ZAŁĄCZNIK

System badawczy konieczny do sprawdzenia, czy osiągnięto cel unijny, o którym mowa w art. 1 ust. 2 [1]

1. SCHEMAT POBIERANIA PRÓBEK

Pobieranie próbek obejmuje wszystkie stada indyków rzeźnych i hodowlanych w ramach krajowych programów zwalczania, o których mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003.

2. MONITOROWANIE INDYKÓW

2.1. Częstotliwość pobierania próbek

a) Podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze pobierają próbki ze wszystkich stad indyków rzeźnych i hodowlanych w następujący sposób:

(i) pobieranie próbek w stadach indyków rzeźnych i hodowlanych ma miejsce w okresie trzech tygodni przed ubojem. Właściwy organ może zezwolić na pobieranie próbek w okresie sześciu tygodni przed datą uboju w przypadku indyków, które są utrzymywane dłużej niż 100 dni lub są objęte ekologiczną produkcją indyków zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 889/2008 (¹);

(ii) pobieranie próbek w stadach indyków hodowlanych odbywa się:

– w stadach w okresie odchowu: jednodniowych, czterotygodniowych oraz na dwa tygodnie przed osiągnięciem fazy nieśności lub przeniesieniem do jednostki nieśnej,

– w stadach dorosłych: przynajmniej co trzy tygodnie w fazie nieśności w gospodarstwie lub w wylęgarni,

– w gospodarstwie w przypadku stad indyków hodowlanych, z których jaja wylęgowe przeznaczone są do handlu wewnątrz Unii;

(iii) właściwy organ może zadecydować o zastosowaniu jednej z opcji, o których mowa w ppkt (ii) tiret drugie, w odniesieniu do wszystkich stad w całym systemie badawczym. Pobieranie próbek w stadach hodowlanych, z których jaja wylęgowe przeznaczone są do handlu wewnątrz Unii, musi mieć jednak miejsce na terenie gospodarstwa;

(iv) w drodze odstępstwa od przepisów ppkt (ii) tiret drugie, jeżeli cel unijny zostanie osiągnięty przez co najmniej dwa kolejne lata kalendarzowe na terytorium całego państwa członkowskiego, częstotliwość pobierania próbek na terenie gospodarstwa może zostać zmniejszona tak, by pobieranie miało miejsce co cztery tygodnie, według uznania właściwego organu. Właściwy organ może jednak zadecydować o zachowaniu lub przywróceniu trzytygodniowego odstępu pomiędzy badaniami w przypadku wykrycia przedmiotowych serotypów salmonelli w stadzie hodowlanym w danym gospodarstwie lub w każdym innym przypadku, gdy uzna to za stosowne.

b) Pobieranie próbek przez właściwy organ obejmuje co najmniej:

(i) pobieranie próbek w stadach indyków hodowlanych:

– raz w roku we wszystkich stadach liczących przynajmniej 250 dorosłych indyków hodowlanych między 30 a 45 tygodniem życia oraz we wszystkich gospodarstwach utrzymujących stada elitarne, praprarodzicielskie i prarodzicielskie indyków hodowlanych; właściwy organ może zdecydować, że takie pobieranie próbek może się również odbywać w wylęgarni; oraz

– we wszystkich stadach w gospodarstwach w przypadku wykrycia Salmonelli Enteritidis lub Salmonelli Typhimurium w próbkach pobranych w wylęgarni przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze lub w ramach kontroli urzędowych, w celu zbadania pochodzenia zakażenia;

(ii) pobieranie próbek w stadach indyków rzeźnych prowadzone jest raz w roku, co najmniej w jednym stadzie w 10 % gospodarstw utrzymujących przynajmniej 500 indyków rzeźnych;

(iii) pobieranie próbek można przeprowadzać na zasadzie ryzyka i dodatkowo za każdym razem, gdy właściwy organ uzna, że zachodzi taka konieczność;

(iv) pobranie próbek przeprowadzone przez właściwy organ może zastąpić pobranie próbek przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze, o którym mowa w lit. a).

