(1)

Zgodnie z art. 109 ust. 8 dyrektywy (UE) 2018/1972 w celu zapewnienia skutecznego dostępu do służb ratunkowych za pomocą zgłoszeń alarmowych kierowanych pod jednolity europejski numer alarmowy „112" w państwach członkowskich, Komisja przyjmuje akty delegowane, przy czym pierwszy taki akt ma zostać przyjęty do 21 grudnia 2022 r. Te akty delegowane mają uzupełniać art. 109 ust. 2, 5 i 6 dyrektywy o środki konieczne do zapewnienia kompatybilności, interoperacyjności, jakości, niezawodności i ciągłości obsługi zgłoszeń alarmowych w Unii w odniesieniu do rozwiązań służących określaniu lokalizacji osoby wykonującej połączenie, dostępu dla użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami i przekierowywania zgłoszeń do najwłaściwszego publicznego punktu przyjmowania zgłoszeń o wypadkach (PSAP).

(2)

Zgłoszenia alarmowe stanowią ważny element w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, ochrony i zdrowia. Od ponad 30 lat mieszkańcy Unii polegają na dostępie do służb ratunkowych za pośrednictwem jednolitego europejskiego numeru alarmowego „112". Powinni nadal mieć taką możliwość w świecie cyfrowym. Obywatele powinni korzystać z kompleksowego i terminowego dostarczania informacji kontekstowych niezbędnych do reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych. Wysoki poziom łączności, który jest celem europejskiej transformacji cyfrowej zgodnie z decyzją ustanawiającą program polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie" do 2030 r. (2), powoduje migrację technologiczną do technologii typu all-IP usług łączności elektronicznej, z których korzysta ogół społeczeństwa, w szczególności osoby z niepełnosprawnościami. Migracja z technologii z komutacją łączy do technologii z komutacją pakietów w sieciach łączności elektronicznej skutkuje wdrażaniem usług głosowych poprzez oparte na architekturze IP Multimedia Subsystem technologie VoIP zarządzane stacjonarnie i mobilne, takie jak Voice over Long Term Evolution (VoLTE), Voice over New Radio (VoNR w 5G) oraz Voice over Wi-Fi (VoWiFi). Technologie z komutacją pakietów umożliwiają również świadczenie usług tekstowych i wideo, takich jak usługi tekstowe w czasie rzeczywistym i usługi pełnej konwersacji wideo i tekstowej. Te usługi łączności oparte na protokole IP nie mogą być obsługiwane przez starsze sieci z komutacją łączy, takie jak sieci 2G i 3G, które są w trakcie wycofywania z użytku. Dlatego też istnieje potrzeba migracji zgłoszeń alarmowych na technologie z komutacją pakietów. Niniejsze rozporządzenie ma na celu zagwarantowanie, że w tym procesie transformacji zapewniona zostanie jakość i niezawodność obsługi zgłoszeń alarmowych.

(3)

Celem służb ratunkowych jest uniknięcie, złagodzenie lub opanowanie skutków sytuacji nadzwyczajnych poprzez interwencję ratunkową. Czas niezbędny do podjęcia interwencji ratunkowej ma zasadniczy wpływ na rozwój sytuacji nadzwyczajnej. Skuteczna interwencja ratunkowa wymaga szybkiej mobilizacji zasobów interwencyjnych, które mogłyby skutecznie zaradzić sytuacji nadzwyczajnej, a także wymaga szybkiego dotarcia na miejsce zdarzenia.

(4)

Celem zgłoszeń alarmowych jest zapewnienie użytkownikom końcowym dostępu do służb ratunkowych, aby mogli zwrócić się do nich o pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych i ją otrzymać. Podczas gdy zgłoszenie alarmowe jest nawiązywane pomiędzy użytkownikiem końcowym a PSAP, rolą najwłaściwszego PSAP powinno być przetwarzanie otrzymanych informacji i przekazywanie zgłoszeń służbom ratunkowym, a tym samym zapewnienie dostępu do służb ratunkowych. W zależności od krajowej organizacji systemów PSAP i służb ratunkowych, PSAP i służby ratunkowe mogą być jednostkami, których obszary działalności nakładają się na siebie, lub jednostkami działającymi niezależnie.

