(1)

W dniu 6 sierpnia 2020 r. Cypr zwrócił się do Unii o pomoc finansową w celu uzupełnienia krajowych działań w celu uwzględnienia wpływu pandemii COVID-19 oraz odpowiedzenia na konsekwencje społeczno-gospodarcze tej pandemii dla pracowników i osób samozatrudnionych.

(2)

Oczekuje się, że pandemia COVID-19 oraz nadzwyczajne środki wdrożone przez Cypr, aby zapobiec jej rozprzestrzenianiu się oraz złagodzić jej skutki społeczno-gospodarcze i zdrowotne, będą miały ogromny wpływ na finanse publiczne. Zgodnie z prognozą Komisji z wiosny 2020 r. oczekuje się, że na koniec 2020 r. deficyt oraz dług sektora instytucji rządowych i samorządowych na Cyprze wyniosą odpowiednio 7 % i 115,7 % produktu krajowego brutto (PKB). Jak wynika ze śródokresowej prognozy Komisji z lata 2020 r., przewiduje się, że PKB Cypru zmniejszy się o 7,7 % w 2020 r.

(3)

Pandemia COVID-19 wyłączyła znaczną część ludności Cypru z aktywności zawodowej. Jak zostało to przedstawione w motywach 4-12, sytuacja ta doprowadziła do nagłego i znacznego wzrostu wydatków publicznych Cypru w związku ze specjalnym programem urlopów rodzicielskich, programami wspierania przedsiębiorstw w przypadku częściowego i całkowitego zawieszenia działalności, specjalnym programem dla osób samozatrudnionych, specjalnym programem dla hoteli i turystycznych obiektów noclegowych, specjalnym programem wspierania przedsiębiorstw związanych z branżą turystyczną lub przedsiębiorstw, na które wpływa turystyka lub które są związane z przedsiębiorstwami podlegającymi obowiązkowi całkowitego zawieszenia działalności, specjalnym programem wspierania przedsiębiorstw prowadzących określoną działalność oraz programem dofinansowania dla bardzo małych i małych przedsiębiorstw oraz osób samozatrudnionych, a także ze wsparciem środków z zakresu zdrowia publicznego dotyczących systemu świadczeń z tytułu choroby.

(4)

"Ustawa 27(I)/2020", o której mowa we wniosku Cypru z dnia 6 sierpnia 2020 r., stanowiła podstawę wprowadzenia szeregu aktów wykonawczych, w których przewidziano środki mające na celu złagodzenie skutków pandemii COVID-19. Na mocy ustawy 27(I)/2020 władze wprowadziły specjalny program urlopów, w ramach którego zapewnia się rekompensatę wynagrodzeń dla rodziców pracujących w sektorze prywatnym, którzy mają dzieci w wieku do 15. roku życia lub niepełnosprawne dzieci w dowolnym wieku. Ten specjalny program można uznać za środek podobny do mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy, o których mowa w rozporządzeniu (UE) 2020/672, ponieważ w jego ramach zapewnia się wsparcie dochodu dla pracowników oraz pomaga się w utrzymaniu zatrudnienia, zapobiegając sytuacji, w której rodzice, którzy muszą opiekować się swoimi dziećmi, kiedy szkoły są zamknięte, musieliby rozwiązać stosunek pracy.

(5)

Ponadto władze wprowadziły program wspierania przedsiębiorstw, które musiały całkowicie zawiesić działalność, w ramach którego zapewnia się rekompensatę wynagrodzeń dla 90 % pracowników przedsiębiorstw zmuszonych do zawieszenia działalności, przy czym warunkiem udziału w programie jest utrzymanie zatrudnienia. Rekompensata obejmuje 60 % wynagrodzenia pracownika lub 60 % jednostek ubezpieczenia społecznego pracownika uzyskanych w 2018 r. (2019 r. za okres od lipca 2020 r. do sierpnia 2020 r.), w zależności od tego, która kwota jest wyższa. Rekompensata może wynieść maksymalnie 1 214 EUR miesięcznie, a minimalnie - 360 EUR.

