PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 136 w związku z art. 121 ust. 6,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (¹),

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (²),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Wzmocnione ramy zarządzania gospodarczego powinny opierać się na szeregu wzajemnie powiązanych i spójnych strategii politycznych na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, w szczególności na unijnej strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia, ze szczególnym naciskiem na rozwój i wzmocnienie rynku wewnętrznego, wspieranie międzynarodowego handlu i konkurencyjności, Semestrze Europejskim dla ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych i budżetowych, skutecznych ramach zapobiegania i korygowania nadmiernych deficytów publicznych, (pakt stabilności i wzrostu (Pakt)), skutecznych ramach zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania, minimalnych wymogach dla krajowych ram budżetowych, wzmocnionej regulacji rynku finansowego i nadzorze nad nim, w tym na nadzorze makroostrożnościowym ze strony Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego.

(2) Wiarygodne dane statystyczne są podstawą nadzoru nad zakłóceniami równowagi makroekonomicznej. W celu zagwarantowania wiarygodnych i obiektywnych danych statystycznych państwa członkowskie powinny zapewnić niezawisłość zawodową krajowych urzędów statystycznych, zgodnie z Europejskim kodeksem praktyk statystycznych, jak określono w rozporządzeniu (WE) nr 223/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej (⁴). Ponadto dostępność wiarygodnych danych budżetowych jest także istotna dla nadzoru nad zakłóceniami równowagi makroekonomicznej. Wymóg ten powinien być gwarantowany przepisami przewidzianymi w tym zakresie na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1173/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro (⁵), w szczególności jego art. 8.

(3) Przewidziana w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) koordynacja polityk gospodarczych państw członkowskich w Unii powinna być rozwijana w kontekście ogólnych wytycznych dotyczących polityki gospodarczej oraz wytycznych dotyczących zatrudnienia, a także powinna zapewniać poszanowanie zasad przewodnich dotyczących stabilnych cen, zdrowych i zrównoważonych finansów publicznych i warunków pieniężnych oraz trwałej równowagi płatniczej.

(4) Doświadczenie zdobyte w pierwszym dziesięcioleciu unii gospodarczej i walutowej oraz popełnione wówczas błędy wskazują na konieczność poprawy zarządzania gospodarczego w Unii, które powinno się opierać na silniejszym utożsamianiu się państwa ze wspólnie uzgodnionymi zasadami i strategiami politycznymi oraz na solidniejszych ramach nadzoru na poziomie Unii nad krajowymi politykami gospodarczymi.

(5) Utworzenie i utrzymanie dynamicznego rynku wewnętrznego powinno uważać się za element prawidłowego i sprawnego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej.

(6) W szczególności należy poszerzyć zakres nadzoru nad politykami gospodarczymi państw członkowskich, który nie powinien ograniczać się do nadzoru budżetowego, a zawierać bardziej szczegółowe i formalne ramy, aby zapobiegać powstawaniu nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej i zapewnić państwom członkowskim, w których zakłócenia takie występują, pomoc w opracowaniu planów naprawczych zanim rozbieżności się utrwalą oraz zanim sytuacja gospodarcza i finansowa przybierze na stałe nadmiernie niekorzystny obrót. Takie poszerzenie nadzoru nad politykami gospodarczymi powinno odbywać się równolegle z pogłębianiem nadzoru budżetowego.

(7) W celu zapewnienia pomocy w korygowaniu takich nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej konieczne jest opracowanie szczegółowej procedury ustawodawczej.

(8) Procedurę nadzoru wielostronnego, o której mowa w art. 121 ust. 3 i 4 TFUE, należy uzupełnić o przepisy szczególne dotyczące wykrywania zakłóceń równowagi makroekonomicznej, a także zapobiegania i korygowania nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w Unii. Istotne jest, aby procedura ta stanowiła część dorocznego cyklu nadzoru wielostronnego.

(9) Wzmocnienie zarządzania gospodarczego powinno obejmować ściślejsze i terminowe zaangażowanie Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych. Uznając, że partnerami Parlamentu Europejskiego w ramach dialogu są odpowiednie instytucje Unii oraz ich przedstawiciele, właściwa komisja Parlamentu Europejskiego może zaproponować udział w wymianie poglądów państwu członkowskiemu, którego dotyczy decyzja Rady nakładająca złożenie oprocentowanego depozytu lub grzywnę roczną zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, udział w wymianie poglądów. Udział państwa członkowskiego w takiej wymianie poglądów jest dobrowolny.