(5)

Aby umożliwić dostęp do służb ratunkowych, skuteczna obsługa zgłoszeń alarmowych powinna zapewniać zarówno terminową komunikację między użytkownikiem końcowym a najwłaściwszym PSAP, jak i udostępnianie w odpowiednim czasie informacji kontekstowych, w tym informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie. Informacje kontekstowe ułatwiają opisanie sytuacji nadzwyczajnej, np. środowiska fizycznego, stanu i sprawności osób uczestniczących w zdarzeniu, lokalizacji zdarzenia itp. Dzięki dostępnym i dokładnym informacjom kontekstowym możliwa jest terminowa identyfikacja odpowiednich zasobów interwencyjnych oraz szybkie przybycie na miejsce zdarzenia, np. gdy znana jest dokładna lokalizacja osoby wykonującej połączenie. Informacje te mogą być przekazywane służbom ratunkowym za pomocą zgłoszeń alarmowych wysyłanych przez użytkownika końcowego lub pozyskiwane automatycznie z urządzenia użytkownika końcowego lub sieci.

(6)

Lokalizacja osoby wykonującej połączenie jest jednym z najważniejszych rodzajów informacji kontekstowych związanych ze zgłoszeniami alarmowymi i ma duży wpływ na skuteczną obsługę zgłoszenia. Dokładność i niezawodność informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie wpływa na czas niezbędny do określenia miejsca zdarzenia i przybycia na nie służb ratunkowych.

(7)

W dyrektywie (UE) 2018/1972 wymaga się od właściwych organów regulacyjnych ustanowienia kryteriów dokładności i niezawodności informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie. Kryteria te określają minimalne poziomy dokładności i niezawodności informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, które muszą zostać wdrożone na terytorium państwa członkowskiego za pomocą technologii sieciowych i technologii wykorzystywanych w urządzeniach telefonicznych. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości (3) kryteria te powinny zapewnić określenie, w granicach możliwości technicznych, niezawodnej i dokładnej lokalizacji położenia użytkownika końcowego, co jest konieczne, aby umożliwić służbom ratunkowym udzielenie użytecznej pomocy temu użytkownikowi. Połączenie tych technologii gwarantuje, że nawet w przypadku gdy rozwiązanie służące określaniu lokalizacji osoby wykonującej połączenie dostępne na urządzeniu telefonicznym nie przekazuje najwłaściwszemu PSAP informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, służby ratunkowe mogą polegać na lokalizacji sieciowej, która umożliwia im udzielenie użytecznej pomocy użytkownikowi końcowemu, zgodnie z kryteriami dokładności i niezawodności lokalizacji osoby wykonującej połączenie ustanowionymi przez państwa członkowskie. Kryteria lokalizacji osoby wykonującej połączenie, które nie pozwalają na ustanowienie minimalnych poziomów dokładności i niezawodności, mogą skutkować wdrożeniem, które nie gwarantuje, że służby ratunkowe otrzymają informacje o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, które mogłyby skutecznie wykorzystać. Do państw członkowskich powinna należeć ocena łącznego skutku technicznie wykonalnych rozwiązań służących określaniu lokalizacji osoby wykonującej połączenie oraz ustanowienie minimalnych kryteriów zarówno dokładności, jak i niezawodności informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, których wdrożenie umożliwiłoby służbom ratunkowym skuteczną interwencję. Przydatność dokładności informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie może być różna w zależności od obszaru, z którego pochodzi zgłoszenie alarmowe (np. obszar miejski lub wiejski) i może być odpowiednio odzwierciedlona w ustalonych kryteriach. W celu zapewnienia zharmonizowanego podejścia w Unii do ustanawiania kryteriów dokładności i niezawodności, zapewniających minimalny poziom informacji kontekstowych, konieczne jest określenie parametrów, które właściwe organy regulacyjne powinny brać pod uwagę przy ustanawianiu takich kryteriów. Należy przypomnieć ponadto, że zgodnie z zasadą lojalnej współpracy określoną w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej właściwe organy regulacyjne współpracują ze sobą przy ustalaniu kryteriów dokładności i niezawodności informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, konsultując się z Organem Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) lub innymi odpowiednimi forami właściwymi do udzielania wytycznych w tym zakresie, aby zapewnić pełną skuteczność art. 109 ust. 6 dyrektywy (UE) 2018/1972.

