PARLAMENT EUROPEJSKI,

– uwzględniając ostateczne roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa ENIAC za rok budżetowy 2011,

– uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego dotyczące sprawozdania finansowego wspólnego przedsiębiorstwa ENIAC za rok budżetowy 2011, wraz z odpowiedziami wspólnego przedsiębiorstwa (¹),

– uwzględniając zalecenie Rady z dnia 12 lutego 2013 r. (05755/2013 – C7-0040/2013),

– uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (²), w szczególności jego art. 185,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (³), w szczególności jego art. 208,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 72/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo ENIAC (⁴), w szczególności jego art. 11 ust. 4,

– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów określonych w artykule 185 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵), w szczególności jego art. 94,

– uwzględniając art. 77 Regulaminu i załącznik VI do Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0105/2013),

A. mając na uwadze, że wspólne przedsiębiorstwo ENIAC („wspólne przedsiębiorstwo”) zostało utworzone w dniu 20 grudnia 2007 r. na okres 10 lat, aby zdefiniować i zrealizować program badań na rzecz rozwoju kluczowych kompetencji w zakresie nanoelektroniki w różnych obszarach zastosowań,

B. mając na uwadze, że wspólnemu przedsiębiorstwu przyznano niezależność finansową w lipcu 2010 r.,

C. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa za rok budżetowy 2011 jest wiarygodne,

D. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy wydał opinię z zastrzeżeniami co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania finansowego wspólnego przedsiębiorstwa,

E. mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz wspólnego przedsiębiorstwa przez okres 10 lat wynosi 450 000 000 EUR, a kwota ta ma zostać wypłacona z budżetu siódmego programu ramowego badań,

Zarządzanie budżetem i finansami

1. stwierdza, że budżet wspólnego przedsiębiorstwa na rok 2011 obejmował środki na zobowiązania i środki na płatności w kwotach odpowiednio 66 000 000 EUR i 35 000 000 EUR oraz że wskaźniki wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wynosiły odpowiednio 97 % i 48 %; zauważa też, że z kwoty w wysokości 63,6 mln EUR środków na zobowiązania dostępnych na działania operacyjne 20,1 mln EUR zostało zrealizowanych jako zobowiązanie globalne w ramach pierwszego zaproszenia do składania wniosków z 2011 r., a 42,2 mln EUR zostało zrealizowanych jako zobowiązanie globalne w ramach drugiego zaproszenia do składania wniosków z 2011 r.; domaga się przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu wyczerpującego sprawozdania z postępów dotyczącego wspomnianych niedociągnięć wraz z konkretnymi propozycjami stopniowej poprawy wskaźników wykorzystania;

2. ubolewa nad faktem, że środki wspólnego przedsiębiorstwa, które należało wdrożyć do końca 2010 r., jak i środki, które należało wdrożyć do końca 2011 r., zostały umorzone w styczniu 2012 r., a także nad tym, że niewykorzystane zobowiązanie globalne w wysokości 2,8 mln EUR z linii budżetowej na działania operacyjne na 2010 r. z ostatecznym terminem wdrożenia wyznaczonym na dzień 31 grudnia 2011 r. nie zostało umorzone; przyjmuje do wiadomości, że wspólne przedsiębiorstwo podejmowało działania prowadzące do uniknięcia powtórzenia się takich sytuacji w przyszłości poprzez określenie szczegółowej procedury zarządzania rozliczeniami z końcem roku oraz ustanawiając surowe terminy;

3. jest zaniepokojony tym, że Trybunał Obrachunkowy wydał opinię z zastrzeżeniami co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania finansowego wspólnego przedsiębiorstwa, uzasadniając to tym, że wspólne przedsiębiorstwo nie było w stanie ocenić, czy strategia kontroli ex post daje wystarczającą pewność dotyczącą legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw; przypomina, że wspólne przedsiębiorstwo powinno bez zwłoki podnieść jakość swoich kontroli ex ante, w szczególności tych dotyczących zarządzania dotacjami, oraz domaga się informowania organu udzielającego absolutorium o wynikach kolejnych procesów kontroli ex post przeprowadzonych przez wspólne przedsiębiorstwo; oczekuje, że dzięki niezależnym kontrolom Trybunał będzie w stanie przedstawić organowi udzielającemu absolutorium własną opinię na temat skuteczności strategii kontroli ex post wspólnego przedsiębiorstwa;