2.2. Procedura pobierania próbek

2.2.1. Ogólne zasady pobierania próbek

Właściwy organ lub podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze dopilnowuje, aby próbki były pobierane przez przeszkolone osoby.

Pobieranie próbek w stadach indyków hodowlanych przeprowadza się zgodnie z pkt 2.2 załącznika do rozporządzenia Komisji (UE) nr 200/2010 (²).

Do pobierania próbek w stadach indyków rzeźnych do każdego stada należy użyć co najmniej dwóch par okładzin na buty. Okładziny nakłada się na buty i próbki pobiera się, idąc przez kurnik. Okładziny zawierające próbki z jednego stada indyków można połączyć w jedną próbkę.

Przed założeniem okładzin na buty ich powierzchnię należy zwilżyć:

a) rozcieńczalnikiem maksymalnego odzysku (MRD: 0,8 % chlorku sodu, 0,1 % peptonu w sterylnej dejonizowanej wodzie); lub

b) sterylną wodą; lub

c) innym rozcieńczalnikiem zatwierdzonym przez krajowe laboratorium referencyjne, o którym mowa w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003; lub

d) autoklawowaniem w pojemniku razem z rozcieńczalnikami.

Okładziny na buty zwilża się poprzez nalanie płynu do okładzin przed ich założeniem lub wytrząsanie okładzin w pojemniku z rozcieńczalnikiem.

Należy dopilnować, aby wszystkie części pomieszczenia były proporcjonalnie uwzględnione w próbie. Każda para okładzin na buty musi odpowiadać około 50 % powierzchni pomieszczenia.

Po zakończeniu pobierania próbek należy ostrożnie zdjąć okładziny z butów, uważając, aby nie usunąć przylegającego do nich materiału. Aby zachować materiał, można okładziny na buty odwrócić na drugą stronę. Należy je umieścić w torebce lub w naczyniu i opatrzyć opisem.

Właściwy organ może podjąć decyzję o zwiększeniu minimalnej liczby próbek w celu zapewnienia reprezentatywności ich pobierania, w oparciu o prowadzoną w poszczególnych przypadkach ocenę parametrów epidemiologicznych, takich jak warunki ochrony biologicznej, układ lub wielkość stada.

Właściwy organ może podjąć decyzję o zezwoleniu na zastąpienie jednej pary okładzin na buty próbką kurzu o wadze 100 g pobraną z wielu miejsc w całym pomieszczeniu z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz. Jako alternatywa, do zebrania kurzu z wielu powierzchni w całym pomieszczeniu mogą być wykorzystane jeden lub więcej zwilżonych tamponów o łącznej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm². Każdy tampon musi być z obu stron dobrze pokryty kurzem.

2.2.2. Szczegółowe instrukcje dla niektórych rodzajów gospodarstw

a) W przypadku stad indyków w chowie wybiegowym próbki pobiera się tylko wewnątrz kurnika.

b) Jeżeli dostęp do pomieszczenia jest niemożliwy z powodu ograniczonego miejsca w przypadku stad liczących mniej niż 100 indyków, co uniemożliwia zastosowanie okładzin na buty i przejście w nich przez pomieszczenie, to okładziny na buty można zastąpić takimi samymi tkaninowymi okładzinami na ręce, jakie stosuje się do kurzu. Próbki pobiera się wtedy, pocierając okładzinami o powierzchnie zanieczyszczone świeżymi odchodami, a jeżeli jest to niemożliwe, wówczas stosuje się inne techniki pobierania próbek odchodów odpowiednie do celu, jaki ma być osiągnięty.

2.2.3. Pobieranie próbek przez właściwy organ

Właściwy organ upewnia się, przeprowadzając w razie potrzeby dodatkowe badania lub analizę dokumentacji, czy wyniki nie są zmienione ze względu na obecność środków przeciwdrobnoustrojowych lub innych substancji hamujących wzrost bakterii.

