Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2020-03-25
Wersja aktualna od 2020-03-25
obowiązujący
Alerty
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2020/354
z dnia 4 marca 2020 r.
ustanawiające wykaz planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych i uchylające dyrektywę 2008/38/WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylające dyrektywę Rady 79/373/EWG, dyrektywę Komisji 80/511/EWG, dyrektywy Rady 82/471/EWG, 83/228/EWG, 93/74/EWG, 93/113/WE i 96/25/WE oraz decyzję Komisji 2004/217/WE (1), w szczególności jego art. 10 ust. 5,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Wprowadzanie na rynek i stosowanie pasz reguluje rozporządzenie (WE) nr 767/2009. Zgodnie z art. 9 tego rozporządzenia pasze przeznaczone do szczególnych potrzeb żywieniowych mogą być wprowadzane na rynek jedynie w przypadku, gdy ich planowane zastosowanie znajduje się w wykazie planowanych zastosowań ustalonym zgodnie z art. 10 tego samego rozporządzenia.
(2) W dyrektywie Komisji 2008/38/WE (2) ustanowiono wykaz planowanych zastosowań pasz zwierzęcych do szczególnych potrzeb żywieniowych.
(3) W części A załącznika I do dyrektywy 2008/38/WE ustanowiono przepisy ogólne dotyczące pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych. Biorąc pod uwagę rozwój nauki i technologii oraz wymogi dotyczące etykietowania ustanowione w rozporządzeniu (WE) nr 767/2009, należy dokonać przeglądu tych przepisów ogólnych.
(4) W art. 11–17 rozporządzenia (WE) nr 767/2009 ustanowiono nowe zasady i przepisy dotyczące wprowadzania pasz na rynek, w tym ich etykietowania. W związku z tym szereg wpisów w wykazie planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych, zawartych w części B załącznika I do dyrektywy 2008/38/WE, zdezaktualizowało się, częściowo z powodu nieodpowiednich i zbyt ogólnych opisów w kolumnie „Niezbędne cechy żywieniowe”. W przypadku tych wpisów organom kontrolnym bardzo trudno było sprawdzać zgodność z przepisami rozporządzenia (WE) nr 767/2009, w tym sprawdzać, czy konkretny skład danej paszy zaspokaja odpowiednie szczególne potrzeby żywieniowe.
(5) Zgodnie z art. 10 rozporządzenia (WE) nr 767/2009 Komisja otrzymała szereg wniosków o korektę lub zmianę warunków związanych z pewną liczbą planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych, które stały się nieaktualne. Nieaktualne wpisy, w odniesieniu do których nie złożono wniosku lub w odniesieniu do których wniosek został wycofany, należy usunąć.
(6) W odniesieniu do innych planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych, wymienionych w części B załącznika I do dyrektywy 2008/38/WE, niezbędne jest wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących niezbędnych cech żywieniowych i oznaczeń na etykiecie w celu dostosowania ich do rozwoju naukowego i technologicznego oraz w celu poprawy wykonalności i jasności przepisów.
(7) Ponadto Komisja otrzymała, zgodnie z art. 10 rozporządzenia (WE) nr 767/2009, wnioski o dodanie szczególnych potrzeb żywieniowych „wsparcie metabolizmu energetycznego i funkcji mięśni w przypadku rabdomiolizy” i „wsparcie w celu ograniczenia zachowań występujących w sytuacjach stresujących” do wykazu planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych.
(8) Komisja udostępniła państwom członkowskim wszystkie wnioski wraz z dokumentacją.
(9) Po dokonaniu oceny dokumentacji załączonej do tych wniosków Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz („Komitet”) stwierdził, że określony skład paszy zaspokaja odpowiednie szczególne planowane potrzeby żywieniowe oraz że nie wywiera on negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt, zdrowie ludzi, środowisko lub dobrostan zwierząt.
(10) W związku z powyższym należy uaktualnić wykaz planowanych zastosowań pasz do szczególnych potrzeb żywieniowych.
(11) Ponieważ natychmiastowe zastosowanie nowych przepisów ogólnych i zaktualizowanego wykazu planowanych zastosowań pasz do szczególnych potrzeb żywieniowych nie jest konieczne ze względów bezpieczeństwa, należy przewidzieć środki przejściowe w celu uniknięcia niepotrzebnych zakłóceń praktyk handlowych i niepotrzebnych obciążeń administracyjnych dla podmiotów.
(12) W celu zapewnienia jasności i racjonalności należy uchylić dyrektywę 2008/38/WE i zastąpić ją rozporządzeniem, które nie zawiera elementów wymagających transpozycji przez państwa członkowskie do prawa krajowego. Ostatnie zmiany tej dyrektywy były już wprowadzane za pomocą rozporządzeń ze względu na brak konieczności transpozycji tego rodzaju przepisów do prawa krajowego. Ponadto w rozporządzeniu (WE) nr 767/2009 przewidziano ogólne wymogi dotyczące wprowadzania na rynek i stosowania pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych.
(13) Aby umożliwić państwom członkowskim dokonanie niezbędnych korekt, należy zapewnić odpowiedni okres przed rozpoczęciem stosowania niniejszego rozporządzenia.
(14) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Pasze przeznaczone do szczególnych potrzeb żywieniowych w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 767/2009 mogą być wprowadzane na rynek wyłącznie wtedy, gdy:
– przestrzega się przepisów ogólnych dotyczących pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych, ustanowionych w części A załącznika do niniejszego rozporządzenia, oraz
– ich planowane zastosowanie zostało uwzględnione w części B załącznika do niniejszego rozporządzenia i przestrzega się przepisów dotyczących danego wpisu.
Artykuł 2
Na zasadzie odstępstwa od art. 1 pasze przeznaczone do szczególnych potrzeb żywieniowych, które są zgodne z przepisami dyrektywy 2008/38/WE, mogą być nadal wprowadzane na rynek, pod warunkiem że wniosek o planowane zastosowanie uwzględnione w tej dyrektywie został przedłożony Komisji zgodnie z art. 10 rozporządzenia (WE) nr 767/2009 przed dniem 25 marca 2021 r. i do czasu podjęcia przez Komisję decyzji w sprawie odnośnego wniosku.
Artykuł 3
Pasze przeznaczone do szczególnych potrzeb żywieniowych opatrzone etykietą przed dniem 25 marca 2022 r. zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 25 marca 2020 r., mogą być nadal wprowadzane na rynek i stosowane aż do wyczerpania zapasów.
Artykuł 4
Dyrektywa 2008/38/WE traci moc.
Artykuł 5
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 25 grudnia 2020 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 4 marca 2020 r.
W imieniu Komisji, |
Ursula VON DER LEYEN |
Przewodniczący |
|
(1) Dz.U. L 229 z 1.9.2009, s. 1.
(2) Dyrektywa Komisji 2008/38/WE z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiająca wykaz planowanych zastosowań pasz zwierzęcych do szczególnych potrzeb żywieniowych (Dz.U. L 62 z 6.3.2008, s. 9).