4. przypomina, że w 2010 r. wspólne przedsiębiorstwo przyjęło strategię kontroli ex post, która jest kluczowym narzędziem oceny legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw, oraz że jej wdrażanie rozpoczęło się w 2011 r.; zauważa, że kontrola zestawień poniesionych wydatków projektowych została przekazana krajowym organom finansującym (KOF) państw członkowskich, mimo że porozumienia administracyjne podpisane z KOF nie obejmują praktycznej strony wykonania takich kontroli; zauważa też, że wspólne przedsiębiorstwo nie otrzymało wystarczających informacji dotyczących strategii kontroli od KOF; ubolewa nad faktem, że krajowe organy finansujące nie przeprowadziły kontroli ex post dotacji wypłaconych do końca 2011 r. i zwraca się do wspólnego przedsiębiorstwa o poinformowanie organu udzielającego absolutorium o podjętych działaniach;

Zaproszenia do składania wniosków

5. stwierdza, że wynikiem zaproszeń do składania wniosków ogłoszonych w latach 2008, 2009 i 2010 było podpisanie umów o dotację na łączną kwotę 107,9 mln EUR, co stanowi 25 % maksymalnego wkładu UE na pokrycie kosztów działalności badawczej wspólnego przedsiębiorstwa, a w 2011 r. ogłoszono dwa zaproszenia do składania wniosków na łączną kwotę 62,3 mln EUR; stwierdza, że w 2012 r. ogłoszono kolejne dwa zaproszenia do składania wniosków na łączną kwotę 84,5 mln EUR oraz że w 2013 r. konieczne będzie ogłoszenie zaproszeń do składania wniosków na łączną kwotę 185,3 mln EUR (42 %), aby w pełni wykorzystać dostępny wkład Unii wynoszący 440 000 000 EUR; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do jak najlepszego wykorzystania zasobów przewidzianych na wdrożenie wspólnej inicjatywy technologicznej w zakresie nanoelektroniki;

Systemy kontroli wewnętrznej

6. ponownie wzywa wspólne przedsiębiorstwo do pełnego wdrożenia systemów kontroli wewnętrznej i informacji finansowej; zauważa, że konsekwencją tego niepełnego wdrożenia były poważne błędy i opóźnienia w sprawozdaniach finansowych, które poprawiono przed przyjęciem ostatecznego sprawozdania finansowego;

7. przyjmuje do wiadomości, że księgowy wspólnego przedsiębiorstwa zatwierdził systemy finansowe i księgowe (ABAC i SAP); zauważa jednak, że nie zatwierdzono leżących u ich podstaw procedur operacyjnych, a zwłaszcza nie zatwierdzono w 2011 r. procedury zapewniania informacji finansowej o zatwierdzaniu i regulowaniu zestawień poniesionych wydatków otrzymywanych od władz krajowych; zwraca się do wspólnego przedsiębiorstwa o informowanie organu udzielającego absolutorium o sytuacji w zakresie zatwierdzania odnośnych procedur operacyjnych;

Audyt wewnętrzny

8. przyjmuje do wiadomości, że nie zmieniono jeszcze przepisów finansowych mających zastosowanie do wspólnego przedsiębiorstwa w celu uwzględnienia przepisów rozporządzenia ramowego dotyczących uprawnień audytora wewnętrznego Komisji; zauważa jednak, że w 2011 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji przeprowadziła ocenę ryzyka i w oparciu o wyniki tej oceny Radzie Zarządzającej przedstawiono strategiczny plan audytu na lata 2012–2014 w celu jego zatwierdzenia w dniu 22 listopada 2011 r.; przypomina, że z końcem 2011 r. wspólne przedsiębiorstwo nie powołało jeszcze swojej jednostki audytu wewnętrznego (IAC), natomiast w 2012 r. postanowiło wyznaczyć członka własnego personelu na stanowisko IAC;

