ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2021/591
z dnia 12 kwietnia 2021 r.
rejestrujące w rejestrze chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych nazwę ("??????µ?" (Halloumi)/"Hellim" (ChNP))
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (1), w szczególności jego art. 52 ust. 3 lit. b),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | Zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 wniosek Cypru o rejestrację nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jako chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) identyfikującej produkt, którego obszar geograficzny odpowiada powierzchni Cypru, został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2). |
(2) | Komisja otrzymała łącznie 17 zawiadomień o sprzeciwie: od Dairy Australia (Australia) w dniu 21 października 2015 r.; od Consortium for Common Food Names [Konsorcjum na rzecz wspólnych nazw żywności] (CCFN) (Stany Zjednoczone) w dniu 22 października 2015 r.; od Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Zjednoczone Królestwo) w dniu 23 października 2015 r.; od Milk and Oil Products Production and Marketing Cooperative Ltd. (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Hayvan Ureticileri ve Yetistiricileri Birligi (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Fatma GARANTI (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Sut Imalatcilari Birligi (SUIB) (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Izby Przemysłowej Turków Cypryjskich (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Izby Handlowej Turków Cypryjskich (Cypr) w dniu 26 października 2015 r.; od Navimar Food Gida Imalati ve Gida (Turcja) w dniu 26 października 2015 r.; od D.M Gida Maddeleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Sti (Turcja) w dniu 26 października 2015 r.; od Avunduk Ithalat Ihracat Gida ve Zirai Aletler Sanayi Ticaret Ltd. (Turcja) w dniu 26 października 2015 r.; od U.T.CO Trading Company - W.L.L. - (Kuwejt) w dniu 27 października 2015 r.; od stowarzyszenia Dairy Companies Association z Nowej Zelandii (DCANZ) oraz od stowarzyszenia New Zealand Specialist Cheesemakers (Nowa Zelandia) w dniu 27 października 2015 r.; od Dr Nutrition (Zjednoczone Emiraty Arabskie) w dniu 27 października 2015 r.; od FFF Fine Foods Pty Ltd (Australia) w dniu 28 października 2015 r. i od Finlandii w dniu 3 listopada 2015 r. |
(3) | Komisja przekazała te zawiadomienia o sprzeciwie Cyprowi, z wyjątkiem zawiadomienia o sprzeciwie Finlandii oraz zawiadomień sześciu osób fizycznych lub prawnych mających miejsce pobytu lub siedzibę na Cyprze. Zawiadomienie o sprzeciwie przesłane przez Finlandię zostało wniesione do Komisji po upływie terminu określonego w art. 51 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. Zgodnie z tym artykułem osoby fizyczne lub prawne mające siedzibę lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego, w którym złożono wniosek, są wyłączone z procedury sprzeciwu, ponieważ miały już możliwość udziału w krajowej procedurze sprzeciwu. W tym konkretnym przypadku sprzeciwy sześciu osób fizycznych lub prawnych mających miejsce pobytu lub siedzibę na Cyprze zostały oddalone w ramach krajowej procedury sprzeciwu po zbadaniu zasadności przedstawionych podstaw sprzeciwu. W związku z tym ani zawiadomienia o sprzeciwie, ani późniejsze uzasadnione oświadczenia o sprzeciwie złożone przez sześć osób fizycznych lub prawnych mających miejsce pobytu lub siedzibę na Cyprze nie są uznawane za dopuszczalne. |
(4) | Następnie Komisja otrzymała dziewięć uzasadnionych oświadczeń o sprzeciwie, mianowicie od stowarzyszenia Dairy Companies Association z Nowej Zelandii (DCANZ) oraz od stowarzyszenia New Zealand Specialist Cheesemakers (Nowa Zelandia) w dniu 15 grudnia 2015 r.; od Dairy Australia (Australia) w dniu 17 grudnia 2015 r.; od Zjednoczonego Królestwa w dniu 21 grudnia 2015 r.; od Consortium for Common Food Names [Konsorcjum na rzecz wspólnych nazw żywności] (CCFN) (Stany Zjednoczone) w dniu 21 grudnia 2015 r.; od Navimar Food Gida Imalati ve Gida (Turcja) w dniu 21 grudnia 2015 r.; od D.M Gida Maddeleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Sti (Turcja) w dniu 21 grudnia 2015 r.; od Avunduk Ithalat Ihracat Gida ve Zirai Aletler Sanayi Ticaret Ltd. (Turcja) w dniu 21 grudnia 2015 r.; od U.T.CO Trading Company - W.L.L. - (Kuwejt) w dniu 21 grudnia 2015 r. oraz od FFF Fine Foods Pty Ltd (Australia) w dniu 24 grudnia 2015 r. Po zawiadomieniu o sprzeciwie złożonym przez Dr Nutrition (Zjednoczone Emiraty Arabskie) nie zostało przesłane uzasadnione oświadczenie o sprzeciwie, w związku z czym sprzeciw ten uznaje się za wycofany. |
(5) | Po przeanalizowaniu tych uzasadnionych oświadczeń o sprzeciwie i uznaniu ich za dopuszczalne Komisja wezwała wszystkie zainteresowane strony, zgodnie z art. 51 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, do podjęcia odpowiednich konsultacji w celu osiągnięcia porozumienia. |
(6) | W ciągu trzech miesięcy Cypr przeprowadził konsultacje z dziewięcioma wnioskodawcami, których sprzeciwy zostały dopuszczone. Na wniosek Cypru termin konsultacji między Cyprem a Zjednoczonym Królestwem został przedłużony o jeden dodatkowy miesiąc. |