ZAŁĄCZNIK
CZĘŚĆ A
Przepisy ogólne dotyczące pasz do szczególnych potrzeb żywieniowych
1. W przypadku gdy w ramach tych samych szczególnych potrzeb żywieniowych określonych w kolumnie 2 części B wskazano więcej niż jedną grupę podstawowych właściwości odżywczych oznaczonych wyrazami „i/lub”, wytwórca – w celu zapewnienia odnośnych szczególnych potrzeb żywieniowych określonych w kolumnie 1 części B – może wybrać jedną lub obie grupy podstawowych właściwości odżywczych. W każdym przypadku odpowiednie deklaracje na etykietach są podane w kolumnie 4 części B.
2. W przypadku gdy podstawowa właściwość odżywcza wymieniona w kolumnie 2 części B jest oznaczona ilościowo, zastosowanie mają przepisy art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 767/2009 i dopuszczalne tolerancje określone w załączniku IV do tego rozporządzenia. Jeżeli we wspomnianym załączniku nie ustanowiono tolerancji dla określonych danych szczegółowych podlegających etykietowaniu, dozwolone jest odchylenie techniczne wynoszące +/-15 %.
3. W przypadku gdy dodatek paszowy jest wymieniony w kolumnie 2 lub kolumnie 4 części B, zastosowanie mają przepisy dotyczące zezwolenia na stosowanie dodatku paszowego lub dodatków paszowych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (1), a ich stosowanie musi być zgodne z określoną podstawową właściwością odżywczą.
4. W przypadku gdy w kolumnie 4 części B wymagane jest zadeklarowanie substancji, która jest również dopuszczona jako dodatek paszowy, i towarzyszy jej wyrażenie „ogółem”, zawartość substancji ogółem musi być oznaczona pod nagłówkiem „składniki analityczne”.
5. Deklaracje podawane zgodnie z kolumną 4 części B są ilościowe bez uszczerbku dla dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2).
6. Zalecany okres stosowania określony w kolumnie 5 części B wskazuje czas, w jakim zwykle powinien zostać osiągnięty dany cel żywieniowy. Producenci mogą podawać bardziej precyzyjne okresy stosowania, mieszczące się w wyznaczonych granicach.
7. Jeśli dana pasza przeznaczona do szczególnych potrzeb żywieniowych ma zaspokajać więcej niż jedną szczególną potrzebę żywieniową, musi ona być zgodna z wszystkimi odpowiednimi wpisami w części B.
8. W przypadku mieszanek paszowych uzupełniających przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania należy podać wskazówki dotyczące bilansowania dziennego zapotrzebowania.
9. Jeśli pasza przeznaczona do szczególnych potrzeb żywieniowych jest przeznaczona, zgodnie z zasadami prawidłowego użytkowania, do indywidualnego podawania doustnego w postaci bolusa, należy to określić we wpisie dotyczącym danej paszy w kolumnie „Pozostałe przepisy”. O ile w danym wpisie nie określono inaczej, tego rodzaju pasza zawiera wyłącznie materiały paszowe i dodatki paszowe, wliczając w to ewentualną powłokę. Zaleca się, aby pasza przeznaczona do indywidualnego podawania doustnego była podawana przez lekarza weterynarii lub inną kompetentną osobę.
10. Jeśli pasza przeznaczona do szczególnych potrzeb żywieniowych jest wprowadzana na rynek w postaci bolusa, jako materiał paszowy lub mieszanka paszowa uzupełniająca przeznaczona do indywidualnego podawania doustnego o spowolnionym, tzn. trwającym dłużej niż 24 godziny uwalnianiu związków, na etykiecie takiej paszy w stosownych przypadkach wymienia się, dla każdego dodatku paszowego, dla którego ustalono maksymalną zawartość w mieszance paszowej pełnoporcjowej, maksymalny okres nieustannego uwalniania z bolusa oraz poziom dziennego uwalniania. Podmiot działający na rynku pasz, który wprowadza bolus na rynek, dysponuje dowodem na to, że dzienny przyswajalny poziom dodatku paszowego w przewodzie pokarmowym nie przekroczy, w stosownych przypadkach, maksymalnej zawartości dodatku ustalonej dla kilograma mieszanki paszowej pełnoporcjowej w całym okresie karmienia (efekt spowolnionego uwalniania). Taki dowód powinien opierać się na metodzie poddanej wzajemnej weryfikacji lub na analizie wewnętrznej.
11. W przypadku planowanych zastosowań, dla których w kolumnie 2 dozwolone stężenie w mieszance paszowej uzupełniającej jest większe niż 100-krotność odpowiedniej ustalonej maksymalnej zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych, stężenie tych dodatków paszowych nie może przekraczać 500-krotności odpowiedniej ustalonej maksymalnej zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych, z wyjątkiem bolusów, o których mowa w pkt 10. Włączenie tego rodzaju mieszanek paszowych uzupełniających do diety zwierzęcia zapewnia zgodność pobrania przez zwierzę z ustaloną maksymalną zawartością w mieszance paszowej pełnoporcjowej.
|
(1) Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 29).
(2) Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz.U. L 157 z 30.4.2004, s. 45).
