PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 338 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (¹),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rzetelne dane empiryczne i statystyczne są bezwzględnie konieczne dla pomiaru postępu i oceny efektywności polityk i programów Unii, zwłaszcza w kontekście strategii „Europa 2020” określonej w komunikacie Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowanym: „Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” („strategia „Europa 2020””).

(2) Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej (²) należy ustanowić wieloletni Europejski program statystyczny („wieloletni program” ), stanowiący ramy dla finansowania działań Unii.

(3) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009 wieloletni program powinien zapewniać ramy dla opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki europejskiej oraz wyznaczać główne obszary i cele przewidywanych działań na okres nieprzekraczający pięciu lat. Należy określić w nim priorytety dotyczące potrzeb w zakresie informacji do celów prowadzenia działań Unii. Potrzeby te powinny być określone proporcjonalnie do zasobów, jakie są konieczne na poziomie unijnym i krajowym do zapewniania wymaganych statystyk, a także w odniesieniu do obciążenia respondentów i kosztów ponoszonych przez respondentów, ze szczególnym uwzględnieniem stosunku kosztów do korzyści.

(4) Opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie statystyk europejskich w ramach legislacyjnych wieloletniego programu powinno się odbywać w obrębie europejskiego systemu statystycznego (ESS) w drodze ścisłej i skoordynowanej współpracy między urzędem statystycznym Unii, którym jest Komisja (Eurostat), a krajowymi urzędami statystycznymi i innymi organami krajowymi wyznaczonymi przez państwa członkowskie (³) (zwanymi wspólnie „ krajowymi organami statystycznymi”). Zawodowa niezależność krajowych urzędów statystycznych oraz Komisji (Eurostatu) ma kluczowe znaczenie dla dostarczania wiarygodnych danych statystycznych wysokiej jakości.

(5) Dla poprawy jakości statystyki europejskiej absolutnie konieczna jest ściślejsza współpraca między Komisją (Eurostatem) a krajowymi urzędami statystycznymi. Taka ściślejsza współpraca powinna koncentrować się przede wszystkim na zapewnianiu dalszych szkoleń metodologicznych w dziedzinie statystyki i obszarów pokrewnych, na rozwijaniu i rozpowszechnianiu dobrych praktyk stosowanych obecnie w ramach ESS oraz na dwukierunkowej wymianie pracowników między państwami członkowskimi a Komisją (Eurostatem).

(6) Realizacja wieloletniego programu daje możliwość stworzenia zharmonizowanej statystyki europejskiej w celu przyczynienia się do opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania wspólnych, porównywalnych i wiarygodnych informacji statystycznych na szczeblu unijnym.

(7) Wysokiej jakości statystyki opracowywane, tworzone i rozpowszechniane w ramach wieloletniego programu są niezbędne dla podejmowania decyzji w oparciu o fakty, powinny być dostępne w odpowiednim czasie oraz przyczyniać się do wdrożenia polityk Unii odzwierciedlonych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i strategii „Europa 2020”, a także innych polityk wymienionych wśród priorytetów strategicznych Komisji na lata 2010–2014, zwłaszcza wzmocnionego i zintegrowanego zarządzania gospodarczego, zmiany klimatu, zreformowanej polityki rolnej, wzrostu gospodarczego i spójności społecznej, równouprawnienia płci, Europy obywateli i globalizacji. Należy je wspierać poprzez działania, które są finansowane w ramach wieloletniego programu, w przypadku gdy Unia może przynieść oczywistą wartość dodaną, i które zmierzają do zapewnienia równorzędnego traktowania wskaźników ekonomicznych, społecznych i środowiskowych.

(8) Przy definiowaniu obszarów statystyki, które będą rozwijane, należy uwzględnić cele rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 691/2011 z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie europejskich rachunków ekonomicznych środowiska (⁴), które dotyczą opracowania nowych modułów rachunków ekonomicznych środowiska.

(9) Ponadto analizie statystycznej należy w szczególnym stopniu poddać wpływ programów konsolidacji fiskalnej na pracowników i innych obywateli. Dane statystyczne należy gromadzić w taki sposób, aby uwidocznić zmiany zachodzące w poszczególnych państwach członkowskich, na przykład w odniesieniu do rozwoju sytuacji dotyczącej bezrobocia, wysokości świadczeń socjalnych i ich zmian, liczby i jakości miejsc pracy, mobilności pracowników w państwach członkowskich, w ramach Unii oraz między Unią a państwami trzecimi, a także powiązanych zmian społeczno-geograficznych, jeżeli chodzi o strukturę płac i szkolenia zawodowe.

(10) W ostatnich latach ESS stanął w obliczu wielu wyzwań. Po pierwsze, brak krajowych statystyk wysokiej jakości może mieć negatywny wpływ na państwa członkowskie oraz Unię w ogóle. Spójne i dokładne statystyki wysokiej jakości tworzone przez zawodowo niezależne krajowe urzędy statystyczne są zatem absolutnie konieczne do celów kształtowania polityki na szczeblu krajowym i unijnym oraz, w szczególności, w kontekście mechanizmów nadzoru strefy euro.

(11) Po drugie, stale rośnie zapotrzebowanie na statystyki europejskie i nie wydaje się prawdopodobne, aby ta tendencja miała się zmienić w przyszłości. Globalizacja gospodarcza stanowi szczególne wyzwanie, wymagające opracowania nowych metod pomiaru globalnych łańcuchów wartości w sposób skoordynowany na szczeblu międzynarodowym, w celu uzyskania lepszego obrazu wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy.

(12) Po trzecie, charakter potrzeb podlega ciągłym zmianom, co wymaga większej synergii różnych dziedzin statystyki.

(13) Po czwarte, właściwe przekroje dostępnych danych mogą ułatwić monitorowanie skutków kryzysu gospodarczego i finansowego oraz wpływu wdrażanych polityk na obywateli, w tym na najsłabsze grupy społeczeństwa.

(14) Po piąte, zmienił się charakter statystyki. Nie jest ona już tylko jedynym źródłem informacji na potrzeby kształtowania polityki, lecz znajduje się obecnie w samym centrum procesu podejmowania decyzji. Podejmowanie decyzji w oparciu o fakty wymaga statystyki, która spełnia kryteria wysokiej jakości związane z określonymi celami, jakim służy; rośnie też zapotrzebowanie na złożoną, wielowymiarową statystykę wspierającą złożone obszary polityki. W celu odpowiedniego reagowania na wymagania związane z kształtowaniem polityki konieczne jest, w stosownych przypadkach, dysponowanie danymi zdezagregowanymi według kryterium płci.

(15) Po szóste, ze względu na pojawienie się nowych podmiotów na rynku informacji, w tym dostarczających informacje w czasie zbliżonym do rzeczywistego, priorytetem ESS na przyszłość jest wysoka jakość, w tym aktualność danych.

(16) Po siódme, sytuację utrudniają ograniczenia budżetowe na poziomie krajowym i unijnym, a także potrzeba dalszego zmniejszenia obciążeń dla przedsiębiorstw i obywateli.

(17) Wszystkie siedem wyzwań uwzględniono w komunikacie Komisji z dnia 10 sierpnia 2009 r. w sprawie metod tworzenia statystyk UE: wizja na kolejną dekadę, oraz w strategii ESS wdrażającej tę wizję, w których proponuje się dążenie do przeorganizowania metod pracy ESS, w celu uczynienia go bardziej wydajnym i elastycznym. Wdrożenie tego komunikatu leży u podstaw wieloletniego programu w ramach wspólnej strategii ESS.

(18) W celu zapewnienia rzetelności i zarządzania jakością przy opracowywaniu, tworzeniu i rozpowszechnianiu statystyk europejskich na podstawie niniejszego rozporządzenia krajowe urzędy statystyczne i Komisja (Eurostat) powinny podjąć wszelkie niezbędne działania w celu utrzymania zaufania publicznego do statystyki oraz umożliwienia bardziej rygorystycznego stosowania obowiązującego Europejskiego kodeksu praktyk statystycznych oraz komunikatu Komisji z dnia 15 kwietnia 2011 r. zatytułowanego „Rzetelne zarządzanie jakością w statystyce europejskiej” , przy jednoczesnym poszanowaniu określonych w nich zasad.

(19) W celu lepszego dostosowania ograniczonych zasobów dostępnych dla producentów krajowych i europejskich przy tworzeniu statystyki europejskiej, do rosnących potrzeb w zakresie statystyki, etap przygotowywania rocznych programów prac Komisji w dziedzinie statystyki, które zawierają szczegółowy opis wieloletniego programu, powinien obejmować systematyczny i dokładny przegląd priorytetów statystycznych, który doprowadzi do ograniczenia mniej istotnych wymagań i uproszczenia istniejących procesów przy jednoczesnym zwiększeniu wiarygodności oraz utrzymaniu wysokich standardów statystyki publicznej. Należy także wziąć pod uwagę obciążenie respondentów, niezależnie od tego, czy są nimi przedsiębiorstwa, centralne, regionalne lub lokalne jednostki rządowe lub samorządowe, gospodarstwa domowe czy osoby fizyczne. Proces ten należy przeprowadzić w ścisłej współpracy z użytkownikami i producentami statystyk europejskich.

(20) W tym kontekście należy osiągnąć racjonalny podział obciążenia finansowego między budżetem Unii a budżetami państw członkowskich. Oprócz podziału środków finansowych określonego w niniejszym rozporządzeniu krajowe organy statystyczne powinny zatem otrzymać na poziomie krajowym odpowiednie środki finansowe na realizację poszczególnych działań statystycznych ustalonych na potrzeby wdrożenia wieloletniego programu.

(21) Mając na uwadze obciążenia związane z zachowaniem zgodności z normami, szczególnie dla mniejszych państw członkowskich, Komisja (Eurostat) powinna być w stanie służyć państwom członkowskim wsparciem technicznym i fachowym doradztwem, aby pomóc im przezwyciężyć trudności badawcze oraz poważne bariery metodologiczne, z myślą o zapewnieniu zgodności z normami i dostarczeniu danych wysokiej jakości.

(22) Pulę środków finansowych wieloletniego programu należy również przydzielić w taki sposób, aby pokryć wydatki potrzebne do usprawnienia procesu opracowywania wysokiej jakości statystyk europejskich oraz zdolności do tego, a także wydatki potrzebne do zaspokojenia potrzeb szkoleniowych statystyków krajowych.