(7) | W wyznaczonym terminie nie osiągnięto porozumienia w żadnej z tych dziewięciu procedur sprzeciwu. Komisja została odpowiednio poinformowana o konsultacjach przeprowadzonych między Cyprem a wnoszącymi sprzeciw. W związku z tym Komisja powinna podjąć decyzję dotyczącą rejestracji, uwzględniając wyniki powyższych konsultacji, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 52 ust. 3 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. |
(8) | Argumenty wnoszących sprzeciw przedstawione w ich uzasadnionych oświadczeniach o sprzeciwie oraz w przeprowadzonych konsultacjach można streścić w następujący sposób. |
(9) | Ze specyfikacji produktu wynika, że warunki rejestracji jako ChNP są spełnione, ponieważ produkt objęty postępowaniem jest wytwarzany z mleka owczego i koziego pochodzącego z lokalnych ras - owiec rasy Chios i odmiany kóz Damascus - oraz ich krzyżówek, które dostosowały się do klimatu wyspy. Jednakże owce rasy Chios i odmiana kóz Damascus zostały wprowadzone na Cypr odpowiednio w latach 50. i 30. XX w.; ponadto nie ma dowodów na szczególne cechy morfologiczne, genetyczne lub produkcyjne takich owiec cypryjskich. W związku z tym należy zakwestionować istnienie cypryjskiego typu owiec rasy Chios. Stosunkowo niedawne wprowadzenie owiec i kóz, których mleko uważa się za kluczowe w nadawaniu unikalnych cech charakterystycznych "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", również stanowi powód do obalenia twierdzenia o długiej historii (sięgającej XVI wieku) tradycji jego produkcji. |
(10) | Pasza dla zwierząt została wskazana we wniosku jako istotny czynnik. We wniosku nie określono jednak, w jaki sposób żywienie lub wypas mają wyjątkowy związek z roślinami cypryjskimi, biorąc pod uwagę, że obszar geograficzny wypasu obejmuje całą wyspę. Nie przedstawiono dowodów na dostępność tych roślin przez cały rok i na całym terytorium Cypru. Nie przedstawiono dowodów na różnice w żywieniu zwierząt wypasanych przez cały rok, zwierząt w półintensywnym systemie produkcji i w systemie intensywnym. Ponadto nie przedstawiono dowodów na utrzymanie poziomu produkcji sera przy jednoczesnym zmniejszeniu udziału mleka krowiego w surowcach. Nie ma wystarczających dowodów na to, że pasza ma stały wpływ na jakość lub cechy produkowanego sera. |
(11) | Jeśli chodzi o czynnik ludzki, nawet jeśli cypryjskie mleczarnie mogły wypracować szczególną wiedzę fachową dotyczącą "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", nie potwierdza to istnienia wymaganego związku między cechami produktu a cypryjskim środowiskiem geograficznym do celów rejestracji ChNP, ponieważ taka wiedza fachowa i metody produkcji mogą być powielane praktycznie wszędzie. |
(12) | We wniosku nie wskazano, że "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jest produktem "autentycznych i niezmiennych lokalnych metod", ponieważ nazwa ta jest stosowana w odniesieniu do różnych serów wytwarzanych metodami i z surowców, które zmieniały się w czasie i w dalszym ciągu ewoluują. |
(13) | Specyfikacja produktu jest obca produktowi faktycznie wprowadzonemu do obrotu: większość sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" produkowanego na Cyprze wytwarza się z mleka o różnych proporcjach i różnych rodzajach, z przewagą mleka krowiego. Istnieją przesłanki, że 95 % "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" produkowanego na Cyprze zawiera obecnie 80-95 % mleka krowiego. |
(14) | Specyfikacja produktu nie przestrzega tradycji całego wskazanego obszaru geograficznego. Specyfikacja produktu dotyczy tradycyjnego produktu wytwarzanego na całej wyspie Cypr, jednak wniosek nie uwzględnia szczególnych tradycyjnych cech sera produkowanego przez producentów należących do społeczności Turków cypryjskich. W związku z tym specyfikacja produktu nie wskazuje produktu, który faktycznie jest wprowadzany do obrotu na całej wyspie. W szczególności opcjonalne powinno być stosowanie mięty, a mleko surowe powinno być dozwolone. |
(15) | Kilka stwierdzeń zawartych w specyfikacji produktu nie jest poparte dowodami naukowymi, takich jak stwierdzenie, że mleko owcze i kozie jest ważne dla smaku tego sera; zróżnicowanie morfologiczne cypryjskiego typu owiec rasy Chios; twierdzenie, że niska masa cząsteczkowa wolnych kwasów tłuszczowych wpływa na smak, zapach i aromat sera; twierdzenie, że rośliny endemiczne wymienione jako pasza dla zwierząt zawierają olejki eteryczne; kwestia dotycząca tego, czy w Sarcopoterium spinosum występują terpeny i w jakiej ilości, w jaki sposób terpeny przenoszone są podczas trawienia Sarcopoterium spinosum do mleka, a następnie do Halloumi, obecność Lactobacillus cypricasei w świeżym owczym serze Halloumi oraz wpływ świeżej lub suchej mięty na właściwości organoleptyczne. |
(16) | Specyfikacja produktu określa Ministerstwo Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Republiki Cypryjskiej jako jedyny organ właściwy do przeprowadzania kontroli zgodności ze specyfikacją produktu w odniesieniu do całego wyznaczonego obszaru geograficznego. Ponieważ ministerstwo to nie sprawuje jednak skutecznej kontroli na całym obszarze produkcji określonym w specyfikacji produktu, wiarygodny system weryfikacji zgodności ze specyfikacją produktu nie jest zapewniony. |