CZĘŚĆ B
Wykaz planowanych zastosowań
Numer wpisu | Szczególna potrzeba żywieniowa | Podstawowe właściwości odżywcze (GP1) | Gatunek lub kategoria zwierzęcia | Deklaracje na etykiecie (GP2) | Zalecany okres stosowania | Pozostałe przepisy |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
10 | Wspomaganie funkcji nerek w przypadku ich chronicznej niewydolności (1) | Białka wysokiej jakości i fosfor ≤ 5 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) i białko surowe ≤ 220 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | – Źródło(-a) białka – Wapń – Fosfor – Potas – Sód – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) | Początkowo do 6 miesięcy (3) | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Zalecana strawność białek: przynajmniej 85 %. 3. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 4. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. |
Zmniejszenie wchłaniania fosforu przez dodanie węglanu lantanu-ok-tahydratu | Dorosłe psy | – Źródło(-a) białka – Wapń – Fosfor – Potas – Sód – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) – Węglan lantanu – ok-tahydrat | Początkowo do 6 miesięcy (3) | 1. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 2. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. | ||
Białka wysokiej jakości i fosfor ≤ 6,5 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) i białko surowe ≤ 320 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Koty | – Źródło(-a) białka – Wapń – Fosfor – Potas – Sód – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) | Początkowo do 6 miesięcy (3) | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Zalecana strawność białek: przynajmniej 85 %. 3. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 4. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. | ||
Zmniejszenie wchłaniania fosforu przez dodanie węglanu lantanu-ok-tahydratu | Dorosłe koty | – Źródło(-a) białka – Wapń – Fosfor – Potas – Sód – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) – Węglan lantanu – ok-tahydrat | Początkowo do 6 miesięcy (3) | 1. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 2. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. | ||
Wysoka wartość energetyczna dostarczająca ponad 8,8 MJ/kg paszy o wilgotności 12 %. Wysokostrawne źródła skrobi o wysokich walorach smakowych. Ograniczony poziom białka: ≤ 106 g białka surowego/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 %. Poziom sodu: 2 g/100 kg masy ciała dziennie. Wysoki poziom sumy kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego ≥ 0,2 g na kg masy ciała0,75 dziennie | Koniowate | – Źródło(-a) białka i energii – Wapń – Fosfor – Potas – Magnez – Sód – Suma kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego | Początkowo do sześciu miesięcy. Długoterminowo lub do rozwiązania problemu | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową uzupełniającą 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przed przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – Mieszanka paszowa uzupełniająca nie powinna być stosowana w przypadku hipernatremii i hiperchloremii. – Mieszanka paszowa uzupełniająca powinna pokrywać co najmniej 10 do 20 % dziennego zapotrzebowania energetycznego (ok. 0,05 do 0,1 MJ/kg masy ciała0,75 dziennie). 3. Dawka powinna dostarczać energii > 0,62 MJ/kg masy ciała0,75. 4. Dawka nie powinna dostarczać więcej niż 50 mg wapnia/kg suchej masy/dzień. 5. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. | ||
11 | Ograniczanie powstawania kamieni szczawianowych | Niski poziom wapnia, niski poziom witaminy D oraz właściwości alkalizujące mocz | Psy i koty | – Fosfor – Wapń – Sód – Magnez – Potas – Chlorki – Siarka – Witamina D (ogółem) – Hydroksyprolina – Substancje alkalizujące mocz | Do 6 miesięcy | Informacja na etykiecie: „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
12 | Regulacja zaopatrzenia w glukozę (Diabetes mellitus) | Cukry ogółem (mono- i disacharydy) ≤ 62 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Źródło(-a) węglowodanów – Obróbka węglowodanów, w stosownych przypadkach – Skrobia – Cukier ogółem – Fruktoza (jeżeli została dodana) – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) – Źródło(-a) krótko- i średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (jeżeli zostały dodane) | Początkowo do 6 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Niski poziom mono- i disacharydów”. – „Przed użyciem lub przed przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
13 | Obniżenie nietolerancji składników i substancji odżywczych (4) | Wyselekcjonowane i ograniczone pod względem ilości źródła białka i/lub źródło(-a) białka hydrolizowanego i/lub wyselekcjonowane źródło(-a) węglowodanów | Psy i koty | – Źródła białka, łącznie z obróbką, w stosownych przypadkach (jeżeli zostały dodane). – Źródło(-a) węglowodanów, łącznie z obróbką, w stosownych przypadkach (jeżeli zostały dodane). – Niezbędne kwasy tłuszczowe (jeżeli zostały dodane) | 3 do 8 tygodni: jeżeli objawy nietolerancji zanikają, można stosować początkowo przez okres do jednego roku. | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Zaleca się ograniczenie liczby głównych źródeł białka do 3. 3. Informacja na etykiecie: – Odpowiednie połączenie podstawowych właściwości odżywczych, stosownie do przypadku – „Przed użyciem lub przed przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
14 | Ograniczanie powstawania kamieni cystynowych | Właściwości alkalizujące mocz i białko surowe ≤ 160 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) lub Białka wyselekcjonowane ze względu na ograniczoną zawartość cystyny i cysteiny (np. kazeina, białko grochu, białko sojowe) i białko surowe ≤ 220 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | – Aminokwasy siarkowe (ogółem) – Źródła białka – Sód – Potas – Chlorki – Substancje alkalizują-ce mocz (jeżeli zostały dodane) | Początkowo do 6 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. 3. Informacja na etykiecie: – „Właściwości alkalizujące mocz i niski poziom białek” lub „Niski poziom wyselekcjonowanych białek”, stosownie do przypadku. – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 4. Do rozpatrzenia przez lekarza weterynarii lub dietetyka: Właściwości alkalizujące oznaczają, że dietę należy zbilansować w taki sposób, aby osiągnąć pH moczu ≥ 7. |
15 | Powrót do normalnego żywienia, rekonwalescencja (5) | Wysokostrawne składniki o wartości energetycznej ≥ 3 520 kcal i zawartości białka surowego ≥ 250 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | – Źródła wysokostrawnych składników, łącznie z ich obróbką, w stosownych przypadkach – Wartość energetyczna | Do momentu powrotu do normy | 1. Zalecana strawność pozorna suchej masy ≥ 80 % lub materii organicznej ≥ 85 %. 2. W przypadku pasz do podawania przez sondę wskazać na opakowaniu, pojemniku lub etykiecie: „Podawać pod nadzorem lekarza weterynarii”. 3. Na etykiecie można podać szczególne okoliczności, w jakich może być podawana dana pasza dietetyczna. 4. Informacja na etykiecie: „Wysoka wartość energetyczna, wysokie stężenie podstawowych substancji odżywczych oraz wysokostrawnych składników”. |
Wysokostrawne składniki o wartości energetycznej ≥ 3 520 kcal i zawartości białka surowego ≥ 270 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Koty | |||||