(8)

Dokładność informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie może być wyrażona jako maksymalny promień obszaru wyszukiwania interwencji, który jest przedstawiany służbom ratunkowym. Czas interwencji ratunkowej można by znacznie skrócić, gdyby najwłaściwszy PSAP miał dostęp do dokładnych i niezawodnych informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, opartych na sieci i pochodzących z urządzenia telefonicznego, zwłaszcza gdy użytkownicy końcowi zwracający się o pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych nie są w stanie określić swojej lokalizacji. W związku z tym w przypadku sieci stacjonarnych państwa członkowskie powinny określić minimalne poziomy dokładności, które należy wdrożyć na ich terytorium, jako informacje o lokalizacji osoby wykonującej połączenie związane z fizycznym adresem punktu zakończenia sieci, np. poprzez odniesienie do konkretnego adresu ulicy, nr mieszkania, piętra lub podobnych informacji. W przypadku sieci ruchomych minimalne poziomy dokładności powinny być wyrażone w metrach, co pozwoli określić maksymalny promień poziomego obszaru wyszukiwania, który podaje się służbom ratunkowym do celów interwencji. Jeśli ma to zastosowanie i jest technicznie wykonalne, kryterium wysokości lub dokładności pionowej powinno być również wyrażone w metrach. Państwa członkowskie powinny ocenić, czy parametry te można zastosować do dostawców niezależnych od sieci usług łączności interpersonalnej wykorzystujących numery, gdy są one stosowane w sieciach stacjonarnych lub ruchomych.

(9)

Niezawodność informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie powinna odnosić się do dwóch aspektów takich informacji: ustalenia i przekazania. Niezawodność informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie powinna być ustalona zgodnie z pomiarami statystycznymi określającymi wskaźnik skuteczności, z jakim rzeczywista lokalizacja urządzenia inicjującego zgłoszenie alarmowe pokrywa się z fizycznym obszarem wskazanym na podstawie informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie. Zgłoszenie alarmowe powinno uruchomić przesyłanie zarówno informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie opartych na sieci, jak i pochodzących z urządzenia telefonicznego, jeżeli te ostatnie są dostępne. Niezawodność informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie przekazywanych służbom ratunkowym należy określić jako połączony efekt tych dwóch technologii. Niezawodność przekazywania informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie należy wyrazić jako wskaźnik skuteczności rozwiązania technicznego umożliwiającego przekazanie informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie najwłaściwszemu PSAP. Wskaźnik skuteczności zależy od możliwości sieci w zakresie przekazywania informacji, w przypadku informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie opartych na sieci, lub od interoperacyjności pomiędzy urządzeniem telefonicznym a zasobami sieciowymi w celu umożliwienia przekazania informacji, w przypadku informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie pochodzących z urządzenia telefonicznego, jak również od możliwości najwłaściwszego PSAP w zakresie odbioru informacji.

(10)

Aby umożliwić Komisji monitorowanie kryteriów lokalizacji osoby wykonującej połączenie, ustanowionych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, państwa członkowskie powinny złożyć sprawozdanie z przyjęcia kryteriów i wyjaśnić, w jaki sposób uwzględniły parametry ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.