(17) | Specyfikacja produktu nie odnosi się do żadnej delegowanej jednostki certyfikującej. Uchybienie to nie zostało naprawione przez niewiążące prawnie porozumienie w sprawie tymczasowego rozwiązania dotyczącego sera "Halloumi"/"Hellim", które ma zostać wdrożone w oczekiwaniu na ponowne zjednoczenie Cypru ("wspólne porozumienie"), osiągnięte pod kierownictwem przewodniczącego Komisji w dniu 16 lipca 2015 r. Odnosi się ono do wyznaczenia organu akredytowanego na szczeblu międzynarodowym - Bureau Veritas - zgodnie z art. 39 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 (który został zasadniczo zastąpiony art. 28 i 29 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 (3) w sprawie kontroli urzędowych) jako organu odpowiedzialnego za zadania realizowane w ramach kontroli urzędowych przewidziane we wcześniejszym rozporządzeniu. |
(18) | Ser "Halloumi"/"Hellim" produkuje się w Bułgarii, Niemczech i w Grecji. Poza Unią jest produkowany w Australii, Kanadzie, państwach Rady Współpracy Państw Zatoki, kilku krajach Bliskiego Wschodu (Irak, Liban, Syria), Nowej Zelandii, Turcji i w Zjednoczonym Królestwie. Zgłoszenia do prestiżowych konkursów na najlepszy ser i ich wyniki potwierdzają ugruntowaną produkcję sera "Halloumi"/"Hellim" na obszarach poza Cyprem. Na przykład w Zjednoczonym Królestwie nazwa "Halloumi" jest używana w odniesieniu do sera produkowanego od lat 80. XX wieku, a szacunkowa wielkość produkcji wynosi około 300 ton rocznie. Ponadto takie produkty wytwarzane poza Cyprem i opatrzone nazwą "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" są wprowadzane do obrotu w wielu państwach członkowskich i państwach trzecich. |
(19) | Szereg znaków towarowych zarejestrowanych w Czechach, Niemczech, Grecji, Australii, Nowej Zelandii i Zjednoczonym Królestwie zawiera określenie "Halloumi". Znaki towarowe odnoszące się do "Hellim" zarejestrowane są również w Niemczech, Szwecji i Turcji. W związku z tym proponowana ChNP byłaby sprzeczna z istniejącymi nazwami, znakami towarowymi oraz produktami i w związku z tym stanowiłaby dla nich zagrożenie w przypadku rejestracji. W szczególności wspomniana obecność na rynku unijnym określonych znaków towarowych, w tym nazwy "Halloumi", powinna uniemożliwiać Komisji rejestrację takiej nazwy, ponieważ art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 stanowi, że nazwy nie należy rejestrować, jeżeli - przy uwzględnieniu renomy danego znaku towarowego, jego powszechnej znajomości oraz okresu, przez jaki jest on używany - rejestracja ta mogłaby wprowadzić w błąd konsumentów co do prawdziwej tożsamości produktu. |
(20) | Ser "Halloumi"/"Hellim" jest produkowany i wprowadzany do obrotu zarówno w Unii, jak i poza nią. Normy produkcji sera "Halloumi"/"Hellim" zostały wydane w Bahrajnie, Katarze i Arabii Saudyjskiej. Stosowanie tej nazwy w Unii Europejskiej poza granicami Cypru jest dobrze ugruntowane. Fakt, że nazwa "Halloumi"/"Hellim" jest powszechnie używana w odniesieniu do serów, które nie pochodzą z Cypru, stanowi istotny dowód na to, że nazwa ta stała się terminem rodzajowym. |
(21) | Ponadto normy dotyczące sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" wydane przez Cypr nie odnoszą się do żadnej konkretnej rasy owiec, kóz lub bydła ani do krzyżówek. Konsumenci uważają ser "Halloumi"/"Hellim" za rodzaj produktu. Federalny Trybunał Sprawiedliwości Kanady i Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (UHRW) (obecnie Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej) są zdania, że ser "Halloumi"/"Hellim" jest ogólnym typem sera (4). |
(22) | Konsumenci w Unii Europejskiej (i w państwach trzecich, takich jak Australia i Nowa Zelandia) kojarzą "Halloumi"/"Hellim" z rodzajem sera o wysokiej temperaturze topnienia, co pozwala na grillowanie lub smażenie, gumowej "skrzypiącej" konsystencji i słonym smaku. Te właściwości dotyczące smaku, konsystencji i wykorzystania sera "Halloumi"/"Hellim" sprawiają, że według konsumentów jest on unikalny, niezależnie od pochodzenia sera, które nie ma znaczenia. |
(23) | Komisja oceniła argumenty przedstawione w uzasadnionych oświadczeniach o sprzeciwie w świetle rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, uwzględniając wyniki konsultacji przeprowadzonych między wnioskodawcą a wnoszącymi sprzeciw, i stwierdziła, że nazwa "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" powinna zostać zarejestrowana. Komisja w szczególności bierze pod uwagę, co następuje. |
(24) | Jeżeli chodzi o morfologię kwalifikujących się owiec i kóz, z informacji zawartych w jednolitym dokumencie wynika, że owce rasy Chios i odmiana kóz Damascus, wprowadzone odpowiednio w latach 50. i 30. XX w., nabyły cechy morfologiczne i produkcyjne różniące się od cech populacji pochodzenia w następstwie długotrwałego krajowego programu hodowlanego. Ponadto w internecie pojawiają się liczne odniesienia handlowe dotyczące prowadzonego od dziesięcioleci międzynarodowego handlu cypryjskim typem owcy rasy Chios i cypryjskim typem odmiany kozy Damascus do 20 krajów, powołujące się na międzynarodową renomę, jaką Cypr zdobył w ich hodowli. |