16 | Ograniczanie powstawania kamieni moczanowych | Białko surowe ≤ 130 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) lub Białko surowe ≤ 220 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) i wyselekcjonowane źródła białka | Psy | – Źródło(-a) białka | Do 6 miesięcy, jednak przez całe życie w przypadku nieodwracalnych zaburzeń metabolizmu kwasu moczowego | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Przy wyborze źródła białka należy wziąć pod uwagę jakość białka i zawartość puryn. Przykładowe wyselekcjonowane źródła białka wysokiej jakości o niskiej zawartości puryn to: jaja, kazeina, białka soi i gluten kukurydziany. 3. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. 4. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – W zależności od przypadku: „niski poziom białka” lub „ograniczony poziom białka i wyselekcjonowane źródła białka”. |
Białko surowe ≤ 317 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Koty | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Przy wyborze źródła białka należy wziąć pod uwagę jakość białka i zawartość puryn. Przykładowe wyselekcjonowane źródła białka wysokiej jakości o niskiej zawartości puryn to: jaja, kazeina, białka soi i gluten kukurydziany. 3. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „Ograniczony poziom białka”. 4. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. | ||||
17 | Rozpuszczanie kamieni struwitowych (6) | Właściwości sprzyjające powstawaniu moczu nienasyconego (7) struwitem i/lub Właściwości zakwaszające mocz (8) oraz Magnez ≤ 1,8 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Fosfor – Wapń – Sód – Magnez – Potas – Chlorki – Siarka | 5–12 tygodni | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „Właściwości sprzyjające powstawaniu moczu nienasyconego struwitem lub Właściwości zakwaszające mocz”. 3. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. 4. Na żądanie odpowiednich właściwych organów udostępnia się deklarację zgodności potwierdzającą właściwości diety w zakresie sprzyjania powstawaniu moczu nienasyconego struwitem lub właściwości zakwaszających mocz. |
18 | Zapobieganie ponownemu tworzeniu się kamieni struwitowych (6) | Mieszanka paszowa pełnoporcjowa o właściwościach sprzyjających powstawaniu moczu nienasyconego (7) struwitem lub właściwościach metastabilizujących (9) w odniesieniu do struwitu i/lub Dieta o właściwościach zakwaszających mocz (8) oraz Magnez ≤ 1,8 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Fosfor – Wapń – Sód – Magnez – Potas – Chlorki – Siarka | Początkowo do 6 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „Właściwości sprzyjające powstawaniu moczu nienasyconego struwitem lub właściwości metastabilizujące w odniesieniu do struwitu lub właściwości zakwaszające mocz”. 3. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. 4. Na żądanie odpowiednich właściwych organów udostępnia się deklarację zgodności potwierdzającą właściwości diety w zakresie sprzyjania powstawaniu moczu nienasyconego lub właściwości metastabilizujące lub właściwości zakwaszające. |
19 | Wyrównywanie zaburzeń trawienia (10) | Dieta wysokostrawna: Strawność pozorna – paszy o niskiej zawartości włókna (włókno surowe ≤ 44 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2)): Białko surowe ≥ 85 % Tłuszcz surowy ≥ 90 % lub – paszy o podwyższonej zawartości włókna (włókno surowe > 44 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2)): Białko surowe ≥ 80 % Tłuszcz surowy ≥ 80 % | Psy i koty | – Źródła wysokostrawnych składników, łącznie z ich obróbką, w stosownych przypadkach | Początkowo do 12 tygodni oraz przez całe życie w przypadku chronicznej niewydolności trzustki | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Pasza wysokostrawna”. – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
20 | Ograniczenie zaburzeń wchłaniania jelitowego | Dieta wysokostrawna: Strawność pozorna – paszy o niskiej zawartości włókna (włókno surowe ≤ 44 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2)): Białko surowe ≥ 85 % Tłuszcz surowy ≥ 90 % lub – paszy o podwyższonej zawartości włókna (włókno surowe > 44 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2)): Białko surowe ≥ 80 % Tłuszcz surowy ≥ 80 % oraz Sód ≥ 1,8 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) oraz Potas ≥ 5 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Źródła wysokostrawnych składników, łącznie z ich obróbką, w stosownych przypadkach – Sód – Potas | Do 12 tygodni | Informacja na etykiecie: – „Wysokostrawna pasza o podwyższonej zawartości sodu i potasu”. – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
21 | Ograniczenie ostrych zaburzeń wchłaniania jelitowego | Podwyższony poziom elektrolitów: – Sód ≥ 1,8 % – Potas ≥ 0,6 % oraz Wysokostrawne węglowodany: – ≥ 32 % | Psy i koty | – Sód – Potas – Źródło(-a) węglowodanów | 1–7 dni | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową uzupełniającą. 2. Informacja na etykiecie: – „W przebiegu ostrej biegunki oraz w okresie rekonwalescencji”. – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 3. W przypadku paszy stałej zalecany zakres elektrolitów należy obliczyć na podstawie zwykłego dziennego dobrowolnego pobrania wody. |
22 | Wspomaganie przemiany lipidów w wypadku hiperlipidemii | Tłuszcz (11) ≤ 110 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (12) | Psy i koty | – Tłuszcz surowy | Początkowo do 2 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „Niski poziom tłuszczu”. |
23 | Wspomaganie czynności wątroby w przypadku chronicznej niewydolności wątroby | Umiarkowany poziom białka: Białko surowe ≤ 279 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) w przypadku psów Białko surowe ≤ 370 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) w przypadku kotów oraz Wyselekcjonowane źródło(-a) białka oraz Zalecana strawność białka w paszy ≥ 85 % | Psy i koty | – Źródło(-a) białka – Miedź (ogółem) – Sód | Początkowo do 4 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Przykłady wyselekcjonowanych źródeł białka w oparciu o ich wysokostrawność: białka mleczne (serwatka, kazeina, mleko, twaróg), inne białka zwierzęce (jaja, drób) oraz białka roślinne (soja). 3. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. 4. Informacja na etykiecie: – „Umiarkowany poziom wyselekcjonowanego i wysokostrawnego białka”. – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
Niski poziom białka, ale wysokiej jakości i wysokostrawne węglowodany | Koniowate | – Źródła białka i włókna – Wysokostrawne węglowodany, łącznie z obróbką, w stosownych przypadkach – Metionina – Cholina – Zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 (jeżeli zostały dodane) | Początkowo do sześciu miesięcy | 1. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przed przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 2. Należy zapewnić informacje na temat sposobu, w jaki pasza powinna być podawana, łącznie ze wskazaniem, że właściwe jest jej stosowanie kilka razy dziennie w małych ilościach. | ||
24 | Wspomaganie funkcji serca w chronicznej niewydolności serca | Ograniczony poziom sodu: Sód ≤ 2,6 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Magnez – Potas – Sód | Początkowo do 6 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