(23) Wkłady finansowe Unii powinny wspierać działania w zakresie opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Powinny one mieć formę dotacji, zamówień publicznych bądź jakichkolwiek innych interwencji potrzebnych do osiągnięcia celów wieloletniego programu. W tym kontekście stosowanie kwot ryczałtowych powinno być głównym sposobem uproszczenia zarządzania dotacjami.

(24) Zgodnie z art. 15 rozporządzenia (WE) nr 223/2009 należy opracować właściwą strukturę finansową w celu wspierania sieci współpracy.

(25) Należy wprowadzić przepis otwierający wieloletni program na uczestnictwo państw Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego („państwa EOG/EFTA”) i Szwajcarii. Należy również wprowadzić przepis otwierający wieloletni program na uczestnictwo innych państw, w szczególności państw sąsiadujących z Unią, państw ubiegających się o członkostwo w Unii i państw kandydujących lub przystępujących do Unii.

(26) W kontekście wdrażania wieloletniego programu należy w stosownych przypadkach wspierać współpracę z państwami trzecimi nieuczestniczącymi w wieloletnim programie, z uwzględnieniem wszelkich właściwych umów zawartych lub planowanych między tymi państwami a Unią.

(27) Aby roczne programy prac przyjmowane przez Komisję dla realizacji wieloletniego programu mogły być uznane za decyzje w sprawie finansowania zgodnie z art. 84 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (⁵) („ rozporządzenie finansowe”), muszą one określać cele, oczekiwane rezultaty, metodę realizacji oraz całkowite kwoty. Roczne programy prac muszą także zawierać opis działań, które mają być finansowane, wskazanie kwot przeznaczonych na każde działanie oraz orientacyjny harmonogram realizacji. Wskazane jest, aby określały one przydatność celów na potrzeby użytkowników i plan projektu. W odniesieniu do dotacji programy te powinny zawierać priorytety, podstawowe kryteria oceny oraz maksymalny wskaźnik współfinansowania. Ponadto roczne programy prac powinny zawierać odpowiednie wskaźniki monitorowania wyników.

(28) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie wieloletniego programu, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(29) Aby realizować wieloletni program w sposób wydajny i skuteczny w osiąganiu jego celów oraz aby uwzględnić ograniczenia budżetowe, począwszy od etapu opracowywania wieloletniego programu, przeprowadzono ocenę ex ante zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami. Znaczenie i wpływ środków podejmowanych w ramach wieloletniego programu należy systematycznie poddawać monitorowaniu i ocenie, w tym niezależnym ocenom zewnętrznym. Na potrzeby oceniania wieloletniego programu sformułowano mierzalne cele oraz opracowano wskaźniki.

(30) W odniesieniu do roku 2013 w niniejszym rozporządzeniu ustanawia się pulę środków finansowych na wieloletni program, która, podczas corocznej procedury budżetowej, ma być głównym punktem odniesienia dla władzy budżetowej w rozumieniu pkt 37 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami (⁶).

(31) Oprócz puli środków finansowych określonej niniejszym rozporządzeniem poszczególne działania statystyczne mające na celu realizację wieloletniego programu, obejmujące działania w postaci porozumienia między krajowymi organami statystycznymi a Komisją (Eurostatem), powinny otrzymać w możliwym zakresie odpowiednie środki finansowe na poziomie krajowym.

(32) Ocena skutków niniejszego rozporządzenia, przedstawiająca oszczędności kosztów dla Unii i państw członkowskich, stanowi podstawę przydziału środków finansowych dla wieloletniego programu. Oszczędności kosztów wynikać będą w szczególności z nowych metod tworzenia statystyki europejskiej w wyniku rozwoju w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych.

(33) Należy chronić interesy finansowe Unii poprzez zastosowanie proporcjonalnych środków w całym cyklu wydatkowania, w tym zapobieganie nieprawidłowościom, ich wykrywanie i analizę, odzyskiwanie środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładanie kar.

(34) W celu zapewnienia ciągłości działań statystycznych przewidzianych w ESS na cały rok kalendarzowy 2013, oraz dla pewności prawnej, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie z dniem jego opublikowania i powinno być stosowane od dnia 1 stycznia 2013 r. Data rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia powinna w szczególności służyć uzasadnieniu wypłat na rzecz personelu kontraktowego, jak również wszystkich działań podejmowanych na podstawie programu.

(35) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009 projekt wieloletniego programu został przedstawiony do wstępnej analizy Komitetowi ds. Europejskiego Systemu Statystycznego, Europejskiemu Komitetowi Doradczemu ds. Statystyki, ustanowionemu decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 234/2008/WE (⁷), oraz Komitetowi ds. Statystyki Walutowej, Finansowej i Bilansu Płatniczego, ustanowionemu decyzją Rady 2006/856/WE (⁸),

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Ustanowienie Europejskiego programu statystycznego

1. Niniejszym ustanawia się Europejski program statystyczny na lata 2013–2017 (zwany dalej „programem” ).

2. [1] Program przedłuża się na okres od 2018 r. do 2020 r.

Artykuł 2

Wartość dodana

Program stanowi wartość dodaną przez zapewnienie, by statystyki europejskie koncentrowały się na informacjach, które są niezbędne dla opracowywania, wdrażania, monitorowania i oceny polityk Unii. Program przyczynia się ponadto do efektywnego wykorzystywania zasobów poprzez popieranie działań, które wnoszą zasadniczy wkład w opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie zharmonizowanych, porównywalnych, wiarygodnych, przyjaznych dla użytkownika i dostępnych informacji statystycznych, w oparciu o jednolite standardy i wspólne zasady określone w Europejskim kodeksie praktyk statystycznych („Kodeks praktyk”) przyjętym przez Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego (ESSC), w szczególności kryteria jakości w zakresie przydatności, dokładności i wiarygodności, aktualności i terminowości, dostępności i przejrzystości oraz spójności i porównywalności.

Artykuł 3

Zakres

[2] W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się ramy programowania w zakresie opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich oraz wyznacza główne obszary i cele działań przewidywanych na lata 2013–2020 zgodnie z art. 13 i 14 rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

Artykuł 4

Cele

1. Ogólnym celem programu jest utrzymanie przez europejski system statystyczny (ESS) roli wiodącego dostawcy wysokiej jakości statystyk dotyczących Europy.

2. Mając na uwadze dostępne zasoby zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, oraz obciążenie respondentów, w działaniach w dziedzinie statystyki prowadzonych na rzecz realizacji programu dąży się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych:

– cel 1: terminowe dostarczanie informacji statystycznych, aby wspierać opracowywanie, monitorowanie i ocenę polityk Unii odpowiednio odzwierciedlających priorytety, utrzymując równowagę między obszarami gospodarczymi, społecznymi i środowiskowymi oraz zaspokajając potrzeby szerokiego kręgu użytkowników statystyki europejskiej, w tym innych decydentów, naukowców, przedsiębiorców i wszystkich obywateli Europy, w sposób racjonalny pod względem kosztów, bez niepotrzebnego powielania działań,

– cel 2: wdrażanie nowych metod tworzenia statystyk europejskich w celu poprawy wydajności i jakości,

– cel 3: umacnianie partnerstwa wewnątrz ESS i poza nim, w celu dalszego zwiększania jego wydajności i wzmacniania jego wiodącej roli w statystyce publicznej na świecie, oraz

– cel 4: zapewnienie spójnego dostarczania takich statystyk podczas całego okresu trwania programu, pod warunkiem że nie zakłóca to mechanizmów określania priorytetów ESS.

3. Ogólne i szczegółowe cele, o których mowa w ust. 1 i 2, określono bardziej szczegółowo w załączniku, wraz ze wskaźnikami stosowanymi do monitorowania realizacji programu. Zgodnie z art. 13 i 14 rozporządzenia (WE) nr 223/2009 program podlega szczegółowemu planowaniu rocznemu, które będzie obejmować mechanizm określania priorytetów jako integralną część procesu. Cele programu są osiągane poprzez ścisłą i skoordynowaną współpracę w ramach ESS. Program obejmuje opracowywanie odpowiednich instrumentów prowadzących do podniesienia jakości, większego stopnia elastyczności ESS i poprawy zdolności do terminowego zaspokajania potrzeb użytkowników. Program zapoczątkowuje również opracowywanie wiarygodnych wskaźników będących w stanie sprostać wyzwaniom XXI wieku, tj. dokonujących pomiaru zrównoważonego rozwoju środowiska, jakości życia i spójności społecznej oraz rejestrowania aktywności gospodarczej w sektorze usług i w gospodarce społecznej.

Artykuł 5

Zarządzanie statystyką i jej niezależność, przejrzystość oraz jakość

1. Statystyki europejskie tworzone są w sposób zawodowo niezależny i przejrzysty.

2. Program jest wdrażany zgodnie z zasadami Kodeksu praktyk, z myślą o tworzeniu i rozpowszechnianiu zharmonizowanych i porównywalnych statystyk europejskich wysokiej jakości, zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 223/2009, oraz zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania ESS jako całości. Krajowe urzędy statystyczne i urząd statystyczny Unii (Komisja (Eurostat)) zapewniają, poprzez swą zawodową niezależność, zgodność statystyk europejskich z Kodeksem praktyk.

3. Krajowe urzędy statystyczne i inne organy krajowe wyznaczone przez państwa członkowskie (zwane wspólnie „krajowymi organami statystycznymi” ), oraz Komisja (Eurostat), które są odpowiedzialne za opracowanie, tworzenie i rozpowszechnianie statystyk europejskich:

– dążą do wzmocnienia środowiska instytucjonalnego i organizacyjnego promującego koordynację, efektywność i wiarygodność krajowych organów statystycznych oraz Komisji (Eurostatu) opracowujących i rozpowszechniających statystyki europejskie,

– kładą nacisk na zasady statystyczne określone w art. 2 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 223/2009 oraz na potrzeby użytkowników,

– zaspokajają potrzeby użytkowników instytucjonalnych z Unii zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009 oraz dążą do opracowania statystyk zaspokajających potrzeby szerokiego kręgu użytkowników statystyki europejskiej, w tym innych decydentów, naukowców, przedsiębiorców i wszystkich obywateli Europy, oraz

– współpracują z organami statystycznymi na szczeblu międzynarodowym w celu propagowania korzystania z międzynarodowych pojęć, klasyfikacji, metod i innych standardów, szczególnie w celu zapewnienia większej spójności i lepszej porównywalności statystyk w skali światowej.

4. Każde państwo członkowskie dąży do zapewnienia, aby procesy tworzenia statystyk w tym państwie przebiegały w sposób ustandaryzowany i były usprawniane, w możliwym zakresie, przez mechanizmy audytu.

