RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej (¹), w szczególności jego art. 3 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z art. 3 ust. 9 decyzji wykonawczej Rady 2011/344/UE (²) Komisja, wraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i we współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC), dokonała czwartego przeglądu postępów poczynionych przez władze Portugalii we wdrażaniu uzgodnionych środków w ramach gospodarczego i finansowego programu dostosowawczego (zwanego dalej „programem”), a także skuteczności tych środków oraz ich wpływu na gospodarkę i społeczeństwo.

(2) Z przeglądu wynika, że przestrzeganie przez Portugalię warunków za pierwszy kwartał 2012 r. było zadowalające. W 2011 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągnął 4,2 % PKB. Cel budżetowy na 2012 r. wynoszący 4,5 % PKB nadal pozostaje w zasięgu możliwości. Przywracanie równowagi gospodarczej nadal następowało w szybkim tempie, a wpływy z eksportu przekroczyły przewidywane wartości i z nadwyżką zrównoważyły słaby popyt krajowy. Pojawiły się jednak zagrożenia dla osiągnięcia celów budżetowych związane z przywracaniem równowagi perspektyw makroekonomicznych, jako że wzrost gospodarczy coraz bardziej zaczyna się opierać na eksporcie netto i w coraz mniejszym stopniu zależy od popytu krajowego, a ponadto znacznie pogorszyła się sytuacja na rynku pracy. Osiągnięty został postęp w zakresie reform mających na celu zwiększenie długoterminowego potencjału wzrostu gospodarki. Reforma rynku pracy zmierzająca do zniesienia braku elastyczności i poprawy produktywności została już przyjęta i musi być utrzymana. Odprawy dla pracowników powinny zostać dostosowane do średniej w Unii, a w celu sfinansowania części odpraw powinien zostać stworzony specjalny fundusz. Obecnie przygotowywany jest wniosek w sprawie zmiany mechanizmu przedłużania układów zbiorowych. Kontynuowane są działania polityczne na rzecz wspierania stabilności systemu finansowego. Dokonano sprzedaży Banco Português de Negócios (BPN), a w celu przywrócenia jak największej części wartości aktywów przeniesionych z BPN zoptymalizowane powinno zostać zarządzanie spółkami celowymi.

Zmniejszanie udziału finansowania dłużnego w sektorze finansowym następuje w uporządkowany sposób. Dokapitalizowanie systemu bankowego ma na celu zapewnienie osiągnięcia do czerwca 2012 r. minimalnego współczynnika kapitału podstawowego Tier 1 w wysokości 9 %, w tym wymogów Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i potrzeb kapitałowych związanych z częściowym transferem funduszy emerytalnych i szczególnymi kontrolami na miejscu. Wzmocniono ramy regulujące wczesną interwencję, restrukturyzację i uporządkowaną likwidację oraz zabezpieczenie depozytów i władze Portugalii muszą teraz opracować środki wykonawcze. Aby przywrócić konkurencyjność oraz wspierać wzrost gospodarczy i zatrudnienie, kluczowe jest przeprowadzenie reformy rynków produktowych, w szczególności w odniesieniu do usług chronionych. Rząd Portugalii wdraża obecnie strategię mającą na celu restrukturyzację przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa, tak aby ograniczyć ich zadłużenie i zagwarantować lepsze warunki dla finansowania rynkowego. Międzynarodowa firma audytorska przygotowuje analizę określającą koszty i korzyści renegocjowania wszelkich umów partnerstwa publiczno-prywatnego i umów koncesyjnych, aby obniżyć zobowiązania finansowe państwa. Rząd Portugalii zobowiązał się do stworzenia systemu zapewniającego skuteczną konkurencję. W celu wspierania mobilności pracowników dokonywane są zmiany przepisów dotyczących rynku nieruchomości, ponadto odnotowuje się znaczące postępy, jeśli chodzi o reformę systemu wymiaru sprawiedliwości. Program prywatyzacji realizowany jest w oparciu o nową ustawę ramową.