25 | Redukcja nadmiernej masy ciała | Energia metaboliczna < 3 060 kcal/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (13) lub Energia metaboliczna < 560 kcal/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 85 % (13) | Psy | – Wartość energetyczna | Do osiągnięcia docelowej masy ciała i po jej osiągnięciu, jeżeli jest to wymagane do utrzymania docelowej masy ciała | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Aby zapewnić spełnienie minimalnych wymogów, w diecie mającej na celu redukcję nadmiernej masy ciała należy odpowiednio zwiększyć poziomy substancji odżywczych, aby zrekompensować ograniczone dzienne spożycie energii (14). 3. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „W przypadku kotów, u których wprowadzana jest dieta, zaleca się przestrzeganie okresu przejściowego”. – „Aby osiągnąć skuteczną redukcję masy ciała lub utrzymać optymalną masę ciała, nie należy przekraczać zalecanego dziennego pobrania energii”. |
Energia metaboliczna < 3 190 kcal/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (13) lub Energia metaboliczna < 580 kcal/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 85 % (13) | Koty | |||||
26 | Wspomaganie funkcji skóry w przypadku dermatozy i wypadania sierści | Kwas linolowy ≥ 12,3 g/kg i suma kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego ≥ 2,9 g na kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy i koty | – Kwas linolowy – Suma kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego | Początkowo do 2 miesięcy | Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. – „Wysoki poziom kwasu linolowego (LA) i sumy kwasu eikozapentaenowego (EPA) i kwasu dokozaheksaenowego (DHA)”. |
Kwas linolowy ≥ 18,5 g/kg i suma kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego ≥ 0,39 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | |||||
Kwas linolowy ≥ 18,5 g/kg i suma kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego ≥ 0,09 g na kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Koty | |||||
27 | Wspomaganie metabolizmu stawów w przypadku zapalenia kości i stawów | Kwasy tłuszczowe omega-3 ogółem ≥ 29 g/kg i kwas eikozapentaenowy ≥ 3,3 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) oraz Odpowiedni poziom witaminy E | Psy | – Kwasy tłuszczowe omega-3 (ogółem) – Kwas eikozapentaenowy (EPA) – Witamina E (ogółem) | Początkowo do 3 miesięcy | Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
Kwasy tłuszczowe omega-3 ogółem ≥ 10,6 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) i kwas dokozaheksaenowy ≥ 2,5 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) oraz Zwiększone poziomy metioniny i manganu Odpowiedni poziom witaminy E. | Koty | – Kwasy tłuszczowe omega-3 (ogółem) – Kwas dokozaheksaenowy (ogółem) – Metionina (ogółem) – Mangan (ogółem) – Witamina E (ogółem) | ||||
28 | Ograniczanie poziomu miedzi w wątrobie | Poziom miedzi ograniczony: miedź ≤ 8,8 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | Miedź (ogółem) | Początkowo do 6 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
29 | Zmniejszenie poziomu jodu w paszy w przypadku nadczynności tarczycy | Poziom jodu ograniczony: jod ≤ 0,26 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Koty | Jod (ogółem) | Początkowo do 3 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
30 | Wsparcie w celu ograniczenia zachowań występujących w sytuacjach stresujących | 1–3 g kazeiny bydlęcej hydrolizowanej trypsyną na kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % (2) | Psy | Kazeina bydlęca hydrolizowana trypsyną | Początkowo do 2 miesięcy | 1. Paszę wprowadza się na rynek jako mieszankę paszową pełnoporcjową. 2. Informacja na etykiecie: – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
50 | Wspieranie przygotowań do rui i reprodukcji | – Wysoki poziom selenu i minimalna zawartość witaminy E na kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % wynosząca 50 mg dla świń, 35 mg dla królików, 88 mg dla psów, kotów, norek; minimalna zawartość witaminy E na zwierzę i dzień wynosząca 100 mg dla owiec, 300 mg dla bydła, 1 100 mg dla koni lub – Wysoki(-e) poziom(-y) witaminy A lub witaminy D lub minimalna zawartość beta-karotenu wynosząca 300 mg na zwierzę i dzień. Pasza uzupełniająca może zawierać selen, witaminę A i witaminę D w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Ssaki | Nazwy i ilość ogółem każdego dodanego pierwiastka śladowego i witaminy | – Krowy: 2 tygodnie przed końcem ciąży do momentu potwierdzenia kolejnej ciąży. – Lochy: 7 dni przed porodem i do 3 dni po porodzie oraz 7 dni przed kryciem i do 3 dni po kryciu. – Samice innych ssaków: od ostatniego etapu ciąży do momentu potwierdzenia kolejnej ciąży. – Samce: w okresach aktywności reprodukcyjnej. | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania paszy powinny gwarantować respektowanie zgodnych z przepisami odpowiednich maksymalnych zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. 3. Na etykiecie należy umieścić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. |
– Wysoki poziom witaminy A lub witaminy D lub – Wysoki poziom selenu lub cynku lub minimalna zawartość witaminy E wynosząca 40 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 %. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać selen, cynk, witaminę A i witaminę D w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Ptaki | Nazwy i ilość ogółem każdego dodanego pierwiastka śladowego i witaminy | – Samice: w czasie rui – Samce: w okresach aktywności reprodukcyjnej. | |||
51 | Wspieranie regeneracji kopyt, racic i skóry | Wysoki poziom cynku. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać cynk w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Konie, przeżuwacze i świnie | – Cynk (ogółem) – Metionina (ogółem) – Biotyna (jeżeli została dodana) | Do 8 tygodni | 1. Instrukcja dotycząca właściwego stosowania paszy powinna gwarantować respektowanie zgodnej z przepisami maksymalnej zawartości cynku w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. 2. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa w przypadku przeżuwaczy. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. |
52 | Wyrównywanie zakłóceń równowagi żywieniowej w trakcie zmian żywienia | Minimalna dawka dostarczana w paszy dietetycznej: – Selen: 0,1 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Cynk: 15 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Miedź: 2 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku owiec i 5 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku innych gatunków i/lub – Witamina A: 2 000 UI/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Witamina D: 400 UI/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Witamina E: 35 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku drobiu, 10 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku przeżuwaczy, 40 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku królików i 20 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku świń Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać selen, cynk, miedź, witaminę A i witaminę D w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Przeżuwacze Świnie Króliki Drób | Nazwa i całkowita ilość dodatków dietetycznych, w stosownych przypadkach | Od 2 do 15 dni | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa w przypadku przeżuwaczy i świń. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania paszy powinny gwarantować respektowanie zgodnych z przepisami odpowiednich maksymalnych zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. 3. Na etykiecie należy umieścić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. |