(6)

W ramach programu wspierania przedsiębiorstw w przypadku częściowego zawieszenia działalności zapewnia się rekompensatę wynagrodzeń dla pracowników przedsiębiorstw odnotowujących w związku z pandemią spadek obrotów o co najmniej 25 %, przy czym warunkiem udziału w programie jest utrzymanie zatrudnienia. Rekompensata obejmuje 60 % wynagrodzenia pracownika lub 60 % jednostek ubezpieczenia społecznego pracownika uzyskanych w 2018 r., w zależności od tego, która kwota jest wyższa. Rekompensata może wynieść maksymalnie 1 214 EUR miesięcznie, a minimalnie - 360 EUR.

(7)

W ramach "specjalnego programu dla osób samozatrudnionych" zapewnia się rekompensatę dla osób samozatrudnionych, które zgodnie z dekretem Ministra Zdrowia lub decyzją Rady Ministrów nie mogą wykonywać żadnej działalności.

(8)

W ramach "specjalnego programu dla hoteli i turystycznych obiektów noclegowych" zapewnia się rekompensatę wynagrodzeń, aby wspierać pracowników w branży hotelarskiej i w innych przedsiębiorstwach oferujących noclegi dla turystów, których pracodawcy całkowicie zawiesili swoją działalność lub odnotowali spadek obrotów o ponad 40 %. Warunkiem udziału w programie jest utrzymanie zatrudnienia.

(9)

W ramach "specjalnego programu wspierania przedsiębiorstw związanych z branżą turystyczną lub przedsiębiorstw, na które wpływa turystyka lub które są związane z przedsiębiorstwami podlegającymi obowiązkowi całkowitego zawieszenia działalności" zapewnia się rekompensatę wynagrodzeń dla pracowników branży hotelarskiej oraz innych przedsiębiorstw oferujących noclegi dla turystów, które to przedsiębiorstwa w pełni zawiesiły działalność lub odnotowały spadek obrotów o ponad 55 %, przy czym warunkiem udziału w programie jest utrzymanie zatrudnienia.

(10)

W ramach "specjalnego programu wspierania przedsiębiorstw prowadzących określoną działalność" zapewnia się rekompensatę za wynagrodzeń dla pracowników przedsiębiorstw, które odnotowują spadek obrotów o co najmniej 55 %, przy czym warunkiem udziału w programie jest utrzymanie zatrudnienia.

(11)

Ponadto na mocy aktu pt. "Budżet uzupełniający - tymczasowe ramy dotyczące środków pomocy państwa na wsparcie gospodarki za pomocą dotacji w związku z trwającą pandemią COVID-19", o którym mowa we wniosku Cypru z dnia 6 sierpnia 2020 r., wprowadzono subsydia dla bardzo małych i małych przedsiębiorstw oraz osób samozatrudnionych, które zatrudniają do 50 pracowników. Wniosek dotyczy jedynie tej części wydatków, która jest związana ze wsparciem dla osób samozatrudnionych oraz przedsiębiorstw jednoosobowych. W ramach tych subsydiów zapewnia się dotację ryczałtową, by wspierać małe przedsiębiorstwa i osoby samozatrudnione w zakresie kosztów operacyjnych. Program dofinansowania można uznać za środek podobny do mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy, o których mowa w rozporządzeniu (UE) 2020/672, ponieważ jego celem jest ochrona osób samozatrudnionych lub podobnych kategorii pracowników przed spadkiem lub utratą dochodów.

(12)

Ponadto w ramach "programu świadczeń z tytułu choroby" zapewnia się rekompensatę wynagrodzenia dla pracowników sektora prywatnego i osób samozatrudnionych, pod warunkiem że są one zaklasyfikowane jako osoby narażone zgodnie z wykazem publikowanym przez Ministerstwo Zdrowia, zostały objęte kwarantanną przez władze albo są zakażone COVID-19.

(13)

Cypr spełnia warunki dotyczące zwrócenia się z wnioskiem o pomoc finansową, które określono w art. 3 rozporządzenia (UE) 2020/672. Cypr przedstawił Komisji odpowiednie dowody potwierdzające, że faktyczne i planowane wydatki publiczne wzrosły o 479 070 000 EUR od dnia 1 lutego 2020 r. ze względu na wyższą kwotę związaną bezpośrednio ze specjalnym programem urlopów rodzicielskich, programami wspierania przedsiębiorstw w przypadku częściowego i całkowitego zawieszenia działalności, specjalnym programem dla osób samozatrudnionych, specjalnym programem dla hoteli i turystycznych obiektów noclegowych, specjalnym programem wspierania przedsiębiorstw związanych z branżą turystyczną lub przedsiębiorstw, na które wpływa turystyka lub które są związane z przedsiębiorstwami podlegającymi obowiązkowi całkowitego zawieszenia działalności, specjalnym programem wspierania przedsiębiorstw prowadzących określoną działalność oraz programem dofinansowania dla bardzo małych i małych przedsiębiorstw oraz osób samozatrudnionych. Stanowi to nagły i znaczny wzrost, ponieważ te nowe środki obejmują znaczną część przedsiębiorstw i ludności aktywnej zawodowo na Cyprze.