(25) | W związku z tym rozwój unikalnych ras owiec i kóz wykorzystywanych do produkcji "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", jak również rozwój produkcji samego sera nie wyklucza XVI-wiecznego pochodzenia produktu. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 "nazwa pochodzenia" oznacza nazwę, która identyfikuje produkt: a) pochodzący z określonego miejsca, regionu lub, w wyjątkowych przypadkach, kraju, b) którego jakość lub cechy charakterystyczne są w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki naturalne i ludzkie oraz c) którego wszystkie etapy produkcji odbywają się na określonym obszarze geograficznym. W związku z tym, aby nazwa została zarejestrowana jako ChNP wystarczy, aby spełniała te wymogi. Warunki produkcji danego sera mogą oczywiście ewoluować stopniowo w miarę upływu czasu i nie muszą pozostawać niezmienione przez wieki. |
(26) | Jeśli chodzi o wpływ i dostępność paszy, w jednolitym dokumencie wskazano m.in., że "lokalna cypryjska roślinność, spożywana przez zwierzęta w stanie świeżym lub po ususzeniu, ma kluczowy wpływ na jakość mleka, a co za tym idzie na specyficzne cechy sera (Papademas, 2000). Obecność szczepu Lactobacillus cypricasei (lactobacillus z cypryjskiego sera), który otrzymano wyłącznie z cypryjskiego Halloumi, potwierdza związek pomiędzy mikroflorą wyspy a przedmiotowym produktem (Lawson et al., 2001)". Przytoczono badania naukowe, aby wykazać związek między paszą dla zwierząt a jakością sera produkowanego z mleka zwierząt, których to dotyczy. Wykazano na przykład, że w mleku wykryto związki lotne pochodzące z roślin stosowanych do karmienia zwierząt (Papademas i in. 2002). Ponadto na podstawie innych badań (Palmquist i in.1993), proporcja tłuszczu w mleku, która stanowi kluczowy czynnik wpływający na organoleptyczne cechy charakterystyczne sera, zależy od diety zwierząt. Na podstawie innego badania (Bugaud i in. 2001) stwierdzono, że zawartość terpenów w mleku ma bezpośredni związek z ich zawartością w paszy pozyskiwanej podczas wypasu. |
(27) | Ponadto spożywanie roślin, które występują endemicznie na Cyprze, takich jak tymianek i Sarcopoterium spinosum, oraz ich trawienie prowadzą do obecności powiązanych cech aromatycznych w produkcie końcowym. |
(28) | Ponadto w rozporządzeniu (UE) nr 1151/2012 nie ma przepisów wymagających, aby wyznaczony obszar był absolutnie jednorodny, ani by ChNP odnosiła się do w pełni znormalizowanych i całkowicie jednolitych produktów. W związku z tym twierdzenia wnoszących sprzeciw, że lokalne rośliny mające wpływ na specyfikę produktu nie występują na całym terytorium Cypru, nie są istotne. |
(29) | Specyfikacja produktu "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" nie zmieniła się w porównaniu z odpowiednią normą prawną przyjętą przez Cypr w 1985 r. W związku z tym potencjalny niedobór surowców dostępnych do produkcji tego sera sam w sobie nie spowodowałby niewykonalności przepisów dotyczących składu procentowego mleka lub pasz zawartych w specyfikacji produktu. Ponadto rozporządzenie (UE) nr 1151/2012 nie wymaga stosowania progów ilościowych produkcji. Niezależnie od powyższego Cypr przyznał okres przejściowy podmiotom, które nie są w stanie spełnić wymogów specyfikacji produktu, aby mogły one w pełni dostosować swoją produkcję do wymogów w tym zakresie, umożliwiając im, pod rygorystycznymi warunkami, tymczasowe stosowanie mniejszej ilości mleka owczego i koziego. |
(30) | Jeśli chodzi o czynniki ludzkie i wiedzę fachową związaną z produkcją tego sera, istnieją liczne odniesienia wskazujące, że ser ten jest produkowany na Cyprze od 1554 r. W jednolitym dokumencie wskazano w tym względzie, że ser "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" uznaje się za tradycję Cypru, ponieważ odegrał on bardzo ważną rolę w życiu i diecie mieszkańców wyspy, zarówno Greków cypryjskich, jak i Turków cypryjskich. Wiedza o procesie produkcji przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Zarówno charakterystyczny złożony kształt sera, jak i jego charakterystyczna cecha polegająca na nietopieniu się w wysokich temperaturach, są wynikiem tradycyjnego procesu produkcji, do dnia dzisiejszego przekazywanego z pokolenia na pokolenie. |
(31) | Biorąc pod uwagę międzynarodową migrację obywateli cypryjskich na przestrzeni wieków, specyficzna metoda produkcji tego sera mogła zostać przeniesiona gdzie indziej, jednak produkcja "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jest nadal nierozerwalnie i wyjątkowo związana z kulturą kulinarną Cypru. |
(32) | Czynnika ludzkiego nie można uznać za element izolowany. Czynniki ludzkie i naturalne muszą wchodzić w interakcje, w ten sposób decydując o konkretnym wyniku końcowym. |