5. Ze względu na przejrzystość Komisja (Eurostat) publikuje, w stosownych przypadkach, swoją ocenę jakości wkładów krajowych do statystyki europejskiej jako część sprawozdawczości w zakresie jakości i monitorowania zgodności.

6. Komisja (Eurostat) pracuje nad zapewnieniem, aby jej publikacje, szczególnie te, które są dostępne na jej stronie internetowej, były bardziej przyjazne dla użytkowników niebędących specjalistami, oraz umożliwia łatwy dostęp do pełnych serii danych i przedstawia łatwo porównywalne wykresy w celu zapewnienia obywatelom większej wartości dodanej. W ramach okresowych aktualizacji Komisja (Eurostat) dostarcza, w miarę możliwości, informacje o każdym państwie członkowskim, a także przekazuje serie danych w ujęciu rocznym i miesięcznym oraz serie długookresowych danych, w razie potrzeby, i gdy korzyści są większe niż koszty gromadzenia danych.

Artykuł 6

Określanie priorytetów statystycznych

1. Program zapewnia inicjatywy statystyczne, na których opiera się opracowywanie, realizacja i monitorowanie obecnych polityk Unii i udziela wsparcia statystycznego w zakresie ważnych wymogów wynikających z nowych inicjatyw politycznych Unii.

2. Przy przygotowywaniu rocznych programów prac, o których mowa w art. 9, Komisja zapewnia efektywne określanie priorytetów statystycznych i ich coroczny przegląd oraz przedstawia sprawozdania na ich temat. Roczne programy prac tym samym będą miały na celu zapewnienie tworzenia statystyki europejskiej w ramach dostępnych zasobów na szczeblu krajowym i unijnym. Określanie priorytetów przyczynia się do obniżenia kosztów i zmniejszenia obciążeń związanych z nowymi wymogami statystycznymi przez zmniejszenie wymogów statystycznych w istniejących dziedzinach statystyki europejskiej i odbywa się w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi.

3. Komisja zapewnia opracowanie i wdrożenie instrumentów służących rocznemu przeglądowi priorytetów działań statystycznych w celu przyczynienia się do zmniejszenia kosztów i obciążeń dla dostawców danych i producentów statystyk.

4. Przedstawiając nowe działania lub wprowadzając znaczące zmiany w istniejących statystykach, Komisja należycie je uzasadnia i udziela, z udziałem państw członkowskich, informacji na temat obciążenia respondentów i kosztów tworzenia statystyk zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

Artykuł 7

Finansowanie

1. Pulę środków finansowych Unii na realizację programu na 2013 r. ustala się w kwocie 57,3 mln EUR objętych okresem programowania 2007–2013. Pulę środków finansowych Unii na realizację programu na lata 2014–2017 ustala się w kwocie 234,8 mln EUR objętych okresem programowania 2014–2020.

Pula środków finansowych na realizację programu na lata 2018–2020 wynosi 218,1 mln EUR objętych okresem programowania 2014–2020. [3]

2. Komisja wdraża wsparcie finansowe Unii zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

3. Przy podejmowaniu decyzji w sprawie rocznych przydziałów środków Komisja przestrzega prerogatyw Parlamentu Europejskiego i Rady.

Artykuł 8

Pomoc administracyjna i techniczna

Środki finansowe przyznane na realizację programu można wykorzystać w celu pokrycia wydatków związanych z pracami w zakresie przygotowania, monitorowania, kontroli, audytu i oceny, które są niezbędne do zarządzania programem i osiągania jego celów; w szczególności wydatki poniesione z tytułu badań, spotkań ekspertów, zwrotu kosztów ponoszonych przez ekspertów w dziedzinie statystyki, działań informacyjnych i komunikacyjnych, wydatki związane z sieciami informatycznymi służącymi przetwarzaniu i wymianie informacji, a także wszelkie inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem programem. Te środki finansowe można również wykorzystać w celu pokrycia kosztów pomocy technicznej i fachowego doradztwa udzielonego państwom członkowskim, które nie są w stanie tworzyć niektórych statystyk europejskich lub statystyk o wymaganej jakości ze względu na szczególne okoliczności.

Artykuł 9

Roczne programy prac

[4] W celu realizacji programu Komisja przyjmuje roczne programy prac spełniające wymagania ustanowione w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 223/2009 oraz zawierające określenie celów i oczekiwanych rezultatów, zgodnie z celami ogólnymi i szczegółowymi, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 niniejszego rozporządzenia. Komisja zapewnia, aby odpowiedni nacisk został położony na działania mające na celu propagowanie zgodności z kodeksem praktyk. Każdy roczny program prac jest przekazywany do wiadomości Parlamentu Europejskiego.

Artykuł 10

Rodzaje interwencji

Wkłady finansowe Unii mogą mieć formę dotacji, zamówień publicznych lub jakichkolwiek innych interwencji potrzebnych do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych, o których mowa w art. 4. ust. 1 i 2.

Artykuł 11

Działania kwalifikowalne

1. Wkład finansowy Unii przeznaczony jest na wspieranie działań w zakresie opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich potrzebnych do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2. Za priorytetowe uznawane są działania o wysokiej wartości dodanej dla Unii zgodnie z art. 2.

2. Wkład finansowy przeznaczony na wspieranie sieci współpracy, o których mowa w art. 15 rozporządzenia (WE) nr 223/2009, może przyjmować formę dotacji na działania i pokrywać maksymalnie 95 % kosztów kwalifikowalnych.

3. W stosownych przypadkach dotacje operacyjne, nieprzekraczające 50 % kosztów kwalifikowalnych, mogą być przyznawane na wspieranie funkcjonowania organizacji, o których mowa w art. 12 ust. 3.

4. W ramach wkładu w wydatki ponoszone przez państwa członkowskie w związku z prowadzeniem działań opartych na gromadzeniu danych możliwe jest wypłacenie kwoty ryczałtowej za zbiór danych, w przypadku których kompletne wyniki mają być przekazane Komisji, aż do maksymalnego progu określonego w odniesieniu do każdego gromadzenia danych. Komisja określa te kwoty ryczałtowe, uwzględniając w odpowiednim stopniu złożoność gromadzenia danych.

Artykuł 12

Beneficjenci kwalifikujący się do przyznania dotacji

1. Zgodnie z art. 128 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia finansowego dotacje dla krajowych organów statystycznych, określonych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 223/2009, mogą być udzielane bez zaproszenia do składania wniosków.

2. W sieciach współpracy mogą uczestniczyć beneficjenci, o których mowa w ust. 1, oraz inne podmioty bez zaproszenia do składania wniosków zgodnie z art. 128 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

3. Dotacje operacyjne, o których mowa w art. 11 ust. 3, mogą być przyznawane organizacjom, które spełniają oba wymienione poniżej kryteria:

a) są nienastawione na osiąganie zysku, są niezależne od interesów przemysłu, handlu, przedsiębiorstw i wszelkich innych interesów, które mogłyby pozostawać w sprzeczności, a ich podstawowymi celami i działaniami są promocja i wsparcie wdrażania Kodeksu praktyk oraz nowych metod tworzenia statystyk europejskich, których celem jest poprawa wydajności i jakości na poziomie Unii; oraz

b) przedstawiły Komisji zadowalające informacje na temat członkostwa, zasad wewnętrznych i źródeł finansowania.

Artykuł 13

Ochrona interesów finansowych Unii

[5] 1. Komisja, w trakcie realizacji działań finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia, podejmuje odpowiednie środki zapewniające ochronę interesów finansowych Unii przez zapobieganie nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nielegalnym działaniom, przez skuteczne kontrole oraz, w razie wykrycia nieprawidłowości, przez odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych, a także, w stosownych przypadkach, przez skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje administracyjne i finansowe.

2. Komisja lub jej przedstawiciele oraz Trybunał Obrachunkowy są uprawnieni do przeprowadzenia audytu, na podstawie dokumentów oraz inspekcji na miejscu, wszystkich beneficjentów dotacji, wykonawców i podwykonawców, którzy otrzymali unijne środki finansowe w ramach programu.

3. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia, w tym kontrole i inspekcje na miejscu, zgodnie z przepisami i procedurami określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (⁹) oraz rozporządzeniu Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 (¹⁰), w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub inne nielegalne działania naruszające interesy finansowe Unii, w związku z umową o udzielenie dotacji, decyzją o udzieleniu dotacji lub umową w sprawie zamówienia finansowaną w ramach programu.

4. Bez uszczerbku dla ust. 1, 2 i 3, w umowach o współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, zamówieniach, umowach o udzielenie dotacji i decyzjach o udzieleniu dotacji wynikających z wykonania niniejszego rozporządzenia zamieszcza się postanowienia wyraźnie upoważniające Komisję, Trybunał Obrachunkowy i OLAF do prowadzenia takich audytów i dochodzeń zgodnie z ich odpowiednimi uprawnieniami.

5. Bez uszczerbku dla ust. 1, 2 i 3, w przypadku gdy realizację działania zlecono na zewnątrz lub podzlecono w całości lub w części lub gdy realizacja działania wymaga udzielenia zamówienia publicznego lub udzielenia wsparcia finansowanego osobie trzeciej, w zamówieniu, umowie o udzielenie dotacji lub decyzji o udzieleniu dotacji przewiduje się zobowiązanie wykonawcy lub beneficjenta do uzyskania od każdej zaangażowanej osoby trzeciej wyraźnej akceptacji wspomnianych uprawnień Komisji, Trybunału Obrachunkowego i OLAF.

Artykuł 14

Uczestnictwo państw trzecich w programie

Uczestnictwo w programie jest otwarte dla:

a) państw EOG/EFTA, zgodnie z warunkami ustanowionymi w Porozumieniu o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

b) Szwajcarii, zgodnie z warunkami ustanowionymi w Umowie z dnia 26 października 2004 r. między Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską o współpracy w dziedzinie statystyki (¹¹); oraz

c) państw, do których ma zastosowanie europejska polityka sąsiedztwa, państw ubiegających się o członkostwo w Unii, państw kandydujących lub przystępujących do Unii, a także państw Bałkanów Zachodnich włączonych do procesu stabilizacji i stowarzyszenia, zgodnie z warunkami określonymi w odpowiednich dwu- lub wielostronnych umowach z tymi państwami, ustanawiających ogólne zasady uczestnictwa w programach Unii.

Artykuł 15

Ocena i przegląd programu

1. Po zasięgnięciu opinii ESSC Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie międzyokresowe sprawozdanie z postępów w realizacji programu do dnia 30 czerwca 2015 r.

2. Najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r. Komisja – w oparciu o międzyokresowe sprawozdanie z postępów, o którym mowa w ust. 1, i po zasięgnięciu opinii ESSC – może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek o przedłużenie programu na lata 2018–2020 przy poszanowaniu wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020.

2a. [6] Do dnia 31 grudnia 2019 r. Komisja (Eurostat) przedkłada Komitetowi ds. ESS sprawozdanie z postępów w realizacji programu. Sprawozdanie zawiera szczegółową opinię Komisji (Eurostatu) na temat perspektyw programu w wieloletnich ramach finansowych rozpoczynających się w 2021 r. Sprawozdanie to jest również przekazywane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

3. [7] Do dnia 31 grudnia 2021 r. i po zasięgnięciu opinii Komitetu ds. ESS oraz Europejskiego Komitetu Doradczego ds. Statystyki Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie końcowe sprawozdanie z oceny realizacji programu. W sprawozdaniu ocenia się w szczególności:

a) skutki zmiany priorytetów oraz kalkulację kosztów produktów statystycznych;

b) działania podjęte przez Europejski System Statystyczny w celu zmniejszenia kosztów wdrażania i tworzenia statystyk ponoszonych przez państwa członkowskie oraz ograniczenia ogólnych obciążeń wynikających z projektów statystycznych i dziedzin objętych programem;

c) postępy w ułatwianiu dostępu do statystyk publicznych i zwiększaniu przystępności statystyk dla użytkownika, w tym publikowanie danych na stronie internetowej Eurostatu; a także

d) postępy pod względem poprawy dostępności danych, w tym danych dotyczących działalności w gospodarce społecznej oraz wskaźników strategii „Europa 2020”.

Artykuł 16

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2013 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 15 stycznia 2013 r.

ZAŁĄCZNIK

Infrastruktura statystyczna i cele Europejskiego programu statystycznego na lata 2013-2020 [8]

Wprowadzenie

Wdrożenie polityk Unii wymaga porównywalnych, wiarygodnych informacji statystycznych wysokiej jakości, dotyczących sytuacji gospodarczej, społecznej, terytorialnej i środowiskowej w Unii oraz jej elementów składowych na poziomie krajowym i regionalnym. Statystyka europejska jest również niezbędna dla Unii, gdyż umożliwia ogółowi społeczeństwa oraz obywatelom europejskim zrozumienie i uczestniczenie w demokratycznych procesach i debatach na temat aktualnego stanu i przyszłości Unii.

Program przewiduje ramy legislacyjne dla opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich na okres od 2013 do 2020 r.

Statystyki europejskie są opracowywane, tworzone i rozpowszechniane w obrębie tych ram ustawodawczych poprzez ścisłą i skoordynowaną współpracę w ramach Europejskiego systemu statystycznego (ESS).

Statystyki opracowywane, tworzone i rozpowszechniane w ramach programu przyczyniają się do wdrożenia polityk Unii odzwierciedlonych w TFUE oraz w strategii „Europa 2020” i w poszczególnych inicjatywach przewodnich tej strategii, a także innych polityk określonych w priorytetach strategicznych Komisji.

Biorąc pod uwagę fakt, że program ten jest programem wieloletnim obejmującym okres pięciu lat i że celem ESS jest utrzymanie kluczowej pozycji w dziedzinie statystyki, program ma ambitne założenia pod względem zakresu i celów, ale realizacja programu będzie następowała etapami. Opracowanie efektywnego mechanizmu określania priorytetów i upraszczania będzie celem tego programu.

Infrastruktura statystyczna

Program będzie dążył do utworzenia infrastruktury informacji statystycznych. Ta infrastruktura musi być przygotowana do powszechnego i intensywnego korzystania z różnych aplikacji.

U podłoża decyzji dotyczących tworzenia statystyk europejskich leży kształtowanie polityki. Statystyki te powinny być jednak łatwo dostępne również dla innych decydentów, naukowców, przedsiębiorstw i wszystkich obywateli Europy, ponieważ stanowią one dobro publiczne i są opłacane przez europejskich obywateli i przedsiębiorców, którzy powinni korzystać z tych usług w równym stopniu. Aby infrastruktura spełniała swoją funkcję, musi być zaprojektowana zgodnie z solidnymi ramami koncepcyjnymi, które z jednej strony zapewniają przydatność do wielu różnych celów, a z drugiej strony umożliwiają elastyczne dostosowywanie do zmieniających się potrzeb użytkowników w nadchodzących latach.

Infrastrukturę informacji statystycznych przedstawiono poniżej:

INFRASTRUKTURA INFORMACJI STATYSTYCZNYCH

Legenda

Dane: informacje gromadzone przez krajowe organy statystyczne na podstawie tradycyjnych działań w dziedzinie statystyki (badania reprezentacyjne, spisy itp.) oraz dane z innych źródeł, które są wtórnie wykorzystywane do celów statystycznych. Informacje te są dostosowane do zaspokojenia potrzeb w poszczególnych obszarach polityki, np. w obszarze rynku pracy, migracji czy rolnictwa.

Określenie to obejmuje też dane gromadzone w celach administracyjnych, ale wykorzystywane przez krajowe organy statystyczne w celach statystycznych (zazwyczaj określane jako dane ze źródeł administracyjnych).

Systemy rachunkowości: spójne i zintegrowane rachunki, bilanse i tabele sporządzone w oparciu o zestaw zasad uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym. Standardy rachunkowości zapewniają wysoki poziom spójności i porównywalności; dane statystyczne mogą być zbierane i przedstawiane w formacie, który jest przeznaczony do celów analizy i kształtowania polityki.

Wskaźniki: wskaźnik jest pomiarem sumarycznym, związanym z ważną kwestią lub zjawiskiem, dokonanym na podstawie szeregu zaobserwowanych faktów. Wskaźniki mogą być stosowane do określenia pozycji względnych lub wykazania zmiany pozytywnej lub negatywnej. Wskaźniki stanowią zazwyczaj bezpośredni wkład w politykę Unii i politykę globalną. W strategicznych obszarach polityki są one istotne dla określania celów i monitorowania ich osiągania.

W ramach tego nadrzędnego systemu w programie wyróżnione zostaną dodatkowo trzy filary informacji statystycznych: działalność gospodarcza; Europa obywateli; oraz statystyki dotyczące geoprzestrzeni, środowiska, rolnictwa i inne statystyki sektorowe.

Polityka Unii i odpowiednie obszary polityki globalnej są instrumentami określającymi wymogi statystyczne, na które program będzie reagować za pośrednictwem zreorganizowanej struktury oraz odpowiednich procesów tworzenia statystyk. Z tego względu każdy poszczególny obszar polityki unijnej i globalnej znajduje odzwierciedlenie w różnych komponentach infrastruktury statystycznej i jest uwzględniony w określonych działaniach w programie. Nowe obszary polityki określone w nadchodzących latach zostaną uwzględnione poprzez ustanowienie nowych dróg pozyskiwania wskaźników/rozliczeń na podstawie danych statystycznych tworzonych w ramach trzech filarów.

INFORMACJE STATYSTYCZNE – STRUKTURA I DYNAMIKA

Cele

Ogólnym celem programu jest utrzymanie przez ESS roli wiodącego dostawcy wysokiej jakości statystyk dotyczących Europy.

Mając na uwadze dostępne zasoby zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, oraz obciążenie respondentów, w działaniach w dziedzinie statystyki prowadzonych na rzecz realizacji programu dąży się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych:

– cel 1: terminowe dostarczanie informacji statystycznych w sposób racjonalny pod względem kosztów i bez niepotrzebnego powielania działań, aby wspierać opracowywanie, monitorowanie i ocenę polityk Unii, odpowiednio odzwierciedlając priorytety, jednocześnie utrzymując równowagę między obszarami gospodarczymi, społecznymi, terytorialnymi i środowiskowymi oraz zaspokajając potrzeby szerokiego kręgu użytkowników statystyki europejskiej, w tym innych decydentów, naukowców, przedsiębiorców i ogólnie obywateli Europy,

– cel 2: wdrażanie nowych metod tworzenia statystyk europejskich w celu poprawy wydajności i jakości,

– cel 3: umacnianie partnerstwa wewnątrz ESS i poza nim, w celu dalszego zwiększania jego wydajności i wzmacniania jego wiodącej roli w statystyce publicznej na świecie, oraz

– cel 4: zapewnienie spójnego dostarczania takich statystyk podczas całego okresu trwania programu, pod warunkiem że nie zakłóca to mechanizmów określania priorytetów ESS.

Cele szczegółowe podzielone są na różne obszary priorytetowe opisane poniżej. Obszar „ I. Wyniki statystyczne” obejmuje cele 1 i 4, obszar „II. Metody tworzenia statystyk europejskich” – cel 2, a obszar „ III. Partnerstwo” – cel 3.

I. WYNIKI STATYSTYCZNE

1. Wskaźniki

1.1. Strategia „Europa 2020”

Przyjęcie strategii „Europa 2020” w znacznym stopniu ukształtowało plan strategiczny Unii i polityki krajowe na nadchodzące lata. W planie tym uzgodniono szereg celów i inicjatyw w wielu obszarach, w odniesieniu do których należy dostarczyć w ramach ESS wskaźników statystycznych, takich jak: poprawa warunków w zakresie innowacji; badania i rozwój; wspieranie godziwych miejsc pracy; promowanie równości kobiet i mężczyzn; osiąganie celów Unii w zakresie zmiany klimatu i energii; efektywne gospodarowanie zasobami; podniesienie poziomu edukacji, w tym ograniczenie zjawiska wczesnego kończenia nauki; zwiększenie ilości szkoleń zawodowych przez całe życie i mobilności edukacyjnej; aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu; promowanie włączenia społecznego oraz ograniczenie ubóstwa. W stosownych przypadkach potrzebne są statystyki z podziałem na płeć, które pozwolą zrozumieć zjawisko dyskryminacji ze względu na płeć, ze zwróceniem szczególnej uwagi na przemoc na tle płciowym.

Cel 1.1.1

Terminowe dostarczanie wysokiej jakości informacji statystycznych na potrzeby europejskiego semestru w celu monitorowania realizacji strategii „Europa 2020”. Podstawą nowych wskaźników są – w miarę możliwości – dostępne dane statystyczne.

