PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 172 oraz art. 173 ust. 3,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Decyzją nr 1639/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (³) ustanowiono Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) obejmujący różnego rodzaju środki wykonawcze realizowane przez poszczególne programy, w tym „Program na rzecz wspierania polityki w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK)”, który zapewnia wsparcie na rzecz wzmocnienia rynku wewnętrznego produktów i usług z zakresu TIK, a także produktów i usług opartych na TIK oraz służy pobudzaniu innowacji poprzez zwiększenie zakresu stosowania TIK oraz inwestycji w te technologie.

(2) Rozporządzeniem (WE) nr 680/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁴) ustanowiono ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Unii w dziedzinie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych, a także utworzono oparty na podziale ryzyka instrument gwarancji kredytowej dla projektów transportowych sieci TEN („TEN-T”).

(3) Według oceny Komisji, w ciągu następnej dekady konieczne będą bezprecedensowe inwestycje w sieci transportowe, energetyczne i teleinformatyczne w Europie, aby przyczyniać się do osiągania celów politycznych strategii Europa 2020, w szczególności celów dotyczących klimatu i przejścia do zasobooszczędnej i niskoemisyjnej gospodarki poprzez rozwijanie inteligentnej infrastruktury, zmodernizowanej i w pełni połączonej międzysystemowo, a także aby wspomagać działania zmierzające do ukończenia procesu tworzenia rynku wewnętrznego.

(4) Finansowanie na rynku kapitału dłużnego jest trudno dostępne dla projektów infrastrukturalnych w Unii. Trudności w uzyskaniu długoterminowego finansowania prywatnego lub publicznego na projekty infrastrukturalne nie powinny prowadzić do spadku wydajności systemów transportowych, telekomunikacyjnych i energetycznych ani do spowolnienia penetracji łączy szerokopasmowych. Za względu na rozdrobnienie rynków obligacji na terytorium Unii w połączeniu z nieznaną wielkością popytu oraz wielkością i złożonością projektów infrastrukturalnych, przygotowanie których wymaga dużej ilości czasu, właściwe jest, aby zająć się tą kwestią na szczeblu unijnym.

(5) Instrumenty finansowe regulowane rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵) mogą niekiedy zwiększać efektywność wydatków budżetowych oraz prowadzić do osiągnięcia wysokich efektów mnożnikowych pod względem przyciągania finansowania z sektora prywatnego. Jest to szczególnie ważne przy trudności w dostępie do kredytów, obecnych ograniczeniach finansów publicznych oraz potrzebie ożywienia gospodarczego Europy.

(6) W swojej rezolucji z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie inwestowania w przyszłość – nowe wieloletnie ramy finansowe na rzecz Europy konkurencyjnej, zrównoważonej i sprzyjającej integracji społecznej, Parlament Europejski z zadowoleniem przyjął inicjatywę w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 – mechanizmu podziału ryzyka wraz z EBI zapewniającego dodatkowe wsparcie z budżetu Unii, który ma stanowić dźwignię dla funduszy Unii i zapewnić dodatkowe zainteresowanie inwestorów prywatnych udziałem w projektach priorytetowych zgodnie z celami strategii Europa 2020. W swoich konkluzjach z dnia 12 lipca 2011 r. w sprawie Aktu o jednolitym rynku Rada przypomniała, że instrumenty finansowe należy oceniać pod względem: efektu dźwigni w porównaniu z istniejącymi instrumentami, dodatkowego ryzyka dla bilansu instytucji rządowych i samorządowych oraz możliwego wypierania instytucji prywatnych. Komunikat Komisji w sprawie etapu pilotażowego inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 oraz związaną z nim ocenę skutków, które opracowano na podstawie wyników konsultacji społecznych, należy postrzegać w tym właśnie kontekście.

(7) Należy uruchomić etap pilotażowy inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020, którego celem jest pomoc w finansowaniu projektów priorytetowych i posiadających wyraźną europejską wartość dodaną oraz ułatwienie większego zaangażowania sektora prywatnego w długoterminowe finansowanie na rynku kapitałowym opłacalnych projektów w dziedzinie infrastruktury transportowej, energetycznej i TIK. Instrument ten będzie działać na rzecz projektów o zbliżonych potrzebach w zakresie finansowania, a dzięki synergii pomiędzy sektorami powinien przynosić większe korzyści pod względem wpływu na rynek, spójności, efektywności administracyjnej oraz wykorzystania zasobów. Powinien on zapewnić zainteresowanym podmiotom w obszarze infrastruktury, takim jak podmioty finansujące, organy publiczne, przedsiębiorstwa budowlane i uczestnicy rynku, spójny instrument regulowany popytem rynkowym.

