RADA STABILIZACJI I STOWARZYSZENIA,

uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Republiką Chorwacji z drugiej strony (¹), w szczególności jego art. 47,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Artykuł 47 Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony („układ”) przewiduje koordynację systemu zabezpieczenia społecznego Chorwacji z systemami państw członkowskich i określa zasady takiej koordynacji.

(2) Artykuł 47 układu przewiduje, że Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje decyzję dotyczącą realizacji celów określonych w tym artykule.

(3) W odniesieniu do stosowania zasady niedyskryminacji niniejsza decyzja nie powinna przyznawać żadnych dodatkowych praw wynikających z niektórych faktów lub zdarzeń, mających miejsce na terytorium drugiej umawiającej się strony, które nie są brane pod uwagę na mocy ustawodawstwa pierwszej umawiającej się strony, innych niż prawo do przeniesienia niektórych świadczeń.

(4) Przy stosowaniu niniejszej decyzji prawo pracowników chorwackich do świadczeń rodzinnych powinno być uwarunkowane legalnym zamieszkiwaniem członków rodziny pracownika wraz z tym pracownikiem w państwie członkowskim, w którym jest on zatrudniony. Niniejsza decyzja nie powinna uprawniać do żadnych świadczeń rodzinnych wobec członków rodziny zamieszkujących w innym państwie, na przykład w Chorwacji.

(5) Rozporządzenie Rady (WE) nr 859/2003 (²) rozszerza już zakres stosowania przepisów rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi przepisami wyłącznie ze względu na swoje obywatelstwo. Rozporządzenie (WE) nr 859/2003 obejmuje już zasadę sumowania okresów ubezpieczenia nabytych przez pracowników chorwackich w różnych państwach członkowskich w odniesieniu do uprawnienia do niektórych świadczeń, określoną w art. 47 ust. 1 tiret pierwsze układu.

(6) W celu ułatwienia stosowania zasad koordynacji konieczne może się okazać wprowadzenie przepisów szczególnych, które odpowiadają szczególnym cechom ustawodawstwa Chorwacji.

(7) W celu zapewnienia płynnego funkcjonowania koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich i Chorwacji należy przewidzieć szczególne przepisy dotyczące współpracy między państwami członkowskimi a Chorwacją oraz między zainteresowanymi osobami a instytucjami właściwego państwa.

(8) Należy przyjąć przepisy przejściowe w celu ochrony osób objętych niniejszą decyzją oraz w celu zagwarantowania, że w wyniku jej wejścia w życie nie utracą one swoich praw,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

CZĘŚĆ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

1. Do celów niniejszej decyzji:

a) „układ” oznacza Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony;

b) „rozporządzenie” oznacza rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (³) mające zastosowanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

c) „rozporządzenie wykonawcze” oznacza rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (⁴);

d) „państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie Unii Europejskiej;

e) „pracownik” oznacza,

(i) do celów ustawodawstwa państwa członkowskiego – osobę wykonującą pracę najemną w rozumieniu art. 1 lit. a) rozporządzenia;

(ii) do celów ustawodawstwa Chorwacji – osobę wykonującą pracę najemną w rozumieniu tego ustawodawstwa;

f) „członek rodziny” oznacza,

(i) do celów ustawodawstwa państwa członkowskiego – członka rodziny w rozumieniu art. 1 lit. i) rozporządzenia;

(ii) do celów ustawodawstwa Chorwacji – członka rodziny w rozumieniu tego ustawodawstwa;

g) „ustawodawstwo” oznacza,

(i) w odniesieniu do państw członkowskich – ustawodawstwo w rozumieniu art. 1 lit. l) rozporządzenia, obowiązujące w odniesieniu do świadczeń objętych niniejszą decyzją;

(ii) w odniesieniu do Chorwacji – ustawodawstwo obowiązujące w Chorwacji dotyczące świadczeń objętych niniejszą decyzją;

h) „świadczenia” oznaczają,

— emerytury,

— renty rodzinne,

— renty z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej,

— renty z tytułu inwalidztwa spowodowanego wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi,

— zasiłki rodzinne;

i) „świadczenia podlegające przeniesieniu” oznaczają,

(i) w odniesieniu do państw członkowskich:

— emerytury,

— renty rodzinne,

— renty z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej,

— renty z tytułu inwalidztwa spowodowanego wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi,

w rozumieniu rozporządzenia, z wyjątkiem specjalnych świadczeń pieniężnych o charakterze nieskładkowym wymienionych w załączniku X do rozporządzenia;

(ii) w odniesieniu do Chorwacji – odpowiednie świadczenia zapewnione ustawodawstwem Chorwacji, z wyjątkiem specjalnych świadczeń pieniężnych o charakterze nieskładkowym, określonych w załączniku I do niniejszej decyzji.