(10) Komisja Europejska powinna odgrywać ważniejszą rolę we wzmocnionej procedurze nadzoru w odniesieniu do ocen dotyczących poszczególnych państw członkowskich, monitorowania, misji na miejscu, zaleceń i ostrzeżeń.

(11) Egzekwowanie rozporządzenia (WE) nr 1176/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania (⁶) należy wzmocnić poprzez wprowadzenie oprocentowanych depozytów w przypadku niestosowania się do zalecenia dotyczącego podjęcia działań naprawczych. Takie depozyty powinny zostać przekształcone w roczną grzywnę w przypadku uporczywego niestosowania się do zalecenia w sprawie zlikwidowania nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w ramach tej samej procedury dotyczącej nadmiernego zakłócenia równowagi. Te środki wykonawcze powinny być stosowane wobec państw członkowskich, których walutą jest euro.

(12) W razie niestosowania się do zaleceń Rady powinien być nałożony oprocentowany depozyt lub powinna być nałożona grzywna, aż Rada uzna, że dane państwo członkowskie podjęło działania naprawcze w celu realizacji jej zaleceń.

(13) Również uporczywe zaniechanie przez dane państwo członkowskie sporządzenia planu działań naprawczych, mającego na celu realizację zalecenia Rady, powinno być również karane roczną grzywną do czasu, aż Rada uzna, że dane państwo członkowskie przedstawiło plan działań naprawczych, który w zadowalający sposób spełnia jej zalecenie.

(14) Aby zapewnić równe traktowanie wszystkich państw członkowskich, stawka oprocentowanego depozytu i grzywny powinna być identyczna dla wszystkich państw członkowskich, których walutą jest euro, i wynosić 0,1 % produktu krajowego brutto (PKB) danego państwa członkowskiego w roku poprzednim.

(15) Komisja powinna móc zalecić zmniejszenie wysokości sankcji lub jej anulowanie ze względu na wyjątkową sytuację gospodarczą.

(16) Procedura nakładania sankcji na te państwa członkowskie, które nie przyjmują skutecznych środków celem skorygowania nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej, powinna być skonstruowana w taki sposób, by nałożenie sankcji na te państwa członkowskie było regułą, a nie wyjątkiem.

(17) Grzywny, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu powinny stanowić inne dochody, o których mowa w art. 311 TFUE, i powinny być przekazywane do mechanizmów stabilności przeznaczonych na udzielanie pomocy finansowej, utworzonych przez państwa członkowskie, których walutą jest euro, w celu zapewnienia stabilności całej strefy euro.

(18) Uprawnienie do przyjmowania indywidualnych decyzji w sprawie nałożenia sankcji przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu powinno zostać przyznane Radzie. Jako element koordynacji polityk gospodarczych państw członkowskich, prowadzonej przez Radę zgodnie z art. 121 ust. 1 TFUE, te indywidualne decyzje stanowią nieodłączne działania następcze w stosunku do środków przyjętych przez Radę zgodnie z art. 121 TFUE oraz z rozporządzeniem (UE) nr 1176/2011.

(19) Ponieważ niniejsze rozporządzenie zawiera przepisy ogólne dotyczące skutecznego egzekwowania rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, powinno zostać przyjęte zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, o której mowa w art. 121 ust. 6 TFUE.

(20) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, jakim jest skuteczne korygowanie nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w strefie euro, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na głębokie współzależności natury handlowej i finansowej pomiędzy nimi oraz ze względu na skutki uboczne polityk gospodarczych poszczególnych krajów dla Unii i całej strefy euro, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres zastosowania

1. Niniejszym rozporządzeniem ustanawia się system sankcji służących skutecznemu korygowaniu nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w strefie euro.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do państw członkowskich, których walutą jest euro.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje określone w art. 2 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011.

Dodatkowo zastosowanie ma następująca definicja:

„wyjątkowa sytuacja gospodarcza” oznacza sytuację, w której przekroczenie przez deficyt publiczny wartości odniesienia uznaje się za wyjątkowe w rozumieniu art. 126 ust. 2 lit. a) tiret drugie TFUE i przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (⁷).

Artykuł 3

Sankcje

1. Na mocy decyzji Rady, działającej na zalecenie Komisji, wymagane jest złożenie oprocentowanego depozytu, jeśli decyzja Rady stwierdzająca niezgodność zostanie przyjęta zgodnie z art. 10 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, w której Rada uzna, że dane państwo członkowskie nie podjęło działań naprawczych, zaleconych przez Radę.

