(1)

Wspólna polityka wizowa Unii jest integralną częścią procesu tworzenia obszaru bez granic wewnętrznych. W komunikacie z dnia 14 marca 2018 r. pt. „Dostosowanie wspólnej polityki wizowej do nowych wyzwań” Komisja zajęła się koncepcją „e-wiz” i ogłosiła, że przeprowadzi studium wykonalności w zakresie cyfrowych procedur wizowych oraz zamierza ocenić warianty i promować projekty pilotażowe w celu przygotowania podstaw z myślą o przyszłych wnioskach. Podczas przeglądu kodeksu wizowego (3) w 2019 r. Parlament Europejski i Rada wyraźnie oświadczyły, że celem jest wypracowanie wspólnego rozwiązania w przyszłości umożliwiającego składanie wniosków wizowych Schengen elektronicznie, a tym samym w pełni wykorzystując najnowsze osiągnięcia prawne i technologiczne.

(2)

Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z polityką Unii polegającą na zachęcaniu do modernizacji i cyfryzacji usług publicznych oraz z komunikatem Komisji z dnia 9 marca 2021 r. pt. „Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie”. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 (4) w 2010 r. oraz uruchomienia wizowego systemu informacyjnego (VIS) w 2011 r. na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2008 (5) kontekst, w którym funkcjonuje polityka wizowa, znacznie się zmienił. Ponadto znaczący rozwój technologiczny stwarza nowe możliwości usprawnienia i zwiększenia skuteczności procesu ubiegania się o wizę Schengen dla obywateli państw trzecich, a także sprawia, że proces ten jest bardziej oszczędny dla państw członkowskich.

(3)

W związku z pandemią COVID-19, która spowolniła operacje wizowe Schengen na całym świecie, częściowo ze względu na trudności z przyjmowaniem osób ubiegających się o wizę w konsulatach i ośrodkach przyjmowania wniosków wizowych, państwa członkowskie wezwały Komisję do przyspieszenia prac nad cyfryzacją procedur wizowych.

(4)

W zaproponowanym przez Komisję w dniu 23 września 2020 r. nowym pakcie o migracji i azylu wyznaczono cel, jakim jest pełna cyfryzacja procedury wizowej do 2025 r., a także wiza cyfrowa i możliwość składania wniosków wizowych elektronicznie.

(5)

Choć rozpatrywanie wniosków wizowych częściowo odbywa się już cyfrowo, za pośrednictwem VIS, w którym rejestruje się wnioski i decyzje, dwa ważne etapy rozpatrywania wniosków nadal są realizowane w formie papierowej: składanie wniosków wizowych oraz wydawanie wiz osobom ubiegającym się o wizę w postaci naklejki wizowej. Etapy realizowane w formie papierowej stanowią obciążenie dla wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności dla organów państw członkowskich wydających wizy oraz dla osób ubiegających się o wizę. Państwa członkowskie są świadome tego obciążenia, a niektóre z nich wdrożyły już rozwiązania cyfrowe, aby zapewnić osobom ubiegającym się o wizę nowoczesną i przyjazną dla użytkownika procedurę składania wniosków oraz poprawić skuteczność rozpatrywania wniosków wizowych.

(6)

Należy stworzyć jedno rozwiązanie techniczne, tj. unijną platformę do składania wniosków wizowych (zwaną dalej „EU VAP”), umożliwiające osobom ubiegającym się o wizę złożenie wniosku wizowego elektronicznie, niezależnie od państwa członkowskiego będącego celem podróży. Powinno ono automatycznie ustalać państwo członkowskie właściwe do rozpatrzenia wniosku, w szczególności w przypadkach, gdy osoba ubiegająca się o wizę zamierza odwiedzić kilka państw członkowskich. W takich przypadkach państwa członkowskie musiałyby wyłącznie sprawdzić, czy narzędzie prawidłowo określiło, które państwo członkowskie jest właściwe.