2. Pozostałe pojęcia stosowane w niniejszej decyzji mają znaczenie im przypisane:

a) w odniesieniu do państw członkowskich – w rozporządzeniu oraz rozporządzeniu wykonawczym;

b) w odniesieniu do Chorwacji – w odpowiednim ustawodawstwie obowiązującym w Chorwacji.

Artykuł 2

Zakres podmiotowy

Niniejsza decyzja ma zastosowanie do:

a) pracowników, którzy są obywatelami Chorwacji i są lub byli legalnie zatrudnieni na terytorium państwa członkowskiego oraz podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku państw członkowskich, a także do osób pozostałych przy życiu;

b) członków rodziny pracowników, o których mowa w lit. a), pod warunkiem że ci członkowie rodziny zamieszkują lub zamieszkiwali legalnie razem z danym pracownikiem w czasie jego zatrudnienia w państwie członkowskim;

c) pracowników, którzy są obywatelami danego państwa członkowskiego i są lub byli legalnie zatrudnieni na terytorium Chorwacji i podlegają lub podlegali ustawodawstwu Chorwacji oraz do osób pozostałych przy życiu; oraz

d) członków rodziny pracowników, o których mowa w lit. c), pod warunkiem że ci członkowie rodziny zamieszkują lub zamieszkiwali legalnie razem z danym pracownikiem w czasie jego zatrudnienia w Chorwacji.

Artykuł 3

Zasada równego traktowania

1. Pracownicy będący obywatelami Chorwacji legalnie zatrudnieni w państwie członkowskim oraz członkowie ich rodzin legalnie zamieszkujący z nimi są – w odniesieniu do świadczeń w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. h) – traktowani w sposób wolny od wszelkiej dyskryminacji opartej na obywatelstwie w stosunku do obywateli państwa członkowskiego, w którym pracownicy ci są zatrudnieni.

2. Pracownicy będący obywatelami państwa członkowskiego i legalnie zatrudnieni w Chorwacji oraz członkowie ich rodzin legalnie zamieszkujący z nimi są – w odniesieniu do świadczeń w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. h) – traktowani w sposób wolny od wszelkiej dyskryminacji opartej na obywatelstwie w stosunku do obywateli Chorwacji.

CZĘŚĆ II

STOSUNKI MIĘDZY PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI A CHORWACJĄ

Artykuł 4

Uchylenie klauzul zamieszkania

1. Świadczenia podlegające przeniesieniu w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. i), do których uprawnione są osoby, o których mowa w art. 2 lit. a) i c), nie podlegają redukcji, zmianie, zawieszeniu, cofnięciu ani konfiskacie z racji tego, że beneficjent zamieszkuje,

(i) do celów świadczeń podlegających ustawodawstwu państwa członkowskiego – na terytorium Chorwacji; lub

(ii) do celów świadczeń podlegających ustawodawstwu Chorwacji – na terytorium państwa członkowskiego.

2. Członkowie rodziny pracownika, o których mowa w art. 2 lit. b), są uprawnieni do świadczeń podlegających przeniesieniu w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. i) w ten sam sposób jak członkowie rodziny pracownika, który jest obywatelem danego państwa członkowskiego, gdy ci członkowie rodziny zamieszkują na terytorium Chorwacji.

3. Członkowie rodziny pracownika, o których mowa w art. 2 lit. d), są uprawnieni do świadczeń podlegających przeniesieniu w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. i) w ten sam sposób jak członkowie rodziny pracownika, który jest obywatelem Chorwacji, gdy ci członkowie rodziny zamieszkują na terytorium państwa członkowskiego.

CZĘŚĆ III

PRZEPISY RÓŻNE

Artykuł 5

Współpraca

1. Państwa członkowskie i Chorwacja przekazują sobie nawzajem wszelkie informacje o zmianach w ich ustawodawstwie, które mogą wpłynąć na wykonywanie niniejszej decyzji.

2. Do celów niniejszej decyzji, organy i instytucje państw członkowskich i Chorwacji świadczą sobie wzajemnie pomoc i działają tak, jak przy wprowadzaniu w życie własnego ustawodawstwa. Pomoc administracyjna tych organów i instytucji jest w zasadzie wolna od opłat. Jednakże właściwe organy państw członkowskich i Chorwacji mogą postanowić o zwrocie niektórych kosztów.