(8) Podczas fazy pilotażowej inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 finansowanie z budżetu Unii ma być wykorzystywane wraz z finansowaniem pochodzącym z EBI w formie wspólnego instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych wyemitowanych przez przedsiębiorstwa odpowiedzialne za projekt. Instrument ten ma na celu zmniejszanie ryzyka obsługi długu projektu oraz ryzyka kredytowego posiadaczy obligacji do poziomu, przy którym uczestnicy rynku kapitałowego – tacy jak fundusze emerytalne, zakłady ubezpieczeń oraz inne zainteresowane podmioty – będą skłonni do inwestowania w większą liczbę infrastrukturalnych obligacji projektowych, niż byliby skłonni zainwestować bez wsparcia Unii.

(9) W związku z wieloletnim doświadczeniem EBI i ze względu na jego pozycję jako głównego podmiotu finansującego projekty infrastrukturalne, jak również jako organu finansowego UE ustanowionego na mocy Traktatu, Komisja powinna zaangażować EBI w realizację etapu pilotażowego. Główne warunki, zasady i procedury instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych powinny być określone w niniejszym rozporządzeniu. Szczegółowe zasady i warunki, w tym również podział ryzyka, wynagrodzenie, monitorowanie i kontrola, powinny być określone w porozumieniu o współpracy zawartym między Komisją a EBI. Komisja i EBI powinny zatwierdzić to porozumienie o współpracy zgodnie ze swoimi procedurami.

(10) Etap pilotażowy inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 powinien być rozpoczęty w najszybszym możliwym terminie w trakcie obowiązywania obecnych ram finansowych i bezzwłocznie wdrożony w celu stwierdzenia, czy i w jakim zakresie takie instrumenty finansowe, służące podziałowi ryzyka, wnoszą wartość dodaną w obszarze finansowania infrastruktury i rozwoju finansowania na rynku kapitału dłużnego dla projektów infrastrukturalnych.

(11) Etap pilotażowy należy sfinansować ze środków budżetowych przesuniętych w latach 2012 i 2013 z istniejących programów w obszarze transportu, energii i telekomunikacji. W tym celu powinno być możliwe przesunięcie z budżetu TEN-T na tę inicjatywę kwoty w wysokości do 200 mln EUR, z budżetu programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji – kwoty w wysokości do 20 mln EUR, zaś z budżetu TEN-Energy („TEN-E”) – kwoty w wysokości do 10 mln EUR. Dostępne środki budżetowe ograniczają zarówno zakres inicjatywy, jak i liczbę projektów, które mogą zostać objęte wsparciem.

(12) EBI powinien występować o środki budżetowe na podstawie liczby projektów, które EBI i Komisja uznają za odpowiednie, zgodne z długoterminowymi celami polityki Unii i możliwe do zrealizowania. Wszelkie takie wnioski i odpowiednie zobowiązania budżetowe powinny zostać złożone najpóźniej dnia 31 grudnia 2013 r. Ze względu na złożoność dużych projektów infrastrukturalnych, należy przewidzieć możliwość ich faktycznego zatwierdzenia przez Radę Dyrektorów EBI w późniejszym terminie, jednakże nie później niż w dniu 31 grudnia 2014 r.

(13) Ubieganie się o wsparcie oraz selekcja i wdrażanie wszystkich projektów powinny podlegać prawu Unii, w szczególności przepisom dotyczącym pomocy państwa, oraz odbywać się w sposób pozwalający uniknąć tworzenia nowych lub dodatkowych zakłóceń funkcjonowania rynku.

(14) Oprócz wymogów dotyczących sprawozdawczości, określonych w pkt 49 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. zawartego między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami (⁶), Komisja przy wsparciu EBI powinna w okresie pilotażowym co sześć miesięcy przedkładać sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie po podpisaniu umowy o współpracy i przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie śródokresowe w drugiej połowie 2013 r. Niezależna i pełna ocena powinna być przeprowadzona w 2015 r.

(15) Na podstawie tej niezależnej i pełnej oceny Komisja powinna ocenić znaczenie inicjatywy na rzecz obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020, a także jej skuteczność w zwiększaniu wartości inwestycji w projekty o znaczeniu priorytetowym i w podnoszeniu efektywności wydatków Unii.

(16) Etap pilotażowy inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 należy uruchomić w trakcie przygotowywania instrumentu „ Łącząc Europę”, zaproponowanego przez Komisję. Nie narusza to decyzji dotyczących wieloletnich ram finansowych Unii na okres po 2013 r. ani decyzji dotyczących ponownego wykorzystania środków powracających z instrumentów finansowych podejmowanych w związku z negocjacjami nad wnioskiem dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii.

(17) Aby wdrożyć etap pilotażowy inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020 należy odpowiednio zmienić decyzję nr 1639/2006/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 680/2007.

(18) Aby zapewnić skuteczność środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, biorąc pod uwagę ograniczony czas trwania etapu pilotażowego, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu następującym po dniu jego opublikowania,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zmiany w decyzji nr 1639/2006/WE

W decyzji nr 1639/2006/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 8 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„5a. Bez uszczerbku dla ust. 1–5, w przypadku projektów realizowanych na podstawie instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 31 ust. 2, Komisja i EBI przedkładają Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w drugiej połowie 2013 r. sprawozdanie śródokresowe. Niezależną i pełną ocenę przeprowadza się w 2015 r.