(14)

Komisja skonsultowała się z Cyprem oraz zweryfikowała nagły i znaczny wzrost faktycznych i planowanych wydatków publicznych związanych bezpośrednio z mechanizmami zmniejszonego wymiaru czasu pracy oraz podobnymi środkami, a także z korzystaniem ze środków ochrony zdrowia związanych z pandemią COVID-19, o których mowa we wniosku z dnia 6 sierpnia 2020 r., zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2020/672.

(15)

Należy zatem udzielić pomocy finansowej, aby pomóc Cyprowi w złagodzeniu skutków społeczno-gospodarcze poważnych zakłóceń gospodarczych spowodowanych przez pandemię COVID-19. Komisja powinna podejmować decyzje dotyczące terminów zapadalności, wysokości i uruchamiania transz i podtransz w ścisłej współpracy z organami krajowymi.

(16)

Niniejsza decyzja powinna pozostawać bez uszczerbku dla wyniku jakichkolwiek procedur dotyczących zakłóceń funkcjonowania rynku wewnętrznego, które mogą zostać podjęte, w szczególności na podstawie art. 107 i 108 Traktatu. Niniejsza decyzja nie uchyla obowiązku powiadomienia Komisji przez państwo członkowskie, na podstawie art. 108 Traktatu, o przypadkach potencjalnej pomocy państwa.

(17)

Cypr powinien regularnie przedstawiać Komisji informacje dotyczące realizacji planowanych wydatków publicznych, aby umożliwić Komisji ocenę stopnia realizacji tych wydatków przez Cypr.

(18)

Decyzję o udzieleniu pomocy finansowej podjęto, uwzględniając istniejące i przewidywane potrzeby Cypru, a także już przedłożone lub planowane wnioski pozostałych państw członkowskich o pomoc finansową na podstawie rozporządzenia (UE) 2020/672, z uwzględnieniem zasad równego traktowania, solidarności, proporcjonalności i przejrzystości,

a)

specjalny program urlopów rodzicielskich przewidziany w "ustawie 27(I)/2020" i "aktach wykonawczych 127/148/151/184/192/212/213/235/2020";

b)

programy wspierania przedsiębiorstw w przypadku częściowego i całkowitego zawieszenia działalności przewidziane w "ustawie 27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 131/148/151/188/212/213/239/2020 oraz 151/187/212/213/238/243/273/2020";

c)

specjalny program dla osób samozatrudnionych przewidziany w "ustawie 27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 129/148/151/186/213/237/322/2020";

d)

specjalny program dla hoteli i turystycznych obiektów noclegowych przewidziany w "ustawie 27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 269/317/2020";

e)

specjalny program wspierania przedsiębiorstw związanych z branżą turystyczną lub przedsiębiorstw, na które wpływa turystyka lub które są związane z przedsiębiorstwami podlegającymi obowiązkowi całkowitego zawieszenia działalności, przewidziany w ustawie "27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 270/318/2020";

f)

specjalny program wspierania przedsiębiorstw prowadzących określoną działalność przewidziany w "ustawie 27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 272/320/2020";

g)

program dofinansowania dla bardzo małych i małych przedsiębiorstw oraz osób samozatrudnionych przewidziany w akcie pt. "Budżet uzupełniający - tymczasowe ramy dotyczące środków pomocy państwa na wsparcie gospodarki za pomocą dotacji w związku z trwającą pandemią COVID-19" w zakresie wydatków związanych ze wspieraniem osób samozatrudnionych i przedsiębiorstw jednoosobowych;

h)

program świadczeń z tytułu choroby przewidziany w "ustawie 27(I)/2020" i w "aktach wykonawczych 128/148/151/185/212/236/2020".