(1)

Od dnia 24 lutego 2022 r. na operatorów w sektorze rybołówstwa i akwakultury w Unii ma wpływ agresja wojskowa Rosji wobec Ukrainy. Zakłócenia przepływów handlowych towarów z Rosji i Ukrainy, które mają istotne znaczenie dla sektora rybołówstwa i akwakultury, spowodowały nagłe przyspieszenie wzrostu cen kluczowych czynników produkcji, takich jak energia i surowce. Poważny wpływ na wymianę handlową między Ukrainą a Unią ma również kwestia niedostępności transportu, ponieważ w wyniku rosyjskiego ataku ucierpiały ukraińskie porty lotnicze, a wszystkie operacje żeglugi handlowej w portach ukraińskich zostały zawieszone. Kryzys ten prawdopodobnie będzie miał poważny wpływ na dostawy do Unii zbóż, olejów roślinnych i ryb białych z Ukrainy i Rosji, co może doprowadzić do znacznego wzrostu cen paszy dla ryb i pogłębienia problemów wynikających z gwałtownego wzrostu cen energii lub do niedoboru kluczowych surowców. Część floty unijnej zaprzestała połowów ze względu na spadek rentowności tej działalności i brak możliwości zrekompensowania wzrostu kosztów nakładów. Statki rybackie prowadzące działalność na Morzu Czarnym są również zagrożone ewentualnymi działaniami wojskowymi, dlatego zapobiegawczo zawieszają one swoją działalność. Łączny wpływ tych wzrostów kosztów i niedoborów odczuwany jest również w sektorze produkcji i przetwarzania żywności pochodzenia morskiego. W związku z tym występują poważne zakłócenia rynku, spowodowane znacznym wzrostem kosztów i zakłóceniami w handlu i wymagające podjęcia skutecznych i efektywnych działań.

(2)

Zgodnie z art. 26 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/1139 w takich okolicznościach Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury (EFMRA) może udzielać wsparcia obejmującego rekompensatę kosztów, które w innych warunkach nie kwalifikują się do takiej rekompensaty, operatorom w sektorze rybołówstwa i akwakultury z tytułu utraconych dochodów lub kosztów dodatkowych oraz uznanym organizacjom producentów i zrzeszeniom organizacji producentów, które składują produkty rybołówstwa zgodnie z art. 30 i 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 (2).

(3)

Zgodnie z art. 26 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2021/1139 system wsparcia specjalnego w przypadku wyjątkowych zdarzeń powodujących znaczące zakłócenia na rynkach ogranicza się do celu szczegółowego, jakim jest propagowanie wprowadzania do obrotu, jakości i wartości dodanej produktów rybołówstwa i akwakultury, a także przetwarzania tych produktów. Zgodnie z art. 26 ust. 2 akapit drugi system wsparcia ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy Komisja stwierdzi wystąpienie wyjątkowego zdarzenia powodującego takie zakłócenia.

(4)

Należy zatem określić, że agresja wojskowa Rosji wobec Ukrainy jest wyjątkowym zdarzeniem powodującym znaczące zakłócenia na rynkach.

(5)

Zgodnie z art. 39 rozporządzenia (UE) 2021/1139 rekompensatę za koszty dodatkowe lub utracone dochody i inne rekompensaty przewidziane we wspomnianym rozporządzeniu przyznaje się w jednej z form, o których mowa w art. 53 ust. 1 lit. b)-e) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 (3). Metodyka określona do tego celu przez państwa członkowskie powinna być zgodna z art. 53 ust. 3 wyżej wspomnianego rozporządzenia.

(6)

Zgodnie z art. 63 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/1060 wydatki kwalifikują się do otrzymania wkładu z EFMRA, jeżeli zostały poniesione przez beneficjenta i zapłacone w ramach wdrażanych operacji między dniem przedłożenia Komisji programu EFMRA przez państwo członkowskie lub dniem 1 stycznia 2021 r., w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza, a dniem 31 grudnia 2029 r. Wydatki poniesione w wyniku zakłóceń na rynkach spowodowanych wyjątkowym zdarzeniem, którego wystąpienie stwierdza się niniejszą decyzją, powinny jednak kwalifikować się do wsparcia na podstawie art. 26 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/1139 od dnia 24 lutego 2022 r., czyli od daty rozpoczęcia agresji wojskowej Rosji wobec Ukrainy. Jeśli chodzi o ponoszenie wydatków, ponieważ skutki zakłóceń na rynkach będą mieć wpływ na operatorów w sektorze rybołówstwa i akwakultury prawdopodobnie przez kilka miesięcy, wydatki powinny być kwalifikowalne, jeżeli zostaną poniesione do dnia 31 grudnia 2022 r.

(7)

W związku z koniecznością szybkiego wdrożenia wsparcia, o którym mowa w art. 26 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/1139, niniejsza decyzja powinna wejść w życie następnego dnia po jej opublikowaniu,