(7)

Wspólna dla wszystkich państw członkowskich platforma cyfrowa znacząco przyczyniłaby się do poprawy wizerunku Unii.

(8)

Platforma EU VAP powinna zapewniać osobie ubiegającej się o wizę aktualne i łatwo dostępne informacje o warunkach wjazdu na terytorium państw członkowskich, w formatach dostępnych dla osób z zaburzeniami widzenia. Powinna też zawierać narzędzie ułatwiające osobom ubiegającym się o wizę znalezienie wszystkich niezbędnych informacji dotyczących wymogów i procedur wizowych, w tym czy wymagana jest wiza oraz jaki rodzaj wizy, wysokość opłaty wizowej, państwo członkowskie właściwe do rozpatrzenia wniosku, wymagane dokumenty uzupełniające, a także czy należy umówić się na spotkanie w celu pobrania identyfikatorów biometrycznych, czy też można złożyć wniosek elektronicznie bez konieczności umawiania się na spotkanie. Platforma EU VAP powinna umożliwiać osobom ubiegającym się o wizę dostęp do dokumentów w formacie do druku oraz korzystanie z mechanizmu komunikacji, takiego jak chatbot odpowiadający na pytania osób ubiegających się o wizę. Ten chatbot nie będzie jedynym środkiem, za pomocą którego osoba ubiegająca się o wizę będzie mogła uzyskać informacje na temat procedury wizowej. W EU VAP należy udostępniać również informacje na temat przetwarzania danych osobowych w kontekście VIS. Platforma EU VAP powinna także umożliwiać bezpieczną łączność elektroniczną między osobą ubiegającą się o wizę a właściwym konsulatem lub organami centralnymi właściwego państwa członkowskiego, jeżeli niezbędne są dodatkowe dokumenty lub rozmowa z osobą ubiegającą się o wizę.

(9)

Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby usługi publiczne świadczone w procesie składania wniosków wizowych miały wysoką jakość i odpowiadały praktykom dobrej administracji. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby do wszystkich osób ubiegających się o wizę miała zastosowanie zasada pojedynczego punktu kontaktowego.

(10)

Osoby ubiegające się o wizę powinny móc złożyć wniosek oraz dostarczyć dane wymagane w formularzu wniosku, elektroniczną kopię dokumentu podróży, dokumenty uzupełniające i podróżne ubezpieczenie medyczne w formacie cyfrowym za pośrednictwem EU VAP. Aby umożliwić osobom ubiegającym się o wizę zapisywanie informacji związanych z ich wnioskiem, platforma EU VAP powinna zapewniać możliwość tymczasowego przechowywania danych, wyłącznie przez okres niezbędny do wykonania odpowiednich zadań. Gdy osoba ubiegająca się o wizę złoży wniosek elektroniczny, a państwa członkowskie przeprowadzą odpowiednie kontrole, plik danych dotyczących wniosku wizowego powinien zostać przekazany do systemu krajowego właściwego państwa członkowskiego i być tam przechowywany. Konsulaty lub organy centralne mają za zadanie sprawdzać informacje przechowywane na poziomie krajowym i wprowadzać do centralnego VIS tylko wymagane dane.

(11)

Osobiste stawiennictwo w konsulacie lub u usługodawcy zewnętrznego powinno być zasadniczo obowiązkowe tylko dla osób ubiegających się o wizę po raz pierwszy i osób, które uzyskały nowy dokument podróży wymagający weryfikacji, oraz w celu pobrania identyfikatorów biometrycznych. Jednakże w przypadku wątpliwości dotyczących dokumentu podróży lub dokumentów uzupełniających, a w indywidualnych przypadkach w określonej lokalizacji, w której występuje duża liczba dokumentów uzyskanych w wyniku oszustwa, państwa członkowskie powinny zachować możliwość wezwania osoby ubiegającej się o wizę do osobistego stawiennictwa.