(33) | Ponadto na podstawie art. 7 ust. 1 lit. e) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 nie wymaga się, aby nazwa, która ma zostać zarejestrowana, odnosiła się do produktu wytwarzanego w sposób niezmienny przez stulecia. Wymaga się jedynie, aby specyfikacja produktu zawierała ewentualne metody uzyskania tego konkretnego produktu, które różnią się od standardowych metod stosowanych w celu uzyskania tego rodzaju produktu. W związku z tym kwalifikowalności "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" nie można zakwestionować na tej podstawie, że metoda produkcji nie pozostała całkowicie niezmienna. |
(34) | Inne zarzuty przedstawione przez wnoszących sprzeciw dotyczą rozbieżności między produktem opisanym w specyfikacji produktu a produktem rzeczywiście wyprodukowanym, jeśli chodzi o odpowiedni udział mleka owczego, koziego i krowiego oraz pewnych szczególnych cech metod produkcji stosowanych przez niektórych producentów ze społeczności Turków cypryjskich, którzy nie używają mięty ani mleka pasteryzowanego. |
(35) | Jednakże po pierwsze, zarzutom tym nie towarzyszyły żadne solidne dowody. Po drugie, wymogi dotyczące dodawania mięty, stosowania mleka pasteryzowanego oraz odpowiedniego udziału mleka owczego, koziego i krowiego są już zawarte w odpowiedniej normie cypryjskiej przyjętej w 1985 r. W związku z tym żaden produkt niezgodny z taką normą nie mógł być legalnie wprowadzany do obrotu jako "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" na Cyprze, niezależnie od tego, że może być wprowadzany do obrotu na terytorium państw trzecich, w których ser ten nie byłby obecnie chroniony. Ponadto od kilku lat na szczeblu krajowym prowadzona jest wyczerpująca krajowa procedura sprzeciwu w odniesieniu do obecnego wniosku, a osoby fizyczne lub prawne, które nie zgadzają się z wymaganymi przepisami normami produkcji, miały pełną możliwość podniesienia swoich roszczeń przed cypryjskimi organami administracyjnymi i sądowymi. W ramach tej procedury, jak wskazano, przyznano tym podmiotom okres przejściowy. |
(36) | Jeżeli chodzi o rzekomy brak dowodów naukowych dotyczących różnych parametrów i właściwości zawartych w specyfikacji produktu, żądanie zbyt szczegółowych informacji jest nieuzasadnione, nadmiernie uciążliwe i nieistotne. Rozporządzenie (UE) nr 1151/2012 nie wymaga takiego szczegółowego technicznego i naukowego opisu każdego parametru lub właściwości produktu, w odniesieniu do którego ma być stosowana dana ChNP. |
(37) | Komisja oceniła wniosek Cypru i nie stwierdziła w nim żadnego oczywistego błędu. Wnoszący sprzeciw nie przedstawili wystarczająco uzasadnionych dowodów na to, że wniosek cypryjski jest z natury wadliwy. Zasadniczo powołują się oni na niewystarczające naukowe podstawy do złożenia wniosku. Fakty, oświadczenia, uzasadnienie i odniesienia przedstawione przez Cypr uznaje się za wystarczająco przekonujące, aby uzasadnić rejestrację "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jako ChNP zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1151/2012. |
(38) | Specyfikacja produktu "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" zawiera liczne elementy kwalifikujące nazwę jako chronioną nazwę pochodzenia zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012: śródziemnomorski klimat charakteryzujący się ciepłymi/suchymi latami i łagodnymi/mokrymi zimami; teren, gdyż góry znajdujące się na wyspie charakteryzują się stosunkowo wysokimi opadami deszczu i mają wpływ na hydrologię i środowisko niżej położonych obszarów; to, że ze względu na strukturę geologiczną, klimat, położenie geograficzne i otaczające je morze, w stosunku do małego rozmiaru wyspy flora Cypru jest jedną z najbogatszych w obszarze Morza Śródziemnego; lokalne rasy owiec tłustoogoniastych oraz lokalne kozy Machaira i Pissouri, a także inne rasy dobrze dostosowane do lokalnego klimatu; lokalna praktyka gotowania produktu w wysokiej temperaturze przez określony czas bez topnienia prowadzi do powstania wysokiego poziomu niektórych podstawowych związków chemicznych, które pomagają nadać smak serowi "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" (głównie laktonów i metyloketonów); typowy przełom skrzepu, jako część procesu produkcji, odróżnia ser "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" od wszystkich innych serów; zaś dodanie mięty cypryjskiej nadaje produktowi końcowemu charakterystyczny aromat. |
(39) | Zgodnie z podziałem kompetencji między Komisją a państwami członkowskimi w odniesieniu do procedury rejestracji oznaczeń geograficznych na mocy rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 Komisja powinna sprawdzić, czy dany wniosek nie jest obarczony oczywistymi błędami, podczas gdy właściwe organy krajowe, w tym, w stosownych przypadkach, sądy krajowe, są w stanie najlepiej ocenić aspekty techniczne danego wniosku o rejestrację przed złożeniem go do Komisji. |