(11)

W dyrektywie (UE) 2018/1972 wymaga się, aby dostęp użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami do służb ratunkowych za pomocą zgłoszeń alarmowych, był równoważny dostępowi, który mają inni użytkownicy końcowi. Zasada równoważności oznacza, że użytkownicy końcowi z niepełnosprawnościami powinni mieć dostęp do służb ratunkowych za pomocą zgłoszeń alarmowych, który jest funkcjonalnie równoważny dostępowi do służb ratunkowych, jaki uzyskują inni użytkownicy końcowi, w szczególności dzwoniąc na numer „112" za pośrednictwem usług głosowych. W związku z tym, że brakuje jednolitego podejścia do kwestii wymogów dotyczących równoważności funkcjonalnej, należy ustanowić wymogi powielające funkcje zgłoszeń alarmowych, z których korzystają inni użytkownicy końcowi, głównie funkcje takie jak usługi głosowe. Jeżeli z przyczyn technicznych państwa członkowskie nie są w stanie spełnić wymogów dotyczących równoważności funkcjonalnej ustanowionych niniejszym rozporządzeniem, powinny poinformować Komisję o konkretnych powodach, dla których nie jest to możliwe. Państwa członkowskie powinny poinformować Komisję, kiedy projekt techniczny obowiązkowych sposobów dostępu do służb ratunkowych nie wymaga korzystania z jednolitego europejskiego numeru alarmowego „112" lub uniemożliwia korzystanie z tego numeru oraz w jaki sposób zapewniono osiągnięcie takiego samego lub wyższego poziomu świadomości wśród użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami w odniesieniu do tych sposobów dostępu.

(12)

Aby umożliwić Komisji monitorowanie kompatybilności, jakości, niezawodności, interoperacyjności i ciągłości sposobów dostępu do służb ratunkowych dla użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami, państwa członkowskie powinny zgłaszać sposoby dostępu do służb ratunkowych, które zostały wprowadzone na ich terytorium dla użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami, w tym użytkowników korzystających z usług roamingu. Sprawozdanie powinno zawierać pierwszą ocenę zgodności zgłoszonych sposobów dostępu z wymogami dotyczącymi równoważności funkcjonalnej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Migracja do sieci typu all-IP umożliwi wdrożenie nowych, dostępnych usług łączności, takich jak usługi tekstowe w czasie rzeczywistym i usługi pełnej konwersacji wideo i tekstowej. Państwa członkowskie powinny zatem zgłaszać problemy związane z interoperacyjnością, zgodnością lub ciągłością, napotkane przy wdrażaniu takich usług, w szczególności w odniesieniu do użytkowników końcowych korzystających z roamingu. Aby wypełnić wynikający z art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/612 (4) obowiązek zgłaszania BEREC sposobów dostępu do służb ratunkowych, które są dopuszczone w danym państwie członkowskim i które są technicznie wykonalne przez klientów korzystających z roamingu, krajowe organy regulacyjne lub inne właściwe organy powinny ustalić, w stosownych przypadkach, przyczyny techniczne braku dostępności usługi w zakresie zgłoszeń alarmowych dla użytkowników końcowych korzystających z roamingu, w przypadku gdy usługi te są dostępne dla krajowych użytkowników końcowych. Pierwsze sprawozdanie, jak również informacje dostarczone w kolejnych latach, umożliwią Komisji ocenę konieczności przyjęcia dalszych środków, w tym zleceń normalizacji, w celu rozwiązania takich kwestii.