(3) W świetle tej sytuacji decyzja wykonawcza 2011/344/UE powinna zostać zmieniona,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W art. 3 decyzji wykonawczej 2011/344/UE wprowadza się następujące zmiany:

1) w ust. 6 wprowadza się następujące zmiany:

a) lit. a) otrzymuje brzmienie:

„ a) deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2012 r. nie może przekroczyć 4,5 % PKB. Portugalia będzie kontynuować ścisłe monitorowanie rozwoju sytuacji budżetowej i oceni, czy dalsze dostosowania w zakresie polityki będą konieczne, aby osiągnąć wyznaczony na 2012 r. cel;”;

b) lit. d), e) i f) otrzymują brzmienie:

„d) Portugalia będzie kontynuować przyjmowanie środków poprawiających zarządzanie finansami publicznymi. Portugalia wdroży środki przewidziane w nowym ramowym prawie budżetowym, w tym wprowadzi średniookresowe ramy budżetowe. Ramy budżetowe na szczeblu lokalnym i regionalnym zostaną znacząco wzmocnione, w szczególności poprzez dostosowanie odpowiednich przepisów o finansowaniu do wymogów ramowego prawa budżetowego. Portugalia zintensyfikuje sprawozdawczość w zakresie finansów publicznych i ich monitorowanie oraz wzmocni przepisy i procedury regulujące wykonanie budżetu. Rząd Portugalii wzmocni wdrażanie strategii zatwierdzania i regulowania zaległości. W strategii tej określone są kryteria ustalania priorytetów w stosunku do płatności na rzecz wierzycieli oraz ustalenia w zakresie zarządzania służące zapewnieniu uczciwego i przejrzystego procesu zaspokajania roszczeń we wszystkich sektorach. Portugalia wdroży nowe ramy prawne i instytucjonalne dotyczące partnerstw publiczno-prywatnych. W oparciu o wyniki analizy dotyczącej renegocjowania umów partnerstwa publiczno-prywatnego rząd Portugalii dokona renegocjacji właściwych umów. Portugalia przyjmie przepisy regulujące tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym;

e) Portugalia dokona reorganizacji i znacznie zmniejszy liczbę jednostek samorządu lokalnego. Zmiany te wejdą w życie z początkiem następnej tury wyborów samorządowych;

f) Portugalia zmodernizuje swoją administrację podatkową poprzez zakończenie uruchamiania działalności organu Autoridade Tributária e Aduaneira, wzmocnienie powiązań z jednostkami poboru składek należącymi do systemu zabezpieczenia społecznego, zmniejszenie liczby urzędów gminnych i zlikwidowanie utrzymujących się wąskich gardeł w systemie odwoływania się od decyzji podatkowych;”;

c) lit. h) i i) otrzymują brzmienie:

„h) Portugalia przyjmie środki służące poprawie wydajności i stabilności przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym. Portugalia wdroży strategię mającą na celu restrukturyzację i zmniejszenie zadłużenia przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa, w tym spółki Parpública, oraz zapewnienie lepszych warunków dla finansowania rynkowego. Portugalia wdroży tę strategię tak, aby osiągnąć równowagę operacyjną na poziomie sektorowym z końcem 2012 r.;

i) Portugalia będzie kontynuować wdrażanie programu prywatyzacji. W 2012 r. nastąpi sprzedaż bezpośrednia działalności ubezpieczeniowej banku Caixa Geral de Depósitos (CGD), Caixa Seguros. Proces prywatyzacji krajowego przewoźnika lotniczego TAP, przedsiębiorstwa zarządzającego portami lotniczymi ANA – Aeroportos de Portugal, części CP – Comboios de Portugal zajmującej się transportem towarów, CP Carga, oraz CTT – Correios de Portugal rozpocznie się w 2012 r. i ma się zakończyć w 2013 r.;”;

d) skreśla się lit. j);

e) lit. k) otrzymuje brzmienie:

„k) rząd Portugalii przedłoży parlamentowi portugalskiemu projekt ustawy w celu dostosowania wysokości odpraw dla pracowników do średniej w Unii wynoszącej 8–12 dni za każdy rok zatrudnienia i ustanowienia funduszu wypłacającego odprawy;”;

f) skreśla się lit. l);

g) lit. o) otrzymuje brzmienie:

„o) Portugalia wdroży środki określone w planie działania na rzecz poprawy jakości kształcenia i szkolenia na poziomie ponadgimnazjalnym i zawodowym;”;

h) lit. p) i r) otrzymują brzmienie:

„p) poprawione zostanie funkcjonowanie systemu wymiaru sprawiedliwości poprzez wprowadzenie środków zaproponowanych w planie reformy wymiaru sprawiedliwości oraz poprzez zastosowanie ukierunkowanych środków w celu stopniowego usunięcia zaległości w sądach i wsparcia pozasądowego rozstrzygania sporów;

r) poprawione zostaną ramy w zakresie konkurencji i regulacji. Portugalia wzmocni niezależność najważniejszych krajowych organów regulacyjnych i zwiększy ich środki; wdroży ustawę o konkurencji celem zwiększenia tempa i skuteczności egzekwowania przepisów prawa konkurencji; będzie monitorowała napływ nowych spraw i składała sprawozdania dotyczące działania specjalnego sądu do spraw konkurencji, regulacji i nadzoru;”;

i) skreśla się lit. u) i v);