53 | Wsparcie w czasie odsadzania | Minimalna dawka dostarczana w paszy dietetycznej: – Selen: 0,1 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Cynk: 15 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Miedź: 2 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku owiec i 5 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku innych gatunków i/lub – Jod: 0,2 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Mangan: 20 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Witamina A: 1 500 UI/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Witamina D: 400 UI/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % i/lub – Witamina E: 100 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku cieląt i 50 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku jagniąt, koźląt i prosiąt. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać selen, cynk, miedź, jod, mangan, witaminę A i witaminę D w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Ssaki | Nazwa i całkowita ilość dodatków dietetycznych, w stosownych przypadkach | Do 4 tygodni w okresie odsadzania | 1. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania paszy powinny gwarantować respektowanie zgodnych z przepisami odpowiednich maksymalnych zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. 2. Na etykiecie należy umieścić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. |
54 | Wspieranie regeneracji skóry i jej przydatków | – Minimalna dawka związków cynku dostarczana w paszy dietetycznej odpowiadająca 20 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % oraz – Wysoki poziom miedzi lub jodu lub selenu i/lub witaminy B6 lub witaminy E lub witaminy A i/lub metioniny lub cystyny lub minimalna dawka biotyny wynosząca 0,4 mg/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % w przypadku przeżuwaczy. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać cynk, miedź, jod, selen i witaminę A w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Ssaki i drób | Nazwa i całkowita ilość dodatków dietetycznych, w stosownych przypadkach | – Do 8 tygodni – Mieszanki paszowe uzupełniające dla przeżuwaczy zawierające biotynę: Do 6 miesięcy | 1. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania paszy powinny gwarantować respektowanie zgodnych z przepisami odpowiednich maksymalnych zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. 2. Na etykiecie należy umieścić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. |
55 | Stabilizacja równowagi wodno-elektrolitowej w celu wsparcia fizjologicznych czynności trawiennych | – Przeważnie elektrolity: sód, potas i chlorki – Pojemność buforowa (19) w przypadku paszy płynnej: przynajmniej 60 mmol na litr gotowej mikstury przygotowanej do karmienia – Łatwo strawne węglowodany | Cielęta, świnie, jagnięta, koźlęta i źrebięta | – Sód – Potas – Chlorki – Źródło(-a) węglowodanów – Diwęglany lub cytryniany (jeżeli zostały dodane) | Od 1 do 7 dni | 1. Zalecany zakres elektrolitów na litr gotowej mikstury przygotowanej do karmienia Sód: 1,7 g–3,5 g Potas: 0,4 g–2 g Chlorki: 1 g–2,8 g 2. W przypadku paszy stałej zalecany zakres elektrolitów należy obliczyć na podstawie zwykłego dziennego dobrowolnego pobrania wody. 3. Informacja na etykiecie: – „W przypadku zagrożenia zaburzeniami trawiennymi (biegunką), w trakcie takich zaburzeń lub w okresie rekonwalescencji po ich przebyciu”. – „Przed użyciem lub przedłużeniem okresu stosowania zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. 4. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: – W stosownych przypadkach – zalecane spożycie gotowej mikstury i mleka. – Jeśli zawartość diwęglanów lub cytrynianów przekracza 40 mmol na litr gotowej mikstury przygotowanej do karmienia przeżuwaczy: „U zwierząt posiadających trawieniec należy unikać jednoczesnego karmienia mlekiem”. |
56 | Zmniejszenie ryzyka wystąpienia tężyczki (hipomagnezemii) | Wysoki poziom magnezu, łatwo przyswajalne węglowodany, umiarkowany poziom białka i niski poziom potasu | Przeżuwacze | – Skrobia – Cukry (ogółem) – Magnez – Sód – Potas | 3–10 tygodni w okresie szybkiego wzrostu traw | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. W instrukcji dotyczącej właściwego stosowania należy podać wskazówki dotyczące bilansowania dziennego zapotrzebowania z uwzględnieniem włókna i łatwo przyswajalnych źródeł energii. 3. W przypadku paszy dla owiec wskazać na etykiecie: „Szczególnie wskazane dla maciorek karmiących”. |
57 | Zmniejszenie ryzyka wystąpienia kwasicy | Niski poziom łatwo fermentowalnych węglowodanów, duża pojemność buforowa | Przeżuwacze | – Skrobia – Cukry (ogółem) | Do 2 miesięcy (15) | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. W instrukcji dotyczącej właściwego stosowania należy podać wskazówki dotyczące równoważenia dziennego zapotrzebowania z uwzględnieniem włókna i źródeł łatwo fermentowalnych węglowodanów. 3. W przypadku paszy dla krów mlecznych wskazać na etykiecie: „Szczególnie dla krów wysokowydajnych”. 4. W przypadku paszy dla przeżuwaczy rzeźnych na etykiecie wskazać: „Szczególnie wskazane w opasie intensywnym (16)”. |
58 | Zmniejszenie ryzyka tworzenia się kamieni moczowych | Niski poziom fosforu, magnezu, właściwości zakwaszania moczu | Przeżuwacze | – Wapń – Fosfor – Sód – Magnez – Potas – Chlorki – Siarka – Substancje zakwaszające mocz | Do 6 tygodni | 1. Informacja na etykiecie: „Przeznaczone szczególnie dla żywionych intensywnie młodych zwierząt”. 2. Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. |
59 | Długoterminowa suplementacja wypasanych zwierząt pierwiastkami śladowymi lub witaminami | Wysoki poziom: – pierwiastków śladowych i/lub – witamin, pro-witamin i chemicznie dobrze zdefiniowanych substancji o podobnym działaniu. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać dodatki paszowe w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych | Przeżuwacze z rozwiniętym żwaczem | – Nazwa i łączna ilość każdego dodanego pierwiastka śladowego, witaminy, pro-witaminy i chemicznie dobrze zdefiniowanej substancji o podobnym działaniu. – W przypadku zastosowania bolusa poziom dziennego uwalniania każdego pierwiastka śladowego lub witaminy. – W przypadku zastosowania bolusa maksymalny okres nieustannego uwalniania pierwiastka śladowego lub witaminy. | Do 12 miesięcy | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Informacja na etykiecie paszy: – „W stosownych przypadkach należy unikać równoczesnego dostarczania z innych źródeł tych dodatków o określonej maksymalnej zawartości, które są już zawarte w bolusie. – Przed zastosowaniem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii lub dietetykiem w zakresie: a) równowagi pierwiastków śladowych w dziennym zapotrzebowaniu; b) stanu pierwiastków śladowych w stadzie”. |
60 | Zmniejszenie ryzyka wystąpienia gorączki mlecznej i podklinicznej hipokalcemii | Niski stosunek kationów do anionów W odniesieniu do zapotrzebowania ogółem: – Minimalne zakwaszenie przy pomocy paszy przeznaczonej do szczególnych potrzeb żywieniowych: 100 mEq/kg suchej masy – Cel: 0 < DCAD (17) (mEq/kg suchej masy) < 100 lub | Krowy mleczne | – Wapń – Fosfor – Magnez – Sód – Potas – Chlorki – Siarka | Od 3 tygodni przed ocieleniem do ocielenia | Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Zaprzestać podawania po ocieleniu”. |
Zeolit (glinokrzemian sodu): 250– 500 g/dzień |