Na podstawie tej oceny Komisja ocenia znaczenie inicjatywy na rzecz obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020, a także jej skuteczność w zwiększaniu wartości inwestycji w projekty o znaczeniu priorytetowym i poprawie efektywności wydatków Unii. Na podstawie tej oceny i przy uwzględnieniu wszystkich opcji Komisja rozważy zaproponowanie odpowiednich zmian regulacyjnych, w tym również zmian ustawodawczych, w szczególności jeżeli przewidywane wprowadzenie na rynek nie spełnia oczekiwań lub jeżeli pojawią się wystarczające alternatywne źródła długoterminowego finansowania dłużnego.

Sprawozdanie śródokresowe, o którym mowa w pierwszym akapicie, zawiera wykaz projektów, które skorzystały z instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 31 ust. 2a–2e, a także informacje na temat warunków wyemitowanych obligacji oraz kategorii obecnych i potencjalnych przyszłych inwestorów.”;

2) art. 26 ust. 2 lit. b) otrzymuje brzmienie:

„b) pobudzanie innowacji poprzez zwiększenie zakresu stosowania TIK i łączności szerokopasmowej oraz inwestycji w te technologie;”;

3) w art. 31 wprowadza się następujące zmiany:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Projekty, o których mowa w ust. 1 lit. a), mają na celu promowanie innowacji, transferu technologii oraz rozprzestrzeniania nowych technologii gotowych do wprowadzenia na rynek.

Unia może przyznać dotację jako wkład do budżetu projektów.

Alternatywnie Unia może wnieść, na etapie pilotażowym w latach 2012 i 2013, wkład finansowy na rzecz EBI służący tworzeniu rezerw oraz alokacji kapitału na potrzeby instrumentów dłużnych lub gwarancji, które mają zostać udzielone przez EBI z jego własnych zasobów w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych.”;

b) dodaje się ustępy w brzmieniu:

„2a. Instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w ust. 2 akapit trzeci, to wspólny instrument Komisji i EBI wnoszący wartość dodaną jako działanie Unii, który stanowi odpowiedź na trudną sytuację w zakresie możliwości uzyskania odpowiedniego rynkowego finansowania inwestycji oraz zapewnia dodatkowość. W ramach tego instrumentu unika się zakłóceń konkurencji, ma on na celu osiągnięcie efektu mnożnikowego oraz łączy interesy w formie wsparcia jakości kredytowej. Instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych:

a) ma postać instrumentu dłużnego lub gwarancji udzielonej przez EBI przy wsparciu w formie wkładu z budżetu Unii z przeznaczeniem na finansowanie projektów w dziedzinie TIK i łączności szerokopasmowej, uzupełniając lub przyciągając finansowanie przez państwa członkowskie lub sektor prywatny;

b) zmniejsza ryzyko obsługi długu projektu oraz ryzyko kredytowe posiadaczy obligacji;

c) jest wykorzystywany wyłącznie w odniesieniu do projektów, których rentowność finansowa opiera się na dochodach uzyskanych w ramach projektu.

2b. Ryzyko ponoszone przez Unię w związku z instrumentem opartym na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, wraz z opłatami z tytułu zarządzania i innymi kosztami kwalifikowalnymi, w żadnym przypadku nie przekracza kwoty unijnego wkładu w ten instrument ani nie wykracza poza termin zapadalności portfela bazowego instrumentów wsparcia jakości kredytowej. Ogólny budżet Unii nie jest obciążany żadnym innym zobowiązaniem. Dodatkowe ryzyko związane z operacjami dotyczącymi obligacji projektowych ponosi zawsze EBI.

2c. Główne warunki, zasady i procedury dotyczące instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych są określone w załączniku IIIa. Szczegółowe warunki i zasady realizacji instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, w tym warunki i zasady związane z podziałem ryzyka, wynagrodzeniem, monitorowaniem i kontrolą, określa się w porozumieniu o współpracy zawartym między Komisją a EBI. Komisja i EBI zatwierdzają porozumienie o współpracy zgodnie ze swoimi odpowiednimi procedurami.

2d. W roku 2013, w ramach budżetu przeznaczonego na realizację polityki w zakresie TIK i łączności szerokopasmowej zgodnie z regułą określoną w lit. b) załącznika I, może zostać wykorzystana kwota w wysokości do 20 mln EUR. Ze względu na ograniczony czas trwania etapu pilotażowego w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych wszelkie dochody uzyskane do dnia 31 grudnia 2013 r. można ponownie wykorzystać na nowe instrumenty dłużne i gwarancje w ramach tego samego instrumentu opartego na podziale ryzyka oraz na projekty spełniające te same kryteria kwalifikowalności, aby zmaksymalizować wartość inwestycji otrzymujących wsparcie. W przypadku gdy instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych nie zostanie przedłużony na kolejne wieloletnie ramy finansowe, wszelkie pozostające środki zwracane są na poczet dochodów budżetu ogólnego Unii.