Wkład państw członkowskich ENIAC

9. stwierdza, że w przypadku pięciu pierwszych zaproszeń do składania wniosków wkład finansowy państw członkowskich ENIAC wyniósł 1,55 raza więcej niż wkład finansowy Unii, co jest sprzeczne z podstawową zasadą, według której wkład finansowy państw członkowskich ENIAC ma wynosić przynajmniej 1,8 raza więcej niż wkład finansowy Unii, przy jednoczesnym ograniczeniu dotacji wspólnego przedsiębiorstwa do maksymalnej wysokości 16,7 % sumy kwalifikowalnych kosztów projektów;

10. potępia fakt, że Grecja wykorzystuje fundusze strukturalne UE, by sfinansować swój krajowy wkład na rzecz greckich beneficjentów projektów ENIAC, zamiast udostępnić w tym celu środki krajowe, potępia też fakt, że wspólne przedsiębiorstwo przyjęło do wiadomości dalsze uczestnictwo Grecji w projektach ENIAC, jednak nie udostępnia ono żadnych środków greckim beneficjentom, ponieważ wydatki współfinansowane z funduszy strukturalnych UE nie mogą otrzymywać wsparcia finansowego pochodzącego z innego instrumentu finansowego Unii zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 (⁶); domaga się, by Komisja Europejska jak najprędzej poinformowała organ udzielający absolutorium o aspekcie legalności takiej sytuacji;

Roczne sprawozdanie z działalności

11. przyjmuje do wiadomości, że roczne sprawozdanie z działalności przedstawia informacje dotyczące wyników działań wspólnego przedsiębiorstwa, nie zawiera ono jednak oceny wydajności i skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, a także przejawia następujące słabe strony:

– brak informacji dotyczących wdrożenia strategii kontroli ex post, które nie są wystarczające, aby stwierdzić, czy ten kluczowy mechanizm kontroli funkcjonuje skutecznie, co powinno skutkować zastrzeżeniem,

– brak informacji dotyczących częściowego zatwierdzenia systemów finansowych i księgowych przez księgowego,

– wykryte uchybienia mechanizmów kontroli w odniesieniu do sprawozdań rachunkowych i finansowych nie doprowadziły do zastrzeżenia w rocznym sprawozdaniu z działalności;

Inne kwestie dotyczące zarządzania

12. zauważa, że w 2011 r. wspólne przedsiębiorstwo opracowało plan ciągłości działania i poczyniło postępy w zakresie formalizacji polityki bezpieczeństwa IT, jednak konieczne są dalsze prace, by sfinalizować plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej;

13. przychylnie odnosi się do faktu, że umowa z państwem przyjmującym między wspólnym przedsiębiorstwem a władzami belgijskimi w sprawie pomieszczeń biurowych, przywilejów i immunitetów oraz pozostałego wsparcia, które ma zostać udzielone, została podpisana dnia 3 lutego 2012 r.;

Inne kwestie

Ewentualne połączenie z Artemis

14. uważa, że należy dokonać analizy kosztów i korzyści połączenia z Artemis oraz powiadomić Parlament o wynikach tej analizy. Sprawozdanie to powinno przedstawiać ewentualne wady i zalety takiego połączenia;

15. ponownie zachęca Trybunał Obrachunkowy do przekazania Parlamentowi Europejskiemu w rozsądnym terminie specjalnego sprawozdania na temat wspólnych kwestii, które wynikają z charakteru wspólnych przedsiębiorstw i którymi wspólne przedsiębiorstwa powinny się zająć wraz ze swoimi partnerami, aby zapewnić ich wartość dodaną oraz skuteczne wykonywanie unijnych programów badawczych, programów rozwoju technologicznego i programów demonstracyjnych; odnotowuje ponadto, że w sprawozdaniu tym należy zawrzeć ocenę efektywności procesu tworzenia i struktury wspólnych przedsiębiorstw.