| Glinokrzemian sodu | Od 3 tygodni przed ocieleniem do ocielenia | Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: – „Należy ograniczyć ilość paszy, tak aby dzienna dawka nie przekraczała 500 g glinokrzemianu sodu na zwierzę”. – Okres stosowania należy ograniczyć do maksymalnie 2 tygodni. – „Zaprzestać podawania po ocieleniu”. | ||
lub Dostarczanie chronionych przed degradacją w żwaczu materiałów paszowych bogatych w kwas fitynowy (> 6 %) i o zawartości wapnia < 0,2 %, aby osiągnąć poziom minimalnie 28 g i maksymalnie 32 g przyswajalnego wapnia na krowę dziennie. lub |
| – Wapń | Od 4 tygodni przed ocieleniem do ocielenia | Informacja w instrukcji dotyczącej właściwego stosowania: „Zaprzestać podawania po ocieleniu”. | ||
Wysoki poziom wapnia w postaci łatwo przyswajalnych źródeł wapnia: chlorek wapnia lub siarczan wapnia lub fosforan diwapniowy lub węglan wapnia lub propionian wapnia lub mrówczan wapnia lub „wszystkie inne źródła wapnia o podobnym działaniu” Wapń dostarczany z jednego z tych źródeł lub ich kombinacji na poziomie co najmniej 50 g na krowę dziennie lub |
| – Wapń – Źródła wapnia | Od pierwszych objawów porodu do dwóch dni po jego zakończeniu | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. W instrukcji dotyczącej właściwego stosowania należy podać liczbę zastosowań i czas przed ocieleniem oraz po nim. 3. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem zalecane jest zasięgnięcie opinii eksperta w zakresie żywienia”. | ||
Pidolan wapnia w ilości co najmniej 5,5 g na krowę dziennie lub |
| – Wapń – Pidolan wapnia | Od pierwszych objawów porodu do dwóch dni po jego zakończeniu | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem zalecane jest zasięgnięcie opinii eksperta w zakresie żywienia”. | ||
Mączka z Solanum glaucophyllum pozwalająca na uwolnienie 38–46 μg glikozydu 1,25-dihydroksycholekalcyferolu na dzień |
| – Mączka z Solanum glaucophyllum – Zawartość glikozydu 1,25-dihydroksycholekalcyferolu – Włókno surowe – Magnez – Tłuszcz surowy – Skrobia – Witamina D3 (ogółem) jako cholekalcyferol | Dwa dni przed rozpoczęciem porodu lub od pierwszych objawów porodu do dziesięciu dni po jego zakończeniu | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem zalecane jest zasięgnięcie opinii eksperta w zakresie żywienia”. | ||
61 | Zmniejszenie ryzyka wystąpienia ketozy (18) | – Minimalna dawka propano-1,2-diolu lub glikolu propylenowego 250 g/dzień dla krów mlecznych 50 g/dzień dla maciorek lub kóz lub – Minimalna dawka propionianów (soli wapniowych lub soli sodowych): 110 g/dzień dla krów mlecznych 22 g/dzień dla maciorek lub kóz lub – Minimalna łączna dawka propano-1,2-diolu i propionianów (soli sodowych lub soli wapniowych), – Kombinacja propano-1,2-diolu i propionianów dla krów mlecznych jest zgodna z następującym wzorem: propioniany + 0,44 × propano-1,2-diol > 110 g/dzień – Kombinacja propano-1,2-diolu i propionianów dla maciorek lub kóz jest zgodna z następującym wzorem: propioniany + 0,44 × propano-1,2-diol > 22 g/dzień | Krowy mleczne, maciorki i kozy | – Propano-1,2-diol, jeżeli został dodany – Propioniany w postaci soli sodowych lub soli wapniowych, jeżeli zostały dodane | Od trzech tygodni przed ocieleniem się do sześciu tygodni po ocieleniu się u krów mlecznych Od sześciu tygodni przed porodem do trzech tygodni po porodzie u maciorek i kóz | 1. Dopuszcza się podawanie w postaci bolusa. Bolus może zawierać maksymalnie 20 % żelaza w obojętnej, niebiodostępnej formie, w celu zwiększenia jego gęstości. 2. Informacja na etykiecie: „W trakcie uzupełniania propionianów wapnia lub sodu pod koniec ciąży należy przeprowadzić ocenę równowagi mineralnej pod kątem ryzyka wystąpienia hipokalcemii po porodzie”. |
62 | Ograniczenie reakcji stresowych | – Wysoki poziom magnezu i/lub – Składniki wysokostrawne | Świnie | – Magnez – Składniki wysokostrawne łącznie z ich obróbką, w stosownych przypadkach – Zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 (jeżeli zostały dodane) | Od 1 do 7 dni | Należy zapewnić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. |
63 | Zmniejszenie ryzyka wystąpienia zaparć | Składniki pobudzające perystaltykę jelit | Lochy | Składniki pobudzające perystaltykę jelit | Od 10 do 14 dni przed oproszeniem oraz od 10 do 14 dni po oproszeniu |
|
64 | Wyrównywanie niewystarczającej przyswajalności żelaza po narodzeniu | Wysoki poziom związków żelaza dopuszczony w ramach grupy funkcjonalnej „związki pierwiastków śladowych” kategorii „dodatki dietetyczne”, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1831/2003. Pasza uzupełniająca może zawierać żelazo w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych | Prosięta ssące i cielęta | Żelazo (ogółem) | Do 3 tygodni po narodzeniu | Instrukcja dotycząca właściwego stosowania powinna gwarantować respektowanie zgodnej z przepisami maksymalnej zawartości żelaza w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. |
65 | Wyrównywanie zaburzeń wchłaniania | Niski poziom nasyconych kwasów tłuszczowych, wysoki poziom witamin rozpuszczalnych w tłuszczach | Drób z wyłączeniem gęsi i gołębi | – Procent nasyconych kwasów tłuszczowych w stosunku do ogólnej ilości kwasów tłuszczowych – Witamina A (ogółem) – Witamina D (ogółem) – Witamina E (ogółem) – Witamina K (ogółem) | W pierwszych 2 tygodniach po wylęgu |
|
66 | Zmniejszenie ryzyka stłuszczenia wątroby | Niska wartość energetyczna oraz wysoki udział procentowy energii metabolicznej z lipidów o wysokim poziomie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych | Kury nioski | – Wartość energetyczna (obliczona wg metody WE) – Procentowy udział energii metabolicznej z lipidów – Zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych | Do 12 tygodni |
|
67 | Wspieranie przygotowania do wysiłku sportowego i odzyskiwania sił | Wysoki poziom selenu i minimalna zawartość 50 mg witaminy E na kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 %. Mieszanka paszowa uzupełniająca może zawierać związki selenu w stężeniu większym niż 100-krotna ustalona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. | Koniowate | – Witamina E (ogółem) – Selen (ogółem) | Do 8 tygodni przed wysiłkiem sportowym – do 4 tygodni po wysiłku sportowym | Instrukcja dotycząca właściwego stosowania paszy powinna gwarantować respektowanie zgodnej z przepisami maksymalnej zawartości selenu w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. |
68 | Wyrównywanie strat elektrolitów na skutek nadmiernej potliwości | Musi zawierać chlorek sodu i powinna zawierać chlorek potasu. Niski poziom magnezu, wapnia i fosforu Włączenie innych soli elektrolitowych jest nieobowiązkowe. | Koniowate | – Sód – Chlorki – Potas – Wapń – Magnez – Fosfor | Od jednego do trzech dni po wystąpieniu nadmiernej potliwości. | 1. Należy zapewnić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania muszą zawierać informacje na temat podawania w zależności od czasu trwania i intensywności wysiłku, istotne z punktu widzenia postaci użytkowej i prezentacji paszy. 3. Informacja na etykiecie: – „Należy zapewnić w sposób ciągły wodę do picia”. – W przypadku podawania elektrolitów niezmieszanych z wodą (np. w paszy lub strzykawką): „Woda musi być dostępna przez co najmniej 20 minut lub najlepiej przez 1 godzinę po podaniu”. 4. Ponadto należy podać informacje dotyczące monitorowania spożycia wody po podaniu; jeśli obserwuje się niewystarczające spożycie wody, zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii. 5. Opcjonalnie można podać informacje dotyczące ilości wody (w litrach), którą należy dostarczać wraz z elektrolitami w paszy lub elektrolitami w strzykawce. |