2e. W uzupełnieniu wymogów dotyczących sprawozdawczości, określonych w pkt 49 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami, oraz bez uszczerbku dla wszelkich innych wymogów dotyczących sprawozdawczości regulacyjnej, na etapie pilotażowym Komisja co sześć miesięcy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, w tym również na temat warunków finansowych i dystrybucji wszystkich wyemitowanych obligacji projektowych.” ;

4) dodaje się załącznik:

„ZAŁĄCZNIK IIIa

Główne warunki, zasady i procedury instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 31 ust. 2c

EBI jest partnerem w zakresie rozłożenia ryzyka i zarządza wkładem Unii w instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w jej imieniu. Szczegółowe warunki wdrażania tego instrumentu, w tym nadzoru nad nim i jego kontroli, określa się w umowie o współpracy między Komisją a EBI, z uwzględnieniem przepisów określonych w niniejszym załączniku.

a) Instrument EBI

1. Instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych będzie w odniesieniu do każdego kwalifikowalnego projektu instrumentem podporządkowanym i będzie miał formę instrumentu dłużnego lub gwarancyjnego lub obie te formy, aby ułatwić emisję obligacji projektowej.

2. Jeżeli EBI jest lub zostanie wierzycielem w odniesieniu do danego projektu, prawa EBI wynikające z instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych mają charakter drugorzędny w stosunku do obsługi zadłużenia związanego z uprzywilejowanym długiem i charakter uprzywilejowany w odniesieniu do finansowania poprzez emisję akcji oraz jakiegokolwiek innego finansowania związanego z finansowaniem poprzez emisję akcji.

3. Instrument nie przekracza 20 % całkowitej kwoty uprzywilejowanego wyemitowanego długu.

b) Budżet

TIK:

2013: do 20 mln EUR

Wniosek w sprawie przesunięcia wyżej wymienionych kwot zostaje złożony do dnia 31 grudnia 2012 r., i zawiera prognozę zapotrzebowania na zaplanowany wkład Unii.

W razie konieczności prognoza ta może służyć jako podstawa opartego na zapotrzebowaniu zmniejszenia kwoty na rok 2013, co do której decyzję podejmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 46 ust. 2.

c) Rachunek powierniczy

1. EBI tworzy rachunek powierniczy, na którym przechowywane są wkłady i dochody Unii wynikające z jej wkładu.

2. Ze względu na ograniczony czas trwania fazy pilotażowej odsetki zgromadzone na rachunku powierniczym i inne dochody wynikające z wkładu Unii, takie jak opłaty gwarancyjne, marża odsetkowa i marża ryzyka w odniesieniu do kwot wydatkowanych przez EBI, dodawane są do kwot na rachunku powierniczym. Komisja może jednak zdecydować, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 46 ust. 2, że mają one zostać zwrócone do linii budżetowej przeznaczonej na program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji oraz TIK.

d) Wykorzystanie wkładu Unii

Wkład Unii jest przeznaczony przez EBI na:

1) zabezpieczenie ryzyka w postaci rezerw na pokrycie pierwszej straty w przypadku instrumentów podporządkowanych dla każdego kwalifikowalnego projektu, zgodnie ze stosownymi przepisami EBI i oceną ryzyka przeprowadzoną przez EBI w ramach obowiązującej w EBI polityki;

2) pokrycie wszelkich niezwiązanych z projektem kwalifikowalnych kosztów ustanowienia instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, w tym również jego oceny, i zarządzania tym instrumentem.

e) Podział ryzyka i dochodów

Schemat podziału ryzyka wynikający z lit. d) odzwierciedlony jest w odpowiednim podziale – między Unię i EBI – marży ryzyka, którą EBI obciąża swego kontrahenta z tytułu każdego instrumentu w ramach portfela projektów.

f) Ustalanie cen

Wycena instrumentów obligacji projektowych opiera się na marży ryzyka zgodnie z odpowiednimi standardowymi zasadami i kryteriami EBI.

g) Procedura składania wniosków

Wnioski o ochronę przed ryzykiem w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w związku z obligacjami projektowymi kierowane są do EBI zgodnie ze standardową procedurą składania wniosków obowiązującą w EBI.

h) Procedura zatwierdzania

EBI przeprowadza ocenę dotyczącą kwestii ryzyka, kwestii finansowych technicznych i prawnych, a także podejmuje decyzję w sprawie wykorzystania instrumentów opartych na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych i dokonuje wyboru odpowiedniego rodzaju instrumentu podporządkowanego zgodnie z ustandaryzowanymi zasadami i kryteriami, w szczególności z wytycznymi polityki ryzyka kredytowego EBI oraz stosowanymi przez EBI kryteriami wyboru w odniesieniu do kwestii społecznych, środowiskowych i klimatycznych.

i) Czas trwania

1. Wkład Unii do instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych przekazuje się nie później niż do dnia 31 grudnia 2013 r. Faktyczne zatwierdzenie instrumentów obligacji projektowych przez Radę Dyrektorów EIB następuje nie później niż dnia 31 grudnia 2014 r.

