KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (¹), w szczególności pierwszy wariant wymieniony w jego art. 21 ust. 3, art. 49 ust. 2 oraz art. 78 ust. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Substancja czynna fipronil została włączona do załącznika I do dyrektywy Rady 91/414/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. dotyczącej wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (²) dyrektywą Komisji 2007/52/WE (³).

(2) Dyrektywą Komisji 2010/21/UE (⁴) zmieniono załącznik I do dyrektywy 91/414/EWG w zakresie przepisów szczegółowych dotyczących fipronilu.

(3) Substancje czynne włączone do załącznika I do dyrektywy 91/414/EWG uznaje się za zatwierdzone na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 i są one wymienione w części A załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 w odniesieniu do wykazu zatwierdzonych substancji czynnych (⁵).

(4) W oparciu o nowe informacje otrzymane od Włoch dotyczące ryzyka dla pszczół miodnych spowodowanego otoczkowanymi nasionami kukurydzy zaprawionymi środkami ochrony roślin zawierającymi fipronil, Komisja postanowiła dokonać przeglądu zatwierdzenia tej substancji czynnej. Komisja, zgodnie z art. 21 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009, zwróciła się do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, zwanego dalej „Urzędem”, o pomoc naukową i techniczną w analizie nowych informacji oraz weryfikacji oceny ryzyka dotyczącego fipronilu pod kątem jego wpływu na pszczoły.

(5) Dnia 27 maja 2013 r. Urząd przedstawił swoje wnioski odnośnie do oceny ryzyka dotyczącego wpływu fipronilu na pszczoły (⁶).

(6) W przypadku stosowania do zaprawiania nasion kukurydzy Urząd zidentyfikował wysoki poziom ostrego ryzyka dla pszczół związany ze środkami ochrony roślin zawierającymi substancję czynną fipronil. Urząd stwierdził w szczególności wysoki poziom ostrego ryzyka dla pszczół wynikający z pyłu. W przypadku niektórych upraw nie można ponadto wykluczyć istnienia niedopuszczalnego ryzyka związanego z krótkoterminowym lub długoterminowym wpływem na przetrwanie i rozwój kolonii. Ponadto Urząd wskazał brak pewnych informacji dla każdego ocenianego zastosowania, w szczególności w odniesieniu do długoterminowego ryzyka dla pszczół miodnych wynikającego z narażenia na pył, możliwego narażenia na pozostałości w pyłku i nektarze, możliwego narażenia na płyny powstałe w wyniku gutacji i narażenia na pozostałości w roślinach uprawianych następczo, chwastach i glebie.

(7) W świetle aktualnej wiedzy naukowej i technicznej Komisja uznała, że istnieją przesłanki wskazujące, że niektóre dopuszczone zastosowania fipronilu nie spełniają kryteriów zatwierdzania określonych w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 ze względu na wpływ na pszczoły oraz że nie można wykluczyć wysokiego poziomu ryzyka dla pszczół inaczej niż przez nałożenie dalszych ograniczeń.

(8) Komisja zwróciła się do powiadamiającego o przedłożenie uwag.

(9) Wnioski Urzędu zostały zweryfikowane przez państwa członkowskie oraz Komisję w ramach Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt i sfinalizowane w dniu 16 lipca 2013 r. w formie addendum do opracowanego przez Komisję sprawozdania z przeglądu dotyczącego fipronilu.

(10) Komisja doszła do wniosku, że wykluczenie wysokiego poziomu ryzyka dla pszczół jest możliwe jedynie przez nałożenie dalszych ograniczeń.

(11) Potwierdza się, że substancję czynną fipronil uznaje się za zatwierdzoną na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009. W celu zminimalizowania narażenia pszczół należy jednak ograniczyć użycie środków ochrony roślin zawierających fipronil i przewidzieć szczegółowe środki zmniejszające ryzyko dla pszczół. W szczególności stosowanie środków ochrony roślin zawierających fipronil powinno być ograniczone do zaprawiania nasion przeznaczonych do siewu w szklarniach i do zaprawiania nasion pora, cebuli, szalotki i grupy warzyw kapustnych przeznaczonych do siewu na polach i zbieranych przed okresem kwitnienia. Rośliny zbierane przed okresem kwitnienia nie są uznawane za atrakcyjne dla pszczół.