Cel ten będzie realizowany poprzez udostępnianie:

– zaktualizowanych wskaźników dotyczących głównych celów strategii „Europa 2020” (w obszarach zatrudnienia, badań i rozwoju, innowacji, energii/zmiany klimatu, edukacji, środowiska, ochrony socjalnej, włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa), dostępnych na stronie internetowej Komisji (Eurostatu),

– statystyk dostępnych do celów wspierania monitorowania realizacji inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020”,

– dodatkowych wskaźników dostępnych jako dane wejściowe na potrzeby oceny ex ante i ex post polityki gospodarczej, społecznej i środowiskowej Unii, oraz

– wskaźników dotyczących zatrudnienia z rozróżnieniem niepełnego i pełnego wymiaru godzin oraz umów na czas określony i umów na czas nieokreślony, jak również wskaźników dotyczących bezrobocia uwzględniających osoby objęte działaniami w zakresie polityki aktywizacji, takimi jak szkolenia. Wskaźniki te powinny obejmować również dane dotyczące podziałów ze względu na płeć.

1.2. Zarządzanie Gospodarcze

Kryzys i napięcia na rynkach finansowych uwydatniły potrzebę wzmocnienia zarządzania gospodarczego w Unii. Unia podjęła już zdecydowane kroki w dziedzinie zarządzania gospodarczego i koordynacji; niektóre z nich będą miały poważne konsekwencje zarówno dla bieżących działań statystycznych, jak i dla całej statystyki.

Cel 1.2.1

Opracowanie nowych i wzmocnienie istniejących informacji statystycznych istotnych dla decydentów Unii i ogółu społeczeństwa w odniesieniu do wzmocnionego i zintegrowanego zarządzania gospodarczego w Unii, a także cyklu nadzoru uwzględniającego pakt stabilności i wzrostu oraz politykę gospodarczą.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– dostarczania statystycznych danych wejściowych na potrzeby tablicy wyników w zakresie zakłócenia równowagi makroekonomicznej oraz analizy bazowej,

– dostarczania statystycznych danych wejściowych na potrzeby udoskonalonego paktu stabilności i wzrostu, mających na celu przede wszystkim tworzenie i dostarczanie wysokiej jakości statystyk dotyczących deficytu i długu publicznego,

– dostarczania statystycznych danych wejściowych na potrzeby skutecznego monitorowania nierówności ekonomicznych;

– opracowania i utworzenia zestawu wskaźników do pomiaru konkurencyjności, oraz

– wprowadzenia w łańcuchu produkcji rzetelnego zarządzania jakością, obejmującego również wyjściowe dane źródłowe dotyczące finansów publicznych i podstawowe procesy działań w państwach członkowskich.

Cel 1.2.2

Dostarczenie unijnym decydentom wiarygodnych statystyk i wskaźników dla celów administracyjnych i regulacyjnych oraz na potrzeby monitorowania określonych zobowiązań politycznych Unii.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– określenia zakresu statystyk dla celów administracyjnych i regulacyjnych i uzgodnienia tego zakresu z użytkownikami, oraz

– określenia, w stosownych przypadkach, wdrożenia i wyjaśnienia ram rzetelnego zarządzania jakością w odniesieniu do tych wskaźników.

1.3. Globalizacja Gospodarcza

Społeczne, gospodarcze i inne skutki kryzysu finansowego, wzrost przepływów transgranicznych i rozdrobnienie procesów produkcyjnych uwydatniły potrzebę bardziej spójnych ram i lepszego pomiaru globalnej produkcji.

Cel 1.3.1

Udoskonalenie wskaźników i informacji statystycznych dotyczących globalizacji gospodarczej oraz globalnych łańcuchów wartości, dostępnych dla decydentów Unii i dla ogółu społeczeństwa. Informacje te powinny umożliwić lepsze zrozumienie wpływu globalizacji na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– uaktualnienia istniejących wskaźników dotyczących globalizacji gospodarczej dostępnych na stronie internetowej Komisji (Eurostatu),

– opracowywania nowych wskaźników dotyczących globalnych łańcuchów wartości, w tym przepływów i zależności od zasobów naturalnych,

– dostarczania danych umożliwiających analizę pozytywnych i negatywnych skutków dla rynku unijnego, w szczególności dla rynku pracy w Unii,

– analizy globalnych łańcuchów wartości, potencjalnie poprzez odpowiednie tablice przepływów międzygałęziowych, oraz statystyk dotyczących handlu zagranicznego i przedsiębiorstw, w tym łączenia danych jednostkowych, oraz koordynacji wyników tej analizy z międzynarodowymi inicjatywami będącymi przedmiotem zainteresowania Unii, oraz

– badania potrzeby reformy obliczania i podziału usług pośrednictwa finansowego.

2. Standardy Rachunkowości

Komunikat Komisji z dnia 20 sierpnia 2009 r. zatytułowany „Wyjść poza PKB: Pomiar postępu w zmieniającym się świecie” („Wyjść poza PKB”) i publikacja sprawozdania Stiglitza, Sena i Fitoussiego dotyczącego pomiaru wyników gospodarczych i postępu społecznego dały nowy impuls najważniejszemu wyzwaniu dla ESS, jakim jest tworzenie lepszej jakości statystyk dotyczących zagadnień przekrojowych oraz bardziej zintegrowanych statystyk do opisania złożonych zjawisk społecznych, środowiskowych i gospodarczych poza tradycyjnymi miernikami wyników gospodarczych. Prace nad wyjściem poza PKB w ramach ESS dotyczą przede wszystkim trzech obszarów priorytetowych: statystyki dla sektora gospodarstw domowych oraz statystyki mierzącej podział dochodów, konsumpcji i majątku, mierzącej jakość życia w sposób wielowymiarowy oraz mierzącej zrównoważenie środowiskowe. Nowe światowe cele zrównoważonego rozwoju przyjęte w 2015 r. stanowią tutaj dodatkowy impuls. Europejski system rachunków narodowych i regionalnych (ESA) oferuje zintegrowane i spójne ramy dla wszystkich statystyk gospodarczych, które powinny zostać uzupełnione o inne wskaźniki, aby dostarczyć bardziej wyczerpujących informacji do celów kształtowania polityki i procesu podejmowania decyzji. Pełne wdrożenie ESA 2010 będzie wspierane dzięki regularnym ocenom jakości i zgodności, z uwzględnieniem stopniowego upływania okresów obowiązywania odstępstw do 2020 r., co doprowadzi do dalszej poprawy aktualności i dostępności wskaźników.

2.1. Wyniki gospodarcze i społeczne

Kryzys gospodarczy zwiększył potrzebę posiadania wysokiej jakości wskaźników makroekonomicznych w celu lepszego zrozumienia i analizowania wahań ekonomicznych oraz lepszego zrozumienia i analizowania zmian w zakresie nierówności ekonomicznych i ich wpływu na społeczeństwo, a w rezultacie ułatwienia procesu decyzyjnego. Coraz większa globalizacja produkcji sprawia, że konieczne jest opracowanie spójnych ram, które ułatwiają interpretację i integrację statystyk z różnych obszarów.

Cel 2.1.1

Uzupełnienie pomiaru wyników gospodarczych o różne wymiary globalizacji, jakość życia, dostęp do towarów i usług, zrównoważenie środowiskowe, zdrowie, dobrobyt, spójność społeczna i włączenie społeczne. Opracowanie ram dla analizy globalnej produkcji.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– realizacji i zestawienia rocznych i kwartalnych rachunków narodowych, a także rocznych rachunków regionalnych zgodnie z ESA,

– tworzenia wskaźników podziału dochodów, konsumpcji i majątku wśród gospodarstw domowych oraz uzgodnienie agregatów rachunków narodowych z danymi pochodzącymi z badań gospodarstw domowych lub danymi administracyjnymi,

– zestawienia terminowej i wysokiej jakości statystyk dotyczących cen, w szczególności zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych,

– wzmacniania powiązań z rachunkami narodowymi w obszarach ochrony socjalnej, zdrowia i edukacji,

– opracowania ram pomiaru jakości życia, wzmacniających wymiar gospodarstw domowych w rachunkach narodowych,

– opracowania wskaźników dotyczących działania „Wyjść poza PKB” służących do pomiaru zrównoważenia środowiskowego i skutków zewnętrznych z perspektywy rachunków narodowych,

– utworzenia bazy danych dla pomiaru wzrostu i wydajności, z uwzględnieniem zmian w wydajności w sektorze publicznym oraz sektorze prywatnym,

– dalszego opracowywania aktualnych wskaźników społecznych, w tym zaawansowanych technik prognozowania teraźniejszości oraz szybkich szacunków,

– wspierania międzynarodowej wymiany danych makroekonomicznych w celu ograniczenia obciążenia producentów danych oraz poprawy dostępności porównywalnych i spójnych danych dla użytkowników,

– opracowania i dostrojenia zagregowanych wskaźników dotyczących dochodów i aspektów nierówności majątkowych,

– pomiaru i analizy różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, w tym zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć,

– opracowania koncepcyjnych ram dla analizy globalnej produkcji,

– opracowania koncepcyjnych ram na potrzeby pomiaru jakości życia i poziomu dobrobytu, oraz

– możliwie najlepszego dostosowania analogicznych pojęć z zakresu księgowości i pojęć statystycznych.

Cel 2.1.2

Dostarczanie najważniejszych wskaźników makroekonomicznych i społecznych oraz Podstawowych Europejskich Wskaźników Gospodarczych (PEEI) jako spójnego zestawu wskaźników spełniających unijne i globalne wymogi w zakresie danych statystycznych, a także dostosowanie PEEI w celu zaspokojenia zmieniających się potrzeb użytkowników.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– skoordynowanego rozwoju tablic najważniejszych wskaźników makroekonomicznych, społecznych i dotyczących zrównoważonego rozwoju,

– zharmonizowanej metodyki dla najważniejszych wskaźników makroekonomicznych i społecznych oraz PEEI,

– zwiększenia międzynarodowej porównywalności wskaźników,

– dostarczania ulepszonych narzędzi ułatwiających interpretację i przekazywanie wskaźników, oraz

– udostępnienia wszystkim państwom członkowskim zharmonizowanej statystyki w zakresie cen domów i rozszerzenia takiej statystyki na wszystkie państwa członkowskie.

2.2. Zrównoważenie środowiskowe

Ochrona, zachowanie i poprawa jakości środowiska dla obecnych i przyszłych pokoleń oraz zwalczanie skutków zmian klimatu zajmują ważne miejsce w europejskim programie politycznym i stanowią cele Traktatów. Skuteczna polityka w tych obszarach wymaga informacji statystycznych z różnych dziedzin.