(12)

Osoby ponownie ubiegające się o wizę powinny mieć możliwość złożenia wniosku w całości elektronicznie w ciągu 59 miesięcy od złożenia pierwszego wniosku, pod warunkiem że składają wniosek na podstawie tego samego dokumentu podróży. Po upływie tego okresu należy ponownie pobrać identyfikatory biometryczne zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 810/2009, które stanowi, że dane biometryczne należy pobierać zasadniczo co 59 miesięcy, licząc od daty pierwszego pobrania.

(13)

Przepisy szczegółowe mają zastosowanie do obywateli państw trzecich podlegających obowiązkowi wizowemu, będących członkami rodzin obywateli Unii, do których ma zastosowanie dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6), lub obywateli państw trzecich korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się równoważnego prawu przysługującemu obywatelom Unii na mocy umowy między Unią i jej państwami członkowskimi z jednej strony a państwem trzecim z drugiej strony, i którzy nie posiadają karty pobytowej zgodnie z dyrektywą 2004/38/WE, lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy są beneficjentami Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (7) (zwanej dalej „umową o wystąpieniu”) w odniesieniu do państwa przyjmującego w rozumieniu umowy o wystąpieniu i którzy nie posiadają dokumentu pobytu zgodnego z tą umową.

(14)

Art. 21 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w Traktatach i w środkach przyjętych w celu ich wykonania. Dyrektywa 2004/38/WE określa ograniczenia i warunki związane z tymi prawami. Jak potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, członkowie rodzin obywateli Unii, do których zastosowanie ma dyrektywa 2004/38/WE, mają nie tylko prawo do wjazdu na terytorium danego państwa członkowskiego, lecz także prawo do otrzymania w tym celu wizy wjazdowej. Państwa członkowskie są obowiązane udzielić takim osobom wszelkiej pomocy w uzyskaniu niezbędnych wiz, które muszą być wydawane nieodpłatnie, tak szybko jak to jest możliwe, na podstawie procedury przyśpieszonej i z należytym uwzględnieniem gwarancji proceduralnych mających do nich zastosowanie. W związku z tym tacy członkowie rodzin powinni być w szczególności uprawnieni do złożenia wniosku wizowego, wniosku o potwierdzenie ważnej wizy w nowym dokumencie podróży lub wniosku o przedłużenie wizy bez korzystania z EU VAP, ponieważ może to ułatwić im złożenie wniosku wizowego. W takim przypadku powinni oni mieć prawo wyboru między złożeniem wniosków osobiście w konsulacie lub u usługodawcy zewnętrznego. Ponadto w ramach EU VAP należy w pełni uwzględnić prawa i ułatwienia zapewnione osobom korzystającym z dorobku prawnego UE w zakresie swobodnego przemieszczania się. To samo dotyczy członków rodzin obywateli Zjednoczonego Królestwa będących beneficjentami umowy o wystąpieniu w odniesieniu do państwa przyjmującego w rozumieniu tej umowy na podstawie jej art. 14 ust. 3.

(15)

Przepisy szczególne powinny być stosowane ze względów humanitarnych w uzasadnionych indywidualnych przypadkach, w przypadkach wystąpienia siły wyższej lub w odniesieniu do przywódców państw lub rządów, członków rządów krajowych wraz z towarzyszącymi im małżonkami i członków oficjalnej delegacji, gdy są oni zapraszani przez rządy państw członkowskich lub organizacje międzynarodowe w celach oficjalnych, oraz do monarchów i innych wysokich rangą członków rodzin królewskich, gdy są oni zapraszani przez rządy państw członkowskich lub organizacje międzynarodowe w celach oficjalnych, a także w przypadku wiz, o które wystąpiono na granicy zewnętrznej lub które mogą zostać przedłużone na terytorium państw członkowskich.