3. Do celów niniejszej decyzji, organy i instytucje państw członkowskich i Chorwacji mogą porozumiewać się między sobą bezpośrednio, jak również z osobami zainteresowanymi lub z ich pełnomocnikami.

4. Instytucje i osoby objęte niniejszą decyzją mają obowiązek wzajemnego informowania się i współpracy w celu zapewnienia właściwego wykonywania niniejszej decyzji.

5. Zainteresowane osoby muszą jak najszybciej informować instytucje właściwego państwa członkowskiego lub Chorwacji, w przypadku gdy jest ona państwem właściwym, oraz państwa członkowskiego zamieszkania lub Chorwacji, w przypadku gdy jest ona państwem zamieszkania, o wszelkich zmianach ich sytuacji osobistej lub rodzinnej, które mają wpływ na ich prawo do świadczeń na mocy niniejszej decyzji.

6. Niespełnienie zobowiązań dotyczących informacji, o których mowa w ust. 5, może skutkować zastosowaniem proporcjonalnych środków zgodnie z prawem krajowym. Środki te odpowiadają jednak środkom stosowanym w podobnych sytuacjach zgodnie z prawem krajowym oraz nie uniemożliwiają wnioskodawcom korzystania z praw, które otrzymali na mocy niniejszej decyzji, ani tego korzystania nadmiernie nie utrudniają w praktyce.

7. Państwa członkowskie i Chorwacja mogą przewidzieć przepisy krajowe stwarzające warunki do weryfikacji uprawnień do otrzymywania świadczeń, by uwzględnić fakt, że beneficjenci przebywają lub zamieszkują poza terytorium państwa, w którym znajduje się instytucja będąca dłużnikiem. Przepisy te są proporcjonalne, wolne od wszelkiej dyskryminacji ze względu na obywatelstwo i zgodne z zasadami niniejszej decyzji. O przepisach tych powiadamia się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia.

Artykuł 6

Kontrole administracyjne i badania lekarskie

1. Niniejszy artykuł ma zastosowanie do osób, o których mowa w art. 2, korzystających z podlegających przeniesieniu świadczeń, o których mowa w art. 1 ust. 1 lit. i), jak również do instytucji zajmujących się wykonywaniem niniejszej decyzji.

2. W przypadku gdy osoba otrzymująca lub ubiegająca się o świadczenia lub członek jej rodziny mają miejsce pobytu lub zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, podczas gdy instytucja będąca dłużnikiem znajduje się w Chorwacji, lub w Chorwacji, podczas gdy instytucja będąca dłużnikiem znajduje się w danym państwie członkowskim, na wniosek tej instytucji badania lekarskie przeprowadza instytucja miejsca pobytu lub zamieszkania beneficjenta zgodnie z procedurami określonymi w ustawodawstwie stosowanym przez tę instytucję.

Instytucja będąca dłużnikiem powiadamia instytucję miejsca pobytu lub zamieszkania o wszelkich szczególnych wymogach, które w razie konieczności mają być przestrzegane, a także o elementach, które ma obejmować badanie lekarskie.

Instytucja miejsca pobytu lub zamieszkania przekazuje instytucji będącej dłużnikiem, która wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie badania lekarskiego, protokół tego badania.

Instytucja będąca dłużnikiem zastrzega sobie prawo do zlecenia przeprowadzenia badania beneficjenta przez wybranego przez nią lekarza na terytorium, na którym przebywa lub zamieszkuje osoba otrzymująca lub ubiegająca się o świadczenia, lub w państwie, w którym znajduje się instytucja będąca dłużnikiem. Beneficjent może jednak zostać poproszony o powrót do państwa instytucji będącej dłużnikiem tylko wtedy, gdy jest on w stanie odbyć taką podróż bez uszczerbku na zdrowiu, a koszty podróży i zakwaterowania ponosi instytucja będąca dłużnikiem.

3. W przypadku gdy osoba otrzymująca lub ubiegająca się o świadczenia lub członek jej rodziny mają miejsce pobytu lub zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, podczas gdy instytucja będąca dłużnikiem znajduje się w Chorwacji, lub w Chorwacji, podczas gdy instytucja będąca dłużnikiem znajduje się w państwie członkowskim, na wniosek tej instytucji kontrolę administracyjną przeprowadza instytucja miejsca pobytu lub zamieszkania beneficjenta.

Instytucja miejsca pobytu lub zamieszkania przekazuje instytucji będącej dłużnikiem, która wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli administracyjnej, sprawozdanie z tej kontroli.