2. W przypadku wygaśnięcia instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w trakcie obecnych wieloletnich ram finansowych wszystkie środki pozostałe na rachunku powierniczym, inne niż środki przekazane i środki konieczne do pokrycia innych kosztów i wydatków kwalifikowalnych, zwracane są do linii budżetowej przeznaczonej na program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji oraz TIK.

3. Środki przeznaczone na instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych są zwracane na odpowiedni rachunek powierniczy wraz z wygaśnięciem instrumentów lub po ich spłacie, pod warunkiem zapewnienia wystarczającej ochrony przed ryzykiem.

j) Sprawozdawczość

Komisja i EBI uzgadniają warunki dotyczące sprawozdawczości rocznej dotyczącej funkcjonowania instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych.

Ponadto Komisja przy wsparciu EBI co sześć miesięcy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania instrumentu, przy czym pierwsze sprawozdanie jest przedkładane sześć miesięcy po podpisaniu umowy o współpracy, o której mowa w art. 31 ust. 2c.

k) Monitorowanie, kontrola i ocena

Komisja monitoruje funkcjonowanie instrumentu, w tym również w razie potrzeby poprzez kontrole na miejscu, oraz przeprowadza inspekcje i kontrole zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (*).

Instrumentami podporządkowanymi zarządza EBI zgodnie ze swymi zasadami i procedurami, w tym również stosując odpowiednie środki audytu, kontroli i monitorowania. Ponadto Rada Dyrektorów EBI, w której Komisja i państwa członkowskie mają swoich przedstawicieli, zatwierdza każdy instrument podporządkowany i monitoruje, czy EBI jest zarządzany zgodnie ze swoim statutem i ogólnymi wytycznymi Rady Gubernatorów.

W drugiej połowie 2013 r. Komisja i EBI przedłożą Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie śródokresowe na temat funkcjonowania pilotażowego instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w celu optymalizacji tego instrumentu.

Pełna niezależna ocena zostanie przeprowadzona w 2015 r. po zatwierdzeniu ostatnich operacji dotyczących obligacji projektowych. Obejmie ona m.in. wartość dodaną, dodatkowość w stosunku do innych instrumentów Unii lub państw członkowskich i innymi dostępnymi formami długoterminowego finansowania dłużnego, osiągnięty efekt mnożnikowy, ocenę ryzyka oraz powstanie lub korektę ewentualnych zakłóceń. Ocena obejmie też wpływ na rentowność finansową projektów, ich liczbę, warunki i koszty emisji obligacji, wpływ na rynki obligacji, a także kwestie dotyczące wierzyciela kontrolującego i udzielania zamówień. W miarę możliwości ocena będzie zawierać porównanie kosztów alternatywnych sposobów finansowania projektów, w tym również przy pomocy pożyczek bankowych. Podczas fazy pilotażowej ocenie podlega każdy wybrany projekt.

__ _________

(*) Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1.”.

Artykuł 2

Zmiany w rozporządzeniu (WE) nr 680/2007

W rozporządzeniu (WE) nr 680/2007 wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 dodaje się punkty w brzmieniu:

„(14) »instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych« oznacza wspólny instrument Komisji i EBI wnoszący wartość dodaną jako działanie Unii, stanowi odpowiedź na trudną sytuację w zakresie możliwości uzyskania odpowiedniego, rynkowego finansowania inwestycji oraz zapewnia dodatkowość, poprzez uzupełnienie lub umożliwienie finansowania przez państwa członkowskie lub sektor prywatny. W ramach tego instrumentu unika się zakłóceń konkurencji, ma on na celu osiągnięcie efektu mnożnikowego oraz łączy interesy. Instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych ma formę wsparcia jakości kredytowej dla projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, ogranicza on ryzyko obsługi długu projektu oraz ryzyko kredytowe posiadaczy obligacji i jest wykorzystywany wyłącznie w odniesieniu do projektów, których rentowność finansowa opiera się na dochodach uzyskanych w ramach projektu;

(15) »wsparcie jakości kredytowej» oznacza poprawę jakości kredytowej długu projektu poprzez instrument podporządkowany w formie instrumentu dłużnego EBI lub gwarancji udzielonej przez EBI lub obie te formy, przy wsparciu w postaci wkładu z budżetu Unii.”;

2) w art. 4 akapit pierwszy dodaje się zdanie w brzmieniu:

„Wnioski o ochronę przed ryzykiem w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych stosownie do art. 6 ust. 1 lit. g) kierowane są do EBI zgodnie ze standardową procedurą składania wniosków obowiązującą w EBI.”;

3) w art. 6 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:

a) w lit. d) dodaje się zdanie w brzmieniu:

„W latach 2012 i 2013 kwota w wysokości do 200 mln EUR może zostać przesunięta na potrzeby etapu pilotażowego instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w sektorze transportu.”;

b) dodaje się lit. g) w brzmieniu:

„g) na etapie pilotażowym w latach 2012 i 2013 wkład finansowy na rzecz EBI służący tworzeniu rezerw oraz alokacji kapitału na potrzeby instrumentów dłużnych lub gwarancji, które mają zostać udzielone przez EBI z jego własnych zasobów w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w dziedzinie TEN-T i TEN-E. Ryzyko ponoszone przez Unię w związku z instrumentem opartym na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, wraz z opłatami z tytułu zarządzania i innymi kosztami kwalifikowalnymi, w żadnym przypadku nie przekracza kwoty unijnego wkładu w ten instrument ani nie wykracza poza termin zapadalności portfela instrumentów wsparcia jakości kredytowej. Budżet ogólny Unii nie jest obciążany żadnym innym zobowiązaniem. Dodatkowe ryzyko związane z operacjami dotyczącymi obligacji projektowych zawsze ponosi EBI.

Główne zasady, warunki i procedury instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych są ustanowione w załączniku Ia. Szczegółowe zasady i warunki wdrożenia instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, w tym zasady i warunki związane z podziałem ryzyka, wynagrodzeniem, monitorowaniem i kontrolą, określa się w porozumieniu o współpracy zawartym między Komisją a EBI. Komisja i EBI zatwierdzają porozumienie o współpracy zgodnie ze swoimi procedurami.

Zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 15 ust. 2, w latach 2012 i 2013 na potrzeby instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych może zostać przesunięta kwota w wysokości do 210 mln EUR, z czego kwota w wysokości do 200 mln EUR na projekty transportowe, a kwota w wysokości do 10 mln EUR na projekty energetyczne z linii budżetowych przeznaczonych, odpowiednio, na instrument gwarancji kredytowej TEN-T, o którym mowa w załączniku I i TEN-E.

W uzupełnieniu wymogów dotyczących sprawozdawczości, określonych w pkt 49 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami, oraz nie naruszając żadnych innych wymogów sprawozdawczości regulacyjnej, na etapie pilotażowym Komisja co sześć miesięcy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania instrumentu opartego na podziale ryzyka, w tym również na temat warunków finansowych i dystrybucji wszystkich wyemitowanych obligacji projektowych.

Ze względu na ograniczony czas trwania etapu pilotażowego odsetki i inne dochody uzyskane dzięki instrumentowi opartemu na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych przed dniem 31 grudnia 2013 r. mogą być ponownie przeznaczone na nowe instrumenty dłużne i gwarancje w ramach tego samego instrumentu podziału ryzyka oraz na projekty spełniające te same kryteria kwalifikowalności, aby zmaksymalizować wartość inwestycji otrzymujących wsparcie. Jeśli instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych nie zostanie przedłużony na kolejne ramy finansowe, wszelkie pozostające środki zwracane są do budżetu ogólnego Unii.” ;

4) w art. 16 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„ 2a. Bez uszczerbku dla ust. 1 i 2 w przypadku projektów realizowanych na podstawie instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. g), Komisja i EBI w drugiej połowie 2013 r. przedkładają Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie śródokresowe. Niezależną i pełną ocenę przeprowadza się w 2015 r.

Na podstawie tej oceny Komisja analizuje znaczenie inicjatywy dotyczącej obligacji projektowych w ramach strategii Europa 2020, a także jej skuteczność w odniesieniu do podniesienia wartości inwestycji w projekty o znaczeniu priorytetowym i poprawy efektywności wydatków Unii. Na podstawie tej oceny i przy uwzględnieniu wszystkich opcji Komisja rozważa zaproponowanie odpowiednich zmian regulacyjnych, w tym również zmian ustawodawczych, zwłaszcza jeżeli przewidywane wprowadzenie na rynek nie spełnia oczekiwań lub jeżeli pojawią się wystarczające alternatywne źródła długoterminowego finansowania dłużnego.”;

5) w art. 17 ust. 1 dodaje się akapit w brzmieniu:

„ Sprawozdanie śródokresowe, o którym mowa w art. 16 ust. 2a, zawiera również wykaz projektów, które uzyskały wsparcie dzięki zastosowaniu instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. g), a także informacje na temat warunków wyemitowanych obligacji oraz kategorii obecnych i potencjalnych przyszłych inwestorów.”;

6) załącznik otrzymuje oznaczenie „ I”, a słowa „załącznik” w art. 6 ust. 1 lit. d) zastępuje się odpowiednio słowami „załącznik I”;

7) dodaje się załącznik:

„ZAŁĄCZNIK Ia

Główne warunki, zasady i procedury dotyczące instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. g)

EBI jest partnerem w dziedzinie rozłożenia ryzyka i zarządza wkładem Unii w instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w imieniu Unii. Bardziej szczegółowe warunki realizacji tego instrumentu, w tym nadzór nad nim i jego kontrolę, ustanawia się w umowie o współpracy między Komisją a EBI, z uwzględnieniem przepisów określonych w niniejszym załączniku.

a) Instrument EBI

1. Instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych będzie, w odniesieniu do każdego kwalifikowalnego projektu, instrumentem podporządkowanym i będzie miał formę instrumentu dłużnego lub gwarancyjnego lub obie te formy, aby ułatwić emisję obligacji projektowej.