(40) | Do czasu powtórnego zjednoczenia Cypru art. 1 ust. 1 Protokołu 10 w sprawie Cypru do Aktu przystąpienia z 2003 r. zawiesza stosowanie dorobku prawnego UE na obszarze Republiki Cypryjskiej, nad którym rząd Republiki Cypryjskiej nie sprawuje skutecznej kontroli. W konsekwencji rząd cypryjski nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje braku nadzoru nad stosowaniem prawa Unii na tych obszarach. Zgodnie z art. 3 tego protokołu nic nie stoi na przeszkodzie wprowadzeniu środków mających na celu wspieranie rozwoju gospodarczego tych obszarów. Środki takie nie mają wpływać na stosowanie dorobku prawnego UE na warunkach wskazanych w traktacie o przystąpieniu w jakiejkolwiek innej części Republiki Cypryjskiej. W odniesieniu do kwestii sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" można utworzyć grupę roboczą składającą się z dwóch społeczności, ponieważ doświadczenie pokazało, że takie grupy odgrywają ważną rolę. |
(41) | W ramach tego rozwiązania, biorąc pod uwagę, że czynniki naturalne i ludzkie związane z produkcją sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" są obiektywnie, tradycyjnie i historycznie wspólne dla całej wyspy Cypru, przy wyznaczaniu kwalifikującego się obszaru geograficznego tego sera należy uwzględnić całą wyspę Cypr. |
(42) | W związku z tym, aby umożliwić objęcie rejestracją całego kwalifikowalnego obszaru geograficznego produkcji tego sera, a także mając na uwadze wymogi art. 46 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, podmioty chcące przestrzegać specyfikacji tego sera powinny mieć taką możliwość bez napotykania przeszkód w uczestnictwie mających charakter dyskryminacyjny lub pozbawionych obiektywnych podstaw. Należy zatem ustanowić skuteczny i trwały mechanizm kontroli, zgodnie z art. 35-40 tego rozporządzenia, zapewniający przestrzeganie przez podmioty specyfikacji produktu na całym kwalifikującym się obszarze geograficznym. Mając na uwadze, że dorobek prawny UE jest zawieszony na obszarach, na których rząd Republiki Cypryjskiej nie sprawuje skutecznej kontroli, należy w drodze wyjątku i tymczasowo ustanowić wykonalne rozwiązanie do czasu ponownego zjednoczenia Cypru, aby zagwarantować skuteczne funkcjonowanie mechanizmu kontroli na całej wyspie, ponieważ jego brak stanowiłby podstawę do anulowania zgodnie z art. 54 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. |
(43) | Art. 37 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 stanowi, że w odniesieniu do chronionych nazw pochodzenia weryfikacja zgodności ze specyfikacją produktu przed jego wprowadzeniem do obrotu jest dokonywana przez jednostki upoważnione zgodnie z definicją określoną w art. 3 pkt 5 rozporządzenia (UE) 2017/625. Jednostki upoważnione to odrębne osoby prawne, którym przekazano niektóre zadania realizowane w ramach kontroli urzędowych. W tych ramach i zgodnie ze wspólnym porozumieniem, a także ze względu na wyjątkową sytuację na obszarach Republiki Cypryjskiej, na których stosowanie dorobku prawnego UE jest zawieszone, właściwym jest, aby organ akredytowany na szczeblu międzynarodowym Bureau Veritas został wyznaczony jako organ odpowiedzialny za zadania realizowane w ramach kontroli urzędowych przewidziane w rozporządzeniu (UE) nr 1151/2012 w odniesieniu do specyfikacji sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" na całym terytorium Cypru. Rejestracja "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", jak przewidziano we wspólnym porozumieniu, jest uzależniona od przekazania tych zadań realizowanych w ramach kontroli urzędowych Bureau Veritas zgodnie z art. 28 i 29 rozporządzenia (UE) 2017/625. W istocie Bureau Veritas zdobyło znaczną i długoletnią wiedzę fachową w zakresie kontroli ChNP i jest w stanie zapewnić ustanowienie skutecznego, obiektywnego i bezstronnego ogólnego mechanizmu przeprowadzania kontroli urzędowych związanych z weryfikacją zgodności ze specyfikacją produktu "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" na całym terytorium Cypru, na poziomie gospodarstw, wytwórni pasz, odbioru mleka, transportu i zakładu produkcji sera. W związku z tym wszyscy producenci na całej wyspie podlegaliby wspólnemu mechanizmowi kontroli zapewniającemu pełną zgodność ze specyfikacją produktu "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim". Jeżeli zostanie to uznane za stosowne, biuro Veritas powinno zostać upoważnione do współpracy z Izbą Handlową Turków Cypryjskich. Jeżeli Bureau Veritas zgłosi przypadki niezgodności i jeżeli zainteresowani producenci nie usuną wspomnianych przypadków niezgodności, ostatecznie powinni oni zostać pozbawieni prawa do posługiwania się nazwą. |
(44) | Ze względu na wyjątkową sytuację na obszarach Republiki Cypryjskiej, na których zawieszono stosowanie dorobku prawnego EU, w ramach upoważnienia Bureau Veritas należy określić, by przekazywało ono swoje sprawozdania właściwym organom Republiki Cypryjskiej i Komisji. Izba Handlowa Turków Cypryjskich będzie otrzymywać informacje, gdy zostanie uznane to za stosowne. |
(45) | Prawa własności intelektualnej podlegają zasadzie terytorialności. W konsekwencji rejestracja nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jako ChNP w Unii Europejskiej podlega wyłącznie istniejącej tam sytuacji. Ewentualna produkcja lub wprowadzanie do obrotu w państwach trzecich sera opatrzonego tą nazwą nie ma w tym kontekście znaczenia. Podobnie nie ma znaczenia ewentualne istnienie norm produkcji dla tego sera poza Unią Europejską. |