(13)

Zgłoszenia alarmowe i informacje o lokalizacji osoby wykonującej połączenie muszą być kierowane do najwłaściwszego PSAP, aby umożliwić odpowiednie odbieranie i obsługę zgłoszeń alarmowych. Skuteczne przekierowywanie zgłoszeń alarmowych powinno być zapewnione również w kontekście migracji technologicznej z technologii z komutacją łączy do technologii z komutacją pakietów. Zazwyczaj państwo członkowskie wskazuje najwłaściwszy PSAP na podstawie kompetencji terytorialnych w zakresie obsługi zgłoszeń alarmowych lub kompetencji w zakresie obsługi określonego rodzaju łączności, np. PSAP wyposażony w urządzenia do obsługi komunikacji tekstowej w czasie rzeczywistym lub komunikacji w języku migowym. Usługi łączności interpersonalnej świadczone za pomocą technologii z komutacją pakietów, zapewniające komunikację głosową, tekstową - w tym tekstową w czasie rzeczywistym - oraz wideo, mogą być przekierowywane na domenę sieci publicznej lub domenę PSAP. W zależności od krajowej organizacji PSAP, gdy zgłoszenie alarmowe dociera do systemu PSAP za pośrednictwem sieci publicznych, konieczne może być dalsze przekierowanie w obrębie domeny PSAP, aby zgłoszenie to dotarło do najwłaściwszego PSAP. W celu zagwarantowania dostępności skutecznej obsługi zgłoszeń alarmowych z korzyścią dla wszystkich użytkowników końcowych, państwa członkowskie powinny zapewnić terminowe przekierowanie do najwłaściwszego PSAP wszystkich rodzajów zgłoszeń alarmowych oraz informacji o lokalizacji osoby wykonującej połączenie, których przekazywanie jest obowiązkowe na ich terytorium.

(14)

Skuteczny dostęp do służb ratunkowych zależy od terminowego przekazania informacji kontekstowych służbom ratunkowym. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby najwłaściwszy PSAP, do którego kierowane jest zgłoszenie alarmowe, był technicznie zdolny do terminowego przekazania informacji kontekstowych służbom ratunkowym od momentu zaalarmowania tych służb przez ten PSAP. Według krajowej organizacji PSAP najwłaściwszy PSAP może ocenić przydatność danych kontekstowych i przefiltrować informacje, które mają być przekazane służbom ratunkowym.

(15)

Aby umożliwić Komisji monitorowanie skuteczności przekierowywania do najwłaściwszego PSAP, państwa członkowskie powinny składać sprawozdania dotyczące skuteczności przekierowywania zgłoszeń alarmowych do najwłaściwszego PSAP pod względem ich terminowości, w tym w przypadku korzystania z usług głosowych, tekstowych lub wideo.

(16)

Zapewnienie łatwego dostępu do służb ratunkowych, bez wcześniejszej rejestracji, użytkownikom końcowym, w tym użytkownikom końcowym z niepełnosprawnościami, podróżującym w innym państwie członkowskim może nie znajdować się pod wyłączną kontrolą jednego państwa członkowskiego i wymagałoby przestrzegania wspólnie uzgodnionych wymogów interoperacyjności. Bez uszczerbku dla wdrożenia usług tekstowych w czasie rzeczywistym i usług pełnej konwersacji wideo i tekstowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 (5) powinno być możliwe wdrożenie dostępu do służb ratunkowych poprzez usługi głosowe, tekstowe lub wideo, za pomocą zgłoszeń alarmowych wysyłanych z aplikacji mobilnych. Aplikacje mobilne mogą umożliwiać przekazywanie szczegółowych danych kontekstowych najwłaściwszemu PSAP. Po pobraniu i zainstalowaniu aplikacji mobilnej użytkownik końcowy może skontaktować się z najwłaściwszym PSAP w całej Unii, jeżeli umożliwiają to wspólne wymogi interoperacyjności, a dostawcy aplikacji mobilnych i krajowe systemy PSAP spełniają te wymogi. Państwa członkowskie powinny w dobrej wierze współpracować z Komisją w celu określenia wspólnych wymogów interoperacyjności, których wdrożenie umożliwiłoby korzystanie z takich zgłoszeń alarmowych kierowanych do najwłaściwszego PSAP za pośrednictwem aplikacji mobilnych w całej Unii.

