(1)

Niedawna agresja zbrojna Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie i toczący się konflikt zbrojny zmieniły zasadniczo sytuację w zakresie bezpieczeństwa w Europie. W wyniku tej agresji zbrojnej Unia, a w szczególności jej wschodnie regiony, stoją w obliczu znacznego napływu osób. Stanowi to dodatkowe wyzwanie dla budżetów publicznych w chwili, gdy gospodarki państw członkowskich są nadal na etapie odbudowy po pandemii COVID-19, i grozi osłabieniem przygotowań do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność.

(2)

Aby sprostać wyzwaniom migracyjnym, państwa członkowskie mają już możliwość finansowania szerokiego zakresu inwestycji w ramach swoich programów operacyjnych wspieranych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD), w tym w ramach dodatkowych zasobów udostępnionych jako Wsparcie na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy (REACT-EU), w celu zapewnienia pomocy na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i jej skutków społecznych oraz na przygotowanie ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność.

(3)

Ponadto rozporzadzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/562 (2) wprowadzono szereg ukierunkowanych zmian w rozporządzeniach (UE) nr 1303/2013 (3) i (UE) nr 223/2014 (4) w celu ułatwienia państwom członkowskim wykorzystania ich pozostałych środków z EFRR, EFS i FEAD przydzielonych w wieloletnich ramach finansowych na lata 2014-2020, a także zasobów REACT-EU, w celu jak najskuteczniejszego i jak najszybszego sprostania wyzwaniom związanym z migracją.

(4)

Mimo, iż rozporzadzenie (UE) 2022/562 oferuje elastyczne rozwiązania, państwa członkowskie nadal zmagają się ze znaczną presją na budżety publiczne wynikającą z wyzwań związanych z napływem bardzo dużej liczby osób uciekających z Ukrainy. Presja ta grozi osłabieniem zdolności państw członkowskich do odbudowy zwiększającej odporność gospodarki po pandemii COVID-19. Aby zatem pomóc państwom członkowskim w sprostaniu wyzwaniom migracyjnym, należy szybko uruchomić wsparcie z EFRR, EFS i FEAD poprzez podwyższenie poziomu początkowych płatności zaliczkowych wypłacanych z zasobów REACT-EU w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich. Jednocześnie niektóre państwa członkowskie stanęły w obliczu znacznego napływu osób z Ukrainy, co wymaga zapewnienia natychmiastowego wsparcia. Te państwa członkowskie powinny w związku z tym korzystać ze znacznie wyższego poziomu początkowych płatności zaliczkowych, co pozwoli zrekompensować bezpośrednie koszty budżetowe i wesprzeć ich przygotowania do odbudowy gospodarki.

(5)

Aby umożliwić monitorowanie sposobu wykorzystania dodatkowych płatności zaliczkowych, sprawozdania końcowe z wdrażania programów EFRR i EFS otrzymujących dodatkowe płatności zaliczkowe powinny zawierać dodatkowe informacje na temat wykorzystania tych dodatkowych kwot przeznaczonych na sprostanie wyzwaniom migracyjnym wynikającym z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej, oraz na temat tego, w jaki sposób te dodatkowe kwoty przyczyniły się do odbudowy gospodarki.

(6)

W celu uproszczenia korzystania z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla beneficjentów i organów administracji państw członkowskich w kontekście sprostania wyzwaniom migracyjnych wynikającym z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej należy ustanowić stawkę jednostkową. Stawka jednostkowa powinna ułatwić, we wszystkich państwach członkowskich, finansowanie podstawowych potrzeb i wsparcia na rzecz osób, którym przyznano tymczasową ochronę lub inną odpowiednią ochronę przewidzianą w prawie krajowym zgodnie z decyzją wykonawczą Rady (UE) 2022/382 (5) i dyrektywą Rady 2001/55/WE (6) przez okres 13 tygodni od przybycia danej osoby do Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/562, państwa członkowskie mogą stosować stawkę jednostkową również wówczas, gdy korzystają z przewidzianej w art. 98 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 możliwości finansowania operacji mających na celu sprostanie wyzwaniom migracyjnym z EFRR albo EFS na podstawie przepisów mających zastosowanie do drugiego z funduszy, w tym w przypadku korzystania z zasobów REACT-EU. Korzystając ze stawki jednostkowej, państwa członkowskie powinny zapewnić wdrożenie niezbędnych rozwiązań zapobiegających podwójnemu finansowaniu tych samych kosztów.

(7)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia - a mianowicie wsparcie państw członkowskich w pokonywaniu wyzwań powstałych w wyniku wyjątkowo dużego napływu osób uciekających przed agresją zbrojną Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie oraz w podejmowaniu działań na rzecz odbudowy zwiększającej odporność gospodarki po pandemii COVID-19 - nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki proponowanych działań możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(8)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz (UE) nr 223/2014.

(9)

Z uwagi na pilną potrzebę natychmiastowego wsparcia budżetów publicznych w celu zachowania zdolności państw członkowskich do wspierania odbudowy gospodarek po pandemii COVID-19 oraz niezwłocznego umożliwienia dodatkowych płatności na rzecz programów operacyjnych, należy zastosować wyjątek od terminu ośmiu tygodni, przewidziany w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do TUE, do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

(10)

Z uwagi na konieczność natychmiastowego wsparcia budżetów publicznych w celu zachowania zdolności państw członkowskich do podtrzymania procesu ożywienia gospodarczego oraz niezwłocznego umożliwienia dodatkowych płatności na rzecz programów operacyjnych, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,