(12) W sprawie zastosowań fipronilu, które mogą zostać dopuszczone na mocy rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011, należy zwrócić się o dalsze informacje potwierdzające.

(13) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011.

(14) Ryzyko dla pszczół wynikające z zaprawionych nasion zostało zidentyfikowane w szczególności w związku z narażeniem na pył w odniesieniu do stosowania w kukurydzy. Biorąc pod uwagę ryzyko związane ze stosowaniem zaprawianych nasion, należy zabronić stosowania i wprowadzania do obrotu nasion zaprawianych środkami ochrony roślin zawierającymi fipronil z wyjątkiem nasion sianych w szklarniach i w odniesieniu do zaprawiania nasion pora, cebuli, szalotek i grupy warzyw kapustnych sianych na polach i zbieranych przed okresem kwitnienia. Do czasu przedstawienia brakujących informacji dotyczących stosowania zaprawionych nasion słonecznika, należy zastosować podobne środki jak w odniesieniu do kukurydzy.

(15) Państwom członkowskim należy przyznać czas na wycofanie zezwoleń na środki ochrony roślin zawierające fipronil.

(16) Jeśli zgodnie z art. 46 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 państwa członkowskie przyznają dodatkowy okres na zużycie zapasów środków ochrony roślin zawierających fipronil, okres ten powinien upłynąć najpóźniej w dniu 28 lutego 2014 r. Zakaz wprowadzania do obrotu zaprawianych nasion powinien mieć zastosowanie odpowiednio od dnia 1 marca 2014 r., aby zapewnić okres przejściowy.

(17) W ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja rozpocznie przegląd aktualnych informacji naukowych, w tym nowych badań oraz informacji o nowych postaciach użytkowych produktu przekazanych przez wnioskodawców, które otrzymała.

(18) Art. 36 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 stanowi, że państwa członkowskie mogą w określonych okolicznościach nakładać dodatkowe środki zmniejszające ryzyko lub ograniczenia we wprowadzaniu do obrotu lub stosowaniu środków ochrony roślin zawierających fipronil. W sprawie wprowadzania do obrotu i użycia nasion zaprawianych środkami ochrony roślin zawierającymi fipronil rozporządzenie (WE) nr 1107/2009 upoważnia państwa członkowskie do stosowania środków nadzwyczajnych na podstawie art. 71 tego rozporządzenia.

(19) Nasiona zaprawione środkami ochrony roślin zawierającymi fipronil, które podlegają ograniczeniom, o których mowa w art. 1 niniejszego rozporządzenia, mogą być wykorzystywane w doświadczeniach lub testach prowadzonych do celów badań lub rozwoju na podstawie art. 54 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009.

(20) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zmiana rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011

W załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Zakaz wprowadzania do obrotu zaprawionych nasion

Nasiona roślin, które zostały zaprawione środkami ochrony roślin zawierającymi fipronil, nie mogą być stosowane ani wprowadzane do obrotu, z wyjątkiem nasion przeznaczonych do siania w szklarniach oraz nasion pora, cebuli, szalotki i grupy warzyw kapustnych przeznaczonych do siania na polach i zbieranych przed okresem kwitnienia.

Artykuł 3

Środki przejściowe

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 państwa członkowskie w razie potrzeby zmieniają lub cofają obowiązujące zezwolenia na środki ochrony roślin zawierające fipronil jako substancję czynną w terminie do dnia 31 grudnia 2013 r.

Artykuł 4

Okres na zużycie zapasów

Dodatkowy okres na zużycie zapasów przyznany przez państwa członkowskie zgodnie z art. 46 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 jest możliwie najkrótszy i upływa najpóźniej dnia 28 lutego 2014 r.

Artykuł 5

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie i stosuje się od następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Art. 2 stosuje się jednak od dnia 1 marca 2014 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 14 sierpnia 2013 r.