(16)

Przepisy szczególne, które mają zastosowanie ze względów humanitarnych, mogłyby być także stosowane ze względu na wszelkiego rodzaju problemy z dostępnością cyfrową, ograniczonym dostępem do internetu bądź brakiem penetracji internetu lub ograniczonymi umiejętnościami cyfrowymi. Szczególną uwagę należy zwrócić na osoby z niepełnosprawnością.

(17)

Osoba trzecia należycie upoważniona przez osobę ubiegającą się o wizę lub uprawniona na mocy prawa do reprezentowania tej osoby, w stosownych przypadkach, powinna mieć możliwość złożenia wniosku w imieniu osoby ubiegającej się o wizę, pod warunkiem że tożsamość tej osoby trzeciej zostanie podana w formularzu wniosku.

(18)

Każda osoba ubiegająca się o wizę powinna złożyć wypełniony formularz wniosku za pośrednictwem EU VAP. Formularz wniosku elektronicznego, w tym oświadczenie o autentyczności, kompletności, prawidłowości i wiarygodności przedstawionych danych oraz oświadczenie o zgodności z prawdą i wiarygodności złożonych oświadczeń, należy podpisać elektronicznie, zaznaczając właściwe pole formularza wniosku. Każda osoba ubiegająca się o wizę powinna również oświadczyć, że zrozumiała warunki wjazdu, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 (8), oraz że zrozumiała, iż przy każdym wjeździe może zostać zobowiązana do dostarczenia stosownych dokumentów uzupełniających. Osoby ubiegające się o wizę powinny potwierdzić, że zgadzają się otrzymywać komunikaty za pośrednictwem EU VAP. W tym celu powinny one regularnie sprawdzać informacje w EU VAP. Formularze wniosków dla małoletnich powinna złożyć i podpisać elektronicznie osoba sprawująca stałą lub tymczasową władzę rodzicielską bądź będąca opiekunem prawnym.

(19)

Składając wniosek wizowy, osoby ubiegające się o wizę powinny dostarczyć dowód posiadania dokumentów uzupełniających. Do celów niniejszego rozporządzenia dostarczenie obejmuje zarówno cyfrowe, jak i fizyczne składanie dokumentów. W świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego podstaw odmowy wydania wizy sam oflagowany adres IP lub potencjalne powielenie adresów IP nie są brane pod uwagę w trakcie rozpatrzenia wniosku.

(20)

Opłatę wizową należy uiszczać za pośrednictwem portalu połączonego z EU VAP, a płatności powinny być przekazywane w całości bezpośrednio do właściwego państwa członkowskiego. Dane wymagane do zabezpieczenia płatności elektronicznych nie powinny stanowić części danych przechowywanych w wizowym systemie informacyjnym. Jeżeli płatność elektroniczna nie jest możliwa, opłata wizowa powinna być pobierana przez konsulaty lub usługodawcę zewnętrznego, któremu powierzono to zadanie.

(21)

Platforma EU VAP powinna również zawierać narzędzie do umawiania spotkań, służące państwom członkowskim do zarządzania terminami spotkań w konsulatach lub u usługodawców zewnętrznych. Chociaż stosowanie narzędzia do umawiania spotkań powinno pozostać fakultatywne, ponieważ może ono nie być odpowiednie we wszystkich lokalizacjach i dla wszystkich konsulatów, państwa członkowskie powinny jednak podjąć dyskusję w ramach lokalnej współpracy schengeńskiej na temat stosowania tego narzędzia w sposób zharmonizowany w konkretnych państwach trzecich lub w konkretnych miejscach.

(22)

W ramach lokalnej współpracy schengeńskiej w określonych przypadkach należy również wskazać powszechnie używane języki nieurzędowe na potrzeby tłumaczenia formularza wniosku. W ramach lokalnej współpracy schengeńskiej należy też omówić ustalenia dotyczące przekazywania danych elektronicznych usługodawcom zewnętrznym lub reprezentującym państwom członkowskim, jeżeli na mocy prawa krajowego państwa trzecie zakazują takiego przekazywania danych poza swoje terytorium.

