(1)

Nikiel jest powszechnym składnikiem skorupy ziemskiej i jest wszechobecny w biosferze. Jego obecność w żywności może wynikać zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych.

(2)

W 2015 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął opinię naukową w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej (1). W opinii tej wskazano na działanie szkodliwe na rozrodczość i toksyczność rozwojową jako efekty krytyczne w charakterystyce ryzyka przewlekłego narażenia drogą pokarmową na nikiel. Nawrót zmian egzematycznych i nasilenie reakcji alergicznych zostały wskazane jako efekty krytyczne ostrej toksyczności pokarmowej niklu u osób uczulonych na nikiel.

(3)

Dane dotyczące występowania niklu w żywności i wodzie pitnej były dostępne w 15 państwach członkowskich UE. 80 % wszystkich zebranych danych pochodzi jednak z jednego państwa członkowskiego, Urząd uznał zatem, że konieczne są dane bardziej zróżnicowane geograficznie, aby sprawdzić poziom występowania niklu w żywności w całej Unii.

(4)

Aby zgromadzić więcej danych o występowaniu niklu w żywności, w zaleceniu Komisji (UE) 2016/1111 (2) państwom członkowskim zalecono monitorowanie obecności niklu w żywności w latach 2016, 2017 i 2018.

(5)

Biorąc pod uwagę te nowe dane o występowaniu oraz nowe informacje naukowe, w dniu 24 września 2020 r. Urząd przyjął aktualizację oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej (3).

(6)

Urząd stwierdził, że nikiel może mieć zarówno wpływ przewlekły, jak i działanie ostre. Na podstawie krytycznego wpływu przewlekłego w postaci utraty ciąży ustalono tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 13 μg/kg masy ciała, a Urząd stwierdził, że zostało ono przekroczone u małych dzieci, dzieci w wieku od 36 miesięcy do 10 lat, a także, w niektórych przypadkach, u niemowląt. Nawet jeśli utrata ciąży nie jest istotnym skutkiem dla młodych grup wiekowych, TDI chroni również przed innymi skutkami istotnymi dla młodszych grup wiekowych, takimi jak działanie neurotoksyczne. W związku z tym Urząd stwierdził, że to przekroczenie TDI może budzić obawy zdrowotne w tych młodych grupach wiekowych. Urząd potwierdził, że krytyczne działanie ostre polega na nawrotach zmian egzematycznych u osób uczulonych na nikiel, co dotyczy około 15 % populacji. Urząd stwierdził, że najniższy poziom, przy którym obserwuje się szkodliwe zmiany w odniesieniu do tego działania ostrego, wynosi 4,3 μg niklu/kg masy ciała, a w celu ochrony przed tymi skutkami konieczny jest margines narażenia (MOE) wynoszący co najmniej 30. Ten margines wynoszący 30 nie został osiągnięty w odniesieniu do średniego narażenia i narażenia dla 95. percentyla, co stwarza zagrożenie dla zdrowia osób uczulonych na nikiel.

(7)

Biorąc pod uwagę dostępne dane o występowaniu, w rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 (4) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy niklu w różnych rodzajach żywności.

(8)

W przypadku niektórych rodzajów żywności, które w istotny sposób przyczyniają się do narażenia na nikiel, dostępne dane o występowaniu nie były jednak wystarczające, aby umożliwić określenie odpowiednich najwyższych dopuszczalnych poziomów. W związku z tym w odniesieniu do tych rodzajów żywności należy gromadzić dalsze dane o występowaniu. W szczególności, aby ustalić wkład różnych gatunków ryb i innej żywności pochodzenia morskiego w zawartość niklu w żywności dla niemowląt, należy monitorować ryby i inną żywność pochodzenia morskiego wykorzystywaną do wytwarzania żywności dla niemowląt.

(9)

W celu zapewnienia reprezentatywności próbek dla partii, z której pobiera się próbki, oraz wiarygodności i porównywalności wyników analiz, należy postępować zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 333/2007 (5),