Cel 2.2.1

Zapewnienie rachunków środowiska oraz statystyk związanych ze zmianą klimatu, z uwzględnieniem zjawisk zachodzących w tej dziedzinie na całym świecie.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– dalszego opracowywania spójnego systemu rachunków środowiska jako „rachunków satelitarnych” do głównych rachunków narodowych, zapewniającego informacje dotyczące emisji do atmosfery, zużycia energii, przepływów zasobów naturalnych, handlu surowcami, opodatkowania na ochronę środowiska i wydatków na ochronę środowiska, w tym ewentualnie zielony wzrost/zielone zamówienia publiczne,

– dalszego opracowywania eksperymentalnych rachunków ekosystemów, które umożliwiłyby wykorzystanie istniejących danych, w tym z danych zgromadzonych przez instytucje, organy lub agencje unijne, jako elementu długoterminowej inicjatywy w zakresie integracji danych,

– dalszych prac rozwojowych w celu lepszego wykorzystania istniejących zbiorów danych na potrzeby statystyk dotyczących zmiany klimatu, oraz

– dalszego opracowywania wskaźników mierzących „ślady” środowiskowe w oparciu o istniejące dane.

3. Dane

3.1. Działalność gospodarcza

Przedsiębiorstwa europejskie znajdują się w centrum zainteresowania wielu obszarów polityki Unii. Odpowiadają ponadto za dostarczanie podstawowych danych. W związku z tym istnieje duży popyt na szeroko pojętą statystykę dotyczącą przedsiębiorstw, służącą wspieraniu procesu decyzyjnego, jak również pomagającą obywatelom i przedsiębiorstwom europejskim w zrozumieniu skutków tych działań politycznych, stosując rozróżnienie na duże przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa o średniej kapitalizacji („ mid-caps”) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, w przypadku których istnieje zwiększone zapotrzebowanie na szczegółowe i zharmonizowane statystyki. Jednocześnie zachodzi potrzeba ograniczenia obciążenia administracyjnego i sprawozdawczego.

Cel 3.1.1

Zwiększenie wydajności i efektywności statystycznych procesów produkcyjnych. Zgodnie z programem lepszego stanowienia prawa obowiązujące prawodawstwo w zakresie filaru statystyki gospodarczej powinno zostać uproszczone. W związku z tym należy odpowiednio uwzględnić ograniczone zasoby dostępne dla producentów oraz ogólne obciążenie respondentów zgodnie z programem sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) Komisji. Dostarczanie wysokiej jakości statystyk w najważniejszych obszarach, w których przedsiębiorstwa znajdują się w centrum zainteresowania, takich jak statystyki gospodarcze, wskaźniki krótkoterminowe, inwestycje przedsiębiorstw w kapitał ludzki i umiejętności, transakcje międzynarodowe, globalizacja, monitorowanie rynku wewnętrznego, badania, rozwój i innowacje, a także turystyka. Należy zwrócić szczególną uwagę na dostępność danych w sektorach przemysłu i usług o wysokiej wartości dodanej, w szczególności w sektorze zielonej gospodarki, gospodarki cyfrowej, gospodarki społecznościowej, ochrony zdrowia, szkolnictwa i gospodarki społecznej.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– wtórnego wykorzystywania danych dostępnych w systemie statystycznym lub w społeczeństwie, ustanowienia wspólnej podstawy prawnej statystyki gospodarczej oraz tworzenia wspólnej infrastruktury i wspólnych narzędzi.

– dostarczania rocznej i krótkookresowej informacji i wskaźników statystycznych dotyczących przedsiębiorstw,

– dostarczania informacji statystycznych opisujących miejsce Europy w świecie i stosunki Unii z resztą świata,

– dostarczania informacji statystycznych na potrzeby analizy globalnych łańcuchów wartości oraz opracowania rejestru eurogrup (Euro Group Register) jako podstawy gromadzenia przekrojowych informacji dotyczących globalizacji,

– zrównoważenia gromadzenia danych statystycznych na temat handlu towarami i handlu usługami dzięki większej dostępności danych dotyczących usług i działaniom służącym zrównoważeniu informacji statystycznych dotyczących usług i towarów,

– opracowania narzędzi monitorowania rynku wewnętrznego, takich jak narzędzie monitorowania cen żywności i powiązane wskaźniki,

– dostarczania statystyk dotyczących wyników w najważniejszych obszarach innowacji, rozwoju i badań poprzez powszechniejsze stosowanie rejestrów patentów i szersze wykorzystanie danych jednostkowych w badaniach i statystykach,

– dostarczania statystyk dotyczących podaży i popytu w turystyce dzięki zoptymalizowaniu gromadzenia danych i lepszej integracji danych z zakresu turystyki z danymi z innych dziedzin, oraz

– dostarczania statystyk dotyczących wykorzystania zasobów i efektywnego gospodarowania zasobami opartych w jak najwyższym stopniu o istniejące zbiory danych.

3.2. Europa obywateli

Obywatele europejscy znajdują się w centrum zainteresowania polityki Unii. W związku z tym istnieje duży popyt na szeroko pojętą statystykę społeczną w celu wspierania procesu decyzyjnego i monitorowania skutków polityki społecznej, a także pomagania obywatelom europejskim w ocenie wpływu tych działań politycznych na ich życie i poziom dobrobytu.

Cel 3.2.1

Dostarczanie statystyk dotyczących głównych obszarów polityki społecznej, w których obywatel znajduje się w centrum zainteresowania, takich jak: poziom dobrobytu; zrównoważony rozwój; spójność społeczna; ubóstwo; nierówności; wyzwania demograficzne (w szczególności starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, rozproszenie ludności i migracja); rynek pracy; kształcenie i szkolenie, w tym edukacja dzieci, uczenie się dorosłych, kształcenie zawodowe i mobilność edukacyjna młodzieży; kultura; aktywność fizyczna; jakość życia; bezpieczeństwo; zdrowie; niepełnosprawność; konsumpcja; swobodny przepływ i rynek wewnętrzny; mobilność młodzieży; innowacje technologiczne i wybory związane z nowym stylem życia. W stosownych przypadkach statystyki te są zdezagregowane według kryterium płci, w podziale na grupy o szczególnym znaczeniu dla decydentów podejmujących decyzje w obszarze polityki społecznej. Priorytety ustala się zgodnie z art. 6. Zgodnie z programem lepszego stanowienia prawa obowiązujące prawodawstwo w zakresie filaru statystyki społecznej powinno zostać uproszczone. W związku z tym należy odpowiednio uwzględnić ograniczone zasoby dostępne dla producentów oraz ogólne obciążenie respondentów zgodnie z programem REFIT.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– wprowadzenia skonsolidowanej infrastruktury podstawowej dla europejskiej statystyki społecznej, w tym badań i gromadzenia danych w oparciu o źródła administracyjne oraz wspólnego zestawu głównych zmiennych,

– opracowania kluczowych badań społecznych dostarczających dane (w tym mikrodane) dotyczące osób i gospodarstw domowych, ujednolicone i uzupełnione dodatkowymi i rzadziej zbieranymi mikrodanymi,

– opracowania statystyk dotyczących kształcenia i szkolenia, w tym racjonalizacji i modernizacji badania dotyczącego edukacji dorosłych,

– dostarczania statystyk dotyczących nierówności w zakresie dochodów, przy wykorzystaniu takich wskaźników, jak współczynnik Giniego oraz zmienność najwyższych decyli pod względem podziału dochodu, zapewniających porównywalny główny wskaźnik krajowy, a także danych dotyczących nierówności w dostępie do podstawowych towarów i usług,

– prac metodologicznych dotyczących statystyk w zakresie aktywności fizycznej i kultury,

– dostarczania statystyk dotyczących zagrożenia przestępczością; zdrowia, zgodnie z rozporządzeniem ramowym Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (¹); oraz niepełnosprawności,

– realizowania działań w ramach programu prac w zakresie włączenia w główny nurt statystyki dotyczącej migracji, z uwzględnieniem nowych wyzwań, w szczególności zmian sytuacji międzynarodowej,

– zapewnienia prognoz ludności i ich corocznych aktualizacji,

– opracowania kompleksowych wskaźników dotyczących sytuacji migrantów w Unii,

– dalszej współpracy z wyspecjalizowanymi agencjami i organizacjami w zakresie sytuacji uchodźców,

– opracowania metodyki badania – na zasadzie dobrowolności – przemocy ze względu na płeć, we współpracy z europejskimi instytucjami, organami, urzędami i agencjami działającymi w tym obszarze,

– wprowadzenia wspólnej podstawy prawnej statystyki społecznej oraz tworzenia wspólnej infrastruktury i wspólnych narzędzi,

– dostarczania wskaźników dotyczących jakości życia, służących mierzeniu rozwoju społeczeństw, oraz

– rozpoczęcia przygotowań do kolejnej rundy spisu powszechnego (zaplanowanej na 2021 r.).

3.3. Statystyki dotyczące geoprzestrzeni, środowiska, rolnictwa i inne statystyki sektorowe

Połączenie statystyki z danymi zawierającymi odniesienia przestrzenne i analizą geoprzestrzenną zapewni nowe możliwości, które ESS będzie dalej zgłębiał. Konieczne będzie zwrócenie szczególnej uwagi na konkretne zagadnienia, takie jak poufność i istotność statystyczna szacunków dla małych obszarów.

W przyszłości duże znaczenie będą miały statystyki dotyczące energii i transportu, służące wsparciu strategii „Europa 2020” i polityki w zakresie zmiany klimatu.

Rolnictwo pozostanie ważnym obszarem polityki Unii. We wspólnej polityce rolnej podkreślono potrzebę opłacalnej produkcji żywności, zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi oraz działaniami na rzecz klimatu, a także zrównoważonego rozwoju terytorialnego, które stanowią główne cele tej polityki. Nacisk będzie położony na wymiary: środowiskowy, związany z różnorodnością biologiczną/ekosystemami, gospodarczy, dotyczący zdrowia i bezpieczeństwa ludzi oraz społeczny.

Cel 3.3.1

Wsparcie kształtowania polityki opartej na faktach za pomocą bardziej elastycznego i szerszego wykorzystania informacji przestrzennych w połączeniu z informacjami statystycznymi dotyczącymi zjawisk społecznych, terytorialnych, gospodarczych i środowiskowych w odniesieniu do regionów, typologii regionalnych, miast i stopnia urbanizacji.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– dalszego rozwoju, utrzymania i funkcjonowania infrastruktury informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), ustanowionej dyrektywą 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²), w szczególności za pomocą unijnego geoportalu,

– udostępniania szerokiego zakresu informacji geograficznych poprzez współpracę z unijnymi programami na rzecz badań użytkowania gruntów i teledetekcji,

– zintegrowania danych statystycznych w stosownych przypadkach, tworząc w ten sposób elastyczną strukturę o wielu źródłach służącą zapewnieniu ukierunkowanej analizy przestrzenno-czasowej.