(17)

Systemy PSAP, które opracowano w celu odbierania i obsługi połączeń w sieci z komutacją łączy, mogą nie być w stanie odbierać, obsługiwać i przetwarzać wszystkich funkcji zgłoszeń alarmowych inicjowanych za pomocą technologii z komutacją pakietów. W celu zapewnienia przejrzystości w stosunku do odpowiednich zainteresowanych stron, w szczególności dostawców usług łączności elektronicznej i usług sieciowych, a także w celu zapewnienia spójnej i terminowej modernizacji systemów PSAP na swoich terytoriach, państwa członkowskie powinny przygotować plan działania dotyczący rozszerzenia możliwości ich systemów PSAP w zakresie odbierania, obsługi i przetwarzania zgłoszeń alarmowych przekazywanych za pośrednictwem technologii z komutacją pakietów. Plan działania powinien zawierać przewidywany harmonogram i datę wdrożenia nowych sposobów dostępu do służb ratunkowych za pomocą zgłoszeń alarmowych z wykorzystaniem technologii z komutacją pakietów, niezależnie od tego, czy są one dostępne w sieci szkieletowej jako usługi łączności interpersonalnej wykorzystujące numery, czy też wdrażane za pośrednictwem aplikacji mobilnej. Plan działania powinien zawierać informacje na temat harmonogramu rozszerzania możliwości systemów PSAP, z uwzględnieniem obowiązków określonych w dyrektywie (UE) 2019/882 i terminów prawnych w niej przewidzianych. Dotyczy to w szczególności odpowiedniego odbierania przez najwłaściwszy PSAP zgłoszeń alarmowych kierowanych pod jednolity europejski numer alarmowy „112", przy użyciu zsynchronizowanego głosu i tekstu (w tym tekstu w czasie rzeczywistym) lub, w przypadku dostarczania wideo, głosu, tekstu (w tym tekstu w czasie rzeczywistym) i wideo zsynchronizowanych jako pełna konwersacja wideo i tekstowa. W stosownych przypadkach należy wskazać spodziewane zobowiązanie wynikające z przepisów prawa krajowego do wprowadzenia zgłoszeń alarmowych za pomocą technologii z komutacją pakietów. Plan działania powinien odnosić się do pośrednich etapów, np. konsultacji publicznych i konsultacji z zainteresowanymi stronami, środków prawnych, testów interoperacyjności, ciągłości i niezawodności, zamówień publicznych itp. Państwa członkowskie powinny przedstawić plan działania Komisji i zapewnić aktualne informacje na temat jego realizacji. Państwa członkowskie powinny również zgłaszać problemy związane z interoperacyjnością i ciągłością świadczenia usług łączności elektronicznej wykorzystywanych w celu uzyskania dostępu do służb ratunkowych, aby umożliwić Komisji ocenę konieczności przyjęcia dalszych środków, w tym zleceń normalizacji, które zaradziłyby takim wąskim gardłom.

(18)

Regularne i zorganizowane gromadzenie informacji od państw członkowskich dotyczących kilku aspektów związanych ze skutecznością zgłoszeń alarmowych w Unii jest niezbędne, aby umożliwić Komisji monitorowanie ich wdrażania i przestrzegania obowiązków określonych w art. 109 dyrektywy (UE) 2018/1972, uzupełnionej niniejszym rozporządzeniem. Po pierwszym sprawozdaniu, jak przewidziano w niniejszym rozporządzeniu, państwa członkowskie powinny przekazać Komisji zaktualizowane informacje zgodnie z wnioskiem w kontekście każdego gromadzenia danych, które Komisja inicjuje w celu wypełnienia obowiązku składania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu i Radzie zgodnie z art. 109 ust. 4 dyrektywy (UE) 2018/1972.

(19)

Zgodnie z art. 109 ust. 8 dyrektywy (UE) 2018/1972 przeprowadzono konsultacje z Organem Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej, który przedstawił opinię 14 października 2022 r.

(20)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (6) skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który 15 listopada 2022 r. wydał swoją opinię,