W przypadku gdy nie wykryto obecności Salmonelli Enteritidis ani Salmonelli Typhimurium, ale wykryto obecność środków przeciwdrobnoustrojowych lub efekt hamujący wzrost bakterii, stado uznaje się za zakażone stado indyków na potrzeby celu unijnego, o którym mowa w art. 1 ust. 2.

2.2.4. Transport

Próbki są przesyłane niezwłocznie przesyłką ekspresową lub kurierską do laboratoriów, o których mowa w art. 11 i 12 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003. Podczas transportu próbki chroni się przed działaniem temperatury przekraczającej 25 °C i promieni słonecznych.

Jeżeli próbek nie można wysłać w ciągu 24 godzin od ich pobrania, przechowuje się je w chłodziarce.

3. ANALIZY LABORATORYJNE

3.1. Przygotowanie próbek

W laboratorium próbki powinny być przechowywane w stanie schłodzonym aż do badania, które powinno rozpocząć się w ciągu 48 godzin po ich przyjęciu oraz w ciągu 96 godzin po pobraniu próbek.

Należy ostrożnie rozpakować parę (pary) okładzin na buty/skarpety, aby uniknąć usunięcia przylegających odchodów, zebrać je i umieścić w 225 ml zbuforowanej wody peptonowej (BPW), ogrzanej wcześniej do temperatury pokojowej. Okładziny na buty/skarpety powinny być w całości zanurzone w BPW, konieczne może być więc dodanie większej ilości BPW.

Zaleca się oddzielną analizę próbki kurzu. Jednakże w przypadku stad indyków rzeźnych właściwy organ może dopuścić ich analizę łącznie z parą okładzin na buty/skarpety.

Próbkę wiruje się do pełnego nasycenia, a następnie kontynuuje hodowlę zgodnie z metodą wykrywania opisaną w pkt 3.2.

Inne próbki (np. ze stad hodowlanych lub wylęgarni) przygotowuje się zgodnie z pkt 2.2.2 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 200/2010.

Jeżeli uzgodnione zostaną normy Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN) lub Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) dotyczące przygotowywania odchodów do badań na obecność salmonelli, to należy je stosować i zastępują one przepisy dotyczące przygotowania próbek określone w niniejszym punkcie.

3.2. Metoda wykrywania

Badanie mające na celu wykrycie Salmonella spp. przeprowadza się zgodnie z normą EN ISO 6579-1.

3.3. Określanie serotypów

Dla stad indyków hodowlanych przynajmniej jeden izolat z każdej próbki o wyniku dodatnim podlega serotypowaniu według schematu White'a-Kauffmanna-Le Minora.

Dla stad indyków rzeźnych przynajmniej jeden izolat z każdej próbki o wyniku dodatnim pobranej przez właściwy organ podlega serotypowaniu według schematu White'a-Kauffmanna-Le Minora.

Podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze zobowiązane są co najmniej dopilnować, aby w przypadku wszystkich izolatów żaden z nich nie należał do serotypów Salmonella Enteritidis ani Salmonella Typhimurium w tym szczepów jednofazowych o wzorze antygenowym .

3.4. Metody alternatywne

Zamiast metod wykrywania i określania serotypów przewidzianych w pkt 3.1, 3.2 i 3.3 niniejszego załącznika można zastosować metody alternatywne, jeśli zostały one zwalidowane zgodnie z normą EN ISO 16140-2 (dotyczącą alternatywnych metod wykrywania).

3.5. Przechowywanie szczepów

Laboratoria dopilnowują, aby dla każdego stada przynajmniej jeden wyizolowany szczep Salmonelli spp. rocznie był pobierany przez właściwy organ i przechowywany do celów przeprowadzenia w przyszłości fagotypowania lub oznaczania wrażliwości na środki przeciwdrobnoustrojowe, z zastosowaniem zwykłych metod zbioru kultury, które muszą zapewniać integralność szczepów przez co najmniej dwa lata od daty analizy.