– wdrażania statystyki dotyczącej użytkowania gruntów i pokrycia terenu, oraz

– koordynacji danych statystycznych dla regionów, miast i typologii terytorialnych.

Cel 3.3.2

Dostarczanie statystyki środowiska mającej na celu wsparcie procesu kształtowania polityki Unii.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– zestawu najważniejszych danych statystycznych w zakresie środowiska dotyczących zasobów, takich jak statystyki dotyczące odpadów i recyklingu, zasobów wodnych, złóż surowców, usług ekosystemowych i różnorodności biologicznej na szczeblu krajowym oraz, jeśli to możliwe, regionalnym, a także zestawu najważniejszych statystyk związanych ze zmianami klimatu mających na celu wsparcie działań i polityki w zakresie łagodzenia skutków i dostosowania do zmian klimatu na wszystkich właściwych poziomach, od lokalnego do unijnego.

Cel 3.3.3

Dostarczanie statystyk w dziedzinie energii i transportu, mających na celu wsparcie polityk Unii.

Zgodnie z priorytetem Komisji w ramach „europejskiej unii energetycznej” i w możliwie najszerszym zakresie w oparciu o istniejące dane szczególna uwaga zostanie poświęcona statystyce związanej ze zużyciem energii, efektywnością energetyczną, odnawialnymi źródłami energii, zależnością energetyczną, aspektami ubóstwa energetycznego i bezpieczeństwa dostaw energii oraz gospodarką o obiegu zamkniętym. Ponadto statystyka dotycząca energii będzie musiała stanowić wsparcie dla ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, których celem jest zwiększenie konkurencyjności, bezpieczeństwa i zrównoważonego charakteru gospodarki i systemu energetycznego Unii.

Cel ten będzie realizowany poprzez tworzenie i rozpowszechnianie statystyk na temat:

– energii odnawialnej,

– oszczędności energii/efektywności energetycznej,

– bezpieczeństwa transportu, mobilności pasażerów, pomiaru ruchu drogowego i intermodalnego transportu towarowego, oraz

– zależności energetycznej i bezpieczeństwa dostaw energii.

Cel 3.3.4

Dostarczanie statystyk dotyczących rolnictwa, rybołówstwa i leśnictwa w celu opracowania i monitorowania wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa, odzwierciedlających najważniejsze strategiczne cele unijne odnoszące się do zrównoważonego rozwoju oraz do rozwoju obszarów wiejskich, poprzez prowadzenie regularnych działań związanych z opracowywaniem, tworzeniem i rozpowszechnianiem statystyk. Zgodnie z programem lepszego stanowienia prawa obowiązujące prawodawstwo w zakresie statystyki rolnictwa powinno zostać uproszczone. W związku z tym należy odpowiednio uwzględnić ograniczone zasoby dostępne dla producentów oraz ogólne obciążenie respondentów zgodnie z programem REFIT.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– przeglądu i uproszczenia danych dotyczących rolnictwa zgodnie z przeglądem wspólnej polityki rolnej po 2013 r.,

– ponownego opracowania procesów gromadzenia danych dotyczących rolnictwa, w szczególności w celu poprawy jakości i terminowości dostarczanych danych,

– dogłębnego przeglądu systemu zarządzania danymi dotyczącymi użytkowania gruntów/pokrycia terenu oraz opracowania i wdrożenia nowego systemu na tej podstawie,

– wdrożenia systemu gromadzenia danych w zakresie spójnych wskaźników rolno-środowiskowych, w oparciu – w miarę możliwości – o istniejące dane,

– zapewnienia właściwego podziału danych według regionów,

– wdrożenia i rozpowszechnienia zestawu najważniejszych danych dotyczących leśnictwa, pochodzących ze zintegrowanej rachunkowości środowiskowej i gospodarczej leśnictwa (IEEAF), takich jak obszar leśny, wielkość i wartość drzewostanu, oraz rachunków ekonomicznych dla leśnictwa i wycinki drzew,

– przygotowania i przeprowadzenia powszechnego spisu rolnego zaplanowanego na rok 2020, oraz

– wprowadzenia wspólnej podstawy prawnej statystyki dotyczącej rolnictwa oraz tworzenia wspólnej infrastruktury i wspólnych narzędzi.

II. METODY TWORZENIA STATYSTYK EUROPEJSKICH

Przed ESS stoi obecnie szereg wyzwań. Rosną oczekiwania dotyczące zakresu, jakości i porównywalności statystyk europejskich. Wraz z globalizacją pojawiła się skomplikowana rzeczywistość, którą należy uchwycić za pomocą statystyki publicznej i która stwarza wyzwania w zakresie metodyki. Coraz większa dostępność danych pochodzących od prywatnych i publicznych dostawców oferuje potencjał w zakresie poprawy aktualności i przydatności statystyki publicznej, a także ograniczenia obciążenia respondentów. Aby stawić czoła tym wyzwaniom, borykając się jednocześnie z ograniczeniami zasobów, w ramach ESS będą stopniowo osiągane cele strategiczne zdefiniowane w wizji ESS na 2020 r., dzięki całościowemu podejściu służącemu poprawie jakości i wydajności:

– aktywne zaangażowanie w regularny dialog z użytkownikami, aby lepiej zrozumieć ich potrzeby, oraz uznanie, że różne grupy użytkowników mają różne potrzeby, które należy zaspokoić w odpowiedni sposób,

– zapewnianie wysokiej jakości produktów i usług oraz przyjęcie podejścia jakościowego do zarządzania i organizacji ESS,

– opieranie produktów i usług statystycznych zarówno na tradycyjnych badaniach, jak i na innych źródłach, z uwzględnieniem danych administracyjnych, geoprzestrzennych oraz, w miarę możliwości, dużych zbiorów danych,

– uzyskanie dostępu do nowych źródeł danych, opracowywanie metod i identyfikowanie odpowiednich technologii w celu wykorzystania takich źródeł danych, aby tworzyć statystyki europejskie w rzetelny sposób,

– zwiększenie wydajności tworzenia statystyk poprzez zwiększenie intensywności wymiany wiedzy, doświadczeń i metodyki, a także poprzez wymianę, w stosownych i należycie uzasadnionych przypadkach, narzędzi, danych, usług i zasobów. Współpraca będzie oparta na uzgodnionych normach i wspólnych elementach infrastruktury technologicznej i statystycznej,

– wdrożenie strategii rozpowszechniania statystyk europejskich i informowania o nich, która będzie wystarczająco elastyczna, aby dostosowywać się do nowych technologii, będzie stanowiła wytyczne w świecie „rewolucji w zakresie danych” oraz będzie służyć jako solidny filar demokracji.

1. Zarządzanie jakością ess

Cel 1.1

Wdrożenie systemu zarządzania jakością w ESS w oparciu o Kodeks praktyk.

Dzielenie się w większym stopniu dobrymi praktykami w zakresie wdrażania Kodeksu praktyk i zapewnianie, aby raporty jakości spełniały różne potrzeby użytkowników.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– wprowadzenia nowego zintegrowanego, skutecznego i dostosowanego do potrzeb mechanizmu zapewniania jakości opartego na kodeksie praktyk oraz ramach zapewnienia jakości ESS,

– oceny zgodności z Kodeksem praktyk,

– dostosowania ram zapewniania jakości ESS i Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC),

– zaspokojenia zapotrzebowania użytkowników na raporty jakości, oraz

– standaryzacji raportów jakości w różnych dziedzinach statystyki na szczeblu unijnym.

2. Określanie priorytetów i uproszczenie

Przed ESS stoi poważne wyzwanie: jak zapewnić wysokiej jakości statystyki europejskie, aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie użytkowników, w kontekście znacznie ograniczonych budżetów państw członkowskich i polityki zerowego wzrostu zasobów ludzkich w Komisji i w państwach członkowskich, co w niektórych organach przyniesie skutek w postaci faktycznego zmniejszenia liczby pracowników. W związku z tymi ograniczeniami zasobów na szczeblu europejskim i krajowym istotne jest wzmocnienie środków w zakresie określania priorytetów i upraszczania, co wymaga zaangażowania wszystkich partnerów ESS. Mechanizm określania priorytetów wprowadzono jako integralną część przygotowywania rocznych programów prac i będzie on wdrażany przez cały okres trwania programu. Oznacza to między innymi doroczny przegląd istniejących wymogów statystycznych, a punktem wyjścia będą inicjatywy proponowane przez Komisję dotyczące zmniejszenia wymogów statystycznych przy uwzględnieniu interesów użytkowników, producentów i respondentów. Proces ten należy przeprowadzić w ścisłej współpracy z użytkownikami i producentami statystyk europejskich.

Cel 2.1

Wdrożenie mechanizmu określania priorytetów dla ESS w celu uproszczenia wymogów sprawozdawczych i dostosowania do nowego zapotrzebowania na statystyki, przy jednoczesnym uwzględnieniu ograniczeń producentów statystyk, obciążenia respondentów i potrzeb użytkowników.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– definiowania priorytetów i przydzielania zasobów zgodnie z tymi priorytetami,

– określania priorytetów dla ESS jako części rocznego programu prac, o którym mowa w art. 9,

– uwzględniania w rocznym programie prac wyników konsultacji z użytkownikami i producentami, oraz

– informowania użytkowników na temat obszarów statystyki, które należy uprościć, i gromadzenia danych, które należy ograniczyć/przerwać.