2. Gdyby EBI był lub został wierzycielem w odniesieniu do danego projektu, prawa EBI w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych będą mieć charakter drugorzędny w stosunku do obsługi długu uprzywilejowanego i charakter uprzywilejowany w odniesieniu do finansowania poprzez emisję akcji i jakiegokolwiek innego finansowania związanego z finansowaniem poprzez emisję akcji.

3. Instrument nie przekracza 20 % całkowitej kwoty uprzywilejowanego wyemitowanego długu.

b) Budżet

TEN-T:

– 2012: do 100 mln EUR

– 2013: do skumulowanej kwoty w wysokości 200 mln EUR

przewidziane przesunięcie z budżetu TEN-T przeznaczonego na instrument gwarancji pożyczkowych na projekty TEN-T, o których mowa w załączniku I, z którego jednak środki nie zostały wydane.

TEN-E:

2013: do 10 mln EUR

Wniosek w sprawie przesunięcia dotyczący kwoty na rok 2012 składa się niezwłocznie po podpisaniu umowy o współpracy.

Wniosek w sprawie przesunięcia dotyczący płatności w kolejnych latach składa się do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego.

Do wniosku w sprawie przesunięcia zawsze dołącza się prognozę zapotrzebowania na planowany wkład Unii.

W razie konieczności prognoza ta może służyć jako podstawa opartego na zapotrzebowaniu zmniejszeniu kwot, co do którego decyzję podejmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 15 ust. 2.

c) Rachunek powierniczy

1. EBI otwiera dwa rachunki powiernicze (jeden dla projektów TEN-T, a drugi dla projektów TEN-E), na których przechowywane się wkłady i dochody Unii wynikające z wkładów Unii. Rachunek powierniczy dla TEN-T może zostać połączony z rachunkiem powierniczym otworzonym na potrzeby instrumentu gwarancji pożyczkowych dla projektów TEN-T, o którym mowa w załączniku I, pod warunkiem że nie będzie to ze szkodą dla sprawozdawczości ani monitorowania, zgodnie z przepisami lit. j) i k).

2. Ze względu na ograniczony czas trwania fazy pilotażowej odsetki zgromadzone na rachunku powierniczym i inne dochody wynikające z wkładu Unii, takie jak opłaty gwarancyjne, marża odsetkowa i marża ryzyka w odniesieniu do kwot wydatkowanych przez EBI, dodawane są do środków na rachunku powierniczym. Komisja może jednak zdecydować, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 15 ust. 2, że mają one zostać zwrócone do linii budżetowej TEN-T lub TEN-E.

d) Wykorzystanie wkładu Unii

Wkład UE jest przeznaczony przez EBI na:

1) zabezpieczenie ryzyka w postaci rezerw na pokrycie pierwszej straty w przypadku instrumentów podporządkowanych dla każdego kwalifikowalnego projektu, zgodnie ze stosownymi przepisami EBI i oceną ryzyka przeprowadzoną przez EBI w ramach obowiązującej w EBI polityki;

2) pokrycie wszelkich niezwiązanych z projektem kwalifikowalnych kosztów ustanowienia instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych, w tym również jego oceny, i zarządzania tym instrumentem.

e) Podział ryzyka i dochodów

Schemat podziału ryzyka wynikający z pkt d) odzwierciedlony jest w odpowiednim rozłożeniu – między Unię i EBI – marży ryzyka, którą EBI obciąża swego odpowiednika za każdy instrument w ramach portfela.

Niezależnie od przepisów mających zastosowanie do podziału ryzyka w przypadku instrumentu gwarancji pożyczkowych na projekty TEN-T, o którym mowa w załączniku I, schemat podziału ryzyka odnośnie do obligacji projektowych obowiązuje również w stosunku do tego instrumentu, w tym również operacji w ramach istniejącego portfela.

f) Ustalanie cen

Wycena instrumentów obligacji projektowych opiera się na marży ryzyka zgodnie z odpowiednimi, standardowymi zasadami i kryteriami EBI.

g) Procedura składnia wniosków

Wnioski o ochronę przed ryzykiem w ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka w związku z obligacjami projektowymi kierowane są do EBI zgodnie ze standardową procedurą składania wniosków obowiązującą w EBI.

h) Procedura zatwierdzania

EBI przeprowadza ocenę dotyczącą kwestii ryzyka, kwestii finansowych, technicznych i prawnych, a także podejmuje decyzję w sprawie wykorzystania instrumentów opartych na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych i dokonuje wyboru odpowiedniego rodzaju instrumentu podporządkowanego zgodnie ze standardowymi zasadami i kryteriami, mianowicie z wytycznymi polityki ryzyka kredytowego EBI oraz stosowanymi przez EBI kryteriami wyboru w odniesieniu do kwestii społecznych, środowiskowych i klimatycznych.

i) Czas trwania

1. Ostatnią transzę wkładu Unii do instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych przekazuje się najpóźniej w dniu 31 grudnia 2013 r. Faktyczne zatwierdzenie instrumentów obligacji projektowych przez Radę Dyrektorów EBI następuje najpóźniej w dniu 31 grudnia 2014 r.