2. Na mocy decyzji Rady, działającej zgodnie z zaleceniem Komisji, nakłada się roczną grzywnę w następujących przypadkach:

a) przyjęto dwa kolejne zalecenia Rady wydane w ramach tej samej procedury dotyczącej nadmiernego zakłócenia równowagi zgodnie z art. 8 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, a Rada uznaje, że dane państwo członkowskie przedstawiło niewystarczający plan działań naprawczych; lub

b) przyjęto dwie kolejne decyzje Rady w ramach tej samej procedury w sytuacji dotyczącej nadmiernego zakłócenia równowagi, stwierdzające niezgodność w myśl art. 10 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011. W tym przypadku roczna grzywna nakładana jest w drodze przekształcenia oprocentowanego depozytu w roczną grzywnę.

3. Uznaje się, że decyzje, o których mowa w ust. 1 i 2, zostały przyjęte przez Radę, jeżeli w terminie dziesięciu dni od przyjęcia zalecenia przez Komisję Rada nie odrzuci go kwalifikowaną większością głosów. Rada może decyzją podjętą kwalifikowaną większością głosów zmienić zalecenie.

4. Zalecenie Komisji dotyczące decyzji Rady wydaje się w terminie 20 dni od dnia spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2.

5. Zalecany przez Komisję oprocentowany depozyt lub roczna grzywna wynosi 0,1 % PKB danego państwa członkowskiego w poprzednim roku.

6. W drodze odstępstwa od przepisów ust. 5 Komisja może, w związku z wyjątkową sytuacją gospodarczą lub w odpowiedzi na umotywowany wniosek zainteresowanego państwa członkowskiego skierowany do niej w terminie 10 dni od daty spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, zaproponować zmniejszenie wysokości oprocentowanego depozytu lub grzywny albo ich anulowanie.

7. Jeżeli państwo członkowskie ustanowiło oprocentowany depozyt lub zapłaciło roczną grzywnę za dany rok kalendarzowy, a następnie Rada zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 uznała, że państwo to w danym roku podjęło zalecane działania naprawcze, złożony za dany rok depozyt wraz z narosłymi odsetkami lub zapłacona za dany rok grzywna są zwracane danemu państwu członkowskiemu w części obliczonej pro rata temporis.

Artykuł 4

Przeznaczenie grzywien

Grzywny, o których mowa w art. 3 niniejszego rozporządzenia, stanowią inne dochody, o których mowa w art. 311 TFUE, i są przekazywane na rzecz Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej. Z chwilą gdy państwa członkowskie, których walutą jest euro, utworzą inny mechanizm stabilności służący udzielaniu pomocy finansowej, aby chronić stabilność całej strefy euro, grzywny te będą przekazywane na rzecz tego mechanizmu.

Artykuł 5

Głosowanie w Radzie

1. W odniesieniu do środków, o których mowa w art. 3, prawo głosu posiadają wyłącznie członkowie Rady reprezentujący państwa członkowskie, których walutą jest euro, a Rada stanowi, nie uwzględniając głosu członka Rady reprezentującego zainteresowane państwo członkowskie.

2. Większość kwalifikowaną członków Rady, o których mowa w ust. 1, określa się zgodnie z art. 238 ust. 3 lit. b) TFUE.

Artykuł 6

Dialog gospodarczy

W celu zacieśnienia dialogu między instytucjami Unii, w szczególności między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją, oraz większej przejrzystości podejmowania decyzji i odpowiedzialności za ich podejmowanie, właściwa komisja Parlamentu Europejskiego może zaprosić przewodniczącego Rady, przewodniczącego Komisji, a w razie potrzeby również przewodniczącego Rady Europejskiej lub przewodniczącego Eurogrupy, do wzięcia udziału w debacie w celu omówienia decyzji podjętych na podstawie art. 3.

Właściwa komisja Parlamentu Europejskiego może umożliwić udział w wymianie poglądów państwu członkowskiemu, którego takie decyzje dotyczą.

Artykuł 7

Przegląd

1. Nie później niż dnia 14 grudnia 2014 r. i co pięć lat po tym terminie Komisja publikuje sprawozdanie w sprawie stosowania niniejszego rozporządzenia.

Sprawozdanie to zawiera między innymi ocenę:

a) skuteczności niniejszego rozporządzenia;

b) postępów w zapewnieniu ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych i trwałej konwergencji dokonań gospodarczych państw członkowskich zgodnie z TFUE.

2. W stosownym przypadku do tego sprawozdania dołącza się wniosek dotyczący zmian do niniejszego rozporządzenia.

3. Komisja przesyła sprawozdanie wraz z wszelkimi dołączonymi doń wnioskami Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Artykuł 8

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Strasburgu dnia 16 listopada 2011 r.