(23)

W EU VAP powinna odbywać się automatyczna wstępna kontrola dopuszczalności w celu sprawdzenia, czy informacje dostarczone przez osobę ubiegającą się o wizę spełniają wymogi dopuszczalności w odniesieniu do wizy, której dotyczy wniosek. Platforma EU VAP powinna informować osobę ubiegającą się o wizę o brakach we wniosku oraz umożliwiać jego uzupełnienie.

(24)

W EU VAP powinna odbywać się automatyczna wstępna kontrola właściwości w celu wstępnego określenia właściwego państwa członkowskiego na podstawie informacji dostarczonych przez osobę ubiegającą się o wizę. Osoba ubiegająca się o wizę powinna jednak móc wskazać inne państwo członkowskie do rozpatrzenia jej wniosku zgodnie z jej głównym celem pobytu. Konsulat lub organy centralne tego innego państwa członkowskiego powinny sprawdzić, czy są właściwe do rozpatrzenia wniosku.

(25)

Jeżeli konsulat lub organy centralne państwa członkowskiego uznają, że są właściwe do rozpatrzenia wniosku, powinny go przyjąć, a dane powinny zostać zaimportowane do systemu krajowego z miejsca tymczasowego przechowywania ustanowionego na mocy rozporządzenia w sprawie VIS oraz, z wyjątkiem danych kontaktowych, usunięte z miejsca tymczasowego przechowywania.

(26)

Architektura EU VAP powinna zapewniać ochronę danych w fazie projektowania i domyślną ochronę danych, przestrzeganie zasady minimalizacji danych oraz wdrażanie EU VAP - gdy platforma ta rozpocznie działanie - w sposób respektujący prawa dostępu wynikające z właściwego obowiązującego prawa krajowego i unijnego.

(27)

Aby dane osobowe wprowadzane do EU VAP spełniały niezbędne minimum jakościowe, konieczna jest specjalna procedura weryfikacji ich jakości. Jednolite podejście do kontroli jakości ma istotne znaczenie nie tylko dla zapewnienia równego poziomu jakości danych we wszystkich państwach członkowskich, lecz także dla zapewnienia osobom ubiegającym się o wizę takiego samego traktowania niezależnie od tego, do którego właściwego organu się zwrócą.

(28)

Niezbędne jest doprecyzowanie roli i obowiązków poszczególnych podmiotów zaangażowanych w przetwarzanie danych pozyskanych od osób ubiegających się o wizę i od posiadaczy wiz. Państwa członkowskie będą użytkownikami końcowymi danych gromadzonych w EU VAP i będą podejmować ostateczne decyzje na podstawie danych dostarczonych przez osoby ubiegające się o wizę i przez posiadaczy wiz. Państwa członkowskie powinny zatem być współadministratorami w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych przechowywanych tymczasowo zgodnie z art. 26 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (9). Każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć właściwy organ jako administrator. Państwa członkowskie informują o tych organach Komisję, Agencję Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (zwaną dalej „eu-LISA”) utworzoną rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1726 (10) i inne państwa członkowskie. eu-LISA powinna obsługiwać i udostępniać rozwiązania techniczne na potrzeby EU VAP oraz przetwarzać dane złożone przez osoby ubiegające się o wizę w imieniu państw członkowskich wydających wizy Schengen. eu-LISA powinna zatem być podmiotem przetwarzającym zdefiniowanym w art. 3 pkt 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (11).

(29)

Osobę ubiegającą się o wizę należy powiadomić drogą elektroniczną, gdy pojawią się nowe informacje dotyczące wniosku lub wizy. Decyzję podjętą przez właściwe państwo członkowskie zgodnie z rozporządzeniami (WE) nr 810/2009 i (WE) nr 767/2008, wskazującą, czy wiza została wydana, odmówiono wydania wizy, potwierdzono wizę w nowym dokumencie podróży, przedłużono, unieważniono lub cofnięto wizę, należy przekazać osobie ubiegającej się o wizę na bezpiecznym koncie w EU VAP. Dostęp do bezpiecznego konta w EU VAP powinien być chroniony środkami technicznymi, na przykład za pomocą uwierzytelniania wieloskładnikowego.