(46) | Należy ponadto zauważyć, że zgodnie z art. 2 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 wprowadzenie do obrotu w Unii "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jest uzależnione od zgodności z innymi szczegółowymi przepisami unijnymi mającymi znaczenie dla sprawy, w tym od spełnienia przepisów sanitarnych mających zastosowanie na poziomie Unii. |
(47) | Nie przedstawiono żadnych solidnych dowodów w procedurze sprzeciwu w odniesieniu do przywozu tego rodzaju sera z państw trzecich do Unii. W związku z tym nie ma powodów, aby przyznać okres przejściowy na podstawie art. 15 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 na rzecz konkretnych producentów w państwach trzecich. |
(48) | Bezsporne jest, że Cypr jest zdecydowanie największym producentem i eksporterem tego sera na świecie, z produkcją ponad 19 500 ton rocznie, wynoszącą 24,4 kg na mieszkańca. Dane te nie obejmują produkcji na obszarach Republiki Cypryjskiej, na których rząd Republiki Cypryjskiej nie sprawuje skutecznej kontroli. |
(49) | Nazwa "Halloumi" została zarejestrowana w 2000 r. w UHRW jako znak towarowy w odniesieniu do sera produkowanego na Cyprze na podstawie odpowiedniej normy cypryjskiej przyjętej w 1985 r., a zatem zgodnie ze specyfikacją "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim". Do UHRW został wniesiony jeden sprzeciw wobec takiej rejestracji, a następnie wycofany. W związku z tym cypryjska tożsamość tego sera nie była wówczas podważana. Sąd Unii Europejskiej również ustanowił, szczególnie w sprawach połączonych T-292/14 i T-293/14 (5), że nazwy "HALLOUMI" i "ΧΑΛΛΟΥMI" odnoszą się do cypryjskiego gatunku sera. W sprawie T-535/10 (6) Sąd Unii Europejskiej orzekł, że grecką nazwę "Halloumi" należy tłumaczyć na język turecki jako "Hellim", a zatem obie nazwy odnoszą się do tego samego szczególnego cypryjskiego sera. W odniesieniu do innych znaków towarowych zarejestrowanych w Unii, jeżeli kolidują one z oznaczeniem "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", zastosowanie mają przepisy art. 14 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. Wnoszący sprzeciw nie przedstawili natomiast żadnych elementów, które mogłyby prowadzić do braku ochrony "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" ze względu na reputację lub renomę wcześniejszego zarejestrowanego znaku towarowego. |
(50) | Zjednoczone Królestwo było państwem członkowskim Unii Europejskiej w momencie wniesienia sprzeciwu, ale nie jest już jej częścią. |
(51) | Zgodnie z uzasadnionym oświadczeniem o sprzeciwie złożonym przez Zjednoczone Królestwo jego krajowa produkcja wynosiła około 300 ton rocznie, czyli 0,00461 kg na mieszkańca, podczas gdy Zjednoczone Królestwo importuje około 6 500 ton tego sera rocznie z Cypru. |
(52) | Zgodnie z tym uzasadnionym oświadczeniem rejestracja nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jako chronionej nazwy pochodzenia na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 uniemożliwiłaby zatem stosowanie nazwy "Halloumi"/"Hellim" w odniesieniu do serów produkowanych w Zjednoczonym Królestwie. |
(53) | Jednakże z wyjątkiem Irlandii Północnej, niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do terytorium Zjednoczonego Królestwa, ponieważ nie dotyczyłaby go ochrona nazwy. W szczególności w odniesieniu do Irlandii Północnej, na której terytorium będzie miała zastosowanie ochrona nazwy, w świetle informacji zawartych w uzasadnionym oświadczeniu o sprzeciwie przedłożonym Komisji przez Zjednoczone Królestwo oraz w świetle kontekstu faktycznego i prawnego dotyczącego stosowania nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", nie ma uzasadnionych podstaw, aby podmioty gospodarcze nadal stosowały nazwę "Halloumi"/"Hellim" w odniesieniu do serów produkowanych w Zjednoczonym Królestwie. |
(54) | Jeżeli chodzi o rzekomy rodzajowy charakter sera "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim", należy stwierdzić, że postrzeganie tego terminu poza Unią Europejską i ewentualne istnienie powiązanych norm produkcji lub orzeczeń sądowych wydanych w państwach trzecich nie ma znaczenia dla niniejszej decyzji. |
(55) | Wbrew temu, co twierdzą wnoszący sprzeciw, "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" nie stał się rodzajem sera produkowanego w całej Europie, którego nazwa stała się nazwą rodzajową. Produkcja tego sera poza Cyprem jest znikoma, podczas gdy produkt jest znany i spożywany na większości terytorium UE. W żadnym akcie krajowym ani unijnym nie określono rodzajowego charakteru nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim". W ramach procedury sprzeciwu prowadzonej na poziomie Unii, z wyjątkiem sprzeciwu Zjednoczonego Królestwa, nie wysunięto żadnych zastrzeżeń dotyczących rodzajowego charakteru nazwy. |
(56) | Podobnie konsumpcja "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" na terytorium Unii dotyczy w zdecydowanej większości przypadków sera produkowanego na Cyprze. |
