(16)

Zgodnie z precedensowymi sprawami Komisji (10) w sektorze energii elektrycznej można wyróżnić następujące właściwe rynki produktowe: (i) wytwarzanie i dostawy hurtowe; (ii) przesył; (iii) dystrybucja i (iv) dostawy detaliczne do odbiorców końcowych (11). W sektorze gazu można wyróżnić następujące właściwe rynki produktowe: (i) rynek wyższego szczebla (poszukiwanie ropy naftowej i gazu ziemnego); (ii) rynki hurtowe (wyższego i niższego szczebla); (iii) rynek detaliczny, który można zdefiniować jako sprzedaż gazu, jego marketing oraz dystrybucję do odbiorców końcowych (12).

(17)

W sektorze energii elektrycznej i gazu w Niderlandach działa osiem regionalnych przedsiębiorstw dystrybucyjnych lub operatorów systemu dystrybucyjnego ("OSD"): Cogas Infra & Beheer, Enduris, Enexis, Liander, Endinet, RENDO Netbeheer, Stedin Netbeheer oraz Westland Infra Netbeheer. Obszary, na których OSD transportują energię elektryczną, mogą różnić się od obszarów, na których transportują gaz. Od czasu liberalizacji rynków energii niezależne działanie OSD zapewniono dzięki szeregowi zasad zgodnych z unijnymi przepisami sektorowymi. Ustawodawca niderlandzki nakazał pełny rozdział własnościowy na poziomie OSD. Władze niderlandzkie potwierdziły (13), że obecnie wszyscy OSD są prawnie i własnościowo rozdzieleni od wytwórców i dostawców.

(18)

Jeśli chodzi o dostawy energii elektrycznej do odbiorców końcowych, w poprzednich decyzjach Komisja dokonała rozróżnienia między dostawami do małych odbiorców (gospodarstw domowych i małych przedsiębiorstw) podłączonych do niskonapięciowych sieci dystrybucji a dostawami do dużych odbiorców przemysłowych podłączonych zwykle do sieci wysokiego i średniego napięcia (dużych odbiorców przemysłowych i komercyjnych) (14). Rozróżnienie to związane jest z różnymi wymogami i profilami po stronie popytu, jak również z różnymi usługami i technologiami po stronie podaży (15).

(19)

We wcześniejszych decyzjach niderlandzki Urząd ds. Ochrony Konsumentów i Rynków (Autoriteit Consument & Markt - "ACM") również dokonywał rozróżnienia między dostawami do małych odbiorców (16) a dostawami do dużych odbiorców (17). ACM zauważył, że różnice w zakresie sprzedaży i marketingu, cen i warunków dostawy, różne struktury zmian dostawcy, różnice po stronie popytu oraz odrębna koncesja dla każdego rodzaju odbiorców uzasadniają takie rozróżnienie.

(20)

Przedmiotowy wniosek dotyczy małych odbiorców, tj. gospodarstw domowych oraz małych użytkowników przemysłowych i komercyjnych podłączonych do sieci niskiego napięcia przyłączem o maksymalnej mocy przyłączeniowej nie większej niż 3 * 80 A.

(21)

W poprzednich decyzjach Komisja dokonała rozróżnienia między następującymi rynkami: dostawy gazu ziemnego do: (i) elektrowni gazowych (18); (ii) dużych odbiorców przemysłowych (19) oraz (iii) małych odbiorców (20). Ostatnią kategorię, na podstawie analizy poszczególnych przypadków, można z kolei podzielić na dostawy gazu ziemnego do: (i) gospodarstw domowych oraz (ii) odbiorców komercyjnych (21).

(22)

We wcześniejszych decyzjach ACM dokonywał rozróżnienia między dostawami gazu ziemnego do małych odbiorców a dostawami do dużych odbiorców i elektrowni (22). ACM uznał, że warunki konkurencji na obu rynkach różniły się pod względem profilu zakupu, cen i zmiany dostawcy. Podobnie jak w przypadku detalicznych dostaw energii elektrycznej dla każdego rodzaju odbiorców potrzebna była specjalna koncesja.

(23)

ACM wskazał również, że możliwy jest dalszy podział rynku dostaw gazu ziemnego na podstawie jakości gazu (23) na gaz niskokaloryczny używany zwykle przez małych odbiorców i gaz wysokokaloryczny używany zarówno przez dużych, jak i małych odbiorców.

(24)

Omawiany wniosek dotyczy małych odbiorców, tj. gospodarstw domowych oraz małych przedsiębiorstw dysponujących maksymalną mocą przyłączeniową nie większą niż 40 m3.

(26)

Wcześniej Komisja ustaliła (24), że rynki detalicznych dostaw energii elektrycznej w Niderlandach mają zasięg krajowy.

(27)

Z perspektywy geograficznej, w ramach swojej poprzedniej praktyki (25), ACM określił właściwe rynki produktowe w sektorze dostaw detalicznych energii elektrycznej jako rynki mające zasięg krajowy.

(28)

Zgodnie z informacjami otrzymanymi od władz niderlandzkich (26) w Niderlandach jest około 55 aktywnych dostawców energii elektrycznej i wszyscy prowadzą działalność na poziomie krajowym.

(29)

Do celów przeprowadzenia oceny, czy warunki ustanowione w art. 34 dyrektywy 2014/25/UE zostały spełnione, i bez uszczerbku dla stosowania innych przepisów prawa Unii Komisja uważa, że odpowiedni rynek geograficzny dostaw detalicznych energii elektrycznej do małych odbiorców ma zasięg krajowy.