(30)

Zgodnie z zasadą ugruntowaną w orzecznictwie upływ terminu nie narusza żadnego prawa, jeżeli zainteresowana strona udowodni wystąpienie okoliczności, których nie można przewidzieć, lub siły wyższej. Dlatego niemożność skorzystania z bezpiecznego konta z przyczyn technicznych nie może naruszać praw osób ubiegających się o wizę, pod warunkiem że osoba ubiegająca się o wizę udowodni wystąpienie okoliczności, których nie mogła przewidzieć, lub siły wyższej.

(31)

Aby ograniczyć ryzyko dla bezpieczeństwa związane z niewłaściwym wykorzystywaniem naklejek wizowych oraz ich podrabianiem i kradzieżą, wizę należy wydać w formacie cyfrowym, a nie w formie naklejki wizowej umieszczanej w dokumencie podróży.

(32)

Aby zapewnić możliwie największe bezpieczeństwo i zapobiec podrabianiu lub fałszowaniu dokumentów, powiadomienie o wizie cyfrowej powinno mieć formę dwuwymiarowego kodu kreskowego, podpisanego kryptograficznie przez krajowe centrum certyfikacji państwa członkowskiego wydającego wizę. W razie braku dostępu do VIS kontrole mogłyby być prowadzone na podstawie tego dwuwymiarowego kodu kreskowego.

(33)

Jeżeli dokument podróży posiadacza wizy został utracony, skradziony, stracił ważność lub został unieważniony, a wiza jest nadal ważna, posiadacz wizy może złożyć w EU VAP wniosek o potwierdzenie ważnej wizy w nowym dokumencie podróży, pod warunkiem że nowy dokument podróży jest tego samego rodzaju i jest wydany przez to samo państwo, które wydało dokument, który został utracony, skradziony, stracił ważność lub został unieważniony. Posiadacz wizy powinien stawić się osobiście w konsulacie lub u usługodawcy zewnętrznego, aby przedstawić nowy dokument podróży w celu zweryfikowania jego autentyczności.

(34)

Dane przechowywane w EU VAP powinny być chronione za pomocą środków wykonawczych ukierunkowanych na zwiększenie ochrony prywatności.

(35)

Usługodawcy zewnętrzni powinni mieć dostęp do EU VAP wyłącznie w celu pobierania i analizy wniosków; weryfikacji tymczasowo przechowywanych danych, np. skanu dokumentu podróży; sprawdzenia i przesłania odpowiednich danych osobowych z chipu dokumentu podróży; gromadzenia i przesyłania identyfikatorów biometrycznych; przeprowadzania kontroli jakości przesłanych dokumentów uzupełniających; potwierdzania, że wniosek przeanalizowano, a tym samym udostępniania go konsulatowi do dalszego rozpatrzenia. Usługodawcy zewnętrzni nie powinni mieć dostępu do danych przechowywanych w VIS.

(36)

Konieczne jest określenie daty rozpoczęcia działania, w tym systemu wiz cyfrowych i EU VAP. Należy przewidzieć okres przejściowy, w którym państwa członkowskie będą mogły podjąć decyzję o niekorzystaniu z EU VAP. Okres przejściowy powinien trwać 7 lat od daty uruchomienia. Państwo członkowskie powinno jednak móc zgłosić Komisji i eu-LISA chęć przystąpienia do EU VAP przed upływem okresu przejściowego. W okresie przejściowym, jeżeli państwo członkowskie podejmie decyzję o niekorzystaniu z EU VAP, posiadacze wiz powinni mimo tego móc weryfikować wizy cyfrowe, korzystając z usług internetowych EU VAP.