(57) | Władze cypryjskie wykazały ponadto w sposób przekonujący, że konsumenci unijni nie uważają "Halloumi" ani "Hellim" po prostu za rodzaj sera, oderwany od określonego pochodzenia geograficznego. Dowody pochodzące od zainteresowanych stron z branży spożywczej, działalność eksportowa przedsiębiorstw cypryjskich od ponad 100 lat, liczne artykuły w mediach, działania promocyjne/reklamowe pokazują ponad wszelką wątpliwość swoistą cypryjską tożsamość tego sera od wieków. Podobnie prestiżowe encyklopedie i słowniki z różnych krajów i w różnych językach potwierdzają taką stałą i wyłączną korelację między tym serem a terytorium Cypru. |
(58) | Ponadto szereg etykiet "Halloumi"/"Hellim" produkowanych poza Cyprem odnosi się bezpośrednio lub pośrednio do Cypru, sugerując, że ser jest zgodny z tradycyjnym recepturą lub tradycją Cypru lub jest inspirowany tą recepturą lub tradycją, lub poprzez wykorzystanie obrazów lub reprezentacji tekstowych łączących go z kulturą Cypru. Taka korelacja z Cyprem, choć odnosi się do serów niepochodzących z Cypru, jest zatem sugerowana i wskazywana celowo w ramach strategii sprzedaży, która wykorzystuje reputację oryginalnego produktu, stwarzając tym samym rzeczywiste ryzyko dezorientacji konsumentów. |
(59) | Oświadczenie UHRW dotyczące rzekomo rodzajowego charakteru nazwy "Halloumi" zawarte w różnych decyzjach Izby Odwoławczej, a w szczególności w decyzji z dnia 20 września 2010 r., której nieważność została następnie stwierdzona przez Sąd Unii Europejskiej (7), stanowi jedynie obiter dictum. Stwierdzenie to jest sprzeczne z wyrokiem Sądu Unii Europejskiej w sprawie T-535/10, w którym stwierdza się cypryjską tożsamość sera o nazwie "Halloumi" lub "Hellim" i nie odnosi się do rodzajowego charakteru nazwy w rozumieniu art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. Ponadto oświadczenie to zostało złożone przed wniesieniem wniosku o rejestrację nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" jako ChNP. |
(60) | W piśmie z dnia 9 lipca 2014 r. Cypr powiadomił Komisję, że decyzją Ministerstwa Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego Republiki Cypryjskiej nr 326/2014 z dnia 9 lipca 2014 r. przyznano podmiotom gospodarczym mającym siedzibę na obszarze geograficznym, które spełniają warunki określone w art. 15 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 dziesięcioletni okres przejściowy od dnia złożenia wniosku do Komisji. |
(61) | Aby zapewnić odpowiedni czas na wprowadzenie i wdrożenie przez organ odpowiedzialny za zadania realizowane w ramach kontroli urzędowych swojego planu kontroli, umożliwiający wszystkim podmiotom na obszarze geograficznym, które chcą przestrzegać zasad systemu, objęcie mającym zastosowanie systemem weryfikacji, z uwzględnieniem również dodatkowych ograniczeń nałożonych przez pandemię COVID-19, stosowanie niniejszego rozporządzenia należy odroczyć do dnia 1 października 2021 r. |
(62) | Nazwę "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" należy zatem wpisać do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych. |
(63) | Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Polityki Jakości Produktów Rolnych, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Nazwa "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" (ChNP) zostaje zarejestrowana.
Nazwa, o której mowa w akapicie pierwszym, określa produkt należący do klasy 1.3. Sery, zgodnie z załącznikiem XI do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 668/2014 (8).
Artykuł 2
Ochrona nazwy "Χαλλούμι" (Halloumi)/"Hellim" (ChNP) podlega dziesięcioletniemu okresowi przejściowemu przyznanemu przez Cypr decyzją Ministerstwa Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego Republiki Cypryjskiej nr 326/2014 z dnia 9 lipca 2014 r. podmiotom gospodarczym mającym siedzibę na obszarze geograficznym, które spełniają warunki określone w art. 15 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.
Artykuł 3
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 października 2021 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 12 kwietnia 2021 r.
W imieniu Komisji
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca
(1) Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.
(2) Dz.U. C 246 z 28.7.2015, s. 9.
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz.U. L 95 z 7.4.2017, s. 1).
(4) Decyzja w sprawie sprzeciwu nr B2152604, decyzja w sprawie sprzeciwu nr B2318585, decyzja w sprawie sprzeciwu nr B2190257, decyzja w sprawie sprzeciwu nr B2191396, decyzja w sprawie sprzeciwu nr B002124637.
(5) Wyrok Sądu Unii Europejskiej (czwarta izba) z dnia 7 października 2015 r. w sprawach połączonych T-292/14 i T-293/14 Republika Cypryjska przeciwko Urzędowi Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory)
(6) Wyrok Sądu Unii Europejskiej (ósma izba) z dnia 13 czerwca 2012 r. w sprawie T-535/10 Organismos Kypriakis Galaktokomikis Viomichanias przeciwko Urzędowi Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory)
(7) Decyzja Czwartej Izby Odwoławczej UHRW z dnia 20 września 2010 r. (sprawa R 1497/2009-4), uchylona wyrokiem Sądu Unii Europejskiej (ósma izba) z dnia 13 czerwca 2012 r. w sprawie T-535/10
(8) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 668/2014 z dnia 13 czerwca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 179 z 19.6.2014, s. 36).
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00