(35)

Według władz niderlandzkich (31) na poziomie krajowym jest 55 aktywnych dostawców zarówno na rynku detalicznym energii elektrycznej, jak i na rynku detalicznym gazu.

(36)

Zgodnie z omawianym wnioskiem (32) całkowity koszt wejścia na rynek dostaw detalicznych energii elektrycznej i gazu jest niski i nie stanowi bariery wejścia.

(37)

W poprzednich decyzjach (33) Komisja uznała, że w odniesieniu do rynku dostaw detalicznych istotny jest łączny udział w rynku trzech największych przedsiębiorstw. Za istotne można również uznać również inne miary koncentracji. Szczególną cechą było to, że tylko jeden podmiot działający na rynku podlegał przepisom dotyczącym zamówień publicznych.

(38)

Nuon podlega przepisom dotyczącym zamówień publicznych, natomiast jego dwaj najwięksi konkurenci, Essent i Eneco, nie podlegają im. Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez władze niderlandzkie (34) w latach 2017-2020 udziały w rynku głównych dostawców utrzymywały się na dość stabilnym poziomie: udział w rynku Nuon zmniejszył się z 27 % do 25 %, udział w rynku Eneco zmniejszył się z 25 % do 22 %, a udział w rynku Essent zmniejszył się z 27 % do 26 %.

(39)

Ogólnie rzecz biorąc, skonsolidowany udział w rynku trzech największych sprzedawców detalicznych na niderlandzkim rynku dostaw detalicznych energii elektrycznej zmniejszył się z 79 % w 2017 r. do 73 % w 2020 r.

(58)

W odniesieniu do dostaw detalicznych energii elektrycznej do małych odbiorców w Niderlandach sytuację można podsumować w następujący sposób: udział w rynku trzech największych podmiotów zmniejsza się; częstotliwość zmian dostawców jest wysoka i zwiększa się; nie ma kontroli cen na poziomie użytkownika końcowego, a funkcjonowanie rynku hurtowego nie stanowi przeszkody w tym, aby rynek detaliczny sprzedaży na rzecz małych odbiorców podlegał konkurencji.

(59)

W odniesieniu do dostaw detalicznych gazu do małych odbiorców w Niderlandach, sytuację można zatem podsumować w następujący sposób: udział w rynku trzech największych podmiotów zmniejsza się; częstotliwość zmian dostawców jest wysoka; nie ma kontroli cen na poziomie użytkownika końcowego, a płynność rynku hurtowego jest wysoka.

(60)

W świetle czynników przeanalizowanych w motywach 34-57 należy uznać, że warunek bezpośredniego podlegania konkurencji określony w art. 34 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE jest spełniony w odniesieniu do dostaw detalicznych energii elektrycznej i gazu do małych odbiorców w Niderlandach.

(61)

Niniejsza decyzja została podjęta w oparciu o stan prawny i faktyczny w okresie od stycznia 2017 r. do października 2021 r., ustalony na podstawie informacji przedłożonych przez Nuon oraz przez władze niderlandzkie. Decyzja ta może ulec zmianie w wyniku istotnych zmian stanu prawnego lub faktycznego, które spowodują, że warunki stosowania art. 34 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE nie będą już spełnione.

(62)

Z racji, iż niektóre rodzaje działalności związane z dostawami detalicznymi energii elektrycznej i gazu w dalszym ciągu podlegają dyrektywie 2014/25/UE, należy przypomnieć, że zamówienia publiczne obejmujące kilka rodzajów działalności należy traktować zgodnie z art. 6 wspomnianej dyrektywy. Oznacza to, że kiedy podmiot zamawiający udziela zamówień "mieszanych", tzn. zamówień służących do prowadzenia zarówno działalności objętej wyłączeniem ze stosowania dyrektywy 2014/25/UE, jak i działalności nieobjętej wyłączeniem, należy uwzględnić rodzaje działalności, których dane zamówienie zasadniczo dotyczy. W przypadku takich zamówień mieszanych, jeżeli celem jest zasadniczo wsparcie rodzajów działalności, które nie zostały objęte wyłączeniem, należy stosować przepisy dyrektywy 2014/25/UE. Jeżeli określenie rodzaju działalności, którego zamówienie ma zasadniczo dotyczyć, nie jest obiektywnie możliwe, zamówienia udziela się zgodnie z zasadami określonymi w art. 6 ust. 3 dyrektywy 2014/25/UE.

(63)

Przypomina się, że w art. 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE (47) w sprawie udzielania koncesji przewidziano wyłączenie z zakresu stosowania tej dyrektywy koncesji udzielanych przez podmioty zamawiające, w przypadku których w stosunku do państwa członkowskiego, w którym te koncesje mają być realizowane, ustalono na podstawie art. 35 dyrektywy 2014/25/UE, że działalność bezpośrednio podlega konkurencji zgodnie z art. 34 dyrektywy 2014/25/UE. Ponieważ stwierdzono, że działalność polegająca na dostawach detalicznych energii elektrycznej i gazu do małych odbiorców bezpośrednio podlega konkurencji, koncesje mające umożliwić wykonywanie tej działalności w Niderlandach zostaną wyłączone z zakresu stosowania dyrektywy 2014/23/UE,