2) ust. 8 otrzymuje brzmienie:

„8. W celu przywrócenia zaufania do sektora finansowego Portugalia odpowiednio dokapitalizuje swój sektor bankowy oraz zapewni przeprowadzenie uporządkowanego zmniejszenia udziału finansowania dłużnego w tym sektorze. W związku z tym, aby zachować stabilność finansową, Portugalia wdroży strategię dotyczącą portugalskiego sektora bankowego, którą uzgodniono z Komisją, EBC oraz MFW. W szczególności Portugalia:

a) zaleci bankom trwałe wzmocnienie ich bufora zabezpieczeń oraz będzie monitorować emisję obligacji bankowych zabezpieczonych gwarancjami państwa, zatwierdzoną do maksymalnej kwoty 35 mld EUR zgodnie z unijnymi przepisami w zakresie pomocy państwa;

b) zapewni osiągnięcie przez banki przewidzianego w programie celu w postaci współczynnika kapitału podstawowego Tier 1 w wysokości 10 % najpóźniej do końca 2012 r. Wymogi kapitałowe wynikające z wyceny długu państwowego według cen rynkowych zgodnie z obejmującym całą Unię i koordynowanym przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego procesem dokapitalizowania, muszą zostać spełnione w czerwcu 2012 r., uwzględniając wpływ na poziom kapitału wyników programu szczególnych kontroli na miejscu oraz transferu funduszy emerytalnych banków do państwowego systemu zabezpieczenia społecznego. Jeśli banki nie będą w stanie spełnić wymogów kapitałowych w ustalonych terminach, uruchomiony zostanie stworzony w ramach programu mechanizm wsparcia wypłacalności banków dysponujący kwotą 12 mld EUR;

c) zapewni zrównoważone i uporządkowane zmniejszenie udziału finansowania dłużnego w sektorze bankowym, które ma nadal zasadnicze znaczenie dla trwałego wyeliminowania nierównowagi w zakresie finansowania. W swoich planach finansowania banki postawiły sobie za cel obniżenie wskaźnika kredytów do depozytów do orientacyjnej wartości około 120 % do czasu zakończenia programu i potencjalne zmniejszenie uzależnienia od finansowania w ramach Eurosystemu w okresie jego realizacji. Te plany finansowania podlegają kwartalnym przeglądom;

d) zapewni reorganizację należącego do państwa banku CGD celem odpowiedniego dokapitalizowania jego podstawowej działalności bankowej. Sprzedaż działalności ubezpieczeniowej i działalności w obszarze opieki zdrowotnej ma nastąpić przed końcem 2012 r., natomiast sprzedaż niestrategicznych udziałów kapitałowych jest obecnie w trakcie realizacji. Jeżeli do końca czerwca 2012 r. nie uda się zaspokoić potrzeb kapitałowych z wewnętrznych źródeł w ramach grupy, bank ten otrzyma publiczne wsparcie kapitałowe w ramach buforów gotówkowych poza mechanizmem wsparcia wypłacalności banków;

e) zoptymalizuje proces odzyskiwania wartości aktywów przeniesionych z BPN do trzech spółek celowych będących własnością skarbu państwa poprzez zlecenie zarządzania aktywami profesjonalnej osobie trzeciej, nadając jej upoważnienie do stopniowego przywrócenia wartości aktywów w czasie. Wybór osoby trzeciej zarządzającej aktywami zostanie dokonany przez rząd Portugalii w drodze procedury przetargowej, a w upoważnieniu zostaną uwzględnione stosowne zachęty w celu optymalizacji procesu przywracania wartości aktywów;

f) do końca lipca 2012 r. przygotuje wniosek służący zróżnicowaniu możliwości finansowania dla przedsiębiorstw;

g) wdroży środki mające na celu zakończenie tworzenia funduszu służącego restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w sektorze finansowym, tak aby był on w pełni gotowy do działania do lipca 2012 r.; do końca lipca 2012 r. przyjmie obwieszczenia organów nadzoru dotyczące planów naprawy; do końca października 2012 r. przyjmie rozporządzenie w sprawie planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji; a do końca września 2012 r. przyjmie przepisy odnoszące się do ustanowienia i działalności banków pomostowych zgodnie z przepisami Unii dotyczącymi konkurencji. Priorytetem będzie przegląd planów naprawy i związanych z nimi planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla banków o znaczeniu systemowym;

h) ustanowi ramy zachęcające instytucje finansowe do dokonywania restrukturyzacji zadłużenia gospodarstw domowych i MŚP w drodze procedury pozasądowej.”.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Portugalskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 10 lipca 2012 r.