Instytucja będąca dłużnikiem zastrzega sobie prawo zlecenia przeprowadzenia badania sytuacji beneficjenta wybranej przez siebie osobie. Beneficjent może jednak zostać poproszony o powrót do państwa instytucji będącej dłużnikiem tylko wtedy, gdy jest on w stanie odbyć taką podróż bez uszczerbku na zdrowiu, a koszty podróży i zakwaterowania ponosi instytucja będąca dłużnikiem.

4. Jedno państwo członkowskie lub większa ich liczba oraz Chorwacja mogą ustalić inne przepisy administracyjne, pod warunkiem że poinformują o tym Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia.

5. W drodze wyjątku od zasady nieodpłatnej wzajemnej pomocy administracyjnej określonej w art. 5 ust. 2 niniejszej decyzji, rzeczywista kwota wydatków poniesionych na kontrole, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, zwracana jest przez instytucję będącą dłużnikiem, która wystąpiła o przeprowadzenie takich kontroli, instytucji, do której wystąpiono o ich przeprowadzenie.

Artykuł 7

Stosowanie art. 120 układu

Artykuł 120 układu ma zastosowanie w przypadku, gdy którakolwiek ze stron uzna, że druga strona nie wypełniła zobowiązań określonych w art. 5 i 6.

Artykuł 8

Szczególne przepisy dotyczące stosowania ustawodawstwa Chorwacji

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może, w razie potrzeby, ustanowić w załączniku II szczególne przepisy dotyczące stosowania ustawodawstwa Chorwacji.

Artykuł 9

Procedury administracyjne wynikające z istniejących umów dwustronnych

Procedury administracyjne zawarte w istniejących umowach dwustronnych między państwem członkowskim a Chorwacją mogą nadal obowiązywać, pod warunkiem że procedury te nie wpływają negatywnie na prawa lub obowiązki zainteresowanych osób określone w niniejszej decyzji.

Artykuł 10

Umowy uzupełniające procedury wykonania niniejszej decyzji

Jedno państwo członkowskie lub większa ich liczba i Chorwacja mogą zawrzeć umowy, których zadaniem jest uzupełnienie procedur administracyjnych służących wykonywaniu niniejszej decyzji, zwłaszcza w odniesieniu do zapobiegania oszustwom i błędom oraz ich zwalczania.

CZĘŚĆ IV

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł 11

Przepisy przejściowe

1. Niniejsza decyzja nie daje podstawy do nabycia żadnych praw w odniesieniu do okresu poprzedzającego datę jej wejścia w życie.

2. Z zastrzeżeniem ust. 1, prawo nabywa się na podstawie niniejszej decyzji, nawet jeżeli odnosi się ono do zdarzenia, które nastąpiło przed datą jej wejścia w życie.

3. Każde świadczenie, które nie zostało przyznane lub które zostało zawieszone ze względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, zostaje, na jej wniosek, przyznane lub wznowione od daty wejścia w życie niniejszej decyzji, o ile prawa, za które uprzednio zostały przyznane świadczenia, nie zostały spłacone w formie zryczałtowanej.

4. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 3, zostaje przedłożony w ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszej decyzji, prawa nabyte zgodnie z niniejszą decyzją stają się skuteczne od daty wejścia w życie niniejszej decyzji, przy czym przepisy ustawodawstwa państw członkowskich lub Chorwacji dotyczące utraty lub ograniczenia praw nie mogą być stosowane w odniesieniu do zainteresowanych osób.

5. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 3, zostaje przedłożony po upływie dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszej decyzji, prawa, które nie zostały utracone lub nie przedawniły się, stają się skuteczne od daty przedłożenia wniosku, z wyjątkiem sytuacji, gdy stosuje się korzystniejsze przepisy ustawodawstwa jednego z państw członkowskich lub Chorwacji.

Artykuł 12

Załączniki do niniejszej decyzji

1. Załączniki do niniejszej decyzji stanowią jej integralną część.

2. Na wniosek Chorwacji załączniki mogą zostać zmienione decyzją Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia.

Artykuł 13

Wejście w życie

Niniejsza decyzja wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po dacie jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w …

	W imieniu Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia
	Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK I

WYKAZ CHORWACKICH SPECJALNYCH ŚWIADCZEŃ PIENIĘŻNYCH O CHARAKTERZE NIESKŁADKOWYM

ZAŁĄCZNIK II

SZCZEGÓLNE PRZEPISY DOTYCZĄCE STOSOWANIA USTAWODAWSTWA CHORWACJI