(37)

eu-LISA powinna zapewnić wystarczające zdolności i funkcje EU VAP, aby umożliwić państwom członkowskim przystąpienie do EU VAP w okresie przejściowym. Pracując nad EU VAP, eu-LISA powinna uwzględnić, że w przyszłości z platformy tej będą korzystać państwa członkowskie, które nie stosują jeszcze w pełni dorobku Schengen. Platformę EU VAP należy zaprojektować w taki sposób, aby państwa te mogły płynnie się z nią łączyć i sprawnie z niej korzystać, niezwłocznie po przyjęciu decyzji Rady zgodnie z art. 3 ust. 2 Aktu przystąpienia z 2003 r. lub art. 4 ust. 2 Aktu przystąpienia z 2005 r. W tym celu eu-LISA powinna wziąć pod uwagę w szczególności pojemność przechowywania danych w platformie EU VAP i jej wzajemne połączenia z krajowymi wizowymi systemami informacyjnymi. Właściwe organy danych państw członkowskich powinny być od samego początku w pełni zaangażowane w tworzenie EU VAP w taki sam sposób jak właściwe organy innych państw członkowskich.

(38)

Państwo członkowskie, które nie stosuje w pełni dorobku Schengen, powinno mieć możliwość zwrócenia się do eu-LISA o umieszczenie w EU VAP hiperłączy do właściwej krajowej procedury składania wniosków w danym państwie członkowskim przez zamieszczenie adresu internetowego (URL).

(39)

Platforma EU VAP powinna zawierać funkcję umożliwiającą osobom ubiegającym się o wizę i innym podmiotom, takim jak pracodawcy lub uniwersytety lub organy lokalne, weryfikację wiz cyfrowych.

(40)

Aby umożliwić stosowanie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 565/2014/UE (12), Bułgaria, Cypr i Rumunia powinny mieć dostęp do wiz cyfrowych przechowywanych w VIS wyłącznie do odczytu.

(41)

eu-LISA powinna być odpowiedzialna za rozwój techniczny platformy EU VAP i jej elementów oraz za zarządzanie operacyjne nimi w ramach VIS.

(42)

W ramach architektury systemu EU VAP należy w jak największym stopniu ponownie wykorzystywać istniejące i przyszłe systemy stanowiące część nowych ram interoperacyjności, w szczególności europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) oraz system wjazdu/wyjazdu (EES), przy jednoczesnym poszanowaniu obecnych ograniczeń technologicznych i inwestycji już dokonanych przez państwa członkowskie w ich własne systemy krajowe.

(43)

Tworzenie platformy EU VAP i jej wzajemnych połączeń z krajowymi wizowymi systemami informacyjnymi przez eu-LISA, a także jej obsługa, w tym konserwacja, przez eu-LISA powinny być finansowane z budżetu ogólnego Unii. W odniesieniu do niezbędnych przystosowań istniejących krajowych wizowych systemów informacyjnych przez państwa członkowskie, powinny one mieć możliwość korzystania z Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej w celu finansowania tej kategorii kosztów.

(44)

Kontrola wiz cyfrowych na granicy powinna opierać się na istniejącej i przyszłej unijnej architekturze systemu zarządzania granicami oraz powinna polegać na sprawdzeniu informacji o posiadaczu wizy przechowywanych w VIS. Organy państw członkowskich powinny weryfikować te informacje za pomocą danych biometrycznych.

(45)

Format wiz krótkoterminowych określony w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1683/95 (13) stosuje się również w przypadku wiz długoterminowych. W związku z tym należy wprowadzić zmiany do konwencji wykonawczej do układu z Schengen (14), aby umożliwić wydawanie wiz długoterminowych również w formacie cyfrowym.