69 | Wsparcie metabolizmu energetycznego i funkcji mięśni w przypadku rabdomiolizy | Skrobia i cukier – nie więcej niż 20 % przyswajalnej energii Tłuszcz surowy – powyżej 20 % przyswajalnej energii Minimalnie 350 IU witaminy E/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 % | Koniowate | – Skrobia – Cukier – Tłuszcz surowy – Witamina E (ogółem) | Początkowo przez co najmniej 3 miesiące | 1. Należy zapewnić informacje na temat sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe. 2. Instrukcje właściwego stosowania zawierają wskazówki dotyczące zrównoważenia dziennego zapotrzebowania i odpowiedniego dziennego pobrania. 3. Informacja na etykiecie: „Przed użyciem zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii”. |
70 | Wyrównywanie chronicznych zaburzeń trawiennych jelita grubego | – Zawartość skrobi wynosząca < 1 g/kg masy ciała/posiłek (< 0,5 g/kg masy ciała/posiłek, jeżeli występuje biegunka) – Ziarna zbóż poddane obróbce hydrotermalnej, takiej jak ekstruzja, mikronizacja, ekspandowanie lub płatkowanie, w celu poprawy strawności skrobi w jelicie cienkim – Dodatkowa suplementacja witamin rozpuszczalnych w wodzie i odpowiedni poziom minerałów/elektrolitów – Dodatkowa suplementacja oleju, jeżeli nie występuje biegunka | Koniowate | – Skrobia – Tłuszcz surowy | Długoterminowo lub do rozwiązania problemu | 1. Należy zapewnić dokładne informacje dotyczące – sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe, w szczególności, czy produkt jest przeznaczony do stosowania u zwierząt, u których równolegle występuje biegunka; – wielkości posiłku i spożycia zielonki. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania zawierają, w zależności od zawartości oleju, wskazówki dotyczące ewentualnego stopniowego wprowadzania i informacje na temat monitorowania biegunki. 3. Podać na etykiecie informacje na temat metody obróbki ziaren zbóż. |
71 | Wyrównywanie chronicznej niewydolności jelita cienkiego | – Wysokostrawne włókno – Źródła białka wysokiej jakości i lizyna > 4,3 % białka surowego – Cukier i skrobia ogółem w ilości maksymalnie 0,5 g/kg masy ciała/posiłek – Ziarna zbóż poddane obróbce hydrotermalnej, takiej jak ekstruzja, mikronizacja, ekspandowanie lub płatkowanie, w celu poprawy strawności w końcowym odcinku jelita cienkiego | Koniowate | – Wysokostrawne materiały paszowe łącznie z ich obróbką, w stosownych przypadkach – Cukier i skrobia ogółem – Źródła białka | Długoterminowo lub do rozwiązania problemu | 1. Należy zapewnić dokładne informacje dotyczące – sytuacji, w których stosowanie paszy jest właściwe; – wielkości posiłku i spożycia zielonki. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania zawierają, w zależności od zawartości oleju, wskazówki dotyczące ewentualnego stopniowego wprowadzania i informacje na temat monitorowania biegunki. |
72 | Stabilizacja fizjologicznych czynności trawiennych | Dodatki paszowe z grupy funkcjonalnej „stabilizatory flory jelitowej”, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1831/2003, lub, w trakcie procedury ponownego wydania zezwolenia, o której mowa w art. 10 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003, dodatki paszowe z grupy „drobnoustroje” | Gatunki zwierząt, u których dozwolone jest stosowanie stabilizatorów flory jelitowej/ | Nazwa i dodana ilość stabilizatorów flory jelitowej/drobnoustrojów | Do 4 tygodni | 1. Informacja na etykiecie: „W przypadku zagrożenia zaburzeniami trawiennymi, w ich trakcie oraz po przebytych zaburzeniach trawiennych”. 2. Instrukcje dotyczące właściwego stosowania paszy powinny gwarantować respektowanie zgodnej z przepisami maksymalnej zawartości stabilizatorów flory jelitowej/drobnoustrojów w mieszankach paszowych pełnoporcjowych. |
(GP1) Do celów kontroli oznaczeń ilościowych stosuje się tolerancje określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 767/2009. (GP2) Te deklaracje na etykietach uzupełniają ogólne wymogi dotyczące etykietowania określone w rozporządzeniu (WE) nr 767/2009. (1) W stosownych przypadkach wytwórca może także zalecić stosowanie przy czasowej niewydolności nerek. (2) na podstawie diety o wartości energetycznej suchej masy wynoszącej 4 000 kcal energii metabolicznej/kg, obliczonej przy pomocy równania opisanego w wytycznych żywieniowych Europejskiej Federacji Przemysłu Żywieniowego Zwierząt Domowych FEDIAF (FEDIAF Nutritional Guidelines http://www.fediaf.org/self-regulation/nutrition.html). Wartości te dostosowuje się, jeżeli wartość energetyczna odbiega od energii metabolicznej wynoszącej 4 000 kcal na kg. (3) Jeśli stosowanie paszy zalecane jest przy czasowej niewydolności nerek, zalecany okres stosowania wynosi od dwóch do czterech tygodni. (4) W odniesieniu do pasz zalecanych w przypadkach nietolerancji odniesienie do „składników i substancji odżywczych” można zastąpić określeniem odnoszącym się do konkretnej nietolerancji. (5) W przypadku kotów można dodać odniesienie do „lipidozy wątrobowej kotów”. (6) W przypadku kotów można dodać odniesienie do „kamicy dolnego odcinka dróg moczowych u kotów” lub „syndromu urologicznego kotów – F.U.S”. (7) Właściwości sprzyjające powstawaniu moczu nienasyconego: mocz, w którym zachodzi rozpuszczanie kryształów i kamieni lub mocz zapobiegający wytrącaniu się kryształów i ich powiększaniu. (8) pH moczu ≤ 6,5. (9) Właściwości metastabilizujące: mocz zapobiegający wytrącaniu się kryształów. (10) Można dodać określenie „zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki”. (11) W ramach dziennego zapotrzebowania należy spełnić minimalne zalecenia dotyczące wszystkich niezbędnych kwasów tłuszczowych, określone w wytycznych żywieniowych FEDIAF (FEDIAF Nutritional Guidelines http://www.fediaf.org/self-regulation/nutrition.html). (12) na podstawie diety o wartości energetycznej suchej masy wynoszącej 3 500 kcal energii metabolicznej/kg, obliczonej przy pomocy równania opisanego w wytycznych żywieniowych FEDIAF (FEDIAF Nutritional Guidelines) http://www.fediaf.org/self-regulation/nutrition.html). Wartości te dostosowuje się, jeżeli wartość energetyczna odbiega od energii metabolicznej wynoszącej 3 500 kcal na kg. (13) Energia metaboliczna na kg obliczona przy pomocy równania opisanego w wytycznych FEDIAF z 2019 r. pt. Nutritional Guidelines for Complete and Complementary Pet Food for Cats and Dogs (Wytyczne żywieniowe dotyczące pełnoporcjowej i uzupełniającej karmy dla kotów i psów). (14) Wytyczne żywieniowe FEDIAF z 2019 r. pt. Nutritional Guidelines for Complete and Complementary Pet Food for Cats and Dogs. (15) W przypadku pasz dla krów mlecznych: „maksymalnie dwa miesiące od rozpoczęcia laktacji”. (16) Wskazać właściwą kategorię przeżuwaczy. (17) DCAD (mEq/kg suchej masy) = (Na + K) - (Cl + S). (18) Termin „ketoza” można zastąpić terminem „acetonemia”, a osoba odpowiedzialna za etykietowanie może również zalecić stosowanie w okresie rekonwalescencji po przebyciu ketozy. (19) Obliczone przy pomocy metody różnicy mocnych jonów (wartość SID): SID stanowi różnicę między sumą stężenia mocnych kationów a sumą stężenia mocnych anionów; [SID] = [Na+ mmol/l] + [K+ mmol/l] + [Ca++ mmol/l] + [Mg++ mmol/l] – [Cl- mmol/l] – [pozostałe mocne aniony mmol/l]. |