2. W przypadku wygaśnięcia instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w trakcie obecnych wieloletnich ram finansowych wszelkie salda na rachunkach powierniczych inne niż środki przekazane i środki konieczne do pokrycia innych kosztów i wydatków kwalifikowalnych zwracane są do linii budżetowej TEN-T i TEN-E.

3. Środki przeznaczone na instrument oparty na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych są zwracane na odpowiedni rachunek powierniczy wraz z wygaśnięciem instrumentu lub po jego spłacie, pod warunkiem zachowania wystarczającej ochrony przed ryzykiem.

j) Sprawozdawczość

Komisja i EBI uzgadniają warunki dotyczące sprawozdawczości rocznej w zakresie funkcjonowania instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych.

Ponadto Komisja, przy wsparciu EBI, co sześć miesięcy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania instrumentu, przy czym pierwsze sprawozdanie jest przedkładane sześć miesięcy po podpisaniu umowy o współpracy, o której mowa w art. 6 ust. 1 lit. g).

k) Monitorowanie, kontrola i ocena

Komisja monitoruje funkcjonowanie instrumentu, w tym również w razie potrzeby poprzez kontrole na miejscu, oraz przeprowadza inspekcje i kontrole zgodnie z rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 1605/2002.

Instrumentami podporządkowanymi zarządza EBI zgodnie z własnymi zasadami i procedurami, w tym również stosując odpowiednie środki audytu, kontroli i monitorowania. Ponadto Rada Dyrektorów EBI, w której Komisja i państwa członkowskie mają swoich przedstawicieli, zatwierdza każdy instrument podporządkowany i monitoruje, czy EBI jest zarządzany zgodnie ze swoim statutem i ogólnymi wytycznymi Rady Gubernatorów.

W drugiej połowie 2013 r. Komisja i EBI przedłożą Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie śródokresowe na temat funkcjonowania pilotażowego instrumentu opartego na podziale ryzyka w ramach obligacji projektowych w celu optymalizacji tego instrumentu.

Pełna niezależna ocena zostanie przeprowadzona w 2015 r. po zatwierdzeniu ostatnich operacji dotyczących obligacji projektowych. Obejmie ona m.in. wartość dodaną, dodatkowość w stosunku do innych instrumentów Unii lub państw członkowskich i innymi dostępnymi formami długoterminowego finansowania dłużnego, osiągnięty efekt mnożnikowy, ocenę ryzyka oraz powstawanie lub korektę ewentualnych zakłóceń. Ocena obejmie też wpływ na rentowność finansową projektów, ich liczbę, warunki i koszty emisji obligacji, wpływ na rynki obligacji, a także kwestie dotyczące wierzycielem kontrolującego i udzielania zamówień. W miarę możliwości ocena będzie zawierać porównanie kosztów alternatywnych sposobów finansowania projektów, w tym również przy pomocy pożyczek bankowych. Podczas fazy pilotażowej ocenie podlega każdy wybrany projekt.”.

Artykuł 3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 11 lipca 2012 r.

Deklaracja Komisji

Na podstawie pkt 49 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami Komisja raz do roku przedkłada władzy budżetowej sprawozdanie dotyczące instrumentów finansowych. Sprawozdanie w 2012 r. będzie również poświęcone inicjatywie Unii Europejskiej i EBI w zakresie obligacji projektowych.

W tym kontekście oraz uwzględniając krótkotrwały charakter etapu pilotażowego inicjatywy w zakresie obligacji projektowych, Komisja pragnie sprecyzować, że wyrażenie „powinna w okresie pilotażowym co sześć miesięcy przedkładać sprawozdanie”, użyte w motywie 14, oraz „Komisja co sześć miesięcy przedkłada […] sprawozdanie”, użyte w art. 1 pkt 3 lit. b), art. 1 pkt 4, art. 2 pkt 3 lit. b) oraz art. 2 pkt 7 oznacza, że Komisja będzie informować Radę i Parlament Europejski, przedstawiając bezpośrednio każdej z tych instytucji odpowiedni materiał pomocniczy, zamiast sporządzać oficjalne sprawozdanie Komisji, co wymagałoby nieproporcjonalnie dużych nakładów w porównaniu z ograniczonym zakresem etapu pilotażowego.