(46)

Uproszczone dokumenty tranzytowe (FTD) i uproszczone kolejowe dokumenty tranzytowe (FRTD) są dokumentami równoważnymi wizom tranzytowym, upoważniającymi posiadaczy do wjazdu w celu przejazdu przez terytoria państw członkowskich zgodnie z postanowieniami dorobku Schengen dotyczącymi przekraczania granic zewnętrznych. FTD i FRTD wydawane są w ramach jednolitych wzorów, a procedura składania wniosku odbywa się formie papierowej. W celu uwzględnienia osiągnięć w zakresie cyfryzacji należy zmienić rozporządzenia Rady (WE) nr 693/2003 (15) i (WE) nr 694/2003 (16), aby umożliwić składanie wniosków drogą cyfrową oraz wydawanie FTD i FRTD w formacie cyfrowym.

(47)

W celu zmiany niektórych aspektów rozporządzenia (WE) nr 767/2008 należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do określania treści uproszczonych formularzy wniosku na potrzeby potwierdzania ważnych wiz w nowym dokumencie podróży i przedłużania wiz. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (17). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(48)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania rozporządzenia (WE) nr 810/2009 należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do przyjmowania minimalnych norm w zakresie weryfikacji dokumentów podróży i w zakresie przetwarzania danych z chipów, a także do przyjmowania przepisów dotyczących wypełniania pól danych w wizach cyfrowych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (18).

(49)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania rozporządzenia (WE) nr 767/2008 należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania środków niezbędnych do technicznego wdrożenia funkcji EU VAP, do przyjmowania wzorów planów awaryjnych w przypadku, gdy dostęp do danych na granicach zewnętrznych jest technicznie niemożliwy, oraz do określania obowiązków i relacji państw członkowskich jako współadministratorów w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych w EU VAP, relacji między współadministratorami a podmiotem przetwarzającym i obowiązków podmiotu przetwarzającego zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) 2016/679 i art. 29 rozporządzenia (UE) 2018/1725. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.

(50)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie EU VAP oraz wprowadzenie wiz cyfrowych, opierają się na innych inicjatywach mających z jednej strony usprawnić i zharmonizować procedury w kontekście wspólnej polityki wizowej, a z drugiej strony dostosować wymogi dotyczące podróży, warunki wjazdu i odprawy graniczne w strefie Schengen do nowej epoki cyfrowej, zmiany w powiązanych przepisach nie mogą zostać osiągnięte przez państwa członkowskie działające samodzielnie, lecz tylko na poziomie Unii i w ramach dorobku Schengen, zatem może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(51)

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania dyrektywy 2004/38/WE i części drugiej umowy o wystąpieniu.

(52)

Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Wprowadzenie EU VAP i wiz cyfrowych będzie w pełni zgodne z prawem do ochrony danych osobowych, prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawami dziecka oraz zasadami ochrony osób wymagających szczególnego traktowania. Wszystkie zabezpieczenia praw podstawowych zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 767/2008 będą nadal w pełni stosowane w kontekście platformy EU VAP i wiz cyfrowych, w szczególności w odniesieniu do praw dziecka. W ramach EU VAP konieczne będzie uwzględnienie wymogów określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 (19) w celu zapewnienia łatwego dostępu osobom z niepełnosprawnościami. Szczególną uwagę należy zwrócić na osoby o ograniczonych umiejętnościach cyfrowych i z problemami z dostępem do internetu.

(53)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 tego protokołu Dania - w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia - podejmuje decyzję, czy dokona jego transpozycji do swego prawa krajowego.

(54)

Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE (20); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(55)

W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (21), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. B decyzji Rady 1999/437/WE (22).

(56)

W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (23), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE (24).

(57)

W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (25), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE (26).

(58)

W odniesieniu do Cypru, Bułgarii i Rumunii niniejsze rozporządzenie jest aktem stanowiącym rozwinięcie dorobku Schengen lub w inny sposób z nim związanym w rozumieniu, odpowiednio, art. 3 ust. 2 Aktu przystąpienia z 2003 r. i art. 4 ust. 2 Aktu przystąpienia z 2005 r.

(59)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 21 czerwca 2022 r. (27),