załączniku, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 lipca 2024 r., mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.
Artykuł 3
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2024 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 9 kwietnia 2024 r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN
(1) Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1.
(2) Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 (Dz.U. L 119 z 5.5.2023, s. 103).
(3) Opinia naukowa w sprawie zagrożeń dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego związanych z obecnością toksyn T-2 i HT-2 w żywności i paszy (Dziennik EFSA 2011;9(12):2481. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2011.2481).
(4) Zalecenie Komisji 2013/165/UE z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie obecności toksyn T-2 i HT-2 w zbożach i produktach zbożowych (Dz.U. L 91 z 3.4.2013, s. 12).
(5) Opinia naukowa w sprawie stosowności ustanowienia grupowej wartości orientacyjnej bezpiecznej dla zdrowia dla toksyn T2 i HT2 oraz ich zmodyfikowanych postaci (Dziennik EFSA 2017;15(1):4655. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.4655).
(6) Sprawozdanie naukowe na temat narażenia ludzi i zwierząt z dietą na toksynę T-2 i HT-2 (Dziennik EFSA 2017;15(8):4972. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.4972).
ZAŁĄCZNIK
W sekcji 1 (Mikotoksyny) załącznika I do rozporządzenia (UE) 2023/915 dodaje się pozycję 1.9 (Toksyny T-2 i HT-2) w brzmieniu:
„1.9 | Toksyny T-2 i HT-2 | Najwyższy dopuszczalny poziom (μg/kg) | Uwagi |
|
| Suma toksyn T-2 i HT-2 | Dla sumy toksyn T2 i HT-2 najwyższe dopuszczalne poziomy odnoszą się do dolnych granic stężeń, które są obliczane przy założeniu, że wszystkie wartości poniżej granicy oznaczalności wynoszą zero. |
1.9.1 | Nieprzetworzone ziarna zbóż, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.1.1, 1.9.1.2, 1.9.1.3 i 1.9.1.4 | 50 | Z wyjątkiem nieprzetworzonych ziaren kukurydzy przeznaczonych do mielenia na mokro oraz z wyjątkiem ryżu. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren zbóż wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6). |
1.9.1.1 | Nieprzetworzone ziarna jęczmienia browarnego | 200 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren jęczmienia browarnego wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6). |
1.9.1.2 | Nieprzetworzone ziarna jęczmienia inne niż ziarna jęczmienia browarnego | 150 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren jęczmienia wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6). |
1.9.1.3 | Nieprzetworzone ziarna kukurydzy i nieprzetworzone ziarna pszenicy durum | 100 | Z wyjątkiem nieprzetworzonych ziaren kukurydzy, w przypadku których jest oczywiste (np. przez oznakowanie lub miejsce przeznaczenia), że są przeznaczone do stosowania tylko w procesie mielenia na mokro (produkcji skrobi). Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren kukurydzy i nieprzetworzonych ziaren pszenicy durum wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6). |
1.9.1.4 | Nieprzetworzone ziarna owsa z niejadalną łuską | 1 250 | Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren owsa z łuską wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6). Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do ziaren owsa wraz z niejadalną łuską. |
1.9.2 | Zboża wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.2.1 i 1.9.2.2 | 20 | Z wyjątkiem ryżu. |
1.9.2.1 | Owies wprowadzany do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego | 100 |
|
1.9.2.2 | Jęczmień, kukurydza i pszenica durum wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego | 50 |
|
1.9.3 | Produkty mielenia zbóż z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.3.1 i 1.9.3.2 | 20 | Z wyjątkiem produktów mielenia ryżu. |
1.9.3.1 | Produkty mielenia owsa (w tym otręby owsiane) | 100 |
|
1.9.3.2 | Otręby ze zbóż innych niż owies i produkty mielenia kukurydzy | 50 |
|
1.9.4 | Wyroby piekarnicze z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.5, makarony, przekąski zbożowe i śniadaniowe przetwory zbożowe z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.6, 1.9.7 i 1.9.8 | 20 | Z wyjątkiem produktów z ryżu. W tym małe wyroby piekarnicze. Makaron oznacza makaron (suchy) o zawartości wody ok. 12 %. |
1.9.5 | Wyroby piekarnicze zawierające co najmniej 90 % produktów mielenia owsa | 100 | Z wyjątkiem produktów z ryżu. W tym małe wyroby piekarnicze. |
1.9.6 | Płatki owsiane | 100 |
|
1.9.7 | Płatki śniadaniowe składające się w co najmniej 50 % z otrębów zbożowych, produktów mielenia ziaren owsa, produktów mielenia ziaren kukurydzy, całych ziaren owsa, ziaren jęczmienia, ziaren kukurydzy lub ziaren pszenicy durum, oraz składające się w mniej niż 40 % z produktów mielenia ziaren owsa i całych ziaren owsa | 50 |
|
1.9.8 | Płatki śniadaniowe składające się w co najmniej 50 % z otrębów zbożowych, produktów mielenia ziaren owsa, produktów mielenia ziaren kukurydzy, całych ziaren owsa, ziaren jęczmienia, ziaren kukurydzy lub ziaren pszenicy durum, oraz składające się w co najmniej 40 % z produktów mielenia ziaren owsa i całych ziaren owsa | 75 |
|
1.9.9 | Żywność dla dzieci i przetworzona żywność na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci (3) | 10 | Z wyjątkiem produktów z ryżu. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do suchej masy (5) produktu wprowadzonego do obrotu. |
1.9.10 | Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci (3) | 10 | Z wyjątkiem produktów z ryżu. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do suchej masy (5) produktu wprowadzonego do obrotu.” |