ZAŁĄCZNIK

Zmiany w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011

Wiersz 157, fipronil, kolumna „Przepisy szczegółowe” w części A załącznika do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011 otrzymuje brzmienie:

„CZĘŚĆ A

Zezwala się na stosowanie wyłącznie w charakterze środka owadobójczego do zaprawiania nasion. Stosowanie jest dozwolone jedynie w odniesieniu do nasion przeznaczonych do siania w szklarniach oraz nasion pora, cebuli, szalotki i grupy warzyw kapustnych przeznaczonych do siania na polach i zbieranych przed okresem kwitnienia.

CZĘŚĆ B

W celu wprowadzenia w życie jednolitych zasad, o których mowa w art. 29 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009, uwzględnia się wnioski ze sprawozdania z przeglądu dotyczącego fipronilu, w szczególności jego dodatki I i II, w wersji sfinalizowanej przez Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt w dniu 15 marca 2007 r. oraz wnioski z addendum do sprawozdania z przeglądu dotyczącego fipronilu w wersji sfinalizowanej przez Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt w dniu 16 lipca 2013 r.

W swojej ogólnej ocenie państwa członkowskie zwracają szczególną uwagę na:

a) sposób pakowania wprowadzanych do obrotu środków, aby zapobiec powstawaniu niebezpiecznych produktów fotodegradacji;

b) możliwość zanieczyszczenia wód podziemnych, zwłaszcza metabolitami, które są bardziej trwałe niż substancja macierzysta, w przypadku stosowania substancji czynnej w regionach, w których gleba lub warunki klimatyczne są podatne na ryzyko;

c) ochronę ziarnożernych ptaków i ssaków, organizmów wodnych, stawonogów niebędących przedmiotem zwalczania oraz pszczół miodnych.

Państwa członkowskie dopilnowują także, aby:

a) zaprawianie nasion przeprowadzano wyłącznie w profesjonalnych zakładach zaprawiania nasion; zakłady te muszą stosować najlepsze dostępne techniki, tak aby wzbijanie się pyłu podczas zaprawiania nasion, przechowywania i transportu było ograniczone do minimum;

b) stosowano odpowiednie urządzenia siewne gwarantujące wysoki stopień wchłaniania do gleby oraz ograniczenie do minimum wycieków i wzbijania się pyłu;

c) etykieta zaprawionych nasion zawierała informację o zaprawieniu nasion fipronilem oraz określenie środków zmniejszających ryzyko przewidzianych w zezwoleniu;

d) wprowadzono programy monitorowania w celu zweryfikowania rzeczywistego narażenia pszczół na oddziaływanie fipronilu w obszarach zbierania pokarmu przez pszczoły lub w obszarach wykorzystywanych do hodowli pszczół, w stosownych przypadkach i w odpowiedni sposób.

W warunkach stosowania uwzględnia się, w stosownych przypadkach, środki zmniejszające ryzyko.

Powiadamiający przedkłada informacje potwierdzające dotyczące:

a) ryzyka dla owadów zapylających innych niż pszczoły miodne;

b) krótko- i długoterminowego ryzyka dla przetrwania i rozwoju kolonii oraz ryzyka dla czerwia pszczelego wynikającego z metabolitów roślinnych i glebowych, z wyjątkiem metabolitów fotolizy glebowej;

c) możliwego narażenia wynikającego ze znoszenia pyłu wytwarzanego podczas procesu siewu oraz krótko- i długoterminowego ryzyka dla przetrwania i rozwoju kolonii, a także ryzyka dla czerwia pszczelego w odniesieniu do sytuacji, w których pszczoły zbierają pokarm z roślinności narażonej na znoszenie pyłu;

d) krótko- i długoterminowego ryzyka dla przetrwania i rozwoju kolonii oraz ryzyka dla czerwia pszczelego wynikającego ze zbierania pokarmu ze spadzi owadziej;

e) możliwego narażenia na płyny powstałe w wyniku gutacji oraz krótko- i długoterminowego ryzyka dla przetrwania i rozwoju kolonii, a także ryzyka dla czerwia pszczelego;

f) możliwego narażenia na pozostałości w nektarze, pyłku, spadzi i płynach powstałych w wyniku gutacji roślin uprawianych następczo lub chwastów występujących na polach, włączając w to trwałe metabolity glebowe (RPA 200766, MB 46136 oraz MB 45950).

Powiadamiający przedkłada te informacje Komisji, państwom członkowskim oraz Urzędowi do dnia 30 marca 2015 r.”.