Właściwy organ może postanowić, że izolaty Salmonella spp. z próbek pobieranych przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze również będą przechowywane do celów przeprowadzenia w przyszłości fagotypowania lub oznaczania wrażliwości na środki przeciwdrobnoustrojowe, aby zapewnić izolaty do badań zgodnie z art. 2 decyzji Komisji 2007/407/WE (⁴).

4. WYNIKI I SPRAWOZDAWCZOŚĆ

4.1. Obliczanie częstości występowania na potrzeby sprawdzenia celu unijnego

Na potrzeby sprawdzenia realizacji celu unijnego stado indyków jest uważane za mające wynik dodatni, gdy została w nim wykryta obecność Salmonelli Enteritidis lub Salmonelli Typhimurium (innych niż szczepy szczepionki, ale z uwzględnieniem jednofazowych szczepów o wzorze antygenowym .

Stada indyków o wyniku dodatnim są liczone tylko raz dla serii, bez względu na liczbę przeprowadzonych operacji pobierania próbek i badań, a informacje o nich są przekazywane tylko w pierwszym roku, w którym próba miała wynik dodatni. Częstość występowania oblicza się oddzielnie dla stad indyków rzeźnych i dorosłych stad indyków hodowlanych.

4.2. Sprawozdawczość

4.2.1. Sprawozdanie zawiera:

a) łączną liczbę stad indyków rzeźnych i dorosłych indyków hodowlanych, które poddano badaniu co najmniej raz w roku sprawozdawczym;

b) całkowitą liczbę stad rzeźnych i dorosłych stad hodowlanych z wynikiem dodatnim dla dowolnego serotypu salmonelli w państwie członkowskim;

c) liczbę stad indyków rzeźnych i dorosłych indyków hodowlanych, które co najmniej raz uzyskały wynik dodatni dla Salmonelli Enteritidis i Salmonelli Typhimurium włącznie ze szczepami jednofazowymi o wzorze antygenowym ;

d) liczbę stad indyków rzeźnych i dorosłych indyków hodowlanych z wynikiem dodatnim dla każdego serotypu salmonelli lub dla nieokreślonej odmiany salmonelli (izolaty nieoznaczalne lub niepoddane serotypowaniu).

4.2.2. Informacje, o których mowa w pkt 4.2.1 lit. a)–d), dostarcza się osobno dla próbek pobieranych w ramach ogólnego krajowego programu zwalczania salmonelli:

a) dla próbek pobieranych przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze, zgodnie z pkt 2.1 lit. a); oraz

b) dla próbek pobieranych przez właściwe organy, zgodnie z w pkt 2.1 lit. b).

4.2.3. Wyniki badań uznaje się za istotne informacje dotyczące łańcucha pokarmowego zgodnie z sekcją III załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁵).

Właściwemu organowi należy udostępnić co najmniej następujące informacje o każdym zbadanym stadzie indyków:

a) informacje dotyczące gospodarstwa, które pozostają bez zmian w miarę upływu czasu;

b) informacje dotyczące stada, które pozostają bez zmian w miarę upływu czasu;

c) miesiąc pobrania próbki;

d) liczba ptaków w poszczególnych stadach.

Wyniki i wszelkie dodatkowe istotne informacje są przekazywane w ramach sprawozdania na temat tendencji i źródeł przewidzianego w art. 9 ust. 1 dyrektywy 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶).

Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze niezwłocznie powiadamia właściwy organ o wykryciu Salmonelli Enteritidis i Salmonelli Typhimurium w tym szczepów jednofazowych o wzorze antygenowym . Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze informuje laboratorium badawcze, aby podjęło ono odpowiednie działania.

(¹) Dz.U. L 250 z 18.9.2008, s. 1.

(²) Dz.U. L 61 z 11.3.2010, s. 1.

(³) Dz.U. L 165 z 30.4.2004, s. 1.

(⁴) Dz.U. L 153 z 14.6.2007, s. 26.

(⁵) Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 55.

(⁶) Dz.U. L 325 z 12.12.2003, s. 31.