3. Statystyka wielofunkcyjna i wzrost wydajności w jej tworzeniu

Cel 3.1

Stopniowe wprowadzenie takiej struktury systemu ESS, która umożliwi bardziej zintegrowane tworzenie statystyk europejskich, przy uwzględnieniu kosztów generowanych przez ESS przy wdrażaniu; harmonizacja i standaryzacja metod i metadanych w zakresie tworzenia statystyk; zwiększenie horyzontalnej (w dziedzinach statystycznych) i wertykalnej (wśród partnerów ESS) integracji procesów tworzenia statystyk w ESS z uwzględnieniem zasady pomocniczości; stosowanie i integracja wielu źródeł danych; tworzenie statystyki wielofunkcyjnej. Szczególną uwagę poświęci się zagadnieniom poufności, które pojawią się wraz ze zwiększonym wykorzystywaniem, ponownym stosowaniem i wymianą mikrodanych i rejestrów administracyjnych.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– szerszego wykorzystania odpowiednich danych administracyjnych we wszystkich obszarach statystyki,

– rozpoznania i wykorzystania nowych źródeł danych statystyki europejskiej,

– zwiększonego zaangażowania Komisji (Eurostatu) i krajowych organów statystycznych w projektowaniu rejestrów administracyjnych,

– szerszego stosowania technik parowania statystycznego i łączenia danych w celu zwiększenia oferty statystyki europejskiej,

– stosowania europejskiego podejścia do statystyki dla zapewnienia szybkiej reakcji politycznej w konkretnych i odpowiednio uzasadnionych przypadkach,

– większej integracji procesów tworzenia statystyk europejskich za pośrednictwem skoordynowanych działań ESS,

– dalszej harmonizacji pojęć statystycznych w różnych dziedzinach statystyki,

– stworzenia i wdrożenia elastycznej infrastruktury referencyjnej IT i norm technicznych w celu zwiększenia interoperacyjności, wymiany danych i metadanych oraz wspólnego modelowania danych,

– wykorzystania standardowych narzędzi IT stosowanych we wszystkich procesach statystycznych,

– opracowania standardów metodologicznych w celu szerszego stosowania i większej dostępności zharmonizowanej metodyki (w tym mieszanych trybów podejść do gromadzenia danych) i zharmonizowanych metadanych,

– zwiększenia roli statystycznych rejestrów podmiotów gospodarczych jako miejsca, w którym jednostki statystyczne dla wszystkich statystyk gospodarczych są przechowywane i stosowane jako źródło dla rachunków narodowych, oraz

– poprawy dostarczania metadanych, mianowicie informacji technicznych o sposobie gromadzenia danych, o jakości danych oraz o tym, jak spowodować, by dane były bardziej zrozumiałe dla użytkowników.

Cel 3.2

Zapewnienie dobrego funkcjonowania i spójności ESS za pomocą skutecznej współpracy i komunikacji.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– skutecznego i efektywnego wspierania partnerstwa w obrębie ESS,

– określenia i wdrożenia procesów mających na celu dzielenie się obciążeniem i pracą w obrębie ESS, oraz

– dalszego rozwijania sieci współpracy i uczynienia ich operacyjnymi.

4. Rozpowszechnianie i komunikacja

Cel 4.1

Obywatele europejscy powinni mieć możliwość łatwego i niezakłóconego sięgania do statystyk europejskich, aby wykorzystywać je w celach edukacyjnych oraz w procesie podejmowania decyzji. Ten cel zostanie osiągnięty przez zwiększenie przystępności statystyk europejskich i ułatwienie dostępu do danych. Należy zwrócić szczególną uwagę na możliwość łatwego pozyskiwania i przekształcania danych statystycznych w celach praktycznych, w tym z wykorzystaniem wykresów i map. Większa liczba obywateli powinna mieć możliwość korzystania ze statystyk europejskich, aby w ten sposób skutecznie przyczyniać się do szerszego rozpowszechniania informacji statystycznych w społeczeństwie.

Uczynienie z ESS podstawowego źródła danych w zakresie statystyki europejskiej dla wszystkich użytkowników, w szczególności dla decydentów publicznych i prywatnych, poprzez zapewnienie usługi wysokiej jakości informacji statystycznych, w oparciu o zasady bezpłatnego i łatwego dostępu do statystyk europejskich.

Zwiększenie intensywności i zakresu dialogu między użytkownikami i producentami statystyk w celu zaspokojenia zapotrzebowania użytkowników na statystyki wysokiej jakości. Wczesne zaangażowanie użytkowników w nowe zmiany jest kluczowe dla zwiększenia skuteczności i efektywności ESS.

Rozszerzenie i zracjonalizowanie zakresu produktów rozpowszechniania w celu zaspokojenia potrzeb użytkowników z wykorzystaniem nowych technologii.

Ustanowienie wydajnej finansowo, zintegrowanej i bezpiecznej infrastruktury w obrębie ESS w celu zapewnienia dostępu do poufnych danych na potrzeby naukowe.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– uznania ESS za podstawowy punkt odniesienia dla użytkowników statystyki europejskiej,

– ustanowienia zintegrowanej bezpiecznej infrastruktury służącej zapewnieniu dostępu do mikrodanych Unii,

– ustanowienia systemu w odpowiedzi na wnioski użytkowników o natychmiastowy dostęp i doradztwo w interpretowaniu informacji statystycznych,

– dostosowania produktów rozpowszechniania do potrzeb użytkowników z wykorzystaniem nowych technologii,

– zwiększonej liczby opracowań statystycznych dotyczących zagadnień przekrojowych,

– szerszego wykorzystania nowych technologii w zakresie komunikacji i rozpowszechniania (np. opartych na SDMX),

– zwiększonej oferty w zakresie zestawów mikrodanych na potrzeby badań statystycznych zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi poufności danych,

– przygotowanie zestawów danych w celu ułatwienia korzystania z danych statystycznych na potrzeby edukacyjne i badawcze, oraz

– identyfikacji obecnych i przyszłych wymogów w zakresie danych, aby zapewnić użytkownikom końcowym wielofunkcyjne i spersonalizowane produkty i usługi,

5. Szkolenia, innowacje i badania

Cel 5.1

Zaspokojenie potrzeb w zakresie uczenia się i rozwoju pracowników w ESS w oparciu o połączenie kursów szkoleniowych i możliwości w zakresie uczenia się i rozwoju.

Poprawa współpracy między członkami ESS w zakresie przekazywania wiedzy oraz dzielenia się najlepszymi praktykami i wspólnymi podejściami innowacyjnymi w tworzeniu statystyk, a także ich wdrażania.

Organizowanie działań, uczestnictwa i wkładu środowisk naukowych w poprawę procesów tworzenia statystyk i jakości publicznych informacji statystycznych.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– ustanowienia stopnia dyplomowego (np. magistra statystyki publicznej),

– zapewniania programów szkoleniowych odnoszących się do potrzeb użytkowników i innych obywateli,

– szerszego stosowania wyników projektów badawczych w tworzeniu i rozpowszechnianiu statystyk,

– analizy zapotrzebowania na nowe umiejętności związane z nauką opartą na danych oraz włączenia ich do programów szkoleń,

– uznania ESS za punkt odniesienia dla środowisk naukowych zajmujących się statystyką,

– szerokiego zaangażowania środowisk naukowych w projekty badawcze w zakresie statystyki publicznej, oraz

– ustanowienia odpowiednich instrumentów w celu wymiany praktyk i wdrażania wspólnych rozwiązań w ESS.

III. PARTNERSTWO

1. Partnerstwo w obrębie ess i poza nim

W duchu partnerstwa krajowe organy statystyczne i Komisja (Eurostat) są odpowiedzialne za opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie statystyk europejskich.

Cel 1.1

Wdrożenie ulepszonych ram zarządzania ESS.

Cel ten będzie realizowany za pomocą wdrożenia zmienionego rozporządzenia (WE) nr 223/2009 i decyzji Komisji 2012/504/UE z dnia 17 września 2012 r. w sprawie Eurostatu (³).

Cel 1.2

Zwiększenie roli koordynacyjnej Komisji (Eurostatu) jako Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– powiązania Komisji (Eurostatu) z wszystkimi inicjatywami Komisji odnoszącymi się do aspektów statystyki na wczesnym etapie, oraz

– regularnych dialogów zainteresowanych stron na najwyższym szczeblu zarządzania.

Cel 1.3

Zacieśnienie współpracy z ESBC oraz europejskimi i międzynarodowymi organizacjami zaangażowanymi w tworzenie danych na potrzeby statystyczne lub administracyjne za pomocą wspólnych projektów i skoordynowanych zmian. Zapewnienie spójności między normami unijnymi i międzynarodowymi.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– wdrożenia wspólnych ram jakości dla ESS i ESBC,

– coraz większego zaangażowania Komisji (Eurostatu) w międzynarodowe grupy doradcze,

– określenia i wdrożenia nowych sposobów współpracy w celu zapewnienia dobrej koordynacji między organizacjami międzynarodowymi w zakresie procesów statystycznych oraz zapewnienia skutecznego podziału pracy, oraz

– wdrożenia nowych podręczników w zakresie systemu rachunków narodowych Organizacji Narodów Zjednoczonych, ESA, systemu rachunków środowiska i rachunków ekonomicznych Organizacji Narodów Zjednoczonych, europejskich rachunków ekonomicznych środowiska i bilansu płatniczego.

Cel 1.4

Promowanie i wdrażanie działań doradczych i pomocniczych w zakresie statystyki w państwach spoza Unii zgodnie z priorytetami polityki zagranicznej Unii ze szczególnym naciskiem na rozszerzenie i europejską politykę sąsiedztwa.

Cel ten będzie realizowany za pomocą:

– odgrywania przez ESS wiodącej roli na arenie międzynarodowej,

– dostarczania danych na potrzeby polityki zagranicznej Unii,

– wspierania służb Komisji w realizowaniu polityki w zakresie rozwoju i współpracy międzynarodowej, w ich stosunkach z organizacjami międzynarodowymi i w kwestiach wspólnego interesu statystycznego z regionami państw trzecich lub państwami trzecimi,

– rozpowszechniania odpowiednich danych statystycznych w celu wspierania procesu rozszerzenia i negocjacji,

– zwiększania świadomości obywateli europejskich w zakresie znaczenia statystyki publicznej oraz informowania o tej statystyce wszystkich zainteresowanych stron poprzez obchodzenie Europejskiego Dnia Statystyki w dniu 20 października każdego roku,

– rozpowszechniania istotnych danych statystycznych w celu wspierania europejskiej polityki sąsiedztwa i odpowiednich układów o stowarzyszeniu,

– promowania europejskich wartości i inicjatyw, takich jak kodeks praktyk, ramy zapewniania jakości ESS, podejścia do normalizacji i harmonizacji wśród państw trzecich i regionów,

– ograniczenia do minimum wniosków o derogację ze strony nowych państw członkowskich, powodujących niedostępność danych,

– podpisania porozumień i protokołów ustaleń z państwami trzecimi,

– opracowywania i wdrażania programów współpracy technicznej,

– skoncentrowania pomocy technicznej na harmonizacji i dostarczaniu danych, oraz

– wzmocnienia współpracy i poprawy koordynacji wśród członków ESS.

(¹) Dz.U. L 354 z 31.12.2008, s. 70.

(²) Dz.U. L 108 z 25.4.2007, s. 1.

(³) Dz.U. L 251 z 18.9.2012, s. 49.